فيلم های خارجي در ايران دردسرسازند
وقتي اواخر سال گذشته، فيلم برنده اسكار بهترين فيلم خارجي بر پرده بعضي سينماها نشست باز هم بحث اكران فيلم‌هاي خارجي در ايران را بر سر زبان‌ها انداخت. فيلم «عشق» ساخته ميشائيل هانكه كارگردان آلماني است.
روزنامه تهران امروز: وقتي اواخر سال گذشته، فيلم برنده اسكار بهترين فيلم خارجي بر پرده بعضي سينماها نشست باز هم بحث اكران فيلم‌هاي خارجي در ايران را بر سر زبان‌ها انداخت. فيلم «عشق» ساخته ميشائيل هانكه كارگردان آلماني است.
اين فيلم در چند سينماي محدود از جمله سينما فرهنگ اكران شد. اما مسئله اين بود كه اين فيلم بعد از اكران درخت زندگي، پسركي با دوچرخه و چند فيلم خارجي ديگر در تيرماه، تنها فيلم خارجي است كه با بيش از ۶ ماه تاخير پخش مي‌شود. اما اكران فيلم‌هاي خارجي هميشه موافقان و مخالفاني داشته.
بعضي‌ها اين كار را به نفع سينماي ايران مي‌دانند و بعضي ديگر به ضرر. گزارش‌هاي زيادي هم در اين‌باره نوشته شده ولي هنوز به راستي مشخص نيست اين كار منافع بيشتري دارد يا معايب! اصلا اين اكران‌ها به عهده چه كسي است و بر چه اساسي فيلم‌ها انتخاب مي‌شوند؟ در اين گزارش به همه اين سوالات جواب داده شده!
اگر به حافظه تاريخي‌مان رجوع كنيم در اسفند ماه سال ۹۰ بود كه «عليرضا داوودنژاد» در گفت‌وگويي از اكران فيلم‌ها خارجي در ايران شكايت كرده و گفته بود: «جديدا مسئولان سينما با اكران فيلم‌هاي خارجي منجر به تعطيلي سينماي ايران مي‌شوند. چنين طرحي به سرعت سينماي ملي را ضعيف كرده و موثرترين حلقه براي ايجاد حصار نابودي گرد سينماي ايران محسوب مي‌شود.
با اكران فيلم‌هاي خارجي و تنگ شدن دامنه نمايش فيلم‌هاي داخلي در سينماها، به مروز زمان سالن‌هاي سينماي كشور بسته خواهد شد و اين حركت ماموريتي براي تعطيلي سينماي ايران محسوب مي‌شود.» او در اين اظهارنظرش درباره تمايل مردم به ديدن فيلم‌هاي خارجي روي پرده سينماهاي ايران هم گفته بود: «سينما با نمايش فيلم‌هاي خارجي رونق نمي‌گيرد و مخاطب از اكران اين توليدات خارجي استقبال نخواهد كرد.
فيلم‌هاي روز سينماي جهان در تمامي ژانرها به صورت گسترده با شاخه‌هاي متعددي مانند قاچاق فيلم‌ها و نمايش اين آثار از طريق شبكه‌هاي ماهواره‌اي در دسترس مردم قرار دارند و آنها به راحتي نسخه اصلي اين آثار برجسته سينماي جهان را در اختيار دارند و ديگر براي نمايش فيلم‌هاي خارجي تمايلي به سينما رفتن ندارند.»
اما بسياري ديگر بر اين باور بودند كه اكران فيلم‌هاي خارجي باعث پيشرفت سينماي ايران مي‌شود. دو سال قبل از اظهارنظر داوودنژاد، «اميرحسين علم‌الهدي»، كارشناس اقتصادي سينما و مدير پرديس سينمايي ملت، در برنامه هفت درباره اكران فيلم‌هاي خارجي گفته بود: «اگر ۲۵ درصد فيلم خارجي در ايران اكران شود مطمئن هستم فروش فيلم ايراني بالا مي‌رود.
