معاون وزیر خارجه: سیاست‌های ترکیه را درک نمی‌کنیم
ما در ایران معتقدیم بازی کردن با کارت های متعدد باعث می شود که شما همه کارت‌هایتان را در دراز مدت از دست دهید و جمهوری اسلامی ایران نیز هیچ وقت با کارت های آمریکا، اسرائیل و قدرت های خارج از منطقه برای اهداف کوتاه مدت خود بازی نکرده و نخواهد کرد.
ایسنا نوشت: معاون آسیا ، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه کشورمان، معتقد است: از دوران سکوت، سکون و بعضاً بد عمل کردن سیاست خارجی ایران عبور کرده ایم و اکنون وارد اتوبانی شده ایم که باید با سرعت مطمئنه در آن حرکت کنیم تا تصادف نکنیم.
ابراهیم رحیم پور، در آخرین روزهای ۱۳۹۵ ضمن تشریح اجمالی کارنامه دیپلماسی کشور در حوزه مسئولیتش به برخی از سوالات مطرح در این زمینه نیز پاسخ گفت و از آمادگی تهران جهت میانجیگری بین پاکستان و افغانستان برای کاهش تنش‌ها بین این دو کشور همسایه خبر داد.
وی همچنین اعلام کرد: در مورد پناهجویان ایرانی در استرالیا و بازگشت آنها به کشور، گفت‌وگوهای کنسولی مفیدی بین تهران و کانبرا انجام شده و دو کشور به نتایج خوبی دست پیدا کرده‌اند.
این مقام مسئول در وزارت خارجه با تاکید بر این که همچنان می‌توانیم به ترکیه اعتماد کنیم، در عین حال افزود : گاهی اوقات سازهایی از سوی مقامات ترکیه زده می شود ولی ما امیدواریم در آینده هارمونی این سازها هماهنگ تر باشد تا صدای گوش خراشی شنیده نشود.
متن کامل گفت وگو با این دیپلمات کهنه کار کشورمان به شرح زیر است:
آمادگی ایران برای ایفای نقش سازنده جهت کاهش تنش‌ها بین پاکستان و افغانستان را اعلام کرده‌ایم
این دیپلمات کشورمان در پاسخ به این سوال که چندی پیش «سرتاج عزیز» مشاور نخست‌وزیر پاکستان در امور خارجی به تهران سفری داشت و این دیپلمات عالی رتبه پاکستانی و همچنین وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی مشترک با یکدیگر بر اهمیت همکاری بیشتر سه کشور ایران، پاکستان و افغانستان تاکید کردند. با توجه به اینکه در حال حاضر بین پاکستان و افغانستان نسبت به گذشته اختلافات تشدید شده است، آیا ایران قصد دارد که بین این دو کشور میانجیگری کند؟ گفت: سفر آقای سرتاج عزیز به ایران سفری از پیش تعیین شده نبود و او در آستانه برگزاری اجلاس سران اکو به تهران سفر کرد. البته در روابط بین همسایگان انجام اینگونه سفرها یک امر عادی است و شاید نتوان در مورد آن از لفظ سفر «فورس ماژور» استفاده کرد.
این دیپلمات ارشد کشورمان، با بیان اینکه پیش از این سفر، آقای ظریف در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ با اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان و همچنین وزیر دفاع پاکستان گفت‌وگو و رایزنی کرده بود، ادامه داد: این روزها تنش میان افغانستان و پاکستان مقداری بیش از حالت عادی شده است و طبعا ایران با توجه به اینکه با هر دو کشور روابط خوب و مناسبی دارد می تواند نقشی موثر در کاهش این تنش ها داشته باشد. در حال حاضر در دیگر مناطق پیرامونی ایران، با توجه به برخی از رفتارها به خصوص سیاست‌های غیرسازنده عربستان و برخی از دوستان غیرعرب با مشکلاتی روبرو هستیم و ما نمی‌خواهیم در این منطقه نیز شاهد این گونه تنش ها و مشکلات باشیم. البته برخی از کشورهای منطقه از جمله تعدادی از کشورهای عرب تلاش می‌کنند از اب گل‌آلود در راستای تامین منافعشان استفاده کنند، ولی جمهوری اسلامی ایران سیاستی متفاوت از آنها دارد و خلاف مسیر این کشورها حرکت می‌کند.
رحیم پور با بیان اینکه ایران علاقه‌مند نیست که مشکلات بین پاکستان و افغانستان از حد معمول فراتر رود چرا که این موضوع به نفع هیچ کس نیست، ادامه داد: در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ و همچنین در تهران، ایران بر این موضوع تاکید کرده است. امیدواریم بتوانیم در کاهش این تنش ها نقش سازنده ای را ایفا کنیم و آمادگی خود را در این ارتباط اعلام کرده ایم.
ارتباط با گروه های ایوزیسیون فعال در افغانستان، باید در جهت خواسته‌های دولت کابل باشد
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سوال که چندی پیش اجلاس «صلح افغانستان» در مسکو برگزار شد و ایران و پاکستان نیز از جمله شرکت کنندگان در این اجلاس بودند، به طورکلی برگزاری این گونه نشست ها در حل مسئله افغانستان به چه میزان می تواند موثر باشد و آیا قرار است که این نشست تبدیل به یک روند شود، تصریح کرد: این نشست با ابتکار روسیه برگزار شد. اجلاس شش جانبه ای بود و ایران نیز از برگزاری آن استقبال کرد. موضوع جلسه، بحث صلح افغانستان و دیگر مسائلی بود که دولت کابل در ارتباط با فعالیت گروه های افراطی در داخل کشورش با آن روبرو است. در آن نشست تاکید بر این شد که همه باید کمک کنند تا دولت افغانستان بتواند با اپوزیسیون های فعال در داخل این کشور به نتیجه برسد و هیچ کشوری نباید از مشکلات دولت افغانستان در این زمینه، بهره برداری ابزاری کند.
رحیم پورادامه داد: در این جلسه همچنین تاکید شد، اگر کشورهای شرکت کننده در این اجلاس ارتباطی با این گروه‌ها دارند، این ارتباط باید در جهت خواسته‌های دولت کابل باشد نه برخلاف آن.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان، مذاکرات انجام شده در این نشست را مفید عنوان کرد و افزود: پیشنهاد ایران بود که در دور بعدی این اجلاس تعدادی دیگر از کشورهای همسایه و منطقه نیز حضور داشته باشند، البته برخی از شرکت‌کنندگان معتقد به اضافه شدن کشورهای آمریکا، انگلیس و برخی از کشورهای عربی به این روند بودند که در این مورد اجماع نشد و پیشنهاد ایران با حمایت روسیه مورد اجماع قرار گرفت.
وی با بیان اینکه تلاش داریم این نشست را مانند اجلاس آستانه که برای حل بحران سوریه بین ایران، روسیه و ترکیه ایجاد شده با حضور کشورهای منطقه و همسایه افغانستان به پیش ببریم، گفت: درهمین چارچوب نیازی نیست دراین مذکرات، کشورهایی که حضورشان خیری نمی رساند، حضور داشته باشند. ما تاکید داریم که باید کشورهای منطقه با کمک یکدیگر بحران ها را حل کنند و این موضوع در مورد افغانستان نیز درحال اجراست گرچه درابتدای راه هستیم.
رحیم پور با اشاره به اینکه در مورد افغانستان برخی از نهادهای بین‌المللی و کشورهای مختلف جلساتی را طی این سال‌ها برگزار کرده‌اند، گفت: مسئله اصلی در نشست صلح افغانستان، مصالحه و ایجاد آشتی ملی در داخل افغانستان است، دولت افغانستان توقع دارد که همه به او در این مسیر کمک کنند.
معاون آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه با بیان اینکه در نشست فوق نمایندگانی از دولت افغانستان نیز حضور داشتند، ادامه داد: ایران قبل از این نیز اعلام کرده بود که علاقه مند به شرکت در جلساتی نیست که دولت کابل در آن نماینده ای ندارد چراکه قصد ما از حضور در این گونه نشست ها کمک به آقایان اشرف غنی، عبدالله عبدالله و دولت و ملت افغانستان است.
