مصادره مردم در امپراتوري نفرت

روزنامه شرق: دونالد ترامپ حرف و شعار را کنار گذاشته و رسما اسلحه را به سمت مسلمانان نشانه گرفته است. او فرمانی بی‌رحمانه را با عنوان حمایت از ملت و جلوگیری از ورود تروریست‌های خارجی امضا کرده که از ورود اتباع و پناهندگان هفت کشور به خاک ایالات متحده جلوگیری می‌کند؛ فرمانی که قطعا به جای حل مشکلات، خود مشکل‌زاست؛ دقیقا مثل خود دونالد ترامپ. دونالد ترامپ در حال بازگرداندن آمریکا به روزهای تیره‌و‌تاری است که توده‌های مردم براساس تعصبات ملی آمریکا قلع‌و‌قمع می‌شدند.

در اواخر قرن نوزدهم چینی‌ها از ورود به آمریکا منع شدند و حالا مردم هفت کشوری که به غیر از ایران، بقیه همین حالا از سوی آمریکا بمباران می‌شوند، اجازه ندارند دست‌کم تا ٩٠ روز وارد خاک آمریکا شوند. این حکم در روزهای اخیر موجب اعتراضات گسترده مردم آمریکا شده است و حتی یک قاضی فدرال آمریکا هم روز شنبه در حکمی اجرای فرمان دونالد ترامپ برای ممنوع‌کردن ورود شهروندان هفت کشور عمدتا مسلمان به ایالات متحده را به صورت موقتی و جزئی متوقف کرد.

این حکم اگرچه موقتی اما ضربه‌ای درخورتوجه به دولت جدید ایالات متحده بود و مسافرانی را که در فرودگاه‌های آمریکا تحت قانون جدید بازداشت شده بودند، نجات داد. بر پایه حکم این قاضی، افراد بازداشت‌شده در فرودگاه‌ها یا ترانزیت از آمریکا اخراج نشدند و موفق شدند داخل خاک آمریکا باقی بمانند. این حکم پس از آن صادر شد که عده‌ای از ساکنان قانونی آمریکا از این هفت کشور در فرودگاه‌ها گرفتار شدند و برخی از آنها حتی از خاک این کشور اخراج شدند.

کمتر از ٢٤ ساعت پس از آنکه دو مرد عراقی در فرودگاه «جان‌اف‌کندی» نیویورک بازداشت شدند، قاضی دادگاه فدرال منطقه بروکلین دستور اضطراری توقف اخراج افرادی را که در فرودگاه‌های سراسر ایالات متحده بازداشت شده بودند، صادر کرد. «اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا» و چند گروه دیگر روز شنبه طرح دعوی را در دادگاه ثبت کردند و به بازداشت دو مرد عراقی که هر دو گرین‌کارت آمریکایی داشتند، اعتراض کردند که قاضی دادگاه نیویورک با حکم خود نه‌تنها اجازه ورود این دو مرد به خاک آمریکا را صادر کرد؛ بلکه از اخراج همه افرادی که در موقعیتی مشابه قرار داشتند، جلوگیری کرد.

«اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا» اعلام کرد که دستور قاضی فدرال برای توقف اخراج مشمولان فرمان ترامپ، به صد تا ۲۰۰ مهاجر با کارت اقامت قانونی یا وضعیت پناه‌جویی کمک کرده ‌است. این افراد پیش از آن یا هنگام ترانزیت به آمریکا گرفتار شده ‌بودند یا در فرودگاه‌های خود این کشور. خبر صدور حکم از سوی این قاضی شادی معترضان در فرودگاه‌ها را به دنبال داشت؛ اما ساعاتی بعد اداره امنیت داخلی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که این اداره دستور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری این کشور را اجرا می‌کند؛ درحالی‌که بسیاری از فرودگاه‌های آمریکا محل اعتراض مردم معترض به فرمان اخیر ترامپ شده است،

رئیس‌جمهوری ایالات متحده بی‌توجه به این اعترضات فراگیر، از فرمان اجرائی خود - که به ادعای او برای حفاظت از مردم آمریکا است و نه جلوگیری از ورود مسلمانان- دفاع کرده است. او روز گذشته و با وجود اعتراض طیف وسیعی از مردم آمریکا، درباره فرمان خود به خبرنگاران گفت: «این دستور خیلی خوب جواب داده است. در فرودگاه‌ها این را می‌بینید، همه‌جا می‌بینید».

