خرید هواپیما سنگ محک برجام و لغو تحریم ها بود
روزنامه ایران در گفت وگو با آرش خدایی قایم مقام سازمان هواپیمایی کشوری، نوشت: در حوزه تحریم ها نیز خرید هواپیما عیار و سنگ محک بود. برای خرید هواپیما باید مکانیزم های پیچیده ای طی شود. با خرید هواپیما، شما مطمئن هستید که انتقال پول، تأمین منابع مالی، خرید محصول و پس‌دادن پول امکانپذیر است.
در ادامه این گفت وگو آمده است: «خرید هواپیما سنگ محک برجام و شکسته شدن تحریم ها بود.» آرش خدایی، قائم مقام سازمان هواپیمایی کشوری، چنین درباره قراردادهای خرید هواپیما و فرود ایرباس در ایران صحبت می کند. او پای گفت وگو با روزنامه ایران نشسته و از زیر و بم صنعت هوایی کشور، روایت کرده است.
صنعت هوایی در توسعه کشور بسیار با اهمیت و تسهیل گر است و نقش آن قابل چشم پوشی نیست. ما به عنوان متولیان صنعت حمل و نقل هوایی اگر بخواهیم ابراز رضایت کنیم، امانتدار خوبی نبوده ایم. نمی خواهم شعارگونه صحبت کنم ولی صنعت حمل و‌نقل هوایی توانسته ثابت کند که از مؤلفه های پایداری خاص خود برخوردار است. ما رشد مداوم طولانی مدت ۶، ۷ درصدی در حمل و‌نقل مسافر داشته ایم. البته از منظر اقتصادی بودن فعالیت ها و از منظر کیفیت درک شده توسط مشتری، باید بیشتر کار کنیم و از این وضعیت راضی نیستم و به شخصه، باید مسئولیت خودم را بهتر انجام دهم.
در حال حاضر ۱۴ ایرلاین در کشور فعال هستند که فقط یک ایرلاین آن دولتی است. ۲۰ میلیون مسافر داخلی و ۸ میلیون مسافر خارجی داریم. حدود ۱۶۰ فروند هواپیما نیز به صورت فعال در ناوگان ما فعالیت دارند. از نظر این آمار، وضعیت خوبی داریم و از نظر نحوه کسب و کار، نشانه های امیدوار‌کننده ای آشکار شده است. سرمایه گذارهای اقتصادی و حرفه ای وارد این بخش شده اند. بخش های غیردولتی الان یا تنه به تنه دولت حرکت می کنند یا از دولت هم جلوتر زده اند. ایرلاین های منطقه ای و ایرلاین های بین المللی بخوبی فعالیت می کنند. بعد از توافق هسته ای و اجرای برجام نیز، چشم انداز خوب و نویدبخشی ایجاد شده است ولی باید بیشتر روی تنوع ناوگان و تنوع مسیر کار کنیم. البته این توسعه موانعی هم داشته است که بعضی از آنها در همین سال جاری برطرف شده‌اند.
تا پیش از این در اتخاذ مدل‌های کسب و کار فضا بسته بود. دو مؤلفه اصلی نرخ بلیت و شبکه پرواز بازار را تحت کنترل داشتند. دولت تعیین می‌کرد بلیت باید به چه قیمتی فروخته شود. این مسأله دیگر اجازه نمی داد ایرلاین برند بسازد و از طرفی شبکه پروازی هم توسط دولت تعیین می شد. در این شرایط اولاً شرکت های هواپیمایی هیچ گونه قدرت انعطافی در مدل کسب و کار نداشتند. در بعضی از مسیرها به صورت سنتی ایرلاین‌هایی پرواز می کردند و ایرلاین‌های دیگر از آن بی بهره بودند. با وجودی که آزادسازی نرخ بلیت جزو احکام برنامه پنجم توسعه بود، آزادسازی نرخ بلیت و همچنین شبکه پروازی اجرایی نشده و مشکلات زیادی ایجاد شده بود. امسال، این آزادسازی ها تا اندازه‌ای صورت گرفت.
در هر صورت مردم دولت را نماینده خود برای دفاع از حق می دانند و وقتی ببیند حاکمیت گفته است من از بازاری حمایت نمی کنم، برایشان نگرانی به وجود می آید. آن اتفاقی را که عده‌ای نگرانش هستند، تأیید می کنم. آزادسازی اگر بدون تدبیر انجام شود، تبعات منفی خواهد داشت. ولی ما در مکانیزم فکر شده و هوشمندانه این کار را انجام دادیم. به نظر ما آزادسازی در میان مدت و بلندمدت قطع به یقین به نفع مسافر خواهد بود. البته در حوزه پروازی ما در کوتاه مدت هم آثار مثبت دیده ایم. الان در مسیرها و قیمت‌های مختلف بلیت قابل خریداری کردن است، قبل از آزادسازی قیمت به این اندازه بلیت های متنوع فراهم نبود. تنوع قیمتی فضای بازار را خوب و بهتر کرده است. آزاد نبودن نرخ بلیت مشکلات زیادی برای ایرلاین های ایجاد می کرد. اگر ایرلاینی خدمات خوبی ارائه می‌دهد حقش این است که در فضای رقابتی کار کند و بلیت‌هایش قیمت بیشتری نسبت به دیگر ایرلاین ها داشته باشد. جالب اینجاست که بلیت ایرلاین های گران تر زودتر فروخته می شود. این یعنی مکانیزم بازار کار خودش را می کند و مردم متوجه می شوند اگر این بلیت گران تر است یعنی خدمات بهتری ارائه می
دهد. بر همین اساس دولت از آزادسازی بلیت هواپیما حمایت می کند و پای این طرح ایستاده است.
در خصوص تأخیر چند مسأله اثرگذار است. یک عامل مهم رشد فزاینده تقاضاست. تقاضای داخلی و خارجی خیلی زیاد است. اغلب ترافیک هوایی به اندازه‌ای زیاد است که تأخیر ایجاد می شود. همان‌طور که می‌بینید مثلاً در بزرگراه همت ترافیک ایجاد شده است، در مسیرهای هوایی هم به همین ترتیب است. البته، اصلاً نمی توان این دو را با هم قیاس کرد چرا که پیچیدگی های مسیرهای هوایی و صنعت هوایی بسیار بیشتر از این حرف هاست.
اما این را هم قبول دارم که برای حل مسأله تأخیرها، باید تلاش زیادی شود. حل این مسأله به حوزه های هوایی، منابع فرودگاهی، تسهیلات سرویس دهنده به مسافر و دروازه های پذیرش مربوط می شود. همزمان چند کار در صنعت دنبال می شود و باید به روش های مختلف ظرفیت سازی کنیم. با کارهایی که در دست انجام است، طی سال آینده اوضاع بهتر می شود.
گشایشی در تعاملات سیاسی حاصل شده، حالا سنگ محک این گشایش چه می تواند باشد؟ هواپیما محصولی است که پیچیده‌ترین مکانیزم‌های دسترسی برایش طراحی شده است. زمانی که ما بتوانیم هواپیما بخریم، یعنی در دیگر حوزه های تجاری نیز مشکلی نداریم. به همان مفهوم که «چون صد آمد، نود هم پیش ماست».
وقتی ما از ایرباس هواپیما بخریم و با روش فاینانس وارد کشور کنیم، یعنی پیش پرداختی داده ایم و بعد هواپیما چند سال در کشور می چرخد، درآمد ایجاد می کند و خودش هزینه اش را برمی گرداند. وقتی این مسأله محقق شود، یعنی ما در حوزه خودرو، مواد اولیه، دارو و … نیز مشکلی نخواهیم داشت. در حوزه تحریم ها نیز خرید هواپیما عیار و سنگ محک بود. برای خرید هواپیما باید مکانیزم های پیچیده ای طی شود. با خرید هواپیما، شما مطمئن هستید که انتقال پول، تأمین منابع مالی، خرید محصول و پس دادن پول امکانپذیر است. نکته جالب دیگر این است که ما قبل از این قراردادها چه می کردیم؟ هواپیمای دست دوم می خریدیم. خیلی هایشان هم خوب بود و خوب نگهداری می شوند. حالا نیز خرید هواپیماهای نو به شکل مستقیم، مدل کسب‌وکار قبلی ما را بشدت تسهیل کرده است. قبلاً دلال ها بازارگردانی می کردند ولی الان وقتی هواپیمای نو خریده می شود، بازار دلال‌ها شکسته می شود و ایرلاین هایی که مایلند هواپیمای چند سال کارکرده بخرند، راحت تر کار می کنند. کسانی که این مطلب را می خوانند، مطمئن باشند ما در صنعت هواپیمایی فرزندان همین ملت هستیم و در خدمت اهداف همین
کشور قدم برمی داریم و هیچ اقدامی خلاف مصالح این مردم، انجام نخواهد شد.
ارسال نظر