ایران علاقه‌مند است که طالبان و دولت مرکزی افغانستان با یکدیگر مذاکره کنند
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان در واکنش به این سوال که در نشست آستانه علاوه بر نمایندگان دولت سوریه، نمایندگانی از گروه‌های معارض سوری نیز حضور دارند، با توجه به اینکه این نشست نیز از جنبه‌هایی شبیه نشست آستانه است آیا این امکان دارد که در نشست های بعدی صلح افغانستان از گروه های اپوزیسیون دولت کابل از جمله طالبان برای حضور در این نشست ها دعوت شود؟ خاطرنشان کرد: در حال حاضر بحثی در این ارتباط نشده است، ما در ایران مشوق این هستیم که طالبان و دیگر گروه های اپوزیسیون در این کشور با دولت افغانستان مذاکره کنند و اگر در مقطعی دولت افغانستان با این موضوع موافقت کند دعوت از انها برای حضور در جلسات صلح مقدورخواهد بود. البته بر اساس آنچه که صحنه نشان می دهد دولت افغانستان تمایلی ندارد که در این ارتباط مشابه بحران سوریه عمل کند . مقامات این کشور انتظار دارند که دیگر کشورها به دولت کابل کمک کنند تا خودش طرف گفت‌وگو با طالبان و دیگر گروه‌های مخالف در افغانستان باشد.
رحیم‌پور در پاسخ به این سوال که در ماه‌های اخیر نشست های دیگری نیز در این ارتباط در دیگر کشورها برگزار شده است و آیا نشست مسکو با نشست‌های مورد اشاره در یک راستا است؟ گفت: نشست مسکو به ابتکار روسیه برگزار شد و هدفگذاری آن ایجاد مصالحه در داخل افغانستان است. البته در راستای این موضوع پیش از این نیز تحرکاتی از سوی برخی کشورها و نهادهای بین المللی انجام شده است، ولی نتیجه ای به همراه نداشته است. خود دولت افغانستان با چندین کشور در راستای متقاعد کردن هسته اصلی مخالفان جهت انجام مذاکره رودررو با این دولت، گفت و گو و رفت و آمدهایی داشته است ولی هنوز نتیجه مورد نظر محقق نشده است.
بدون نظر دولت کابل نباید با مخالفان دولت افغانستان مذاکره و گفت‌وگویی انجام شود
معاون وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه از کشورهای همسایه این انتظار وجود دارد که همه در تحقق این فرآیند به دولت مرکزی افغانستان کمک کنند، ادامه داد: از دیگر سو معتقدیم که بدون نظر دولت کابل نباید با مخالفان دولت افغانستان مذاکره و گفت و گویی انجام شود و هر گفت‌وگویی دراین راستا باید به اطلاع دولت کابل رسانده شود.
این مقام مسئول در وزارت خارجه در واکنش به این پرسش که بعضا برخی از رسانه‌های افغانستانی ادعا کرده اند که ایران با طالبان افغانستان رابطه دارد و با آنها گفت‌وگو می‌کند و همین موضوع به نقل از این رسانه ها مورد گلایه دولت کابل نیز بوده است. نظر تهران در مورد این ادعاهاچیست؟ از دیگر سو با توجه به اینکه بعضا از زبان برخی از مسئولان کشورمان شنیده ایم که طالبان نسبت به داعش بهتر هستند و آیا ممکن است ایران از نوع ارتباط خود با طالبان جهت میانجیگیری بین این گروه و دولت مرکزی افغانستان استفاده کند، تصریح کرد: متاسفانه داعش در افغانستان نیز حضور پیدا کرده است و توسط برخی از کشورهای عربی نیز مورد حمایت مالی قرار می گیرد. ایران در مبارزه با تروریسم ازجمله گروه تکفیری داعش باهیچ کس تعارف ندارد. این گروه تاکنون جنایت های زیادی را انجام داده و ما تلاش داریم با این گروه در هر کجا که حضور داشته باشد، مقابله کنیم. البته قطعا مبارزه با این گروه در وهله اول برعهده دولت های مرکزی کشورهایی است که داعش در آنها حضور دارد و ما نیز برای کمک به این کشورها جهت مبارزه با این تروریست ها آماده ایم.
رحیم پور با تاکید بر اینکه ایران مذاکره‌ای با طالبان نداشته است، ادامه داد: در مورد مسائل امنیتی و مرزی، این یک امر طبیعی است که بین نیروهای امنیتی کشور و نیروهایی که آن طرف مرز هستند ارتباطاتی وجود داشته باشد و این ارتباطات از قدیم بوده است.
وی در واکنش به این سوال که این ارتباط با طالبان نیز وجود دارد؟ گفت: من اسمی نمی‌آورم و باید بر این نکته تاکید کنم که اولویت ما همواره حمایت و تقویت دولت کابل بوده است ما در ایران علاقه‌مند هستیم که دولت افغانستان مقتدر باشد ولی در جایی که دولت مرکزی نتواند پاسخگوی مسائل امنیتی مرزهای ما باشد، از هر اهرمی برای حفظ مرزهای خود استفاده می‌کنیم و خوشبختانه تاکنون دراین ارتباط با دولت کابل تعارضی نداشته‌ایم. ایران از کانال های مختلف خود با نیروهای مختلف امنیتی دولت مرکزی کابل ارتباط دارد.
رحیم پور با بیان اینکه همانطور که اشاره کردید برخی از مسائل که دراین ارتباط مطرح می شوند، مباحث رسانه ای هستند، افزود: آنچه که در این راستا مهم است اعتمادی است که بین کابل و تهران وجود دارد و ما در ایران بر تقویت دولت مرکزی کابل تاکید داریم.
این مقام مسئول در وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در مورد سفر آتی محمد جواد ظریف به افغانستان نیز اظهار کرد: بعد از ملاقات آقای ظریف با رئیس‌جمهور این کشور در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ، قول و قرارهای خوبی بین دو کشور گذاشته شد و ما درحال آماده کردن مجموعه کاملی از مجموعه مسائل مربوط به روابط دو کشور هستیم تا آقای ظریف در سفر به کابل آنها را مطرح و دنبال کند درهمین چارچوب منتظر این هستیم که نظرات نهادهای مختلف کشور که به نوعی با موضوع افغانستان درارتباط هستند، جمع کنیم تا بتوانیم با تعامل دولت افغانستان، همکاری برد- بردی را داشته باشیم.
کارگروه حق آبه ایران، در مورد رودخانه هریررود تشکیل می‌شود
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا در جریان سفر ظریف به کابل درمورد مسائل آبی و اختلافاتی که بعضا بین دو کشور در ارتباط با حق آبه وجود دارد رایزنی و گفت و گویی خواهد شد؟ اعلام کرد: در مورد مسائل آبی تالاب «هامون»، رود «هیرمند» و رودخانه «هریررود» بین دو کشور به صورت مرتب مذکرات و گفت و گو هایی در جریان است چراکه مسئله مهمی برای ایران است.
وی به موضوع حق آبه اشاره کرد و گفت: مسائل آبی تالاب «هامون»، رود «هیرمند» و رودخانه «هریررود» هرکدام در پرونده‌های جداگانه ای مورد توجه هستند. در حال حاضر اولویت ایران رودخانه هریررود است، چرا که حق آبه ما در مورد این رودخانه تعریف نشده است. باید این تعریف انجام شود و در این چارچوب منتظر آماده شدن اسنادی هستیم تا کارگروه این موضوع تشکیل شود.
رحیم پور با بیان اینکه درباره تالاب هامون و مسائل محیط زیستی این منطقه از طریق خانم ابتکار و سازمان محیط زیست در حال مذاکره با طرف های افغانستانی هستیم، خاطر نشان کرد: در مورد حق آبه ایران بر روی رود هیرمند نیز همچنان بر اساس توافقی که قبل از انقلاب بین دو کشور صورت گرفته است، عمل می شود. البته درخواست های جدیدی در این مورد مطرح شده که درحال صحبت کردن درارتباط با آنها هستیم.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان دربخشی دیگر از گفت‌وگوی خود با خبرنگار ایسنا در ارتباط با برخی از مسائل پیش آمده بین ایران و ترکیه و اظهاراتی که مقامات آنکارا علیه ایران مطرح کرده‌اند و همچنین علت اتخاذ اینگونه مواضع علیرغم اینکه ایران در شب کودتا از جمله کشورهایی بود که به صورت جدی از دولت آنکارا حمایت کرد، افزود : ترکیه بعد از کودتا از شرایط کاملا عادی و ثابتی برخوردار نیست. ما این موضوع را درک می‌کنیم و علاقه‌مند هستیم که به آنها کمک کنیم.
وی به شکست سیاست‌های ترکیه در مورد بحران سوریه اشاره کرد و گفت: درحال حاضر صنعت توریسم و اقتصاد این کشور آسیب دیده است. ما نمی خواهیم روی نقاط ضعف ترکیه انگشت بگذاریم و بعد از کودتا نیز سعی کرده ایم که به این کشور کمک کنیم ولی واقعیت این است که برخی از سیاست های دولت ترکیه را درک نمی کنیم. شاید مقداری نیاز و گرفتاری باعث شده که این کشور به رژیم صهیونیستی، عربستان و آقای ترامپ تمسّک جوید. ما امیدواریم که محاسبات دوستان ما در ترکیه بر اساس واقعیت‌ها و اهداف بلند مدت این کشور و منطقه باشد.