اگر از ۴ هزار فيلمي كه سالانه در جهان اكران مي‌شود ۳۰-۴۰فيلم خارجي در ايران اكران شود بي‌شك استقبال از سينما بالا خواهد رفت. قبلا هر كسي قهر مي‌كرد، خواننده مي‌شد حالا هر كس قهر مي‌كند فيلمساز مي‌شود. چه لزومي دارد همه فيلم‌هاي ايراني اكران شوند؟ مي‌توانيم تعدادي از آنها را وارد شبكه پخش خانگي كنيم. به‌طور مثال در سال ۱۳۷۹، ۱۳۷ عنوان فيلم خارجي اكران شد كه در تهران ۱۰۰ ميليون تومان و در شهرستان‌ها ۲۳۰ ميليون فروش داشت.»
بعدها؛ اظهارنظرهاي متفاوتي درباره اكران فيلم‌هاي خارجي مطرح شد، كارگردانان و تهيه‌كنندگاني كه هر كدام به اميد جذب مخاطب براي سينما فيلم مي‌ساختند و اكران فيلم خارجي شايد رقيبشان محسوب مي‌شد.
اكران فيلم خارجي از چه زماني شروع شد؟
اما سوال اين است كه پاي فيلم‌هاي خارجي از چه زماني به ايران باز شد؟ قبل از انقلاب، فيلم‌هاي خارجي جايگاه ويژه‌اي در ايران داشتند. سينماهاي بالاي شهر مخصوص اكران فيلم‌هاي خارجي بودند و در سينماهاي پايين شهر، فيلم فارسي‌ها به نمايش در مي‌آمدند. در دهه ۶۰ تعدادي از مديران سينمايي كشور با بررسي الگوهاي سينمايي كشورهايي مثل اروپاي شرقي و روسيه، تعدادي از محصولات ممتاز اين كشورها را در ايران و در سينماهايي معدود به نمايش گذاشتند. اين كار در ابتدا فقط در تهران انجام مي‌شد.
آن زمان فيلم‌هاي فيلمسازان بزرگي چون آندره تاركوفسكي، سرگئي پاراجانف، آندره وايدا، لاريسا شپيتكو، برناردو برتولوچي و... اكران مي‌شدند. اين فيلم‌ها عموما در ۲سينماي آن سال‌ها يعني سينما عصرجديد و شهر قصه اكران مي‌شدند و رفته رفته طرفداران خاص خود را پيدا كردند. بعدها كه از اكران اين فيلم‌ها استقبال شد، فيلم‌خانه ملي ايران، هفته‌اي يك روز اين فيلم‌ها و آثاري از فيلمسازان بزرگ را به نمايش مي‌گذاشت تا اينكه اكران فيلم خارجي به يك رسم تبديل شد! بعدها با ورود سي‌دي‌ها و دي‌وي‌دي‌هاي فيلم‌هاي خارجي، كمتر كسي رغبت مي‌كرد به سينما برود تا فيلم‌هاي خارجي را ببيند.
اما بعضي فيلم‌ها در عين حال كه در سئانس‌ها و سالن‌هاي محدود اكران مي‌شدند، باز هم با استقبال خوبي روبه‌رو مي‌شدند. از آن جمله اكران «كينه» و «يتيم خانه» بود كه در زمان اكران با استقبال بالايي روبه‌رو شدند. جالب است كه «يتيم خانه» فقط در يك سئانس در سينما فرهنگ نمايش داده شد، آنهم بعد از نيمه‌شب!
مجوز در دست چه كساني است؟
شايد كمتر كسي بداند اكران فيلم‌هاي خارجي به عهده چه كساني است و چه نهاد يا سازمان‌هايي متولي انتخاب و اكران فيلم‌ها هستند؛ «حسن نجاريان» قائم‌مقام بنياد سينمايي فارابي و مسئول اكران فيلم‌هاي خارجي مي‌گويد بعد از انقلاب، اكران فيلم‌هاي خارجي انحصارا در اختيار فارابي قرار دارد. نجاريان نيز در گفت‌وگو با تهران امروز مي‌گويد: «بعد از انقلاب مجوز اكران فيلم‌هاي خارجي انحصارا به فارابي داده شد كه يا با دوبله پخش مي‌شدند يا با زيرنويس.
