۱۵۵۰ كارگر پلاسكو بيمه نبودند

روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: طي ٤ روز گذشته و پس از فرو ريختن ساختمان ١٥طبقه پلاسكو، وزير تعاون و رييس سازمان تامين اجتماعي در گفت‌وگوهاي رسانه‌اي خود از برقراري سريع حمايت‌هاي درماني، كاريابي و ثبت نام در ادارات كار، پرداخت بيمه بيكاري و بازنشستگي براي شاغلان در اين ساختمان خبر دادند اما اجراي اين حمايت‌ها را به بهره مندي قبلي از پوشش بيمه تامين اجتماعي منوط كردند.

در حالي كه بنا بر اعلام رييس اتاق اصناف ايران، تا صبح روز پنجشنبه ٣٠ دي ١٣٩٥، ٣٥٠٠ كارگر و كارفرما در ساختمان پلاسكو مشغول به كار بودند، محمدتقي نوربخش؛ رييس سازمان تامين اجتماعي گفت كه فقط نام ٧٥٠ كارگر به عنوان بيمه شده تامين اجتماعي در اسناد اين سازمان موجود است. محمد حسن‌زدا، معاون فني و درآمد سازمان تامين اجتماعي به «اعتماد» مي‌گويد: «در ساختمان پلاسكو ٥٦٠ واحد كارگاهي وجود داشت اما بعضي كارگاه‌ها را با نئوپان و تيغه به دو يا سه مغازه كوچك‌تر تقسيم كرده بودند و به همين دليل، ما در مجتمع پلاسكو ١٢٠٠ كد كارگاهي داريم كه اگر هر كد يك كارفرما داشته باشد، از مجموع ٣٥٠٠ شاغل در اين ساختمان، ١٢٠٠ نفر، كارفرما و ٢٣٠٠ نفر، كارگر بوده‌اند كه در اسناد ما، ١٢٠٠ كارفرما و ٧٥٠ كارگر تحت پوشش بيمه تامين اجتماعي قرار دارند.»

در حالي كه به گفته نوربخش، تا امروز ٣١٠ مراجعه مربوط به ساختمان پلاسكو براي دريافت بيمه بيكاري در ادارات اين سازمان ثبت شده، گفته‌هاي زدا به اين معناست كه ١٥٥٠ كارگر شغل از كف داده پلاسكو كه بيمه تامين اجتماعي نداشتند، از حمايت‌هاي دولت محروم خواهند بود. زدا در توضيحات خود اشاره مي‌كند: «تكليف حمايتي قانونگذار، براي افراد تحت پوشش بيمه تامين اجتماعي است. درباره ارايه خدمات به ساير شاغلان اين ساختمان، بايد از ستاد حوادث غيرمترقبه كه در استانداري تهران تشكيل شده سوال كنيد كه آيا در اين ستاد اعتباري براي حمايت از افراد فاقد پوشش بيمه در نظر گرفته‌اند يا خير، چون در آن ستاد، نمايندگان تمام دستگاه‌ها عضو هستند و اين حادثه هم، غيرمترقبه تلقي مي‌شود. البته ما در اين مورد خاص، هزينه درمان تمام آسيب‌ديدگان را تقبل كرديم اما در مورد بيمه بيكاري و بازنشستگي نمي‌توانيم به افراد خارج از بيمه تامين اجتماعي خدمتي بدهيم.»

در حالي كه طي روزهاي گذشته، اعضاي شوراي شهر تهران اعلام كردند كه فقط حدود ٣٠ درصد واحدهاي صنفي در ساختمان پلاسكو، واحدهاي خرده و عمده فروشي بوده‌اند و ٧٠ درصد واحدها به توليد و توزيع انواع پوشاك اختصاص داشته، جواد دروديان؛ رييس اتحاديه پيراهن دوزان درباره سرنوشت آتي آن دسته از كارگران محروم از پوشش بيمه تامين اجتماعي كه در ٤٠٢ واحد پيراهن دوزي در ساختمان پلاسكو مشغول به كار بوده‌اند به «اعتماد» مي‌گويد: «حمايت‌ها بستگي به تصميم مسوولان بيمه تامين اجتماعي دارد. فعلا، اولويت براي مسوولاني كه به پرونده ساختمان پلاسكو رسيدگي مي‌كنند، ايجاد فضاي اشتغال است و در قدم‌هاي بعدي، براي بيمه شاغلان هم اقدام خواهد شد. روز گذشته هم با مسوولان اتاق اصناف جلسه‌اي در همين باره داشتيم و دو مكان براي اسكان كسبه پلاسكو در نظر گرفتند كه در وهله اول و در ايام مانده به عيد، مساله اسكان و اشتغال حل شود.»

در حالي كه به گفته دروديان، در هر واحد بنكداري پيراهن دوزان مستقر در پلاسكو، ٤ الي ٥ كارگر شاغل بوده‌اند، محسن خردمند، رييس اتحاديه سراجان هم درباره وضعيت حمايت‌هاي دولتي براي كارگران محروم از بيمه تامين اجتماعي كه در واحدهاي توليد كيف، كفش و كمربند در ساختمان پلاسكو كار مي‌كردند به «اعتماد» مي‌گويد: «آمار دقيقي از واحدهاي توليد‌كننده كيف، كفش و كمربند در ساختمان پلاسكو نداريم اما حدود ٣٠ واحد توليدي در اين ساختمان فعال بوده كه هر كدام هم ٣ الي ٤ كارگر داشته. بازرسان اداره كار، فهرست كارگران بيمه شده را دارند اما فكر مي‌كنم فهرست، تعداد كارگراني است كه بازرس، در لحظه مراجعه به كارگاه مي‌ديده. طي روزهاي گذشته در اتاق اصناف تهران، كميته بحران تشكيل شده و در حال برنامه‌ريزي براي مشكلات كارگران و كارفرمايان پلاسكوست كه پوشش بيمه تامين اجتماعي هم يكي از اين مسائل است و قرار است براي پرداخت بيمه بيكاري به تمام شاغلان پلاسكو، صرف‌نظر از اينكه بيمه تامين اجتماعي داشتند يا نداشتند، تصميم‌گيري كنند.

نتيجه تصميمات هم تا پايان هفته مشخص مي‌شود اما فعلا ايجاد فضا براي اسكان موقت و اشتغال شاغلان بيكار شده پلاسكو در اولويت است تا با بررسي اسناد واحدهاي صنفي از صندوق‌ها، تصميمات قطعي اتخاذ شود.» عليرضا حيدري؛ نايب‌رييس اتحاديه پيشكسوتان جامعه كارگري در گفت‌وگو با «اعتماد» راه چاره‌اي پيش پاي كارگراني مي‌گذارد كه طي هفته‌ها و ماه‌ها و سال‌هاي گذشته، به دليل مشكلات اقتصادي، تن به خواسته‌هاي كارفرما سپرده و از پوشش بيمه تامين اجتماعي چشم‌پوشي كرده بودند.

«تعهدات سازمان تامين اجتماعي براي كساني است كه در قالب يكي از اشكال تعريف شده در قانون تامين اجتماعي، ارتباط بيمه‌اي داشته باشند. وجه ارتباط هم، پرداخت حق بيمه است، چه توسط خود فرد به عنوان بيمه خويش‌فرما يا بيمه اختياري، يا توسط كارفرما كه طبق ماده ١٤٨ قانون كار، بيمه كردن كارگر، تكليف كارفرماست. كارگر صرفا در صورت ايجاد پوشش تامين اجتماعي مي‌تواند از مزاياي قانوني همچون حقوق از كارافتادگي جزيي يا كلي و بازنشستگي بهره‌مند شود. اگر كارگر، رابطه بيمه‌اي با تامين اجتماعي نداشته باشد يا اين رابطه (در قالب پرداخت حق بيمه) به شكلي قطع شود، ايجاد حمايت‌هاي قانوني هم براي اين فرد امكان‌پذير نيست.

اما از آنجا كه بنا بر ماده ١٤٨ قانون كار، كارفرما موظف است كارگر خود را بيمه كند، در صورت تخطي از اين قانون، حق بيمه ايام كاركرد به علاوه جريمه تاخير، از كارفرما دريافت مي‌شود. ادعاي كارگر و اثبات اين ادعا با مدارك مستدل درباره درآمدزايي براي كارفرما، اقرار كارفرما به درآمدزايي توسط كارگر، و اثبات اشتغال كارگر براي كارفرما توسط بازرس اداره كار به عنوان ضابط دادگستري و صدور راي محكوميت كارفرما در شوراي حل اختلاف اداره كار، منجر به ايجاد و برقراري بيمه كارگر خواهد شد.»

زدا هم در گفت‌وگو با «اعتماد» چنين راه‌حلي را تاييد مي‌كند و از ابلاغ بخشنامه ٥٣٩ براي تمام ادارات تابعه تامين اجتماعي در سراسر كشور خبر مي‌دهد كه بنا بر تاكيد اين بخشنامه و درصورت احراز و اثبات ادعاي كارگر مبني بر اشتغال براي يك واحد صنفي و محروميت از بيمه تامين اجتماعي در مدت اشتغال، حمايت‌هاي قانوني براي او اجرا خواهد شد.«سال گذشته هم ٢٠ هزار مراجعه داشتيم كه پس از بررسي و احراز مدارك، بيمه تامين اجتماعي براي شاكيان برقرار شد. طبق قانون كار، كارفرما موظف به پرداخت حق بيمه براي كار است. فرقي هم نمي‌كند. كارگري كه با قرارداد موقت، پيماني، پاره وقت، تمام‌وقت، آزمايشي و حتي براي يك روز در كارگاهي اشتغال داشته، از لحظه ورود به كارگاه بايد تحت پوشش بيمه تامين اجتماعي باشد. بازرسان ما هم اين قانون را رعايت مي‌كردند چنانكه در آخرين فهرست دريافتي از كارفرمايان پلاسكو (ماه‌هاي مرداد، شهريور و مهر) تعداد كارگران اظهار شده تحت پوشش بيمه تامين اجتماعي ٦٣٠ نفر بود اما بازرسان فهرست ٧٥٠ نفري ارايه دادند.»