نبرد مرگ و زندگی در عمق ۱۳۰۰ متری زمین

روزنامه شرق: قالیباف چنان از نخستین مناظره انتخاباتی نقره‌داغ شده که برای انتقام از هیچ راهی کوتاهی نمی‌کند؛ حتی اگر آن راه جان مردم باشد یا بهتر بگوییم کارگران معدن. روز گذشته در حادثه‌ای تلخ معدن زغال‌سنگ قشلاق، واقع در استان گلستان منفجر شد.

عمق فاجعه چنان زیاد بود که تعدادی از کارگران کشته و تعداد بیشتری در عمق هزارو ٨٠٠ متری زمین محبوس شدند. دولت و خانواده‌های معدنچیان در هول و ولا؛ اما قالیباف در فکر انتقام. رئيس ستاد قالیباف در توییتی نوشت: «به داد کارگران مظلوم معدن زغال‌سنگ برسید؛ دولت چهاردرصدی خسته، غایب بزرگ بحران‌هاست». فراوان‌اند این توییت‌هایی که تنها هدفشان بازی با احساسات مردم و تحریک آنها علیه دولت است. خیل عظیم تخریب‌کنندگان ظاهرا از اخبار بی‌اطلاع هستند چون دولت در اولین اقدام دو وزیرش را مأمور رسیدگی به حادثه معدن کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، جهانگیری معاون اول رئيس‌جمهور در تماس تلفنی با استاندار گلستان و وزیر صنعت، معدن و تجارت در جریان جزئیات این حادثه قرار گرفت و خواستار بررسی ابعاد مختلف و علل وقوع این حادثه شد.

او همچنین از استاندار گلستان خواست با فوریت و به صورت ویژه بستری و درمان کارگران و معدن‌کاران آسیب‌دیده را در دستور کار خود قرار دهند و همه ظرفیت‌ها و امکانات امدادی استان را برای یافتن کارگران محبوس‌شده به کار گیرد. جهانگیری همچنین در تماس تلفنی با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از ربیعی خواست مسائل درمانی کارگران معدن «زمستان‌یورت» و جبران خسارات وارد شده به آنان را با جدیت پیگیری کند. معاون اول رئیس‌جمهوری از مراکز درمانی و نیروهای امدادی استان هم خواست به صورت ویژه به حادثه‌دیدگان انفجار معدن زمستان‌یورت رسیدگی کنند و از هیچ اقدامی برای کمک به کارگران عزیز فروگذار نکنند. علاوه بر اين دو وزير كابينه؛ ربيعي وزير كار و محمدرضا نعمت‌زاده وزير صنعت شخصا به استان گلستان رفته‌اند تا از نزديك بر امور امدادرساني و درمان نظارت كنند. نکته جالب ماجرا این است که حمله‌کنندگان، دولت را مالک معدن منفجرشده می‌دانند در‌حالی‌که مهم‌ترین مالک آن «صندوق ‌مهر‌ ایرانیان» متعلق به «بسیج» است.

جعفر سرقيني، معاون امور معادن و صنایع معدنی كه به دستور وزیر صنعت راهی محل حادثه شده، در گفت‌وگوی کوتاهی با «شرق» درباره جزئيات بيشتري از مالكيت اين معدن می‌گوید: معدن زغال‌سنگ قشلاق در سال ٨٢ انتفاعی شده و تاريخ واگذاري اين معدن روي پروانه، ٨٢,٤.١ را نشان مي‌دهد.او در توضیحات بیشتر می‌گوید: سهم عمده اين معدن یعنی حدود ٢٠درصد متعلق به صندوق مهر ايرانيان (بسيج)، حدود ١٠درصد متعلق به تكادو (شركت مجتمع صنايع و معادت احياي سپاهان) و بخشي از آن متعلق به نگين طبس است؛ اما نزديك به ٥٠درصد از سهم آن متعلق به كارمندان بازنشسته زغال‌سنگ و مردم عادي است.به گفته او، ظرفيت اسمي اين معدن ٧٥هزار تن بوده و از معادن خوب كشور محسوب مي‌شود كه توليد آن از متوسط به بالاست، اما به نظر مي‌رسد خطاي انساني چنين مشكلي را براي آن به وجود آورده باشد.

با اين حال، با اينكه اين معدن متعلق به دولت نيست، اما وظيفه ما بررسي ابعاد اين حادثه است.سرقيني درباره ايمني اين معدن با رد ضعف ايمني در آن مي‌گويد: در‌آخرين بازديد نظارتي از اين معدن كه در تاریخ ٩٥.٩.٣٠ بوده، كارشناسان اين معدن را در زمره معادن كم‌ريسك ارزيابي كرده‌ بودند، اما حادثه خبر نمي‌دهد. بنابراين نبايد وقتي ريسك، پايين ارزيابي مي‌شود، نكات ایمنی رعايت نشود. براساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی معاون وزیر، دولت مالک این معدن نیست و براساس قوانین بخش خصوصی و مالکان عمده پاسخ‌گوی این مسئله خواهند بود. ساعت ١٢:٣٠ ظهر دیروز به نیروهای امدادی استان گلستان گزارش داده شد معدن زغال‌سنگ قشلاق که محلی‌ها آن را «یورت زمستان» می‌نامند منفجر شده است. وسعت انفجار به حدی بود که در همان لحظات اولیه، ستاد بحران استان گلستان از شهرستان‌های اطراف نیز درخواست کمک کرد.