اين كار به دليل حمايت از سينماي ايران كه مثل خيلي از كشورهاي ديگر در مقابل سينماي هاليوود و باليوود دچار افت مي‌شوند و نمي‌توانند مقاومت كنند، به صورت محدود فيلم‌هاي خارجي در ايران اكران مي‌شوند.» نجاريان در پاسخ به اين سوال كه فيلم‌ها بر چه اساسي انتخاب مي‌شوند و از چه فيلترهايي عبور مي‌كنند مي‌گويد: «ما سيستم نظارت و كنترل داريم كه فيلم‌ها را آنها انتخاب مي‌كنند. براي انتخاب فيلم‌ها هم، كارشناسان ما در جشنواره‌هاي مختلف در كشورهاي خارجي حاضر مي‌شوند و فيلم‌ها را مي‌بينند و فيلم‌هايي را كه مناسب پخش در ايران و مناسب حال و هواي مردم هستند انتخاب مي‌كنند.»
براي اكران فيلم‌ها هم ظرفيت‌هاي مشخصي در نظر گرفته مي‌شود. نجاريان درباره ظرفيت اكران‌ها و اينكه چه تعداد سالن و سانس در اختيار فيلم‌هاي خارجي قرار مي‌گيرند مي‌گويد: «اينكه چه تعداد فيلم اكران شود، بستگي به ظرفيت اكران در دوره‌هاي مختلف دارد. از پاييز سال گذشته(۹۱) تا نزديك عيد(۹۲)، ما هيچ فيلم خارجي‌اي اكران نكرديم براي اينكه ظرفيت سينماها بيشتر به فيلم‌هاي ايراني اختصاص داده شد و ديگر جايي براي اكران فيلم‌هاي خارجي نبود. ولي ما به‌طور كلي اكران گسترده براي فيلم‌هاي خارجي در نظر نگرفته‌ايم.»
نكته‌اي كه درباره اكران فيلم‌ها خارجي وجود داشت اين بود كه اين فيلم‌ها فقط در تهران اكران مي‌شدند و شهرهاي ديگر از ديدن آنها روي پرده سينما محروم بودند. اما به‌گفته نجاريان به‌تازگي اين امكان فراهم شده كه اين فيلم‌ها در شهرهاي ديگر هم اكران شوند و امسال علاوه بر تهران، در ۴ شهرستان ديگر از جمله اصفهان و مشهد نمايش داده شده‌اند. نجاريان درباره ميزان استقبالي كه ازاين فيلم‌ها شده مي‌گويد: «با اينكه اكران محدودي داشته ولي استقبالي كه شد، بد نبود.» او مي‌گويد اكران محدود فيلم‌ها براي اين است كه لطمه‌اي به سينماي ايران نخورد.
اكران خارجي؛ آري يا خير؟!
فرزاد موتمن كارگردان سينما كه آخرين ساخته‌اش «پوپك و مش ماشاالله» در سال ۸۹ اكران و با استقبال خوبي روبه‌رو شد درباره اكران فيلم‌هاي خارجي به تهران امروز مي‌گويد: «به نظر من فيلم خارجي بايد اكران شود. مثل هر كشور ديگري كه فيلم‌هاي خارجي را اكران مي‌كنند. فيلم خارجي دروازه فرهنگي براي ارتباط با همه كشورهاست.
فيلم خارجي به ما ياد مي‌دهد سينما چيست، افق ديدمان را گسترده‌تر مي‌كند، اصلا ما بايد فيلم خارجي ببينيم كه بتوانيم فيلم بسازيم!» اما او مي‌گويد اكران فيلم خارجي در ايران مهجور است: «به‌نظر مي‌آيد اكران فيلم خارجي در ايران محلي از اعراب ندارد. مي‌بينيد كه هر بار هم كه يك فيلم خارجي اكران مي‌شود فروش چنداني ندارد.» او دليل اين اتفاق را اين‌طور توضيح مي‌دهد: «به‌خاطر اينكه فيلم‌ها به شدت مميزي مي‌شوند، قصه‌ها عوض مي‌شوند، ديالوگ‌ها هم عوض مي‌شوند.
صحنه‌هاي وسيعي از فيلم تعديل مي‌شود. تعادل فيلم‌ها از بين مي‌رود و وقتي ما اين فيلم‌ها را بر پرده مي‌بينيم !» موتمن مي‌گويد: «طبيعي است كه وقتي بهترين و بدترين فيلم خارجي به قيمت ۱۵۰۰ تومان در گوشه و كنار خيابان با كيفيت قابل قبول فروش مي‌رود، چرا مردم بايد بروند ۶ هزار تومان پول بدهند و فيلم‌هاي مثله شده ببينند؟ به همين دليل از فيلم خارجي در ايران استقبال نمي‌شود.»
