تمجید جیرانی از نقشآفرینی محمدزاده در «خفهگی»
«او از بهترین بازیگران نسل خودش است و بسیار باانگیزه و پرانرژی ظاهر شد. نقشآفرینی و پرسونای او در «خفهگی» اولینبار در کارنامهاش اتفاق میافتد»
فریدون جیرانی؛ هنرمند جامع الاطرافی است. یکی از بهترین مورخان و تحلیلگران سینمای ایران است. از طرفی دیگر فیلمنامه بسیاری از بهترین فیلمهای سینمای بعد از انقلاب را نوشته است. از جمله «گلهای داودی»، «نرگس»، «سناتور»، «پاییزان»، «غریبانه» و یا فیلمهای خودش که را نوشته و کارگردانی کرده است. از جمله مهمترین فیلمهای جیرانی میتوان به این موارد اشاره کرد: «آب و آتش»، «قرمز»، «سالاد فصل»، «پارک وی»، «صورتی»، «من مادرش هستم»،«قصه پریا» و سریالهای «مرگ تدریجی یک رویا» و «تعبیر وارونه یک رویا». او سالها بهعنوان هیات انتخاب و داوری در جشنوارههای مختلف فعال بوده که به اغلب فیلمسازان ایرانی در مرحله نوشتن و ساخت مشاوره داده است.
بعد از چند سال دوری از سینما با «خفهگی» در جشنواره فجر حضور دارید. چه فضایی در فیلمنامه باعث شد که انگیزه لازم را برای ساخت پیدا کنید؟
در چند سال اخیر کارهای زیادی داشتم و فرصتش مهیا نشد که فیلم بسازم تا اینکه در نیمههای امسال فرصتش فراهم شد و بعد از مدتها فیلمنامهای را ساختم که دوست داشتم. همیشه بهعنوان فیلمساز حرفهای کار میکردم اما بعد از «خوابزدهها»، کمی از این فضا که حتما باید هر سال یا هر دوسال فیلم بسازم، فاصله گرفتم و بعد از چند سال «خفهگی» را کار کردم. ابتدا فیلمنامه را بر اساس یکی از آثار چاک پالانیک؛ نویسنده فیلم «باشگاه مشتزنی» و رمانهای پرفروشی مثل «قد کوتاه»، «بازمانده»، «اختناق» و... نوشتم. اما در بازنویسیها این وجه اقتباس کمرنگ شد و به فیلمنامهای اورجینال تبدیل شد. همیشه به کارهای کلود شابرول علاقهمند بودم و مثلا در «سالاد فصل» به آن نوع از سینما پرداختم. «سالاد فصل» پایان مناسبی نداشت اما آنرا خیلی دوست داشتم و همان موقع هم گفتم که جزو فیلمنامههایی است که گرایش به شابرول در آن دیده میشود. حالا در «خفهگی» هم رد پای این علاقهمندی دیده میشود و آنرا بر اساس فیلمهای شابرول، فیلمنامه «خفهگی» را نوشتهام؛ یعنی فضای فیلم، فضای سرد فیلمهای فرانسوی است تا اینکه به فیلمهای آمریکایی یا فیلمهای قبلیام ارتباطی داشته باشد. از همهنظر با کارهای قبلیام تفاوت دارد و مثلا برخلاف «خوابزدهها»، از نتیجه کار «خفهگی» کاملا راضی هستم.
نوید محمدزاده بازیگری است که بهشدت با تحلیل نقش را انتخاب میکند. شیوه همکاریتان با او چطور بود؟ آیا از شاکردوست طبق پیشفرضهایی که انتظار داریم -یعنی ادامه پرسونای قبلیاش- بازی گرفتهاید؟
نوید محمدزاده در هفته دوم به ما اضافه شد. او از بهترین بازیگران نسل خودش است و بسیار باانگیزه و پرانرژی ظاهر شد. نقشآفرینی و پرسونای او در «خفهگی» اولینبار در کارنامهاش اتفاق میافتد و ربطی به «لانتوری» و «ابد و یک روز» ندارد چون او بازیگر بسیار مستعدی است که ابعاد تازهای را به شخصیت اضافه کرد. برای الناز شاکردوست هم وضعیت همینطور است. نظیر این شاکردوست را تا بهحال ندیدهاید. آن وجه شاکردوست زیبا و شیک را اینجا نمیبینیم و سعی کردیم یک آشناییزدایی کامل در حضور شکل بگیرد بهجای زیبایی، حتی شمایلی زشت از او ارائه کنیم.
فرم بصری فیلم سیاهوسفید است. آیا فیلمنامه این را ایجاب میکرد یا بعد از فیلمبرداری به این تمهید رسیدید؟
فیلم را با فرمت سیاهوسفید فیلمبرداری کردهایم و این تمهید از ابتدا مد نظرمان بود و چهرهپردازی و طراح صحنه و لباس را هم مبتنی بر رنگهای سیاه و سفید انتخاب کردیم. مسعود سلامی بهعنوان فیلمبردار، بسیار پر ایده ظاهر شد و کمک کرد که فرم بصری دلخواهم اجرا شود و دیگر عوامل فیلم که بهخوبی با فضای کار ارتباط برقرار کردند.
حضور شخصیتی با نام مشرقی به امضای شخصی شما بدل شده. آیا در «خفهگی» هم حضور دارد؟
اینجا هم مشرقی داریم که قهرمان داستان است. در واقع قهرمان داستان ما یک زن است. اما با یک تفاوت با مشرقیهای فیلمهای قبلیام؛ اغلب شخصیتهای مشرقی، مثبت بودند اما در «خفهگی» از آن وجه مثبت خبری نیست.
سیاستگذاریهای جشنواره را چطور ارزیابی میکنید؟ رقابت نسل شما با فیلماولیها که در چند سال اخیر بهتر کار کردهاند، چه دستاوردی خواهد داشت؟
در میان ۲۸ فیلم فهرست اولیه، ۱۴ فیلم اول و دوم هستند که نشان میدهد مثل پارسال، امسال هم فیلمسازان جوان با شور و شوق زیادی فعالیت کردهاند. ترکیب جالبی است و تنوع نگاهها، حق انتخاب بیشتر و بهتری را به مخاطب میدهد. فیلمهای امسال را ندیدهام اما امیدوارم نتیجه این ترکیبها به نفع سینمای ایران باشد. محمد حیدری از تجربه سال قبل بهخوبی استفاده کرد و بخش نگاه نو را حذف کرد تا همه فیلمها در یک تراز قرار بگیرند. اصلا آدم حسودی نیستم و در چند سال اخیر هم از فیلم اولیها حمایت کردهام و باید من و فیلمسازهای نسل من خودمان را بهروز کنیم وگرنه حتما از جوانها عقب میمانیم. امیدوارم در «خفهگی» توانسته باشم بهروز بوده و تجربه جدیدی را ارائه کرده باشم.
ارسال نظر