گزارشی در مورد مرگ زودرس تهرانی ها
بیش از ٢٢ هزار نفر از مردم شهر تهران دچار مرگ زودهنگام در سال گذشته شده‌اند؛ یعنی در سنی کمتر از ٦٥ سال و درحالی‌که هنوز دوران میان‌سالی خود را به پایان نرساندند تا طعم دوران سالمندی را تجربه کنند، با زندگی خداحافظی کردند.
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی تهران نیز هفته گذشته به این موضوع اشاره کرد و با اشاره به بیشترین علل مرگهای زودرس گفت: حدود ۴۰ درصد از علل این مرگ‌ها مربوط به بیماری‌های قلبی و عروقی، ۲۰ درصد مربوط به سرطان‌ها و ۱۵ درصد نیز مربوط به حوادث و سوانح ترافیکی و غیرترافیکی است.
علی معلم، مسن‌ترین هنرمند جوان فوت‌شده تنها ٥٤ سال داشت
روایت مرگهای غیرطبیعی و ناگهانی شهروندان ایران به‌ويژه شهر تهران برای اولین بار از فوت عباس کیارستمی در روزهای آغازین سال ٩٥ شروع شد. مرد سرزنده و پرکار سینمای ایران که مرگش روایت عجیبی داشت که هنوز نیز پایان نیافته. مرگ او یک مورد از مرگهای غیرطبیعی اما با پرونده قصور پزشکی و آغاز مرگهای ناگهانی و غیرطبیعی سال ٩٥ بود.
مؤذن‌زاده‌اردبیلی، اذان‌گوی محبوب مردم در ماه‌های مبارک رمضان را شاید بتوان یکی از خوش‌شانس‌ترین فوت‌شدگان سال ٩٥ دانست. او در زادگاه خود شهر اردبیل در ٨٠سالگی و بر اثر کهولت سن مردم ایران را ترک کرد و مرگش هیچ‌گاه در آمار مرگهای غیرطبیعی دوست‌داشتنی‌های سال ٩٥ قرار نگرفت. بعد از او پرویز شاهین‌خو، بازيگر كهنه‌كار تئاتر و سینمای ایران است که بعد از گذراندن جشن صدسالگی خود در ١٠١سالگی درگذشت و البته اصغر بیچاره که در حدود ٩٠سالگی در کشور آمریکا دار فانی را وداع گفت.
مصرف الکل در ایران شیوع بالایی ندارد
در حقیقت اگر فاکتورهایی که روی آنها صحبت زیاد شده است، مانند پارازیت‌ها، آب‌وهوای نامناسب، آلودگی شدید هوا، آلودگی و بیماری‌های ناشی از مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها و صدها خبر ناراحت‌کننده دیگر را با این مضمون در سطح جامعه و خبرگزاری‌های نادیده بگیریم، بخشی از این مرگهای زودرس که گریبانگیر مردم ایران، به‌ویژه شهر تهران شده است، می‌تواند به دلیل اطلاع‌رسانی نادرست در مورد نوع تغذیه و روش‌های زندگی ناسالم باشد؛ به‌طوری‌که رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن تأکید بر اهمیت پیشگیری از بروز بیماری‌های غیرواگیر، گفته بود: «دولت نمی‌تواند اقداماتی انجام دهد که مردم لاغر شوند یا در غذای خود از نمک کمتری استفاده کنند، بلکه وظیفه اصلی دولت، ارائه اطلاعات و ایجاد حساسیت در جامعه نسبت به وضعیت سلامت و وظیفه اصلی مردم، پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف است».
دکتر سیدمحمدعلی صدرعاملی، پزشک بیمارستان قلب شهیدرجایی، متخصص قلب و عروق و دارای فوق‌تخصص در زمینه جراحی‌های قلب، در گفت‌وگو با «شرق» یکی از عوامل تنگی رگ قلب را چربی عنوان می‌کند: «چربی زیاد داخل خون می‌شود که این چربی یا بر اثر آن است که شخص چربی زیادی مصرف کرده یا چربی‌هایی است که در بدن تولید می‌شود و فرد نمی‌تواند آن را بسوزاند. یک عامل نیز سیگار است، عامل دیگر فشار خون و قند است که در بیمارانی كه قند دارند، تمام عروق گرفتار می‌شود. فاکتور ژنتیکی هم مؤثر است. یکسری هم عوامل نامشخص است، اما مشخص‌ها همین‌هاست».
وی معتقد است: «تغذیه نامناسب عامل مهمی در بروز سکته‌های قلبی است؛ به‌ویژه که روغن‌های مصرفی در کشور، عمدتا ناسالم هستند و حتی روغن‌هایی که به‌عنوان کم‌کسترول تبلیغ می‌شوند نیز خالی از عیب نیستند. فست‌فودها و مصرف شیرینی زیاد در بین مردم بسیار رایج است که اصلا مناسب نیست». رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران شایع‌ترین عوامل بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های مرتبط با قلب و عروق در دنیا را رژیم غذایی نامناسب، کم‌تحرکی، مصرف سیگار و الکل دانست؛ اگرچه به گفته او در ایران مصرف الکل شیوع بالایی ندارد، اما رژیم غذایی نامناسب، فوق‌العاده شایع است.
به‌سختی می‌توان یک علت را به همه هنرمندان کشور یا حتی به بسیاری از مردم کشور تسری داد؛ چراکه عارف لرستانی مربیگری تیم فوتبال هنرمندان را برعهده داشت یا نمی‌توان میزان قد و وزن یا برآمدگی شکم علی معلم، حسن جوهرچی، هنرمندان و شهروندانی را که درحال‌حاضر فوت شده‌اند مورد بازخواست یا اندازه‌گیری قرار داد، اما نباید فراموش کرد که درعین‌حال نمی‌توان چشم بر افزایش فوت تعداد هنرمندان و شهروندان در آمارهای مرگ غیرطبیعی و گاه زودرس فرو‌بست. سرطان، مرگ بر اثر دلایل قلبی و عروقی و تصادفات که علی جعفریان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز به آن اشاره کرده است، بیشترین دلایل مرگ هنرمندان و روشنفکران کشور در این دو سال اخیر بوده و مي‌توان فوت افرادی مانند دنیا فنی‌زاده، افشین یداللهی، جعفر والی، ثریا حکمت، حسن جوهرچی، علی معلم، عارف لرستانی و حبیب محبیان در سن کمتر از ٦٥ سال را در کنار کهنسال‌ترهای جمعیت هنرمندان کشور قرار داد. البته به جز عباس کیارستمی که همچنان قصور پزشکی درباره پرونده او مطرح است.
به نظر می‌رسد فاکتور آلودگی هوا را نیز نمی‌توان کتمان کرد؛ زیرا تعداد فوت‌شدگی‌ها در منطقه آلوده شهر تهران، منطقه چهار، با منطقه کم‌جمعیت و کم‌آلودگی دیگر شهر، منطقه ٢٢ بسیار متفاوت است و منطقه چهار شهر تهران با تعداد بیش از سه هزار نفر بیشترین تعداد فوت‌‌شده‌ها را به خود اختصاص داده است. اگرچه همیشه عنوان می‌شود آلودگی هوا به‌تنهایی دلیل مرگ نیست، بلکه عاملی است در تسریع مرگ برای افرادی که مبتلا به بیماری‌های قلبی، ریوری یا عروقی هستند که در صورت عدم مراقبت یا در معرض آلودگي قرارگرفتن ممکن است مرگ آنان زودتر فرا‌رسد؛ به همین دلیل عمدتا از کودکان، بیماران قلبی و ریوی و مادران باردار خواسته می‌شود از خود در برابر آلودگی هوا محافظت کنند. دکتر صدرعاملی، متخصص بیمارهای قلبی در این‌باره می‌گوید: «آلودگی هوا، کمبود اکسیژن و زیادشدن گازکربنیک در سکته قلبی و همچنین ایست قلبی بی‌تأثیر نیست یا پارازیت‌ها؛ مدتی است در مریض‌هایی که برايشان آنژیو انجام می‌دهیم، گاهی می‌بینیم عروق کرونری تنگی ندارند، اما «جریان خون آهسته» در رگ‌ها بسیار کند است که در زیادی این عامل پارازیت‌ها بی‌تأثیر نیستند».
عدم توجه به بهبود روش‌های تغذیه و آلودگی هوا در ایران
دکتر سیدمحمدعلی صدرعاملی، پزشک بیمارستان قلب شهیدرجایی، متخصص قلب و عروق و دارای فوق‌تخصص در زمینه جراحی‌های قلب، در گفت‌وگو با «شرق» توضیح می‌دهد: «شایع‌ترین علت مرگ در جهان و ازجمله ایران، بیمارهای عروق کرونری؛ یعنی عروقی است که خون را به قلب می‌رسانند؛ زمانی که این عروق قطع می‌شود و از بین می‌روند، سکته اتفاق می‌افتد؛ این سکته می‌تواند سکته قلبی، سکته مغزی یا سکته گوارشی باشد که سکته قلبی در دنیا شایع‌تر است». به گفته این متخصص قلب، سکته قلبی زودرس برای پزشکان این حوزه در حقیقت در زیر سن ٥٠ سال تفاق می‌افتد. در مواردی نیز فرد دچار ایست قلبی می‌شود؛ مثلا می‌شنویم یک نفر خوابیده بود ولی دیگر بیدار نشد؛ این فرد ممکن است زمینه بیماری‌های خاصی را داشته باشد که تشخیص داده نشده و یکدفعه این وضعیت پيش مي‌آيد؛ مثلا ورزش سنگین انجام داده است، مانند پولادی بازیکن تیم پرسپولیس که به یکباره جانش را از دست داد. این افراد زمینه‌هایی دارند که مهم‌ترین عامل، زمینه ژنتیکی است.
ارسال نظر