موتمن معتقد است در اين شرايط بهتر است خودمان را گول نزنيم و بگوييم ما به اكران فيلم‌هاي خارجي نيازي نداريم!اما به گفته بسياري از كارگردانان در هنگام اكران فيلم‌هاي خارجي، سالن‌ها و سانس‌هايي را پر مي‌كنند كه با توجه به تعداد سالن‌هاي كم ما جاي بعضي فيلم‌هاي ايراني اشغال مي‌شود؛ بحثي كه داوود نژاد هم به آن اعتراض داشت. اما موتمن با تاييد اين حرف مي‌گويد: «بهتر است كاسه گدايي دست نگيريم! بهتر است بگوييم فيلم‌هاي خارجي با اين‌همه مميزي بهتر است اكران نشوند.»
اما در ادامه مي‌گويد: «اگر واقعا شرايط خوب براي اكران فيلم‌هاي خارجي وجود دارد، ما حق نداريم بگوييم سالن‌هايمان گرفته مي‌شود. مثل همه جاي دنيا ما بايد سينماي طبيعي داشته باشيم. سينماي طبيعي يعني نمايش فيلم خارجي و داخلي. نمايش فيلم خارجي روي فيلم داخلي تاثير مي‌گذارد. اصلا فيلم خارجي بايد اكران شود تا سينماي ما پيشرفت كند.» اما از طرفي اگر فيلم‌هاي خارجي اكران شود به رشد سينماي ما كمك مي‌كند.
نجاريان مي‌گويد: «اتفاقا براي همين پارادوكس است كه فيلم‌هاي خارجي در سينماهاي محدود اكران مي‌شوند كه بتوان اكرانش را كنترل كرد. ما در هر جايي‌كه ديديم به اكران فيلم‌هاي ايراني ضربه مي‌خورد، اكرانش را محدود كرديم و هر جا كه لازم بوده، اكران را ادامه داده‌ايم.» نجاريان معتقد است كارگرداناني كه به اكران فيلم خارجي اعتراض دارند براي اكران گسترده بوده نه محدود.
او معتقد است بايد ظرفيت اكران فيلم‌هاي خارجي را حفظ كنيم: «ظرفيت اكران فيلم‌هاي خارجي را بايد حفظ كنيم. اگر دلسوز سينماي ايران باشيم بايد اين ظرفيت را حفظ كنيم. اين كار باعث مي‌شود دانش فني فيلمسازان ايراني اضافه شده و همينطور حس رقابت در ميان فيلمسازان بيشتر شود.»
اين فيلم در چند سينماي محدود از جمله سينما فرهنگ اكران شد. اما مسئله اين بود كه اين فيلم بعد از اكران درخت زندگي، پسركي با دوچرخه و چند فيلم خارجي ديگر در تيرماه، تنها فيلم خارجي است كه با بيش از ۶ ماه تاخير پخش مي‌شود. اما اكران فيلم‌هاي خارجي هميشه موافقان و مخالفاني داشته.
بعضي‌ها اين كار را به نفع سينماي ايران مي‌دانند و بعضي ديگر به ضرر. گزارش‌هاي زيادي هم در اين‌باره نوشته شده ولي هنوز به راستي مشخص نيست اين كار منافع بيشتري دارد يا معايب! اصلا اين اكران‌ها به عهده چه كسي است و بر چه اساسي فيلم‌ها انتخاب مي‌شوند؟ در اين گزارش به همه اين سوالات جواب داده شده!
اگر به حافظه تاريخي‌مان رجوع كنيم در اسفند ماه سال ۹۰ بود كه «عليرضا داوودنژاد» در گفت‌وگويي از اكران فيلم‌ها خارجي در ايران شكايت كرده و گفته بود: «جديدا مسئولان سينما با اكران فيلم‌هاي خارجي منجر به تعطيلي سينماي ايران مي‌شوند. چنين طرحي به سرعت سينماي ملي را ضعيف كرده و موثرترين حلقه براي ايجاد حصار نابودي گرد سينماي ايران محسوب مي‌شود.