تنش و اعتراض در فرودگاه‌های آمریکا

فرودگاه به اشغال مردمی درآمده که سیاست‌های ترامپ را خلاف ارزش‌های دموکراتیک ایالات متحده می‌دانند. معترضان تنها به مردم عادی محدود نشده است و‌ هزاران نفر از نخبگان آمریکایی از استادان دانشگاه و برنده جایزه نوبل گرفته تا ورزشکاران و هنرمندان مشهور، از فرمان ترامپ انتقاد کرده و به آن واکنش نشان داده‌اند. رهبران برخی کشورهای غربی نیز به این تصمیم ترامپ اعتراض کرده‌اند. اگرچه ترامپ و مرکل روز شنبه در نخستین گفت‌وگوی تلفنی خود بر اهمیت بنیادین ناتو انگشت گذاشتند و علایق مشترک میان دو کشور را برجسته کردند؛ اما در امر مربوط به ممنوعیت سفر شهروندان چند کشور اسلامی به آمریکا، دیدگاه‌های این دو سیاست‌مدار از هم فاصله زیادی دارد.

اشتفان زایبرت، سخنگوی دولت آلمان، روز گذشته در برلین گفت، صدراعظم آلمان معتقد است که حتی ضرورت پیکار قاطعانه علیه تروریسم نیز چنین سیاستی را توجیه نمی‌کند و نمی‌توان انسان‌هایی با تبار و اعتقادات معین را مورد سوء‌ظن جمعی قرار داد. آن‌گونه که زایبرت تصریح کرده است، آنگلا مرکل از تصمیم دونالد ترامپ در این زمینه «ابراز تأسف» کرده و این رویکرد خود را در گفت‌وگوی تلفنی ۴۵‌دقیقه‌ای روز شنبه‌ خود با رئیس‌جمهوری آمریکا نیز بر زبان آورده است. ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، هم یکی دیگر از متحدان کلیدی آمریکا بود که به این فرمان ترامپ واکنش نشان داد. سخنگوی ترزا می ‌روز شنبه در بیانیه‌ای گفت: «سیاست‌های مهاجرتی در آمریکا، مسئله‌ای مربوط به دولت خود آن کشور است؛ اما ما با چنین رویکردی موافق نیستیم و دولت بریتانیا چنین رویکردی را در پیش نمی‌گیرد.»

فرمان‌های جدید ترامپ

با وجود این اعتراضات، ترامپ نه‌تنها از فرمان خود عقب‌نشینی نکرده است؛ بلکه هر لحظه ابعاد جدیدی از این دستور هولناک خود را رو می‌کند. طبق دستور جدید دولت آمریکا، انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) در ایمیلی اعلام کرد فرمان منع ورود شامل خدمه پروازی شرکت‌های هواپیمایی‌ای که دارای گذرنامه‌های کشورهایی مانند ایران هستند، نیز می‌شود. به گزارش رویترز بر پایه این ایمیل، «اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده» در یک کنفرانس تلفنی به «یاتا» گفته است کسانی که صاحب گذرنامه هفت کشور مشمول منع ورود، از‌جمله خدمه پروازی هستند، اجازه ورود به خاک آمریکا را پیدا نخواهند کرد. ترامپ در فرمان دیگری از وزارت دفاع این کشور خواست که برنامه‌ای برای مبارزه با گروهک داعش آماده کند. به گزارش راشاتودی در این فرمان که روز شنبه وب‌سایت کاخ سفید آن را منتشر کرد، شکست داعش، سیاست ایالات متحده خوانده شده است و از جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا، می‌خواهد تا ٣٠ روز، پیش‌نویس طرح شکست داعش به دفتر رئیس‌جمهوری فرستاده شود.

یادداشت ترامپ روز شنبه به پنتاگون ارسال شده است و یکی از بندهای سند بر جست‌وجوی متحدین جدید در مبارزه با داعش تأکید می‌کند. پیش‌تر کاخ سفید اعلام کرده بود که آمریکا آماده همکاری با همه کشورهایی است که شکست داعش را دنبال می‌کنند. روز شنبه و پیش از این فرمان ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالت متحده و پوتین در اولین گفت‌وگوی تلفنی خود، موافقت خود با همکاری دو کشور برای شکست داعش را اعلام کردند.