رحیم پور افزود: برخی از اقدامات ترکیه در سوریه در راستای منافع ایران نبوده است ولی ما جنجال نکردیم بلکه صبر کردیم که دوستانمان در دولت آنکارا متوجه شوند که بهترین کمک کننده به آنها همچنان ایران است.
این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به تلاش مشترک ایران و روسیه جهت مشارکت دادن ترکیه در حل بحران سوریه و اقدامات این سه کشور برای حل این بحران ادامه داد: ما در ایران معتقدیم بازی کردن با کارت های متعدد باعث می شود که شما همه کارت‌هایتان را در دراز مدت از دست دهید و جمهوری اسلامی ایران نیز هیچ وقت با کارت های آمریکا، اسرائیل و قدرت های خارج از منطقه برای اهداف کوتاه مدت خود بازی نکرده و نخواهد کرد.
این مقام مسئول در وزارت خارجه با بیان اینکه در عرصه سیاست از این شاخه به آن شاخه پریدن جواب نمی دهد و ممکن است باعث تکرار اشتباهات و خطاهای گذشته شود، گفت: ما فکر می‌کنیم درمورد ترکیه می‌توانیم هرآنچه که تاکنون بوده است را فراموش کنیم و از این به بعد در جهت حل مسئله سوریه وعدم مداخله درعراق همکاری جدی‌تری با یکدیگر داشته باشیم .
وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند ایران به صورت یک طرفه درحال کوتاه آمدن در برابر ترکیه است ؟ اظهارکرد: ما می دانیم دوستانمان در ترکیه در سختی و فشار هستند، کودتای سختی را پشت سرگذاشته اند و ایران با توجه به شرایط سخت آنها حاضر است بیشتر کوتاه بیاید، البته مرز ما دراین زمینه امنیت، منافع ملی و عزت کشورمان است و با توجه به این دو مسئله تصمیم گیری می کنیم.
رحیم پور افزود: : ما آنقدر قوی هستیم که بتوانیم به دوستی که مقداری قدر ما را نمی‌داند، همچنان کمک کنیم و معتقدیم سرمایه گذاری بر روی مردم و کشور ترکیه به نفع ایران است .
همچنان می‌توانیم به ترکیه اعتماد کنیم
این مقام مسئول در وزارت خارجه در واکنش به این پرسش که آیا ترکیه در حال حاضر تبدیل به شریک غیرقابل اعتماد برای ایران شده است، گفت : نمی‌توانیم این سخن را بگوییم. در طی این سال‌ها همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خوبی بین دو کشور انجام شده است. ترکیه کشور و همسایه مفیدی برای تهران است. ترانزیت خوبی بین دو کشور وجود دارد. لغو روادید برای سفر اتباع ایران و ترکیه انجام شده و حجم تبادلات اقتصادی بین تهران و آنکارا قابل ملاحظه است. با در نظر گرفتن مجموعه این مسائل همچنان می توانیم به ترکیه اعتماد کنیم، گرچه گاهی اوقات سازهایی از سوی مقامات ترکیه زده می‌شود ولی ما امیدواریم در آینده هارمونی این سازها هماهنگ‌تر باشد تا صدای گوش‌خراشی شنیده نشود.
ایران روابط راهبردی به معنای جامع آن با هیچ کشوری ندارد
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه این گفت‌وگو در جواب به این پرسش که شما و تعداد دیگری از مسئولان ایرانی در سخنان خود اعلام کرده‌اید که روابط کنونی ایران و روسیه در بهترین شرایط خود قرار دارد، این درحالی است که برخی تحلیل‌گران تاکید بر این دارند که بر اساس شواهد تاریخی ایران نباید به روسیه اعتماد کند و ضروری است مقامات کشورمان درتعامل با روسیه ملاحظات لازم را داشته باشند. از دیگر سو آنها معتقدند که ممکن است در آینده با توجه به نزدیکی احتمالی روسیه و آمریکا، مسکو بخواهد از کارت تهران برای تعامل با واشنگتن استفاده کند، تصریح کرد: ایران روابط راهبردی به معنای جامع آن با هیچ کشوری ندارد. ما با تعدادی از کشورها رابطه و تعامل خوبی داریم که ممکن است این تعامل در طول زمان با نوساناتی همراه باشد. این گونه نیست که روابط ما با یک کشور به صورت دائم سیر صعودی ویا نزولی داشته باشد. نمونه اش رابطه ما با عربستان است. در برهه‌ای رابطه تهران - ریاض به نقطه خوبی رسیده بود و حتی در مواردی در مقابل آمریکا با یکدگر متحد شدیم. ولی اکنون ببنید که این رابطه چگونه است؟ پرونده رابطه ایران با رژیم صهیونیستی مشخص است و در مورد آمریکا نیز دولتمردان این کشور بعد از انقلاب به نحوی عمل نکرده‌اند که برای داشتن روابط جدی با آنها خوش‌بین باشیم. در مورد کشورهای دیگر نیز همانطور که اشاره کردم این روابط با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است.
همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نمی‌گذاریم، البته...
رحیم‌پور با اشاره به روابط کنونی ایران و روسیه اظهار کرد: دردوره آقای روحانی و بعد از تحریم‌ها رفت و آمدهای مفید و سازنده‌ای بین مقامات دو کشور در جریان بوده است. در زمینه‌های مختلفی با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند و به تفاهم رسیده‌اند. مثلا در بعد نظامی شاهد تحویل اس ۳۰۰ از سوی مسکو به تهران بودیم، در زمینه‌ای اقتصادی نیز دو کشور همکاری‌هایشان گسترش پیدا کرده است و روسیه به برخی از پروژه‌ها در ایران اعتبار و وام‌هایی اختصاص داده است. روابط کنسولی تهران و مسکو بهبود پیدا کرده است. در ارتباط با مسائل منطقه از جمله بحران سوریه مواضع دو کشور به یکدیگر نزدیک است و ما نمی‌توانیم همه این نکات مثبت را رها کنیم و به دلیل یک ذهنیت تاریخی بگوییم رابطه با روسیه نامطمئن است.
وی با بیان اینکه اگر آنها در رابطه با ایران نامطمئن عمل کردند ماهم نامطمئن رفتار می‌کنیم، تاکید کرد: ما همه تخم مرغ‌های خودرا در یک سبد نمی گذاریم. البته در کنار آن منفی‌بافی نیز نمی‌کنیم. در حال حاضر آقای پوتین با ما همکاری می‌کند گرچه ممکن است گاهی اوقات توقعات دو کشور از یکدیگر یکسان نباشد.
بعید است که پوتین به فردی مثل ترامپ اعتماد کند
این مقام مسئول در وزارت خارجه در مورد نوع تعامل آینده روسیه با دولت جدید آمریکا نیز گفت: بعید است که پوتین به فردی مثل ترامپ اعتماد کند، گرچه روس ها به دولت ترامپ نسبت به دولت اوباما امیدواری های بیشتری دارند ولی از گفت‌وگوهایمان با مقامات روسی این طور استنباط می‌کنیم که آنها امید قطعی به ترامپ نبسته‌اند.
رحیم پور ادامه داد: به اندازه‌ای که روس ها با ما همکاری و همراهی داشته باشند، ما نیز با آنها تعامل خواهیم داشت و هنگامی که آنها نخواهند دیگر با ما کار کنند ما نیز تمایلی برای کار کردن با آنها نداریم و استثنایی در این زمینه وجود ندارد.
این مقام مسئول در وزارت خارجه افزود: نمی‌توانیم امضا کنیم که روابط ایران با روسیه در بیست سال دیگر با همین شیب صعودی ادامه پیدا می کند. چراکه همواره تغییر و تحول در عرصه بین‌المللی وجود دارد و روابط کشورها نیز در پی این تغییر و تحولات دچار فراز و نشیب می‌شود ولی تا زمانی که همکاری ایران و روسیه منجر به تحقق استراتژی برد- برد برای دو کشور شود، با یکدیگر همکاری می کنیم ولی هنگامی که این استراتژی مورد توجه نباشد، فتیله روابط را پایین می کشیم.
معاون آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه در ارتباط با علت لغو سفر چندی پیش معاون نخست‌وزیر روسیه به تهران و حاشیه‌هایی که در ارتباط با این موضوع به وجود آمد به ایسنا گفت: در سال ۹۵ هیئت‌های زیادی بین دو کشور ایران و روسیه رفت و آمد کرده‌اند و شاید به طور میانگین بتوانیم بگوییم هفته ای نبوده که هیئتی بین دو کشور در رفت و آمد نبوده باشد. سفر مورد اشاره به تعویق افتاد و این موضوع در مورد دو کشوری که سالانه ده‌ها هیئت را مورد تبادل قرار می دهند امری طبیعی است.
