تظاهرات روزانه؛ سلاح مخالفان علیه ترامپ

عصرایران؛ حسین هوشمند- دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در حالی دولت را تحویل گرفته است که شهرهای مختلف آمریکا در حال تظاهرات علیه وی و سیاست هایش هستند. ترامپ رئیس جمهور خاصی است. وی تنها رئیس جمهور تاریخ معاصر آمریکا است که میزان محبوبیتش در آغاز دولت، کمتر از ۵۰ درصد است. ترامپ رئیس جمهوری است که کمترین سابقه سیاسی را در میان روسای جمهور معاصر داشته است. ترامپ شخصی است که با بیشترین فاصله رای مردمی را به رقیبش واگذار کرد. ترامپ رئیس جمهوری است که شاهد گسترده ترین اعتراضات در روز تحلیف بوده است. ترامپ، فردی است که بزرگترین تظاهرات سیاسی تاریخ آمریکا علیه وی انجام شده است.

بازگشت به دهه ۶۰ میلادی

دهه ۶۰ در آمریکا، دهه اعتراض و تظاهرات است. در این دهه جنبش ضد فرهنگ و علیه سیستم موجود به راه افتاده بود. در این دهه بود که جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان به رهبری مارتین لوترکینگ شکل گرفت و در اواخر دهه به جنبش ضد جنگ ویتنام وصل شد. جنبش سیاهان که از اواخر دهه ۵۰ میلادی آغاز شده بود در این دهه به اوج خودش رسید و سیاهپوستان با برپایی تظاهرات پرشور به دنبال احقاق کمترین حقوق خود به عنوان یک انسان بودند. پس از اعتراضات گسترده آنها بود که قوانین نژادپرستانه در ظاهر لغو شد و با آنها هم مانند انسان و شهروند آمریکا رفتار شد.

جنگ ویتنام که جنگی بسیار منفور بود موجب برپایی اعتراضات و تظاهرات گسترده در سراسر آمریکا شد. بسیاری از سربازانی که به این جنگ اعزام شده بودند با مشاهده اقدامات ضد بشری که آمریکا با مردم ویتنام انجام می دهد، با بازگشت به آمریکا جزء مخالفین جنگ می شدند و برای اعتراض به این جنگ نابرابر به خیابان ها می آمدند. یکی از این سربازان ناراضی و مخالف جنگ جان کری، وزیر خارجه سابق آمریکا بود.

در کنار اعتراضات سیاسی، انقلابی فرهنگی هم به وجود آمد و در زمینه پافشاری بر حقوق زنان، امور جنسی و سبک زندگی همچون مطرح شدن هیپی ها هم تغییراتی رخ داد. در ادامه این جنبش های اعتراضی در دهه ۷۰ میلادی به استفاده از روانگردان ها و ترویج موسیقی راک هم منجر شد. به طور کلی تغییرات مهم و بزرگی در فرهنگ آمریکا اتفاق افتاد.

در دهه ۶۰ ترورهای سیاسی مهمی رخ داد که در افزایش تنش ها و اعتراضات نقش مهمی داشت. جان اف کندی، رئیس جمهور در سال ۱۹۶۳ ترور شد، مالکوم ایکس از رهبران جنبش سیاهپوستان در ۱۹۶۵ ترور شد، مارتین لوترکینگ، رهبر جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان در آوریل ۱۹۶۸ ترور شد و رابرت کندی، برادر رئیس جمهور فقید و کاندیدای دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری در ژوئن ۱۹۶۸ ترور شد. البته جان اف کندی در این میان تا حدودی وصله ناجوری است، چون لوترکینگ و مالکوم که رهبران مهم جنبش سیاهان بودند و رابرت کندی، بسیار پیشرو و روشنفکرتر از برادر بزرگ خودش بود. این ترورها منجر به بالا گرفتن آتش اعتراضات شد و فضای سیاسی و فرهنگی جامعه را تغییر داد.

دهه اول و دوم قرن ۲۱ هم شاهد اعتراضات مشابهی همچون دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی است. در سال های آغازین قرن ۲۱ در پی وقوع جنگ های افغانستان و عراق، تظاهرات اعتراضی و ضد جنگ در شهرهای مختلف آمریکا برگزار شد. همانند تظاهراتی که در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ علیه جنگ ویتنام صورت گرفت. پس از آن در سال ۲۰۱۱ جنبش اشغال وال استریت و تظاهرات سیاسی علیه سرمایه داران رخ داد.

در سال های اخیر شاهد تظاهرات در جهت حمایت از حقوق همجنس گرایان و قانونی شدن استفاده از ماریجوانا هستیم. این قسمت از تظاهرات، قسمت های فرهنگی و اجتماعی جنبش های اعتراضی دهه حاضر را نمایندگی می کند که یادآور جنبش ضد فرهنگ در دهه ۶۰ و تغییر سبک زندگی در امور جنسی و اجتماعی آن دوران است.

از سال ۲۰۱۳ هم پس از خشونت های بی سابقه علیه سیاهپوستان، جنبش «جان سیاهان مهم است» شکل گرفت که تظاهرات اعتراضی سیاهپوستان علیه خشونت پلیس را شامل می شود. این جنبش یادآور جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان در سال های دهه ۶۰ است. در سال های ۲۰۵، ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ هم شاهد شکل گیری جنبش های اعتراضی علیه دونالد ترامپ هستیم.

اعتراضات علیه ترامپ را می توان به سه دسته تقسیم کرد. قبل از انتخابات، پس از انتخابات و پس از تشکیل دولت. اولین اعتراضات علیه ترامپ در سال ۲۰۱۵ و اعلام نامزدی وی صورت گرفت. در ۱۷ ژوئن در نیوهمشایر که اولین کمپین انتخاباتی ترامپ برگزار شد، انجام گرفت. در این سال ۱۴ تظاهرات علیه ترامپ شکل گرفت که جمعیت حاضران در آنها به ۲۰۰ نفر می رسید.

از ابتدای سال ۲۰۱۶ تا ماه می، یعنی قبل از پیروزی در انتخابات مقدماتی، ۱۶ تجمع اعتراضی علیه ترامپ صورت گرفت که در تظاهرات ۱۹ آوریل در برلینگیم، کالیفرنیا، حدوداً ۳ هزار نفر حضور داشتند. تا قبل از برگزاری انتخابات در ۸ نوامبر، ۱۷ تظاهرات دیگر هم در سراسر کشور علیه ترامپ برگزار شد.

مهمترین تظاهرات در این دوره مربوط به اعتراضات ۱۱ مارس شیکاگو می شود. ترامپ قرار بود در این شهر سخنرانی کند. طرفداران وی در سالن سخنرانی حضور داشتند و مخالفان در بیرون سالن دست به تظاهرات زده بودند. جمعیت معترضان حدود ۴۰ هزار نفر بود و ترامپ مجبور به لغو سخنرانی اش شد.

موج جدید تظاهرات از فردای انتخابات و پیروزی ترامپ آغاز شد. در ۹ نوامبر در بیش از ۲۰ شهر آمریکا تظاهرات اعتراضی برگزار شد. علاوه بر آمریکا، در کشورهای کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، فیلیپین و استرالیا هم علیه ترامپ تظاهرات برگزار شد. پس از این در تمام روزهای ماه نوامبر در چندین شهر مختلف، هزاران نفر علیه ترامپ دست به تظاهرات زدند. در جریان ماه های دسامبر و اوایل ژانویه ۲۰۱۷ هم ۶ تظاهرات دیگر سازماندهی شد. همین میزان تظاهرات علیه رئیس جمهور منتخب در دوران انتقالی، بیشتر از روسای جمهور دیگر بوده است.

مهمترین تظاهرات از روز تحلیف و همزمان با تشکیل دولت ترامپ آغاز شد. در روز تحلیف در خلال مراسم اعتراضات پراکنده ای در واشینگتن اتفاق افتاد و در دیگر شهرها هم تظاهرات صورت گرفت. اما معترضان انرژی و توان خودشان را برای روز ۲۱ ژانویه و مراسم راهپیمایی زنان نگه داشته بودند.