تصمیم ناپخته ترامپ درباره سوریه

کارشناسان می‌گویند تصمیم «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور جدید آمریکا، برای ایجاد مناطق امن در سوریه ممکن است او را مجبور به اتخاذ تصمیمات پرخطر دیگری در زمینه میزان حمایت از آوارگان از جمله سرنگون‌کردن هواپیماهای سوریه یا روسیه یا تعهد برای استقرار ‌هزاران سرباز آمریکایی کند. ترامپ چند روز پیش اعلام کرد «قطعا مناطق امن در سوریه» برای آوارگان فراری از خشونت‌ها ایجاد خواهد شد. هنوز روشن نیست این مناطق «امن» قرار است پناه‌جویان را از چه خطرهایی مصون دارد، مثل خطر ستیزه‌جویان افراطی یا اینکه یک منطقه پرواز ممنوع باشد که تحت‌نظارت آمریکا و متحدانش اداره می‌شود.

درصورتی‌که منطقه پرواز ممنوع بدون گفت‌وگو و توافق با روسیه ایجاد شود، ترامپ باید تصمیم بگیرد آیا به ارتش آمریکا اجازه سرنگون‌کردن هواپیماهای سوری یا روسی را خواهد داد؟ کاری که «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، حاضر به انجام آن نشد.

«جیم فیلیپس»، کارشناس امور خاورمیانه در مؤسسه تحقیقاتی «هریتیچ» در واشنگتن، با اشاره به دفاع پیشرفته هوایی روسیه، می‌گوید: «در جوهر این طرح آمادگی برای جنگ به خاطر پناه‌جویان مستتر است».

ترامپ در دوران نامزدی خود برای ریاست‌جمهوری وعده داد به تندروهای وابسته به داعش حمله خواهد کرد اما درعین‌حال خواهد کوشید خود را درگیر جنگ در سوریه نکند. حال آیا گرفتن یک قول شفاهی از مسکو مبنی بر اینکه مناطق امن را هدف قرار نمی‌دهد، کافی خواهد بود؟ «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین، در واکنش به اظهارات ترامپ گفت او با روسیه دراین‌باره مشورت نکرده است و از پیش باید عواقب چنین طرحی را «ارزیابی» کرد. برخی دیگر از کارشناسان از جمله مقامات سابق آمریکا می‌گویند نه‌تنها قول شفاهی روسیه کافی نیست، بلکه باید دراین‌باره از بشار اسد نیز مطمئن بود.

ده‌ها ‌هزار سرباز

در دوران رقابت‌های انتخاباتی، ترامپ خواستار ایجاد مناطق پرواز ممنوع برای پناه‌دادن به آوارگان سوری در داخل خاک این کشور شد تا دیگر به کشورهای غربی از جمله آمریکا وارد نشوند. ترامپ دولت اوباما را متهم به این می‌کرد که درباره پناه‌جویان سوری کوتاهی کرده و از آنها درباره داشتن ارتباط با تندروها تحقیق نکرده است. تقریبا روشن است ایجاد هرگونه منطقه‌ای امن در سوریه - که آمریکا ضمانتش کند- نیاز به یک حمایت نظامی دارد، چراکه مقامات سابق آمریکا گفته بودند این امر نیازمند استقرار ‌هزاران سرباز خواهد بود. «آنتونی کوردزمن»، کارشناس نظامی مرکز تحقیقات استراتژیک، گفته بود مناطق امن یک نفرین دیپلماتیک است که دولت ترامپ را وادار خواهد کرد با مجموعه‌ای از تنش‌های نژادی و سیاسی در سوریه درگیر شود.

برخی دیگر از کارشناسان می‌گویند ممکن است ایجاد یک منطقه امن گروه‌های تندرو را ترغیب به انجام حملاتی کند که آمریکا را در تنگنا قرار دهد یا از این منطقه به‌عنوان پناهگاهی برای نیروهای خود استفاده کند. کوردزمن می‌گوید «به اعتقاد من، اینها هیچ فکر نمی‌کنند برای مثال تأمین زندگی ٢٥‌ هزار نفر که عدد خیلی کمی در رابطه با کل پناه‌جویان سوری است چه چیزهایی باید وجود داشته باشد»؛ دولت ترامپ هنوز درباره این جزئیات هیچ توضیحی نداده است.