وی با رد برخی از حاشیه‌ها و اظهارنظرها در مورد علت تعویق این سفر نیز گفت: ایران و روسیه در سطوح مختلف با یکدیگر در تعامل هستند. در زمینه‌های نظامی، تجاری، فرهنگی، علمی، فضایی، سیاسی و... با یکدیگر همکاری می‌کنند و لغو شدن یکی دو سفر از بین ده‌ها سفری که سالانه بین دو کشور انجام می‌شود، امری معمول است و جای تعجب ندارد، تعجب و سوال در مواقعی معنا پیدا می‌کند که دو کشور ارتباطات‌شان بسیار محدود است، مثلا سالی یکی الی دو سفر به کشورهای یکدیگر داشته باشند و در آن موقع اگر این سفرها کنسل شود، جای تعجب دارد.
گفت‌وگوهای کنسولی بین تهران و کانبرا در مورد پناهجویان ایران به نتایج خوبی رسیده است
رحیم‌پور در ارتباط با وضعیت پناهجویان غیرقانونی ایرانی در استرالیا که در کمپ زندگی می‌کنند و برخی از اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه ایران و استرالیا توافقاتی را در زمینه بازگشت داوطلبانه این پناهجویان به تهران داشته‌اند چنانکه برخی از منابع مدعی شده‌اند که استرالیا پذیرفته به این پناهجویان جهت بازگشت به ایران چندین هزار دلار کمک نقدی کند، گفت: در بحث پناه جویان و بازگشت آنها به کشور گفت‌وگوهای کنسولی مفیدی بین ایران و استرالیا انجام شده و به نتایج خوبی رسیده‌ایم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا خبر موافقت استرالیا به پرداخت چندین هزار دلار به هریک از این پناهجویان جهت بازگشت به ایران صحت دارد؟ خاطرنشان کرد: من در مورد این ارقام اظهار نظری نمی‌کنم و مسئله اساسی این است که رضایت پناهجویان برای بازگشت جلب شود و آنها داوطلبانه به ایران بازگردند.
رحیم پور تصریح کرد: ما هیچ اجباری را در بازگشت پناهجویان ایرانی به کشور قبول نمی‌کنیم. آنها باید داوطلبانه به ایران بازگردند و همانطور که اشاره شد در این ارتباط مذاکراتی با دولت استرالیا انجام شده و به نتایج خوبی دست پیدا کرده‌ایم.
این مقام مسئول در وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که این جلب رضایت دارای چه ابعادی است ، گفت: این جلب رضایت دارای ابعاد مادی ومعنوی است به نحوی که پناه جویان برای بازگشت داوطلب شوند. باید پول هواپیما، رفت و آمد و خسارتی که احتمالا به این پناهجویان وارد شده از سوی دولت استرالیا پرداخت شود و آنها بگویند ما با این شرایط حاضریم که به کشور برگردیم؛ چرا که ایران بازگشت اجباری پناه جویان را قبول ندارد و اجازه نمی‌دهیم که به یک ایرانی دستبند زده شود و سپس او را به ما تحویل دهند.
رحیم پوراعلام کرد: منتظر دعوت نهایی دولت استرالیا، برای سفر مدیر کنسولی وزارت امور خارجه به این کشور هستیم تا توافقات صورت گرفته را نهایی کنند. قرار بود در روزهای اخیر این سفر انجام شود ولی از سوی طرف استرالیایی در این ارتباط کمی تاخیر به وجود آمده که ما به آنها این تاخیر را گوشزد کرده‌ایم.
توافقات انجام شده بین ایران و استرالیا مورد پذیرش پناهجویان قرار خواهد گرفت
این دیپلمات وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که آیا به نظر وی پناه جویان توافقات انجام شده را خواهند پذیرفت؟ اظهار کرد: فکر می‌کنیم این توافقات با رضایت آنها همراه باشد. این موضوع را امتحان کرده‌ایم و تعدادی از آنها تحت شرایط توافق شده، مایل به بازگشت هستند، البته قبل از سوار شدن آنها به هواپیما جهت بازگشت به ایران، با این پناهجویان مصاحبه می کنیم و از آنها می پرسیم که شما با این شرایط مایل هستید که به ایران بازگردید یا نه؟ که اگر جواب آنها بله بود، اجازه سوار شدن به آنها می‌دهیم.
وی در مورد روند عضویت ایران در اجلاس شانگهای با توجه به اینکه در دوره قبلی این اجلاس علیرغم موافقت چین و روسیه بحث عضویت ایران به نتیجه نرسید و با مخالفت ضمنی برخی از کشورهای عضو ازجمله کشورمیزبان این اجلاس روبرو شد گفت: هنوز سیر عضویت ایران در این اجلاس به صورت کامل طی نشده است و در دو جلسه اخیر اجلاس سران شانگهای، ایران در سطح مقام رئیس‌جمهور شرکت نکرده است، جلسه بعدی سران این سازمان در آستانه قزاقستان برگزار خواهد شد و از آقای روحانی دعوت شده در این اجلاس شرکت کند. اگر شرایط عضویت ایران در این اجلاس آماده باشد و این موضوع به ما اعلام شود ما در سطح رئیس جمهور در اجلاس آستانه شرکت می کنیم و گرنه درسطح پایین‌تر شرکت خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به تازگی در مورد شرایط عضویت ایران در این اجلاس، موضوع جدیدی به تهران اعلام شده است؟ خاطرنشان کرد: ما یک بار درخواست خود را برای عضویت ارائه داده‌ایم و دیگر درخواستی ارائه نمی‌دهیم. شان ایران برای عضویت در نهادی که مورد قبولش است، این نیست که به صورت متعدد درخواست عضویت دهد. درخواست ایران برای عضویت در اجلاس شانگهای روی میز است و هر موقع آن مجموعه از ما خواست که شرایط عضویت را آماده کنیم، فرم‌های لازم را پر می‌کنیم و در سطح رئیس‌جمهور در اجلاس سران شرکت می‌کنیم.
بررسی مواردی از کنوانسیون نهایی دریای خزر همچنان باقی مانده است
رحیم‌پور در ارتباط با زمان دقیق برگزاری نشست سران کشورهای حاشیه دریای خزر در سال ۲۰۱۷ نیز گفت: پنجمین جلسه سران کشورهای حاشیه دریای خزر در سال ۲۰۱۷ در آستانه قزاقستان برگزار می‌شود. البته هنوز تاریخ آن قطعی نیست ولی به نظر می رسد با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در ایران و همچنین تعطیلات تابستانی، این اجلاس در پاییز ۲۰۱۷ برگزار شود. گرچه همانطور که گفتم تاریخ برگزاری آن هنوز نهایی نشده است.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه این علاقه‌مندی وجود دارد که در نشست سران، کنوانسیون نهایی دریای خزر امضا شود، ادامه داد: ولی هنوز بررسی مواردی از این کنوانسیون باقی مانده و به نتیجه نهایی نرسیده است و دقیقا مشخص نیست که آیا جلسه سران بدون امضای کنوانسیون برگزار می‌شود یا برخی دیگر از موافقت‌نامه‌ها امضا خواهد شد؟ ولی هدفگذاری اصلی برگزاری اجلاس مذکور، امضای این کنوانسیون است.
جنجال‌های ترامپ و تلاش‌های مذبوحانه اسرائیل و عربستان نمی‌تواند در مسیر دیپلماسی ایران خللی ایجاد کند
این دیپلمات ارشد کشورمان در بخشی دیگر از صحبت های خود با بیان اینکه در طول ۴ سال اخیر رفت و آمدهای زیادی بین ایران و کشورهای حوزه آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع انجام شده است و دستگاه دیپلماسی کشور در این حوزه از کارنامه قابل قبولی برخوردار است، تاکید کرد: قیل و قال‌های آقای ترامپ و تلاش‌های مذبوحانه اسرائیل و عربستان نمی تواند در مسیر دیپلماسی ایران خللی ایجاد کند. ما به آینده سیاست خارجی کشورمان خوش بین هستیم البته باید مراقب نیز باشیم چون عده‌ای در منطقه زخم خورده هستند و دنبال گل‌آلود کردن آب هستند.
رحیم پور با تاکید بر اینکه در عرصه سیاست خارجی از دوران سکوت، سکون و نسبتا بد عمل کردن عبور کرده‌ایم، افزود: اکنون وارد اتوبانی شده ایم که باید با سرعت مطمئنه در آن حرکت کنیم که تصادف نکنیم.