با اكران فيلم‌هاي خارجي و تنگ شدن دامنه نمايش فيلم‌هاي داخلي در سينماها، به مروز زمان سالن‌هاي سينماي كشور بسته خواهد شد و اين حركت ماموريتي براي تعطيلي سينماي ايران محسوب مي‌شود.» او در اين اظهارنظرش درباره تمايل مردم به ديدن فيلم‌هاي خارجي روي پرده سينماهاي ايران هم گفته بود: «سينما با نمايش فيلم‌هاي خارجي رونق نمي‌گيرد و مخاطب از اكران اين توليدات خارجي استقبال نخواهد كرد.
فيلم‌هاي روز سينماي جهان در تمامي ژانرها به صورت گسترده با شاخه‌هاي متعددي مانند قاچاق فيلم‌ها و نمايش اين آثار از طريق شبكه‌هاي ماهواره‌اي در دسترس مردم قرار دارند و آنها به راحتي نسخه اصلي اين آثار برجسته سينماي جهان را در اختيار دارند و ديگر براي نمايش فيلم‌هاي خارجي تمايلي به سينما رفتن ندارند.»
اما بسياري ديگر بر اين باور بودند كه اكران فيلم‌هاي خارجي باعث پيشرفت سينماي ايران مي‌شود. دو سال قبل از اظهارنظر داوودنژاد، «اميرحسين علم‌الهدي»، كارشناس اقتصادي سينما و مدير پرديس سينمايي ملت، در برنامه هفت درباره اكران فيلم‌هاي خارجي گفته بود: «اگر ۲۵ درصد فيلم خارجي در ايران اكران شود مطمئن هستم فروش فيلم ايراني بالا مي‌رود.
اگر از ۴ هزار فيلمي كه سالانه در جهان اكران مي‌شود ۳۰-۴۰فيلم خارجي در ايران اكران شود بي‌شك استقبال از سينما بالا خواهد رفت. قبلا هر كسي قهر مي‌كرد، خواننده مي‌شد حالا هر كس قهر مي‌كند فيلمساز مي‌شود. چه لزومي دارد همه فيلم‌هاي ايراني اكران شوند؟ مي‌توانيم تعدادي از آنها را وارد شبكه پخش خانگي كنيم. به‌طور مثال در سال ۱۳۷۹، ۱۳۷ عنوان فيلم خارجي اكران شد كه در تهران ۱۰۰ ميليون تومان و در شهرستان‌ها ۲۳۰ ميليون فروش داشت.»
بعدها؛ اظهارنظرهاي متفاوتي درباره اكران فيلم‌هاي خارجي مطرح شد، كارگردانان و تهيه‌كنندگاني كه هر كدام به اميد جذب مخاطب براي سينما فيلم مي‌ساختند و اكران فيلم خارجي شايد رقيبشان محسوب مي‌شد.
اكران فيلم خارجي از چه زماني شروع شد؟
اما سوال اين است كه پاي فيلم‌هاي خارجي از چه زماني به ايران باز شد؟ قبل از انقلاب، فيلم‌هاي خارجي جايگاه ويژه‌اي در ايران داشتند. سينماهاي بالاي شهر مخصوص اكران فيلم‌هاي خارجي بودند و در سينماهاي پايين شهر، فيلم فارسي‌ها به نمايش در مي‌آمدند. در دهه ۶۰ تعدادي از مديران سينمايي كشور با بررسي الگوهاي سينمايي كشورهايي مثل اروپاي شرقي و روسيه، تعدادي از محصولات ممتاز اين كشورها را در ايران و در سينماهايي معدود به نمايش گذاشتند. اين كار در ابتدا فقط در تهران انجام مي‌شد.
آن زمان فيلم‌هاي فيلمسازان بزرگي چون آندره تاركوفسكي، سرگئي پاراجانف، آندره وايدا، لاريسا شپيتكو، برناردو برتولوچي و... اكران مي‌شدند. اين فيلم‌ها عموما در ۲سينماي آن سال‌ها يعني سينما عصرجديد و شهر قصه اكران مي‌شدند و رفته رفته طرفداران خاص خود را پيدا كردند. بعدها كه از اكران اين فيلم‌ها استقبال شد، فيلم‌خانه ملي ايران، هفته‌اي يك روز اين فيلم‌ها و آثاري از فيلمسازان بزرگ را به نمايش مي‌گذاشت تا اينكه اكران فيلم خارجي به يك رسم تبديل شد! بعدها با ورود سي‌دي‌ها و دي‌وي‌دي‌هاي فيلم‌هاي خارجي، كمتر كسي رغبت مي‌كرد به سينما برود تا فيلم‌هاي خارجي را ببيند.