یکی از قشرهایی که مورد بیشترین توهین ها و تمسخر ترامپ قرار گرفته اند، زنان بوده اند. از همین رو راهپیمایی سالیانه زنان، امسال تبدیل به صحنه اعتراضات علیه ترامپ شد. برگزار کنندگان تظاهرات انتظار شرکت ۲۰۰ هزار نفر را در راهپیمایی واشینگتن داشتند، اما برخلاف انتظار آنها حدوداً ۴۴۰ هزار نفر تا ۵۰۰ هزار نفر در راهپیمایی واشینگتن شرکت کردند. یعنی جمعیتی بیشتر از طرفداران ترامپ که در مراسم تحلیف حضور داشتند.

۴

در کل کشور اما آمار شرکت کنندگان در تظاهرات تکان دهنده است. طبق برآوردها در کل کشور حدوداً ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر تا ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر دست به تظاهرات زدند. این میزان از جمعیت بزرگترین تظاهرات سیاسی در تاریخ آمریکا محسوب می شود.

از چهره های مشهور حاضر در این تظاهرات در کل آمریکا می توان به جان کری، سناتور برنی سندرز، سناتورکوری بوکر، نماینده جان لوئیس (از رهبران جنبش حقوق مدنی) سناتور کامله هریس و مایکل مور و بازیگران و هنرمندان معروف زیادی اشاره کرد. پس از این راهپیمایی در تمام روزهای ماه فوریه شاهد برگزاری تظاهرات علیه ترامپ در شهرهای مختلف هستیم.

یکی از معترضین ترامپ می گوید: «ترامپ محبوب نیست. وی دارای اعتبار نیست. اگر اقلیت تی پارتی توانست جلوی اقدامات اوباما از جمله بیمه درمانی را بگیرد، اکثریت ما هم می تواند یک مستبد کوچک به نام ترامپ را متوقف کند.» پس از صدور دستور ترامپ مبنی بر ممنوعیت ورود شهروندان هفت کشور مسلمان به آمریکا، مخالفان و معترضان بهانه خوبی برای ادامه تظاهرات یافتند.

پس از این دستور، تظاهرات از خیابان ها به فرودگاه ها منتقل شد. آمریکایی های مختلفی در سراسر فرودگاه ها جمع می شوند و با فرمان ترامپ مخالفت می کنند. در فرودگاه ها اتباع مسلمانی که توسط ماموران بازداشت می شدند پس از آزادی با استقبال مردم مواجه می شدند، انگار سربازی از چنگال دشمن آزاد شده است. در تعدادی از فرودگاه ها، همانند دنور، مسلمانان به نشانه اعتراض نماز جماعت برگزار کردند و مردم به دور آنها حلقه زدند تا ماموران نتوانند آنها را متفرق کنند. اقلیت های مختلف به نحوی با هم متحد شدند تا با ترامپ مقابله کنند و به همین دلیل هر روز در شهرهای مختلف تظاهرات روزانه راه انداخته اند.

رافائل شیمونوف ۲۸ ساله ساکن نیویورک است وی به صورت اتفاقی با استفاده از موبایلش از تظاهرات در فرودگاه جان اف کندی نیویورک فیلمبرداری کرد. پس از ۴۸ ساعت از انتشار فیلم در فیسبوکش، ۱۵ میلیون نفر از آن بازدید کردند. شیمونوف در این باره می گوید: «شما می توانید این فیلم را در هرجایی بینید و آدم های متنوعی از گروه های مختلفی را ببینید که مشغول دیدن این فیلم هستند. افراد حاضر در این تظاهرات از یک گروه یا سطح نیستند، بلکه همه جور قشری در تظاهرات حضور دارند.»

یکی از معترضین می گوید: «من در جنبش اشغال وال استریت حضور داشتم، در جنبش جان سیاهان مهم است هم بودم، اما در این جنبش به نظر می رسد که تظاهرات یک چیز عادی و روزانه برای مردم شده است که تبدیل به قسمتی از زندگی روزانه شان شده است.»

ترامپ با این سطح از محبوبیت پایین و نارضایتی گسترده افکار عمومی که بیشتر از هر رئیس جمهور دیگر (حتی جورج دبلیو بوش و ریچارد نیکسون) است کار دشواری برای اداره دولت خواهد داشت.