وی با بیان اینکه در منطقه آسیا، اقیانوسیه و مشترک‌المنافع تنش‌ها و درگیری‌ها نسبت به غرب آسیا کمتر است، گفت: ما با اکثر کشورهای این منطقه رابطه سازنده‌ای داریم و اگر تنشی وجود داشته است، تهران در حل این تنش‌ها میانجی خوبی بوده و هست. حوزه مورد اشاره حوزه ای است که در دوران تحریم‌ها و بعد از آن شاهد بالاترین سطح رفت و آمد بین کشورمان و کشورهای این منطقه بوده‌ایم به نحوی که رئیس‌جمهور بیست سفر به کشورهای این منطقه داشته‌اند و همتایان ایشان در این منطقه ۲۲ بار به تهران آمده‌اند.
ابراهیم رحیم پور، در آخرین روزهای ۱۳۹۵ ضمن تشریح اجمالی کارنامه دیپلماسی کشور در حوزه مسئولیتش به برخی از سوالات مطرح در این زمینه نیز پاسخ گفت و از آمادگی تهران جهت میانجیگری بین پاکستان و افغانستان برای کاهش تنش‌ها بین این دو کشور همسایه خبر داد.
وی همچنین اعلام کرد: در مورد پناهجویان ایرانی در استرالیا و بازگشت آنها به کشور، گفت‌وگوهای کنسولی مفیدی بین تهران و کانبرا انجام شده و دو کشور به نتایج خوبی دست پیدا کرده‌اند.
این مقام مسئول در وزارت خارجه با تاکید بر این که همچنان می‌توانیم به ترکیه اعتماد کنیم، در عین حال افزود : گاهی اوقات سازهایی از سوی مقامات ترکیه زده می شود ولی ما امیدواریم در آینده هارمونی این سازها هماهنگ تر باشد تا صدای گوش خراشی شنیده نشود.
متن کامل گفت وگو با این دیپلمات کهنه کار کشورمان به شرح زیر است:
آمادگی ایران برای ایفای نقش سازنده جهت کاهش تنش‌ها بین پاکستان و افغانستان را اعلام کرده‌ایم
این دیپلمات کشورمان در پاسخ به این سوال که چندی پیش «سرتاج عزیز» مشاور نخست‌وزیر پاکستان در امور خارجی به تهران سفری داشت و این دیپلمات عالی رتبه پاکستانی و همچنین وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی مشترک با یکدیگر بر اهمیت همکاری بیشتر سه کشور ایران، پاکستان و افغانستان تاکید کردند. با توجه به اینکه در حال حاضر بین پاکستان و افغانستان نسبت به گذشته اختلافات تشدید شده است، آیا ایران قصد دارد که بین این دو کشور میانجیگری کند؟ گفت: سفر آقای سرتاج عزیز به ایران سفری از پیش تعیین شده نبود و او در آستانه برگزاری اجلاس سران اکو به تهران سفر کرد. البته در روابط بین همسایگان انجام اینگونه سفرها یک امر عادی است و شاید نتوان در مورد آن از لفظ سفر «فورس ماژور» استفاده کرد.
این دیپلمات ارشد کشورمان، با بیان اینکه پیش از این سفر، آقای ظریف در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ با اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان و همچنین وزیر دفاع پاکستان گفت‌وگو و رایزنی کرده بود، ادامه داد: این روزها تنش میان افغانستان و پاکستان مقداری بیش از حالت عادی شده است و طبعا ایران با توجه به اینکه با هر دو کشور روابط خوب و مناسبی دارد می تواند نقشی موثر در کاهش این تنش ها داشته باشد. در حال حاضر در دیگر مناطق پیرامونی ایران، با توجه به برخی از رفتارها به خصوص سیاست‌های غیرسازنده عربستان و برخی از دوستان غیرعرب با مشکلاتی روبرو هستیم و ما نمی‌خواهیم در این منطقه نیز شاهد این گونه تنش ها و مشکلات باشیم. البته برخی از کشورهای منطقه از جمله تعدادی از کشورهای عرب تلاش می‌کنند از اب گل‌آلود در راستای تامین منافعشان استفاده کنند، ولی جمهوری اسلامی ایران سیاستی متفاوت از آنها دارد و خلاف مسیر این کشورها حرکت می‌کند.
رحیم پور با بیان اینکه ایران علاقه‌مند نیست که مشکلات بین پاکستان و افغانستان از حد معمول فراتر رود چرا که این موضوع به نفع هیچ کس نیست، ادامه داد: در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ و همچنین در تهران، ایران بر این موضوع تاکید کرده است. امیدواریم بتوانیم در کاهش این تنش ها نقش سازنده ای را ایفا کنیم و آمادگی خود را در این ارتباط اعلام کرده ایم.
ارتباط با گروه های ایوزیسیون فعال در افغانستان، باید در جهت خواسته‌های دولت کابل باشد
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سوال که چندی پیش اجلاس «صلح افغانستان» در مسکو برگزار شد و ایران و پاکستان نیز از جمله شرکت کنندگان در این اجلاس بودند، به طورکلی برگزاری این گونه نشست ها در حل مسئله افغانستان به چه میزان می تواند موثر باشد و آیا قرار است که این نشست تبدیل به یک روند شود، تصریح کرد: این نشست با ابتکار روسیه برگزار شد. اجلاس شش جانبه ای بود و ایران نیز از برگزاری آن استقبال کرد. موضوع جلسه، بحث صلح افغانستان و دیگر مسائلی بود که دولت کابل در ارتباط با فعالیت گروه های افراطی در داخل کشورش با آن روبرو است. در آن نشست تاکید بر این شد که همه باید کمک کنند تا دولت افغانستان بتواند با اپوزیسیون های فعال در داخل این کشور به نتیجه برسد و هیچ کشوری نباید از مشکلات دولت افغانستان در این زمینه، بهره برداری ابزاری کند.
رحیم پورادامه داد: در این جلسه همچنین تاکید شد، اگر کشورهای شرکت کننده در این اجلاس ارتباطی با این گروه‌ها دارند، این ارتباط باید در جهت خواسته‌های دولت کابل باشد نه برخلاف آن.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان، مذاکرات انجام شده در این نشست را مفید عنوان کرد و افزود: پیشنهاد ایران بود که در دور بعدی این اجلاس تعدادی دیگر از کشورهای همسایه و منطقه نیز حضور داشته باشند، البته برخی از شرکت‌کنندگان معتقد به اضافه شدن کشورهای آمریکا، انگلیس و برخی از کشورهای عربی به این روند بودند که در این مورد اجماع نشد و پیشنهاد ایران با حمایت روسیه مورد اجماع قرار گرفت.
وی با بیان اینکه تلاش داریم این نشست را مانند اجلاس آستانه که برای حل بحران سوریه بین ایران، روسیه و ترکیه ایجاد شده با حضور کشورهای منطقه و همسایه افغانستان به پیش ببریم، گفت: درهمین چارچوب نیازی نیست دراین مذکرات، کشورهایی که حضورشان خیری نمی رساند، حضور داشته باشند. ما تاکید داریم که باید کشورهای منطقه با کمک یکدیگر بحران ها را حل کنند و این موضوع در مورد افغانستان نیز درحال اجراست گرچه درابتدای راه هستیم.
رحیم پور با اشاره به اینکه در مورد افغانستان برخی از نهادهای بین‌المللی و کشورهای مختلف جلساتی را طی این سال‌ها برگزار کرده‌اند، گفت: مسئله اصلی در نشست صلح افغانستان، مصالحه و ایجاد آشتی ملی در داخل افغانستان است، دولت افغانستان توقع دارد که همه به او در این مسیر کمک کنند.
معاون آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه با بیان اینکه در نشست فوق نمایندگانی از دولت افغانستان نیز حضور داشتند، ادامه داد: ایران قبل از این نیز اعلام کرده بود که علاقه مند به شرکت در جلساتی نیست که دولت کابل در آن نماینده ای ندارد چراکه قصد ما از حضور در این گونه نشست ها کمک به آقایان اشرف غنی، عبدالله عبدالله و دولت و ملت افغانستان است.
ایران علاقه‌مند است که طالبان و دولت مرکزی افغانستان با یکدیگر مذاکره کنند
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان در واکنش به این سوال که در نشست آستانه علاوه بر نمایندگان دولت سوریه، نمایندگانی از گروه‌های معارض سوری نیز حضور دارند، با توجه به اینکه این نشست نیز از جنبه‌هایی شبیه نشست آستانه است آیا این امکان دارد که در نشست های بعدی صلح افغانستان از گروه های اپوزیسیون دولت کابل از جمله طالبان برای حضور در این نشست ها دعوت شود؟ خاطرنشان کرد: در حال حاضر بحثی در این ارتباط نشده است، ما در ایران مشوق این هستیم که طالبان و دیگر گروه های اپوزیسیون در این کشور با دولت افغانستان مذاکره کنند و اگر در مقطعی دولت افغانستان با این موضوع موافقت کند دعوت از انها برای حضور در جلسات صلح مقدورخواهد بود. البته بر اساس آنچه که صحنه نشان می دهد دولت افغانستان تمایلی ندارد که در این ارتباط مشابه بحران سوریه عمل کند . مقامات این کشور انتظار دارند که دیگر کشورها به دولت کابل کمک کنند تا خودش طرف گفت‌وگو با طالبان و دیگر گروه‌های مخالف در افغانستان باشد.