شدت انفجار هم به حدی بود که نه‌تنها مردم منطقه آزادشهر، بلکه شهرهای اطراف دیگر هم متوجه آن شدند. اطلاعات موجود از این معدن نشان می‌داد این معدن دست‌کم ٥٠٠ کارگر دارد و زمان انفجار نیز بیش از ٢٠٠ نفر در محل حادثه مشغول به کار بودند. گفته می‌شود علت اصلی حادثه جمع‌شدن گاز در معدن و عدم تخلیه آن بوده است.

یکی از شهروندان ساکن در منطقه آزادشهر درباره آنچه از این اتفاق دیده است، گفت: معدن از شهر فاصله دارد و ما نمی‌توانستیم شاهد ماجرا باشیم، اما موج انفجار شدید بود. صدای بسیار مهیبی در منطقه پیچید و شیشه خانه من شکست. اول فکر کردیم چیزی داخل شهر منفجر شده است، اما بعد گفتند مسئله خارج از شهر بوده و بعد هم گفتند که معدن منفجر شده است. از اهالی این منطقه هم در معدن بودند و خانواده‌ها خیلی آشفته و دلواپس هستند. گزارش‌های رسیده از منطقه حاکی از آن است که وضعیت شهر کاملا ملتهب بوده و تعدادی از اهالی به سمت منطقه رفته‌اند؛ هرچند گفته می‌شود جاده کاملا بسته شده و نیروهای امدادی منطقه را در اختیار گرفته‌اند. بخشی از راه صعب‌العبور است و مردم نمی‌توانند از یک حدی جلوتر بروند، بااین‌حال تعدادی از آنها که بیشتر از نزدیکان محبوس‌شدگان هستند. اهالی نیز برای امدادرسانی به محل رفته‌اند. بر اساس گفته‌های شهروندان آزادشهر، روستای قشلاق که معدن در آن قرار دارد، تقریبا سکنه‌ای به‌جز معدنچیان نداشته است و بیشتر خانواده‌های معدنچیان یا خودشان به‌تنهایی در این روستا زندگی می‌کردند. صدای آمبولانس در شهر پیچیده است و امدادگران تلاش می‌کنند مجروحان را از منطقه خارج کنند.

ربيعي: از ٢ مسير براي نجات محبوسان تلاش مي‌كنيم

وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی که به دستور رئيس‌جمهور به محل حادثه معدن زغال سنگ قشلاق رفته، در گفت‌وگویی کوتاه با «شرق» از روند امداد و نجات معدن‌چیان محبوس می‌گوید: «به دستور رئيس‌جمهور به محل حادثه آمده‌ام تا اوضاع را نيازسنجي و ابعاد حادثه را بررسي کنم. پس از اطلاع از حادثه با مسئولان ذي‌ربط هماهنگي لازم به عمل آمد. در دستگاه‌هاي مربوطه استان‌، هماهنگي‌هاي لازم انجام شده و اطلاعات ما مبین این نکته است که ٢٦ كارگر و ٩ پيمانكار در زمان حادثه داخل معدن بوده‌اند». او در توضیحات بیشتر می‌گوید: «خوشبختانه موقعيت معدن افقي است و در چنین شرایطی افقی‌بودن معدن کمک شایانی به تخليه گاز می‌کند. در‌حال‌حاضر در عمق ٥٠٠ متري هستيم، محل حادثه در عمق هزارو ٣٠٠ متري است».

به گفته ربیعی روند امداد و تجارت از دو مسير انجام شده؛ نخست مسيری براي واردكردن هوا و دوم مسیری مورب براي تخليه هوا.

او در پاسخ به این سؤال که چه زمان مرحله آواربرداری آغاز خواهد شد، می‌گوید: «بعد از اتمام این دو مسیر، وارد مرحله آواربرداري مي‌شويم که اميدواريم هرچه‌سريع‌تر به نتيجه برسد». وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، زمان بازرسی از معدن را آذر سال گذشته اعلام می‌کند و می‌گوید: وزارت صنعت، معدن و تجارت در آذر ٩٥، معدن قشلاق را بازرسی کرده و در گزارش بازرسی عنوان شده بود معدن جزء معادن کم‌ریسک (با ایمنی بالا) است و وضعيت مناسبي دارد. در ضمن واحد بازرسی اداره كار براساس برنامه زمان‌بندی‌شده، نیم‌ساعت قبل از حادثه از نحوه کار در معدن بازرسی به عمل آورده است.

ربیعی در تشریح علت حادثه می‌گوید: باتري لوكوموتيو حمل زغال در فاصله ٨٠٠ متري محل حادثه خاموش شده و به‌جاي تعويض باتري، از روش باتري‌به‌باتري در داخل معدن استفاده کرده‌اند، درحالی‌که روش درست انجام عمل باتری به باتری در خارج از معدن است. متأسفانه این سهل‌انگاری باعث شد بر اثر جرقه، گاز متان منفجر شود و حادثه رخ دهد. مجروحان هم كساني هستند كه براي كمك به داخل معدن رفته بودند. از افرادي كه در داخل هستند فعلا اطلاعاتي در دست نيست. تعداد مجروحان تا این لحظه مشخص نیست و هر آنچه در این زمینه بیان می‌شود بر پایه حدس و گمان است. (این مصاحبه در ساعت ٢١ روز چهارشنبه انجام شده و آمار و ارقام آن مربوط به زمان انجام مصاحبه است). با اين حال خبرگزاري ايسنا در خبري كه

نيمه‌شب گذشته بر خروجي خود قرار داد به نقل از مديركل بحران استان گلستان نوشت: ٢١ معدنچي كه براي كمك به محبوس‌شدگان وارد معدن شده بودند، فوت كردند. دليل فوت نيز درجه بالاي مونوكسيد كربن بوده است.

استاندار گلستان: سهل‌انگاری تعمیرکاران انفجار را رقم زد