اما بعضي فيلم‌ها در عين حال كه در سئانس‌ها و سالن‌هاي محدود اكران مي‌شدند، باز هم با استقبال خوبي روبه‌رو مي‌شدند. از آن جمله اكران «كينه» و «يتيم خانه» بود كه در زمان اكران با استقبال بالايي روبه‌رو شدند. جالب است كه «يتيم خانه» فقط در يك سئانس در سينما فرهنگ نمايش داده شد، آنهم بعد از نيمه‌شب!
مجوز در دست چه كساني است؟
شايد كمتر كسي بداند اكران فيلم‌هاي خارجي به عهده چه كساني است و چه نهاد يا سازمان‌هايي متولي انتخاب و اكران فيلم‌ها هستند؛ «حسن نجاريان» قائم‌مقام بنياد سينمايي فارابي و مسئول اكران فيلم‌هاي خارجي مي‌گويد بعد از انقلاب، اكران فيلم‌هاي خارجي انحصارا در اختيار فارابي قرار دارد. نجاريان نيز در گفت‌وگو با تهران امروز مي‌گويد: «بعد از انقلاب مجوز اكران فيلم‌هاي خارجي انحصارا به فارابي داده شد كه يا با دوبله پخش مي‌شدند يا با زيرنويس.
اين كار به دليل حمايت از سينماي ايران كه مثل خيلي از كشورهاي ديگر در مقابل سينماي هاليوود و باليوود دچار افت مي‌شوند و نمي‌توانند مقاومت كنند، به صورت محدود فيلم‌هاي خارجي در ايران اكران مي‌شوند.» نجاريان در پاسخ به اين سوال كه فيلم‌ها بر چه اساسي انتخاب مي‌شوند و از چه فيلترهايي عبور مي‌كنند مي‌گويد: «ما سيستم نظارت و كنترل داريم كه فيلم‌ها را آنها انتخاب مي‌كنند. براي انتخاب فيلم‌ها هم، كارشناسان ما در جشنواره‌هاي مختلف در كشورهاي خارجي حاضر مي‌شوند و فيلم‌ها را مي‌بينند و فيلم‌هايي را كه مناسب پخش در ايران و مناسب حال و هواي مردم هستند انتخاب مي‌كنند.»
براي اكران فيلم‌ها هم ظرفيت‌هاي مشخصي در نظر گرفته مي‌شود. نجاريان درباره ظرفيت اكران‌ها و اينكه چه تعداد سالن و سانس در اختيار فيلم‌هاي خارجي قرار مي‌گيرند مي‌گويد: «اينكه چه تعداد فيلم اكران شود، بستگي به ظرفيت اكران در دوره‌هاي مختلف دارد. از پاييز سال گذشته(۹۱) تا نزديك عيد(۹۲)، ما هيچ فيلم خارجي‌اي اكران نكرديم براي اينكه ظرفيت سينماها بيشتر به فيلم‌هاي ايراني اختصاص داده شد و ديگر جايي براي اكران فيلم‌هاي خارجي نبود. ولي ما به‌طور كلي اكران گسترده براي فيلم‌هاي خارجي در نظر نگرفته‌ايم.»
نكته‌اي كه درباره اكران فيلم‌ها خارجي وجود داشت اين بود كه اين فيلم‌ها فقط در تهران اكران مي‌شدند و شهرهاي ديگر از ديدن آنها روي پرده سينما محروم بودند. اما به‌گفته نجاريان به‌تازگي اين امكان فراهم شده كه اين فيلم‌ها در شهرهاي ديگر هم اكران شوند و امسال علاوه بر تهران، در ۴ شهرستان ديگر از جمله اصفهان و مشهد نمايش داده شده‌اند. نجاريان درباره ميزان استقبالي كه ازاين فيلم‌ها شده مي‌گويد: «با اينكه اكران محدودي داشته ولي استقبالي كه شد، بد نبود.» او مي‌گويد اكران محدود فيلم‌ها براي اين است كه لطمه‌اي به سينماي ايران نخورد.
اكران خارجي؛ آري يا خير؟!
فرزاد موتمن كارگردان سينما كه آخرين ساخته‌اش «پوپك و مش ماشاالله» در سال ۸۹ اكران و با استقبال خوبي روبه‌رو شد درباره اكران فيلم‌هاي خارجي به تهران امروز مي‌گويد: «به نظر من فيلم خارجي بايد اكران شود. مثل هر كشور ديگري كه فيلم‌هاي خارجي را اكران مي‌كنند. فيلم خارجي دروازه فرهنگي براي ارتباط با همه كشورهاست.
فيلم خارجي به ما ياد مي‌دهد سينما چيست، افق ديدمان را گسترده‌تر مي‌كند، اصلا ما بايد فيلم خارجي ببينيم كه بتوانيم فيلم بسازيم!» اما او مي‌گويد اكران فيلم خارجي در ايران مهجور است: «به‌نظر مي‌آيد اكران فيلم خارجي در ايران محلي از اعراب ندارد. مي‌بينيد كه هر بار هم كه يك فيلم خارجي اكران مي‌شود فروش چنداني ندارد.» او دليل اين اتفاق را اين‌طور توضيح مي‌دهد: «به‌خاطر اينكه فيلم‌ها به شدت مميزي مي‌شوند، قصه‌ها عوض مي‌شوند، ديالوگ‌ها هم عوض مي‌شوند.
صحنه‌هاي وسيعي از فيلم تعديل مي‌شود. تعادل فيلم‌ها از بين مي‌رود و وقتي ما اين فيلم‌ها را بر پرده مي‌بينيم !» موتمن مي‌گويد: «طبيعي است كه وقتي بهترين و بدترين فيلم خارجي به قيمت ۱۵۰۰ تومان در گوشه و كنار خيابان با كيفيت قابل قبول فروش مي‌رود، چرا مردم بايد بروند ۶ هزار تومان پول بدهند و فيلم‌هاي مثله شده ببينند؟ به همين دليل از فيلم خارجي در ايران استقبال نمي‌شود.»
موتمن معتقد است در اين شرايط بهتر است خودمان را گول نزنيم و بگوييم ما به اكران فيلم‌هاي خارجي نيازي نداريم!اما به گفته بسياري از كارگردانان در هنگام اكران فيلم‌هاي خارجي، سالن‌ها و سانس‌هايي را پر مي‌كنند كه با توجه به تعداد سالن‌هاي كم ما جاي بعضي فيلم‌هاي ايراني اشغال مي‌شود؛ بحثي كه داوود نژاد هم به آن اعتراض داشت. اما موتمن با تاييد اين حرف مي‌گويد: «بهتر است كاسه گدايي دست نگيريم! بهتر است بگوييم فيلم‌هاي خارجي با اين‌همه مميزي بهتر است اكران نشوند.»
اما در ادامه مي‌گويد: «اگر واقعا شرايط خوب براي اكران فيلم‌هاي خارجي وجود دارد، ما حق نداريم بگوييم سالن‌هايمان گرفته مي‌شود. مثل همه جاي دنيا ما بايد سينماي طبيعي داشته باشيم. سينماي طبيعي يعني نمايش فيلم خارجي و داخلي. نمايش فيلم خارجي روي فيلم داخلي تاثير مي‌گذارد. اصلا فيلم خارجي بايد اكران شود تا سينماي ما پيشرفت كند.» اما از طرفي اگر فيلم‌هاي خارجي اكران شود به رشد سينماي ما كمك مي‌كند.
نجاريان مي‌گويد: «اتفاقا براي همين پارادوكس است كه فيلم‌هاي خارجي در سينماهاي محدود اكران مي‌شوند كه بتوان اكرانش را كنترل كرد. ما در هر جايي‌كه ديديم به اكران فيلم‌هاي ايراني ضربه مي‌خورد، اكرانش را محدود كرديم و هر جا كه لازم بوده، اكران را ادامه داده‌ايم.» نجاريان معتقد است كارگرداناني كه به اكران فيلم خارجي اعتراض دارند براي اكران گسترده بوده نه محدود.
او معتقد است بايد ظرفيت اكران فيلم‌هاي خارجي را حفظ كنيم: «ظرفيت اكران فيلم‌هاي خارجي را بايد حفظ كنيم. اگر دلسوز سينماي ايران باشيم بايد اين ظرفيت را حفظ كنيم. اين كار باعث مي‌شود دانش فني فيلمسازان ايراني اضافه شده و همينطور حس رقابت در ميان فيلمسازان بيشتر شود.»
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر