بلاتکلیفی دانشجویان ایرانی در امریکا

ایران نوشت: بیش از ۵۰ درصد دانشجویان ایـــــــرانی در امریکا در رشته‌های مهندسی تحـــــــصیل می‌کنند، یک‌سوم آنها دختران هستند، ۷۵ درصد آنها در رشته‌های مربوط بــــــــه STEM (علوم پایه، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات) در حال تحصیل‌اند که بالاترین درصد میان ۲۰ کشور برتر در این زمینه است.

دونالد ترامپ حدود یک هفته پیش فرمانی را با عنوان «حفاظت از امریکا در مقابل حملات تروریستی» امضا کرد که بر اساس آن ورود پناهجویان به امریکا به مدت سه ماه معلق و بازدید شهروندان هفت کشور مسلمان از جمله ایرانیان به امریکا درهمین مدت زمان ممنوع شد. این موضوع زندگی خیلی از دانشجویان ایرانی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. بر اساس آمارهای وزارت علوم تعداد دانشجویان ایرانی که در امریکا تحصیل می‌کنند بالای ۱۱ هزار نفر است. همچنین طبق گزارش مؤسسه تحقیقاتی واشنگتن، حدود ۲۰ درصد دانشجویان ایرانی که در خارج تحصیل می‌کنند، در امریکا هستند. بیش از ۵۰ درصد دانشجویان ایرانی در امریکا در رشته‌های مهندسی تحصیل می‌کنند، یک‌سوم آنها دختران هستند، ۷۵ درصد آنها در رشته‌های مربوط به STEM (علوم پایه، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات) در حال تحصیل‌اند که بالاترین درصد میان ۲۰ کشور برتر در این زمینه است. ایران یازدهمین کشور از نظر تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در امریکاست.

با این حال این روزها خیلی از دانشجویانی که در امریکا تحصیل می‌کنند نسبت به این فرمان جدید ترامپ ناراضی هستند آنها در صفحه‌های شخصی و اجتماعی خود نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و گفتند این رفتارغیر انسانی و توهین‌آمیز است. مریم یکی از دانشجویان ایرانی در امریکا از وضعیت بلاتکلیفی دانشجویان ایرانی می‌گوید: «اینجا همه نگران هستند که در نهایت وضعیت‌شان چه می‌شود. مهم‌ترین موضوع ما هم‌اکنون این است که نمی‌توانیم به کشورمان سفر کنیم. اگر مشکلی برای فامیل‌مان ایجاد شود نمی‌توانیم در کنار آنها باشیم . ما قانونی از ایران به امریکا آمدیم و این قانون وضعیت ما را بلاتکلیف می‌کند اینجا همه دانشجویان ایرانی نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند.»

مهدیه یکی دیگر از دانشجویان ایرانی در امریکا در این باره می‌گوید: «فعلاً که نمی‌توانیم وارد کشور شویم تا ببینیم که بعد از سه ماه رئیس جمهوری امریکا چه دستوری را صادر می‌کند اما این ظلم در حق ایرانی‌هاست. ایرانی‌هایی که آزاری به کسی در این مملکت نداشتند. جالب اینجاست که مردم امریکا با ما همدلی می‌کنند. در دانشگاه همه در کنار ما هستند و این خوشحال‌مان می‌کند.»

علی، دانشجوی دکتری دانشگاهی در کالیفرنیا نیز می‌گوید که کارت ورود او به امریکا باطل شده است. او در صفحه شخصی فیس‌بوک خود خبر داده که یک ایمیل دریافت کرده که در آن آمده کارت ورودش به امریکا باطل شده است. یعنی اگر او از امریکا خارج شود دیگر نمی‌تواند بازگردد.

به‌طور کلی افراد دانشجو و متقاضی تحصیل و کسب مهارت در امریکا از ۳ نوع ویزا می‌توانند استفاده کنند. رایج‌ترین نوع ویزای دانشجویی F۱ نام دارد. این ویزا برای دانشجویانی که تمام وقت مشغول تحصیل هستند صادر می‌شود و تأیید پذیرش از دانشگاه مقصد و دارا بودن شرایط مالی تحصیل، از جمله شروط اخذ آن است. اغلب دانشجویان خارجی با استفاده از این ویزا وارد امریکا می‌شوند. نوع دیگر ویزای تحصیلی «M۱» است که این ویزا صرفاً یک سال اعتبار داشته و دارنده آن برای کسب مهارت‌های فنی و حرفه‌ای غیردانشگاهی می‌تواند از آن استفاده کند. نوع دیگر ویزا« J۱ »است که نیاز به پشتیبان مالی و معرف در امریکا دارد که این پشتیبان باید به تأیید وزارت امورخارجه این کشور برسد.