رحیم‌پور در پاسخ به این سوال که در ماه‌های اخیر نشست های دیگری نیز در این ارتباط در دیگر کشورها برگزار شده است و آیا نشست مسکو با نشست‌های مورد اشاره در یک راستا است؟ گفت: نشست مسکو به ابتکار روسیه برگزار شد و هدفگذاری آن ایجاد مصالحه در داخل افغانستان است. البته در راستای این موضوع پیش از این نیز تحرکاتی از سوی برخی کشورها و نهادهای بین المللی انجام شده است، ولی نتیجه ای به همراه نداشته است. خود دولت افغانستان با چندین کشور در راستای متقاعد کردن هسته اصلی مخالفان جهت انجام مذاکره رودررو با این دولت، گفت و گو و رفت و آمدهایی داشته است ولی هنوز نتیجه مورد نظر محقق نشده است.
بدون نظر دولت کابل نباید با مخالفان دولت افغانستان مذاکره و گفت‌وگویی انجام شود
معاون وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه از کشورهای همسایه این انتظار وجود دارد که همه در تحقق این فرآیند به دولت مرکزی افغانستان کمک کنند، ادامه داد: از دیگر سو معتقدیم که بدون نظر دولت کابل نباید با مخالفان دولت افغانستان مذاکره و گفت و گویی انجام شود و هر گفت‌وگویی دراین راستا باید به اطلاع دولت کابل رسانده شود.
این مقام مسئول در وزارت خارجه در واکنش به این پرسش که بعضا برخی از رسانه‌های افغانستانی ادعا کرده اند که ایران با طالبان افغانستان رابطه دارد و با آنها گفت‌وگو می‌کند و همین موضوع به نقل از این رسانه ها مورد گلایه دولت کابل نیز بوده است. نظر تهران در مورد این ادعاهاچیست؟ از دیگر سو با توجه به اینکه بعضا از زبان برخی از مسئولان کشورمان شنیده ایم که طالبان نسبت به داعش بهتر هستند و آیا ممکن است ایران از نوع ارتباط خود با طالبان جهت میانجیگیری بین این گروه و دولت مرکزی افغانستان استفاده کند، تصریح کرد: متاسفانه داعش در افغانستان نیز حضور پیدا کرده است و توسط برخی از کشورهای عربی نیز مورد حمایت مالی قرار می گیرد. ایران در مبارزه با تروریسم ازجمله گروه تکفیری داعش باهیچ کس تعارف ندارد. این گروه تاکنون جنایت های زیادی را انجام داده و ما تلاش داریم با این گروه در هر کجا که حضور داشته باشد، مقابله کنیم. البته قطعا مبارزه با این گروه در وهله اول برعهده دولت های مرکزی کشورهایی است که داعش در آنها حضور دارد و ما نیز برای کمک به این کشورها جهت مبارزه با این تروریست ها آماده ایم.
رحیم پور با تاکید بر اینکه ایران مذاکره‌ای با طالبان نداشته است، ادامه داد: در مورد مسائل امنیتی و مرزی، این یک امر طبیعی است که بین نیروهای امنیتی کشور و نیروهایی که آن طرف مرز هستند ارتباطاتی وجود داشته باشد و این ارتباطات از قدیم بوده است.
وی در واکنش به این سوال که این ارتباط با طالبان نیز وجود دارد؟ گفت: من اسمی نمی‌آورم و باید بر این نکته تاکید کنم که اولویت ما همواره حمایت و تقویت دولت کابل بوده است ما در ایران علاقه‌مند هستیم که دولت افغانستان مقتدر باشد ولی در جایی که دولت مرکزی نتواند پاسخگوی مسائل امنیتی مرزهای ما باشد، از هر اهرمی برای حفظ مرزهای خود استفاده می‌کنیم و خوشبختانه تاکنون دراین ارتباط با دولت کابل تعارضی نداشته‌ایم. ایران از کانال های مختلف خود با نیروهای مختلف امنیتی دولت مرکزی کابل ارتباط دارد.
رحیم پور با بیان اینکه همانطور که اشاره کردید برخی از مسائل که دراین ارتباط مطرح می شوند، مباحث رسانه ای هستند، افزود: آنچه که در این راستا مهم است اعتمادی است که بین کابل و تهران وجود دارد و ما در ایران بر تقویت دولت مرکزی کابل تاکید داریم.
این مقام مسئول در وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در مورد سفر آتی محمد جواد ظریف به افغانستان نیز اظهار کرد: بعد از ملاقات آقای ظریف با رئیس‌جمهور این کشور در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ، قول و قرارهای خوبی بین دو کشور گذاشته شد و ما درحال آماده کردن مجموعه کاملی از مجموعه مسائل مربوط به روابط دو کشور هستیم تا آقای ظریف در سفر به کابل آنها را مطرح و دنبال کند درهمین چارچوب منتظر این هستیم که نظرات نهادهای مختلف کشور که به نوعی با موضوع افغانستان درارتباط هستند، جمع کنیم تا بتوانیم با تعامل دولت افغانستان، همکاری برد- بردی را داشته باشیم.
کارگروه حق آبه ایران، در مورد رودخانه هریررود تشکیل می‌شود
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا در جریان سفر ظریف به کابل درمورد مسائل آبی و اختلافاتی که بعضا بین دو کشور در ارتباط با حق آبه وجود دارد رایزنی و گفت و گویی خواهد شد؟ اعلام کرد: در مورد مسائل آبی تالاب «هامون»، رود «هیرمند» و رودخانه «هریررود» بین دو کشور به صورت مرتب مذکرات و گفت و گو هایی در جریان است چراکه مسئله مهمی برای ایران است.
وی به موضوع حق آبه اشاره کرد و گفت: مسائل آبی تالاب «هامون»، رود «هیرمند» و رودخانه «هریررود» هرکدام در پرونده‌های جداگانه ای مورد توجه هستند. در حال حاضر اولویت ایران رودخانه هریررود است، چرا که حق آبه ما در مورد این رودخانه تعریف نشده است. باید این تعریف انجام شود و در این چارچوب منتظر آماده شدن اسنادی هستیم تا کارگروه این موضوع تشکیل شود.
رحیم پور با بیان اینکه درباره تالاب هامون و مسائل محیط زیستی این منطقه از طریق خانم ابتکار و سازمان محیط زیست در حال مذاکره با طرف های افغانستانی هستیم، خاطر نشان کرد: در مورد حق آبه ایران بر روی رود هیرمند نیز همچنان بر اساس توافقی که قبل از انقلاب بین دو کشور صورت گرفته است، عمل می شود. البته درخواست های جدیدی در این مورد مطرح شده که درحال صحبت کردن درارتباط با آنها هستیم.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان دربخشی دیگر از گفت‌وگوی خود با خبرنگار ایسنا در ارتباط با برخی از مسائل پیش آمده بین ایران و ترکیه و اظهاراتی که مقامات آنکارا علیه ایران مطرح کرده‌اند و همچنین علت اتخاذ اینگونه مواضع علیرغم اینکه ایران در شب کودتا از جمله کشورهایی بود که به صورت جدی از دولت آنکارا حمایت کرد، افزود : ترکیه بعد از کودتا از شرایط کاملا عادی و ثابتی برخوردار نیست. ما این موضوع را درک می‌کنیم و علاقه‌مند هستیم که به آنها کمک کنیم.
وی به شکست سیاست‌های ترکیه در مورد بحران سوریه اشاره کرد و گفت: درحال حاضر صنعت توریسم و اقتصاد این کشور آسیب دیده است. ما نمی خواهیم روی نقاط ضعف ترکیه انگشت بگذاریم و بعد از کودتا نیز سعی کرده ایم که به این کشور کمک کنیم ولی واقعیت این است که برخی از سیاست های دولت ترکیه را درک نمی کنیم. شاید مقداری نیاز و گرفتاری باعث شده که این کشور به رژیم صهیونیستی، عربستان و آقای ترامپ تمسّک جوید. ما امیدواریم که محاسبات دوستان ما در ترکیه بر اساس واقعیت‌ها و اهداف بلند مدت این کشور و منطقه باشد.
رحیم پور افزود: برخی از اقدامات ترکیه در سوریه در راستای منافع ایران نبوده است ولی ما جنجال نکردیم بلکه صبر کردیم که دوستانمان در دولت آنکارا متوجه شوند که بهترین کمک کننده به آنها همچنان ایران است.
این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به تلاش مشترک ایران و روسیه جهت مشارکت دادن ترکیه در حل بحران سوریه و اقدامات این سه کشور برای حل این بحران ادامه داد: ما در ایران معتقدیم بازی کردن با کارت های متعدد باعث می شود که شما همه کارت‌هایتان را در دراز مدت از دست دهید و جمهوری اسلامی ایران نیز هیچ وقت با کارت های آمریکا، اسرائیل و قدرت های خارج از منطقه برای اهداف کوتاه مدت خود بازی نکرده و نخواهد کرد.
این مقام مسئول در وزارت خارجه با بیان اینکه در عرصه سیاست از این شاخه به آن شاخه پریدن جواب نمی دهد و ممکن است باعث تکرار اشتباهات و خطاهای گذشته شود، گفت: ما فکر می‌کنیم درمورد ترکیه می‌توانیم هرآنچه که تاکنون بوده است را فراموش کنیم و از این به بعد در جهت حل مسئله سوریه وعدم مداخله درعراق همکاری جدی‌تری با یکدیگر داشته باشیم .
وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند ایران به صورت یک طرفه درحال کوتاه آمدن در برابر ترکیه است ؟ اظهارکرد: ما می دانیم دوستانمان در ترکیه در سختی و فشار هستند، کودتای سختی را پشت سرگذاشته اند و ایران با توجه به شرایط سخت آنها حاضر است بیشتر کوتاه بیاید، البته مرز ما دراین زمینه امنیت، منافع ملی و عزت کشورمان است و با توجه به این دو مسئله تصمیم گیری می کنیم.
رحیم پور افزود: : ما آنقدر قوی هستیم که بتوانیم به دوستی که مقداری قدر ما را نمی‌داند، همچنان کمک کنیم و معتقدیم سرمایه گذاری بر روی مردم و کشور ترکیه به نفع ایران است .
همچنان می‌توانیم به ترکیه اعتماد کنیم
این مقام مسئول در وزارت خارجه در واکنش به این پرسش که آیا ترکیه در حال حاضر تبدیل به شریک غیرقابل اعتماد برای ایران شده است، گفت : نمی‌توانیم این سخن را بگوییم. در طی این سال‌ها همکاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خوبی بین دو کشور انجام شده است. ترکیه کشور و همسایه مفیدی برای تهران است. ترانزیت خوبی بین دو کشور وجود دارد. لغو روادید برای سفر اتباع ایران و ترکیه انجام شده و حجم تبادلات اقتصادی بین تهران و آنکارا قابل ملاحظه است. با در نظر گرفتن مجموعه این مسائل همچنان می توانیم به ترکیه اعتماد کنیم، گرچه گاهی اوقات سازهایی از سوی مقامات ترکیه زده می‌شود ولی ما امیدواریم در آینده هارمونی این سازها هماهنگ‌تر باشد تا صدای گوش‌خراشی شنیده نشود.
ایران روابط راهبردی به معنای جامع آن با هیچ کشوری ندارد
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه این گفت‌وگو در جواب به این پرسش که شما و تعداد دیگری از مسئولان ایرانی در سخنان خود اعلام کرده‌اید که روابط کنونی ایران و روسیه در بهترین شرایط خود قرار دارد، این درحالی است که برخی تحلیل‌گران تاکید بر این دارند که بر اساس شواهد تاریخی ایران نباید به روسیه اعتماد کند و ضروری است مقامات کشورمان درتعامل با روسیه ملاحظات لازم را داشته باشند. از دیگر سو آنها معتقدند که ممکن است در آینده با توجه به نزدیکی احتمالی روسیه و آمریکا، مسکو بخواهد از کارت تهران برای تعامل با واشنگتن استفاده کند، تصریح کرد: ایران روابط راهبردی به معنای جامع آن با هیچ کشوری ندارد. ما با تعدادی از کشورها رابطه و تعامل خوبی داریم که ممکن است این تعامل در طول زمان با نوساناتی همراه باشد. این گونه نیست که روابط ما با یک کشور به صورت دائم سیر صعودی ویا نزولی داشته باشد. نمونه اش رابطه ما با عربستان است. در برهه‌ای رابطه تهران - ریاض به نقطه خوبی رسیده بود و حتی در مواردی در مقابل آمریکا با یکدگر متحد شدیم. ولی اکنون ببنید که این رابطه چگونه است؟ پرونده رابطه ایران با رژیم صهیونیستی مشخص است و در مورد آمریکا نیز دولتمردان این کشور بعد از انقلاب به نحوی عمل نکرده‌اند که برای داشتن روابط جدی با آنها خوش‌بین باشیم. در مورد کشورهای دیگر نیز همانطور که اشاره کردم این روابط با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است.
همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نمی‌گذاریم، البته...
رحیم‌پور با اشاره به روابط کنونی ایران و روسیه اظهار کرد: دردوره آقای روحانی و بعد از تحریم‌ها رفت و آمدهای مفید و سازنده‌ای بین مقامات دو کشور در جریان بوده است. در زمینه‌های مختلفی با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند و به تفاهم رسیده‌اند. مثلا در بعد نظامی شاهد تحویل اس ۳۰۰ از سوی مسکو به تهران بودیم، در زمینه‌ای اقتصادی نیز دو کشور همکاری‌هایشان گسترش پیدا کرده است و روسیه به برخی از پروژه‌ها در ایران اعتبار و وام‌هایی اختصاص داده است. روابط کنسولی تهران و مسکو بهبود پیدا کرده است. در ارتباط با مسائل منطقه از جمله بحران سوریه مواضع دو کشور به یکدیگر نزدیک است و ما نمی‌توانیم همه این نکات مثبت را رها کنیم و به دلیل یک ذهنیت تاریخی بگوییم رابطه با روسیه نامطمئن است.
وی با بیان اینکه اگر آنها در رابطه با ایران نامطمئن عمل کردند ماهم نامطمئن رفتار می‌کنیم، تاکید کرد: ما همه تخم مرغ‌های خودرا در یک سبد نمی گذاریم. البته در کنار آن منفی‌بافی نیز نمی‌کنیم. در حال حاضر آقای پوتین با ما همکاری می‌کند گرچه ممکن است گاهی اوقات توقعات دو کشور از یکدیگر یکسان نباشد.
بعید است که پوتین به فردی مثل ترامپ اعتماد کند
این مقام مسئول در وزارت خارجه در مورد نوع تعامل آینده روسیه با دولت جدید آمریکا نیز گفت: بعید است که پوتین به فردی مثل ترامپ اعتماد کند، گرچه روس ها به دولت ترامپ نسبت به دولت اوباما امیدواری های بیشتری دارند ولی از گفت‌وگوهایمان با مقامات روسی این طور استنباط می‌کنیم که آنها امید قطعی به ترامپ نبسته‌اند.
رحیم پور ادامه داد: به اندازه‌ای که روس ها با ما همکاری و همراهی داشته باشند، ما نیز با آنها تعامل خواهیم داشت و هنگامی که آنها نخواهند دیگر با ما کار کنند ما نیز تمایلی برای کار کردن با آنها نداریم و استثنایی در این زمینه وجود ندارد.
این مقام مسئول در وزارت خارجه افزود: نمی‌توانیم امضا کنیم که روابط ایران با روسیه در بیست سال دیگر با همین شیب صعودی ادامه پیدا می کند. چراکه همواره تغییر و تحول در عرصه بین‌المللی وجود دارد و روابط کشورها نیز در پی این تغییر و تحولات دچار فراز و نشیب می‌شود ولی تا زمانی که همکاری ایران و روسیه منجر به تحقق استراتژی برد- برد برای دو کشور شود، با یکدیگر همکاری می کنیم ولی هنگامی که این استراتژی مورد توجه نباشد، فتیله روابط را پایین می کشیم.
معاون آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه در ارتباط با علت لغو سفر چندی پیش معاون نخست‌وزیر روسیه به تهران و حاشیه‌هایی که در ارتباط با این موضوع به وجود آمد به ایسنا گفت: در سال ۹۵ هیئت‌های زیادی بین دو کشور ایران و روسیه رفت و آمد کرده‌اند و شاید به طور میانگین بتوانیم بگوییم هفته ای نبوده که هیئتی بین دو کشور در رفت و آمد نبوده باشد. سفر مورد اشاره به تعویق افتاد و این موضوع در مورد دو کشوری که سالانه ده‌ها هیئت را مورد تبادل قرار می دهند امری طبیعی است.
وی با رد برخی از حاشیه‌ها و اظهارنظرها در مورد علت تعویق این سفر نیز گفت: ایران و روسیه در سطوح مختلف با یکدیگر در تعامل هستند. در زمینه‌های نظامی، تجاری، فرهنگی، علمی، فضایی، سیاسی و... با یکدیگر همکاری می‌کنند و لغو شدن یکی دو سفر از بین ده‌ها سفری که سالانه بین دو کشور انجام می‌شود، امری معمول است و جای تعجب ندارد، تعجب و سوال در مواقعی معنا پیدا می‌کند که دو کشور ارتباطات‌شان بسیار محدود است، مثلا سالی یکی الی دو سفر به کشورهای یکدیگر داشته باشند و در آن موقع اگر این سفرها کنسل شود، جای تعجب دارد.
