اما و اگرهای بیلبوردهای سیاسی شهر تهران

روزنامه آرمان: تبلیغات تجاری از طریق بیلبوردهای حاشیه بزرگراه‌ها، معابر شهری و پل‌های سواره رو و عابر پیاده امروزه به یکی از شیوه‌های مرسوم و معمول تبلیغات در دنیا تبدیل شده و درآمدزایی بسیاری نیز دارد.

شیوه‌ای که گرچه انتقادهایی از جمله پرت شدن حواس رانندگان هنگام رانندگی و بروز تصادف و ایجاد فضای بی دفاع شهری (تابلوهای تبلیغاتی پل‌های عابر پیاده) نیز به آن وارد شده، اما نه تنها از کارکرد نیفتاده بلکه روز به روز گسترش نیز یافته است. بنابر اعلام سازمان زیباسازی شهرداری تهران، ۲۰ هزار مترمربع بیلبورد و تابلوی تبلیغاتی در پایتخت وجود دارد که پنج هزار مترمربع آن به تبلیغات فرهنگی و سه برابر این عدد (۱۵ هزار مترمربع) آن به تبلیغات تجاری (با اجاره‌های بسیار سنگین) اختصاص دارد. صرف نظر از جنبه‌های حاشیه‌ای و سیاسی شدن موضوع تبلیغاتی در تهران که اخیرا موضوعی جنجال‌برانگیز شده، این تابلوها درآمدزایی خوبی هم دارند که نگاهی به قیمت‌های اجاره آنها می‌تواند گویای کارکردشان باشد. با وجود سهم پنج هزار مترمربعی تبلیغات فرهنگی از بیلبوردهای تبلیغاتی سطح پایتخت، در مقاطعی از این ظرفیت برای تبلیغات سیاسی و گسترش مضامین سیاسی با اهداف خاص استفاده می‌شود. برای مثال اوایل آبان سال ۹۲ هم‌زمان با مذاکرات هسته‌ای بیلبوردهایی با عنوان «صداقت آمریکایی» در شهر تهران نصب شد که در یکی از طرح‌ها، دو شخص مقابل هم سر میز مذاکره نشسته بودند که مذاکره کننده آمریکایی با کت پارچه‌ای و شلوار نظامی اسلحه‌ای را از زیر میز به سمت طرف مقابل (مذاکره‌کننده ایرانی با ریش پروفسوری) گرفته بود. در یکی دیگر از این تصویرها چنگال یک پرنده شکاری به سوی دستی دراز شده بود که نشان از نبود صداقت در یک طرف مذاکره داشت.

رنگ زمینه این طراحی قرمز و زیر آن به زبان انگلیسی و فارسی عبارت «صداقت آمریکایی» نوشته شده بود. در بالای این عبارت نیز نماد یکی از اماکن آمریکایی قرار داشت. در یک تصویر دیگر نیز با بهره‌گیری از نیمرخ چهره مردی خودکار به دست و پشت میز، سعی شده بود به این مضمون پرداخته شود. آن زمان مدیر وقت روابط عمومی سازمان زیباسازی شهر تهران اعلام کرد این سازمان در نصب بیلبوردهای صداقت آمریکایی دخالتی نداشته است.

سخنگوی وقت شهردار تهران همان زمان در مصاحبه مطبوعاتی از جمع‌آوری بیلبوردهای ضد آمریکایی در سطح شهر خبر داد و اعلام کرد این تابلوهای تبلیغاتی بدون تایید شهرداری تهران نصب شده بودند.‌ هادی ایازی همچنین خاطرنشان کرد که یکی از موسسات فرهنگی تبلیغاتی در اقدامی خودسرانه و بدون اطلاع و تایید شهرداری، اقدام به نصب این تابلوهای تبلیغاتی کرده بود که با آنها برخورد شد. او گفت: هر تبلیغاتی در سطح شهر باید الزاما به تایید شورای فرهنگی شهرداری برسد. به گزارش ایرنا، با وجود اظهارات بالا این سوال مطرح می‌شود که چگونه ممکن است تابلوهایی با مضمون سیاسی به صورت گسترده بدون اطلاع شورای فرهنگی شهرداری و سازمان زیباسازی شهر تهران نصب شده باشد؟!

‌بیلبورد‌های پوپولیستی

«در آمریکا از هر پنج نوزاد، دو نوزاد نامشروع به دنیا می‌آیند»، «از ۱۱۰ شهروند آمریکا یک نفر در زندان است»، «هر ۹ ثانیه یک زن آمریکایی مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد»؛ اشتباه نکنید این یک گزارش در مورد ناهنجاری‌های اجتماعی آمریکا نیست. این متن برخی از بیلبوردهای شهری تهران است که توسط شهرداری در برخی نقاط پایتخت نصب شده است. در عصر ارتباطات با دسترسی شهروندان به کسری از ثانیه به انواع اطلاعات ریز و درشت، نصب بیلبوردهایی از این دست در پایتخت با توجه به انواع آسیب‌های اجتماعی کوچک و بزرگ که برخی از آنها به معضل تبدیل شده، چه محلی از اعراب دارد؟

تیر سال گذشته یک عضو شورای شهر تهران در این مورد گفت: مگر شهردار تهران، رئیس‌جمهور آمریکا یا شهردار یکی از شهرهای این کشور است که مشکلات آنجا را حل کند؟ این اقدامات جنبه پوپولیستی، تبلیغاتی و انتخاباتی دارد و امیدواریم که به این‌گونه رفتارها ادامه ندهند. اگر شهرداری پول اضافه دارد، چرا برای این بیلبوردهایی که هیچ کارایی ندارد هزینه می‌کند؟ برای خدمات شهری هزینه کند. غلامرضا انصاری افزود: مردم تهران پول می‌دهند که مشکلات شهر حل شود. وظیفه شهرداری جمع‌آوری زباله و ارائه خدمات شهری است. شهردار وظیفه دارد در مورد مساله آلودگی هوای تهران یا حل مشکل آب آلوده‌ای که در برخی نقاط تهران به عنوان آب مصرفی یا برای کشت سبزیجات استفاده می‌شود تمرکز و آنها را حل کند. این عضو شورای شهر تهران همچنین بیان کرد: تبلیغات شهری باید دارای پیام‌های مثبت و جنبه‌های سلبی باشد و بتواند جامعه را به سمت مسائل مثبت و مفید سوق داده و آنها را تبلیغ کند.

انصاری ادامه داد: ما وقتی در مورد مساله خاصی برجستگی داریم تبلیغ در مورد ضد آن موضوع می‌گوید که جامعه ما الگوست و اکنون در حال بیان مشکلات جامعه‌ای مانند آمریکا هستیم که به این ناهنجاری دچار است، اما وقتی ما در کشورمان به ویژه در همین تهران با مساله کودکان و زنان خیابانی یا کارتن خواب‌ها و بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی دیگر مواجهیم که برای حلشان یک متولی مشخص و هماهنگ بین دستگاه‌ها وجود ندارد، پرداختن به مشکلات جامعه دیگر مناسب و درست نیست. این عضو شورای شهر عنوان کرد: برای مثال درباره منطقه هرندی خود شهرداری به صورت مستقیم وارد شد و حتی به معاون اول رئیس‌جمهور اعلام کرد که این منطقه به صورت صدردصد پاکسازی شده و درخواست کرد که از این منطقه بازدید کنید که ما آنجا را به بهشت تبدیل کردیم، اما دیدیم که با راهکار علمی و تبلیغی که شهرداری تهران در دستور کار خود داشت، مشکل این منطقه نه تنها حل نشد، بلکه این محله به چند محله دیگر تبدیل شد!

تامین شدن منابع شهرداری از طریق مردم

انصاری گفت: اگر ما انواع مشکلات اجتماعی را نداشتیم، می‌توانستیم بگوییم که این نقطه مثبت در کشورمان هست و در خارج از کشور نیست، بعد شهرداری در مقام مقایسه برمی‌آمد. وقتی ما خودمان دچار ناهنجاری‌های اجتماعی هستیم، پرداخت به ناهنجاری‌های کشور دیگر نه تنها برای ما سودمند نیست، بلکه زیان هم دارد. او افزود: ما باید گروه‌های در معرض آسیب را شناسایی و تبلیغ کنیم، سپس این افراد را تشویق کنیم تا برای بیماری هنجارشکنانه خود راه‌های درمان پیدا کنند، اما همین افراد وقتی در تبلیغات رسمی می‌بینند که در آمریکا که یک کشور صنعتی و پیشرفته از این بدتر هم هست، قبح آسیب اجتماعی شکسته می‌شود.

این عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: منابع شهرداری از طریق مردم تامین می‌شود که با در نظر گرفتن خرابکاری‌ها و گران تمام شدن بسیاری از خدمات عمرانی و شهری، هر تهرانی بسیار بیش از شش میلیون تومان در سال شارژ می‌دهد. انصاری تاکید کرد: ما پیش از این بارها به شهردار تهران در مورد این‌گونه رفتارها تذکرات لازم را داده‌ایم. به گزارش اعتماد آنلاین، گفتنی است؛ نصب بیلوردهای عجیب شهرداری در سطح شهر تهران فقط به بیان ناهنجاری‌های اجتماعی آمریکا منتهی نمی‌شود، پیش از این نیز برخی تبلیغات ضد آمریکایی و در راستای تخریب توافق هسته‌ای و مذاکرات ایران با ١+۵ با انتقادهای بسیاری روبه‌رو شده بود.