این نوع ویزا برای فرصت مطالعاتی به افراد مختلف داده می‌شود و نیز مدت زمان مشخص و البته متغیری دارد. فرهاد فارغ‌التحصیل روان شناسی است که برای ادامه تحصیل در دوره فوق لیسانس دانشگاه شیکاگو را انتخاب کرده است که حالا قانون جدید ایالات متحده امکان تحصیل او در امریکا را گرفته است. او دو سالی است که برای این دانشگاه اقدام کرده: «خیلی شرایط بدی است. همه زندگی‌ام را این موضوع تحت تأثیر قرار داده است. هنوز معلوم نیست که چه اتفاقی قرار است رخ دهد با این همه کاری جز انتظار از دست ما برنمی‌آید. تمام نگرانیم این است که این قانون بعد از سه ماه تمدید شود.

نامه نگاری هم که با دانشگاه کردم آنها همه چیز را مسکوت گذاشتند تا ببینند بعد از ۹۰ روز ترامپ چه تصمیمی نهایی می شود. «در این بین کسانی هم در مرحله ارسال مدارک برای دانشگاه‌ها هستند و نمی‌دانند اگر پذیرش خود را بگیرند امکان دریافت ویزا برای آنها وجود دارد یا نه؟ مهناز یکی از همین دانشجویان است: «امیدوارم سریعتر این قانون برداشته شود. با دوستانم در امریکا حرف می‌زنم، می‌گویند آنقدر فشار اجتماعی روی ترامپ است که بعد از ۹۰ روز این قانون را ملغی می‌کند باید فقط منتظر باشیم که ببینیم چه اتفاقی می‌افتد اما این رفتار رئیس جمهوری امریکا واقعاً نژادپرستانه است. او هنوز نیامده همه کاری برای اذیت ایرانی‌ها می‌کند.»

تنها ۴ دانشجوی بورسیه در امریکا وجود دارد

سالار آملی قائم مقام امور بین‌الملل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این باره به خبرنگار «ایران» گفت: «چندین ‌سال است که توسعه علمی کشور ما بدون اتکا به کشورهایی مانند انگلستان و امریکا انجام شده است. ما چندین ‌سال است که ارتباط علمی با کشور انگلستان نداریم و ارتباط علمی ما با کشور امریکا نیز به علت دوران تحریمی که درآن قرار داشتیم، درحداقل قرار داشت ولی با وجود این شاهد رشد و توسعه علمی درکشور بودیم.

درحال حاضر از کشور ما هیچ دانشجوی بورسیه‌ای در امریکا حضور ندارد، تنها ۴ دانشجوی بورسیه هستند که مهلت بورسیه آنها تمام شده است و هنوز فارغ‌التحصیل نشده‌اند و بزودی فارغ‌التحصیل خواهند شد. این دانشجویانی که در امریکا هستند خودشان با هزینه شخصی رفته‌اند. با این حال در شورای معاونین وزارت علوم درباره این موضوع بحث و بررسی شد. ما در این شورا موضوع را جمع‌بندی کردیم.

اگر دانشجوی ایرانی که در امریکا تحصیل می‌کند بخواهد به خاطر مشکلاتی به تهران بازگردد می‌تواند مدارک تحصیلی خودش را برای معاونت دانشجویی وزارت علوم ارسال کند تا ما براساس دانشگاهی که دانشجو تحصیل می‌کند دانشگاه معتبری را برایش در نظر بگیریم.»وی تأکید کرد: «دفتر حافظ منافع ایران در امریکا باز است همچنین دفتر ایران در نمایندگی سازمان ملل هم می‌تواند پاسخگوی دانشجویان ایرانی باشد. دانشجویانی که می‌خواهند درباره چگونگی رفت و آمد به ایران اطلاعات به دست آورند می‌توانند به این دفاتر مراجعه کنند. با این حال این موضع دولت امریکا است و ما نمی‌توانیم بیشتر از این برای دانشجویان کاری انجام دهیم.»