گفت‌وگوهای کنسولی بین تهران و کانبرا در مورد پناهجویان ایران به نتایج خوبی رسیده است
رحیم‌پور در ارتباط با وضعیت پناهجویان غیرقانونی ایرانی در استرالیا که در کمپ زندگی می‌کنند و برخی از اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه ایران و استرالیا توافقاتی را در زمینه بازگشت داوطلبانه این پناهجویان به تهران داشته‌اند چنانکه برخی از منابع مدعی شده‌اند که استرالیا پذیرفته به این پناهجویان جهت بازگشت به ایران چندین هزار دلار کمک نقدی کند، گفت: در بحث پناه جویان و بازگشت آنها به کشور گفت‌وگوهای کنسولی مفیدی بین ایران و استرالیا انجام شده و به نتایج خوبی رسیده‌ایم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا خبر موافقت استرالیا به پرداخت چندین هزار دلار به هریک از این پناهجویان جهت بازگشت به ایران صحت دارد؟ خاطرنشان کرد: من در مورد این ارقام اظهار نظری نمی‌کنم و مسئله اساسی این است که رضایت پناهجویان برای بازگشت جلب شود و آنها داوطلبانه به ایران بازگردند.
رحیم پور تصریح کرد: ما هیچ اجباری را در بازگشت پناهجویان ایرانی به کشور قبول نمی‌کنیم. آنها باید داوطلبانه به ایران بازگردند و همانطور که اشاره شد در این ارتباط مذاکراتی با دولت استرالیا انجام شده و به نتایج خوبی دست پیدا کرده‌ایم.
این مقام مسئول در وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که این جلب رضایت دارای چه ابعادی است ، گفت: این جلب رضایت دارای ابعاد مادی ومعنوی است به نحوی که پناه جویان برای بازگشت داوطلب شوند. باید پول هواپیما، رفت و آمد و خسارتی که احتمالا به این پناهجویان وارد شده از سوی دولت استرالیا پرداخت شود و آنها بگویند ما با این شرایط حاضریم که به کشور برگردیم؛ چرا که ایران بازگشت اجباری پناه جویان را قبول ندارد و اجازه نمی‌دهیم که به یک ایرانی دستبند زده شود و سپس او را به ما تحویل دهند.
رحیم پوراعلام کرد: منتظر دعوت نهایی دولت استرالیا، برای سفر مدیر کنسولی وزارت امور خارجه به این کشور هستیم تا توافقات صورت گرفته را نهایی کنند. قرار بود در روزهای اخیر این سفر انجام شود ولی از سوی طرف استرالیایی در این ارتباط کمی تاخیر به وجود آمده که ما به آنها این تاخیر را گوشزد کرده‌ایم.
توافقات انجام شده بین ایران و استرالیا مورد پذیرش پناهجویان قرار خواهد گرفت
این دیپلمات وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که آیا به نظر وی پناه جویان توافقات انجام شده را خواهند پذیرفت؟ اظهار کرد: فکر می‌کنیم این توافقات با رضایت آنها همراه باشد. این موضوع را امتحان کرده‌ایم و تعدادی از آنها تحت شرایط توافق شده، مایل به بازگشت هستند، البته قبل از سوار شدن آنها به هواپیما جهت بازگشت به ایران، با این پناهجویان مصاحبه می کنیم و از آنها می پرسیم که شما با این شرایط مایل هستید که به ایران بازگردید یا نه؟ که اگر جواب آنها بله بود، اجازه سوار شدن به آنها می‌دهیم.
وی در مورد روند عضویت ایران در اجلاس شانگهای با توجه به اینکه در دوره قبلی این اجلاس علیرغم موافقت چین و روسیه بحث عضویت ایران به نتیجه نرسید و با مخالفت ضمنی برخی از کشورهای عضو ازجمله کشورمیزبان این اجلاس روبرو شد گفت: هنوز سیر عضویت ایران در این اجلاس به صورت کامل طی نشده است و در دو جلسه اخیر اجلاس سران شانگهای، ایران در سطح مقام رئیس‌جمهور شرکت نکرده است، جلسه بعدی سران این سازمان در آستانه قزاقستان برگزار خواهد شد و از آقای روحانی دعوت شده در این اجلاس شرکت کند. اگر شرایط عضویت ایران در این اجلاس آماده باشد و این موضوع به ما اعلام شود ما در سطح رئیس جمهور در اجلاس آستانه شرکت می کنیم و گرنه درسطح پایین‌تر شرکت خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به تازگی در مورد شرایط عضویت ایران در این اجلاس، موضوع جدیدی به تهران اعلام شده است؟ خاطرنشان کرد: ما یک بار درخواست خود را برای عضویت ارائه داده‌ایم و دیگر درخواستی ارائه نمی‌دهیم. شان ایران برای عضویت در نهادی که مورد قبولش است، این نیست که به صورت متعدد درخواست عضویت دهد. درخواست ایران برای عضویت در اجلاس شانگهای روی میز است و هر موقع آن مجموعه از ما خواست که شرایط عضویت را آماده کنیم، فرم‌های لازم را پر می‌کنیم و در سطح رئیس‌جمهور در اجلاس سران شرکت می‌کنیم.
بررسی مواردی از کنوانسیون نهایی دریای خزر همچنان باقی مانده است
رحیم‌پور در ارتباط با زمان دقیق برگزاری نشست سران کشورهای حاشیه دریای خزر در سال ۲۰۱۷ نیز گفت: پنجمین جلسه سران کشورهای حاشیه دریای خزر در سال ۲۰۱۷ در آستانه قزاقستان برگزار می‌شود. البته هنوز تاریخ آن قطعی نیست ولی به نظر می رسد با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در ایران و همچنین تعطیلات تابستانی، این اجلاس در پاییز ۲۰۱۷ برگزار شود. گرچه همانطور که گفتم تاریخ برگزاری آن هنوز نهایی نشده است.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه این علاقه‌مندی وجود دارد که در نشست سران، کنوانسیون نهایی دریای خزر امضا شود، ادامه داد: ولی هنوز بررسی مواردی از این کنوانسیون باقی مانده و به نتیجه نهایی نرسیده است و دقیقا مشخص نیست که آیا جلسه سران بدون امضای کنوانسیون برگزار می‌شود یا برخی دیگر از موافقت‌نامه‌ها امضا خواهد شد؟ ولی هدفگذاری اصلی برگزاری اجلاس مذکور، امضای این کنوانسیون است.
جنجال‌های ترامپ و تلاش‌های مذبوحانه اسرائیل و عربستان نمی‌تواند در مسیر دیپلماسی ایران خللی ایجاد کند
این دیپلمات ارشد کشورمان در بخشی دیگر از صحبت های خود با بیان اینکه در طول ۴ سال اخیر رفت و آمدهای زیادی بین ایران و کشورهای حوزه آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع انجام شده است و دستگاه دیپلماسی کشور در این حوزه از کارنامه قابل قبولی برخوردار است، تاکید کرد: قیل و قال‌های آقای ترامپ و تلاش‌های مذبوحانه اسرائیل و عربستان نمی تواند در مسیر دیپلماسی ایران خللی ایجاد کند. ما به آینده سیاست خارجی کشورمان خوش بین هستیم البته باید مراقب نیز باشیم چون عده‌ای در منطقه زخم خورده هستند و دنبال گل‌آلود کردن آب هستند.
رحیم پور با تاکید بر اینکه در عرصه سیاست خارجی از دوران سکوت، سکون و نسبتا بد عمل کردن عبور کرده‌ایم، افزود: اکنون وارد اتوبانی شده ایم که باید با سرعت مطمئنه در آن حرکت کنیم که تصادف نکنیم.
وی با بیان اینکه در منطقه آسیا، اقیانوسیه و مشترک‌المنافع تنش‌ها و درگیری‌ها نسبت به غرب آسیا کمتر است، گفت: ما با اکثر کشورهای این منطقه رابطه سازنده‌ای داریم و اگر تنشی وجود داشته است، تهران در حل این تنش‌ها میانجی خوبی بوده و هست. حوزه مورد اشاره حوزه ای است که در دوران تحریم‌ها و بعد از آن شاهد بالاترین سطح رفت و آمد بین کشورمان و کشورهای این منطقه بوده‌ایم به نحوی که رئیس‌جمهور بیست سفر به کشورهای این منطقه داشته‌اند و همتایان ایشان در این منطقه ۲۲ بار به تهران آمده‌اند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر