ارامنه ایران کریسمس را چگونه می گذرانند؟

وب‌سایت ایران آنلاین: کریسمس یکی از روزهای مقدس سال است که به سالروز میلاد حضرت عیسی‌بن مریم(ع) اشاره دارد، اما به طور کلی جشن کریسمس تولد مسیح(ع) تحت تأثیر سنت‌ها‏ و رسوم جشن‌ها‏ی زمستانی چون ساتورنالیا قرار گرفته است.سنت‌ها‏ی کریسمس دربرگیرنده نصب تصویر سنتی تولد مسیح، تزئین درخت کریسمس و تبادل هدیه و کارت تبریک و حضور بابانوئل در شب عید کریسمس است و محورهای این عید بر ترویج حسن نیت، بخشندگی، مهربانی و گردهمایی‌ها‏ی خانوادگی استوار است.

کریسمس به صورت سنتی روز ۲۵ دسامبر برگزار می‏شود، اما برخی کلیساهای ارتدکس شرقی روز ۷ ژانویه را به عنوان کریسمس جشن می‏گیرند که با ۲۵ دسامبر در تقویم جولیان یکسان است. این تاریخها تنها سنتی بوده و به نظر نمی‏رسد تاریخ حقیقی تولد مسیح چنین روزی بوده باشد.کریسمس در بسیاری از کشورهای سراسر جهان جشن گرفته می‏شود و این امر به چگونگی پراکندگی مسیحیان و فرهنگ غربی و ترکیب آن با جشن‌ها‏ی زمستانی ارتباط دارد.

خبرگزاری فرانسه در یادداشتی به مناسبت فرارسیدن کریسمس به امنیت ایران - تهران- در دریایی از خشونت در خاورمیانه پرداخته است.به گزارش شفقنا، خبرگزاری فرانسه در این یادداشت تاکید می‏کند که ایران هم اکنون امن ترین جای خاورمیانه برای مسیحیان است و این اقلیت می‏تواند به راحتی و بدون هیچ دغدغه ای به فکر برگزاری مراسم عید خود باشد.حامد داوودیان از ارامنه تهران به خبرنگار AFP می‏گوید هرگز از سوی مقامات حکومت اسلامی‏ایران مسئله ای برای آنان بوجود نیامده و آنان در کمال امنیت در حال زندگی و بزرگ کردن بچه‌ها‏ی خود هستند؛ داوودیان می‏گوید ما ۴۰۰ سال است در ایران زندگی می‏کنیم و در کنار مسلمانان در هنگام حمله عراق جنگیده‌ایم و کشته داده‌ایم و کسی هم تابه حال به ما متعرض نشده است.خبرگزاری فرانسه می‏نویسد بر طبق فرامین آیت‌الله خمینی در ابتدای انقلاب، همه مسیحیان- ارامنه و آشوری‌ها‏- در کنار یهودیان و زرتشتیان با حقوق یکسان با مسلمانان زندگی می‏کنند.رمزی گرمو اسقف اعظم خلیفه گری آشوری کلدانی کاتولیک ایران می‏گوید ترافیک تهران سنگین است و عید هم در ایران روز کاری است اما ما خوشحالیم و خداوند متعال را شکر می‏کنیم چون در کشوری زندگی می‏کنیم که در دریایی از خشونت و جنگ، آرام است.

۲۵ دسامبر، از میلاد میترا تا میلاد مسیح

فاروق صدیق در بریستول پست می‏نویسد: بسیاری از مسلمانان بر این باورند که ۲۵ دسامبر میلاد حضرت عیسی مسیح (ع) نیست بلکه به طور تاریخی ۲۵ دسامبر روزی است که در آیین مهرپرستی ایران باستان به مناسبت میلاد میترا، پسر خدا جشنی برپا می‏شده و حتی بسیاری از تشریفات مسیحیان امروزی در عید کریسمس به طور قابل توجهی مشابه همان آیین باستانی است. تا آنجا که حتی درخت کریسمس نیز بخشی از همان تشریفات قلمداد می‏شود.به گزارش سرویس ترجمه شفقنا زندگی به نقل از «Bristol Post»، عیسی مسیح (ع) خود در مقابل اینگونه اندیشه‌ها‏ که حاصل آن برگزاری جشنواره‌ها‏ی زمستانی سرمایه دارمآبانه همچون جشن‌ها‏‏ی کریسمسی که امروزه برگزار می‏شود، ایستاده و مبارزه کرده است.

حتی بسیاری از مسیحیان امروزی از این مسئله غمگین و در رنجند. اما آنچه که اهمیت دارد این واقعیت است که برای مسیحیان دیندار، کریسمس حقیقتا به معنای میلاد حضرت عیسی (ع) است و این همان فرصتی است که ما مسلمانان می‏بایست از آن استفاده کرده، با مسیحیان همراه شویم و با بهره‌گیری از آنچه که ما پیروان دو مذهب بزرگ الهی را به هم متصل می‏کند، در جهت اتحاد با یکدیگر بکوشیم.مسلمانان به این حقیقت اعتقاد دارند که حضرت عیسی (ع) به طرزی معجزه آسا و بدون پدر به وجود آمد تا نشانه ای برای بشریت باشد. مسلمانان این میلاد معجزه آسا را با خلقت حضرت آدم (ع) مقایسه می‏کنند که خداوند فرمود «باش» و اینگونه شد!در قرآن کریم، عناوین بسیار مبارکی به حضرت عیسی (ع) اعطا شده و وی بسیار مورد تکریم قرار گرفته است. عناوینی همچون «مسیح»، «روح خدا»، «واژه خدا»، «پیامبر» و «رسول». مسلمانان بر این باورند که عیسی مسیح (ع) به بهشت عروج کرده است و پیش از پایان جهان رجعت نمود و ضدمسیح را شکست خواهد داد.

مسلمانان همچنین به معجزات بسیار حضرت مسیح (ع) که بیمار و نابینا را شفا می‏داد، مردگان را در چندین مورد زنده کرد ایمان دارند. از معجزات حضرت عیسی (ع) در نزد مسلمانان این اعجاز است که وی روزی مقداری خاک رس برداشت و با آن پرنده‌ای ساخت؛ سپس در آن دمید و آن پرنده زنده شد و پرواز کرد. این‌ها‏ حقایقی هستند که در قرآن کریم آمده است، بنابراین ایمان به این حقایق به معنای ایمان به خداوند و اسلام است و اگر کسی آنها را انکار کرده و یا تردید کند، از اسلام خروج کرده است.سند دیگر بر دوستی و لزوم اتحاد پیروان اسلام و مسیحیت متن عهدنامه به جامانده از پیامبر اسلام (ص) مبنی بر رابطه‏ مسلمانان و مسیحیان است که در سوم محرم سال دوم هجری توسط ایشان در مسجد النبی انشاء گردید، به قلم حضرت علی (ع) نگارش شد و به مهر شخص پیامبر اکرم (ص) رسید. در ادامه به بازخوانی بخشی از این عهدنامه می‏پردازیم:

« به نام خداوند بخشنده مهربان
این عهدی است که محمد بن عبدالله، فرستاده خدا، برای تمام مسیحیان نوشته است.

این نامه‌ای است که آن را محمد بن عبدالله، برای همه مردم نوشته است، تا آنان را بشارت دهد و انذار کند...

تا برای مردم بر خدا بعد از نبی حجتی نباشد، و خداوند عزیز و حکیم است.

این نامه را نوشت برای اهل ملت او، و برای هر کس که در مشرق یا مغرب زمین، مسیحی است، دور باشد یا نزدیک، عرب فصیح باشد یا عجم، شناخته شده باشد یا ناشناخته.

این نامه عهدی است برای آنان، و هر کس عهدِ در آن را بشکند و با آن مخالفت کند و از آنچه امر شده تعدی کند، همانا عهد خدا را شکسته و میثاق خدا را نقض کرده و دین خدا را مسخره کرده و او مستوجب لعنت است، چه از حاکمان باشد یا مسلمانان مومن...

برای مسیحیان است، آنچه برای من، نزدیکان من، ملت من و طرفداران من است.

مثل این است که آنان رعیت و اهل ذمّه من هستند. ما هرگونه اذیت کردن آنان را منع می‏کنیم...

هیچ اسقفی لازم نیست اسقفیت خود را تغییر دهد. هیچ راهبی لازم نیست که از راهبیت خود دست کشد.

هر‌کس در صومعه هست، بماند. هر‌کس در گردش است، بگردد.

هیچ بنایی از کلیساها و محل تجارت آنان نباید خراب شود، و هیچ چیز از مال کلیساها نباید در بنای مسجد و منازل مسلمانان وارد شود.

هر‌کس این کار را بکند، عهد خدا را شکسته و با رسول او مخالفت ورزیده است.

بر راهبان و اسقفان، نه جزیه است نه غرامت، ومن ذمّه آنان را در هر جا که باشند، حفظ می‏کنم، در خشکی یا بیابان، در شرق یا غرب، در جنوب یا شمال، آنان در ذمّه و میثاق من هستند و از هر بدی در امان‌اند و همچنین هر‌کس که در کوه‌ها‏ یا مواضع مبارک، عبادت می‏کند، این گونه است و از محصول زراعتشان خراج و زکات نگیرید‏...

با آنان مگر به چیز خوب مجادله نکنید‏...

هر‌کس با عهد خدا مخالفت ورزد و بر خلاف آن عمل کند، میثاق خدا را مخالفت کرده و با رسول خدا مخالفت ورزیده است‏...

کسی تا دنیا زنده است نباید به این عهد مخالفت ورزد تا دنیا به آخر برسد.»

بسیاری از اصحاب نزدیک پیامبر (ص) شاهد تبیین مفاد این عهدنامه بودند و متن آن به قلم حضرت علی (ع) نگارش شده است.اینها سخنان فصیح مردی است که آخرین پیامبر خداوند است و امت خود را ملزم به رعایت این عهد تا آخر دنیا نموده است. در روزگار ما یعنی زمانی که اینهمه اطلاع رسانی اشتباه درباره اسلام و مسلمانان در سطح جهانی صورت می‏گیرد و واژه‌ها‏ی آسودگی و دلداری در صدای ناهنجار سوء‌تفاهم و تنفر گم شده است، کریسمس فصل آرزوهای خوب و بیان حسن نیت مسلمانان نسبت به همسایگان، همشهریان و دوستان مسیحی خود است و ما مسلمانان وظیفه داریم که این حسن نیت را گسترش داده و ما بین افراد بیشتری به اشتراک بگذاریم.

یک روز با مسیحیان تهران

از میان محله‌ها‏ی ارمنی نشین تهران وحیدیه را انتخاب می‏کنیم، به دنبال خیابان میر حسینی می‏گردیم همانجا که از ابتدا تا انتهایش ارمنی نشین هستند. نه خیلی سخت و نه خیلی آسان این خیابان را پیدا می‏کنیم. عقربه‌ها‏ی ساعت حدود یک و نیم را نشان می‏دهد خیابان کمی‏خلوت و سوت و کور است. تمام مغازه‌ها‏ بسته است شاید انگشت شمار مغازه‌ای را بتوانی پیدا کنی که کر کره‌ها‏یش بالا باشد. هر‌چه پایین‌تر می‏رویم کوچه‌ها‏یی که به نام شهدای ارمنی نامگذاری شدند در مقابل چشممان ظاهر می‏شوند.به گزارش شفقنا زندگی، به دنبال کلیسا هستیم، با پرس و جو از مغازه داران بالاخره کوچه ای را که کلیسای ارامنه این محله در آنجا قرار دارد را پیدا می‏کنیم. کلیسا در اواسط کوچه‏ « مدرسه ارامنه» ساخته شده است. قبل از کلیسا دبستان پسرانه نائیری که در سال ۱۳۴۳ تاسیس شده و مخصوص دانش آموزان ارمنی است توجه ما را به خود جلب می‏کند، به نظر می‏رسد مدرسه تعطیل است.

با خیالی خوش که امروز یکشنبه است و روز کلیسا مقابل در ورودی‌اش که تیره رنگ است می‏ایستیم. در بسته است، نگاهمان به زنگ در می‏افتد، پس از فشردن آن صدای زنی در فضای کوچه می‏پیچد. می‏گوییم‌: «می‏شود در را باز کنید؟» و او جواب می‏دهد : « الان کلیسا تعطیل است». گویا بد موقع آمده ایم، سر ظهر است و همه جا تعطیل.از چند مغازه دار مسلمان و ارمنی که کر کره شان بالاست علت این سوت و کوری و تعطیلی را که می‏پرسیم مهر تایید به حدسیات خودمان می‏خورد. آنها می‏گویند که اعضای این محله از اول ظهر تا ساعت پنج بعدازظهر مغازه‌ها‏یشان را می‏بندند. کلیسا هم چند ساعتی در روز و چند ساعتی در شب باز است.

می‏خواهیم با مغازه داران صحبت کنیم و از آداب و رسوم و سبک زندگی‌شان در ایران و در کنار مسلمانان بپرسیم اما به زحمت چند نفر ارمنی که مغازه‌ها‏یشان باز است را پیدا می‏کنیم. یکی از آنها فست فود دارد و می‏خواهد پیک ببرد به همین دلیل با دست به آن طرف خیابان و به یک آژانس اشاره می‏کند و می‏گوید : « مدیر این آژانس ارمنی است و بیشتر رانندگانش هم ارمنی هستند. می‏توانی با آنها مصاحبه کنی». به سمت آژانس «ساسون»می‏رویم. نمای بیرونی آژانس کاملا قدیمی‏ است و آدم را به دوران دهه ۵۰ می‏برد. در را بافشار باز می‏کنیم و داخل می‏شویم، به مسئولی که پشت پیشخوان ایستاده توضیح می‏دهیم که چه کسی هستیم، انگار که تمایلی نداشته باشد به اتاق کناری می‏رود و به زبان ارمنی با کسی صحبت می‏کند، از میان حرف‌ها‏یش فقط کلمه «خبرنگار» را متوجه می‏شویم. پس از چند لحظه مرد دیگری به همراهش از اتاق بیرون می‏آید، قبل از اینکه دهان به حرف باز کند فکر کردیم شاید فارسی بلد نباشد یا دست و پا شکسته حرف بزند اما برخلاف تصورمان شاید از ما هم فارسی را بهتر بلد بود.رو به رویمان می‏نشیند، نگاهمان به تصویر حضرت عیسی (ع) در بالای سرش بر روی دیوار می‏افتد، دوباره به او هم توضیح می‏دهیم که هدفمان چیست، اجازه نمی‏دهد صدایش را ضبط کنیم و می‏گوید هر چه از حرف‌هایش فهمیدیم همان را بنویسیم.۵۵ سال دارد اما از گفتن اسمش امتناع می‏کند،او می‏گوید ارامنه در ایران قدمتی ۵۰۰ ساله دارند و خاندانش در زمان نادر شاه از ارمنستان به ایران آورده شده‌اند.از او درباره آداب و رسومشان در شب سال نوی مسیحیت می‏پرسیم .

می‏گوید: در شب کریسمس همه خویشاوندان در کنار هم جمع می‏شوند و این شب را با هم می‏گذرانند، بعد از آن هم تا چند روز دید و بازدید داریم. همچنین در تالارهای مختلف که از طرف وزارت ارشاد مجوز گرفتند در این شب مراسم و جشن‌ها‏‏یی برگزار می‏شود.او به دیگر آداب و رسومشان اشاره می‏کند و می‏گوید: ما از ۴۰ روز مانده به عید پاک که روز رستاخیر مسیح است روزه می‏گیریم.این مرد ۵۵ ساله درباره روابطش با مسلمانان هم بیان می‏کند: « از نظر کاری با همه در ارتباطیم و مشکلی هم نداریم و مسافرانمان هم ارمنی و هم مسلمان هستند».

گفتگویمان با او تمام می‏شود. از آژانس خارج و به سمت انتهای خیابان حرکت می‏کنیم. بیشتر مغازه‌ها‏ ظهر را تعطیل کردند. از پوسترهای تبلیغاتی‌ای که از جشن سال نوشان در هتل‌ها‏ و تالارها خبر می‏دهند و بر روی شیشه بعضی از مغازه‌ها‏ چسبانده شده به خوبی می‏توان تشخیص داد که صاحبش ارمنی است اما حیف که کرکره مغازه‌اش پایین است. آن طرف خیابان یک فست‌فودی دیگر را پیدا می‏کنیم که خوشبختانه صاحبش ارمنی است و مشغول کار. به داخل مغازه که کمی‏کوچک و تنگ است می‏رویم، به صاحب این مغازه هم خودمان را معرفی می‏کنیم و می‏خواهیم که با ما کمی‏گپ بزند. اول فکر می‏کند می‏خواهیم تصویر برداری کنیم اما وقتی خیالش راحت می‏شود که فقط می‏خواهیم یادداشت برداری کنیم با کمال میل می‏پذیرد که به سوالات ما پاسخ دهد.

صاحب این مغازه فست‌فود ۳۳ ساله است و او هم اسمش را نمی‏گوید با اشاره به درخت کاجی که نزدیک رسیدن سال نو آن را برپا می‏کنند بیان می‏کند: درخت کاج برای ما نوعی برکت می‏آورد. در اصل ِآن، باید میوه از آن آویزان شود که مانند هفت سین هر کدام سمبل یک چیز است اما امروزه از وسایل مصنوعی استفاده می‏شود. ۱۰- ۱۵ روز مانده به سال نو درخت کاج را برپا می‏کنیم.او نیز درباره ارتباطش با مسلمانان عنوان می‏کند: با مسلمان‌ها‏ ارتباط خانوادگی نداریم اما دوست و همکار هستیم. در بین مشتری‌ها‏ هم عده‌ای از آنها مسلمان هستند ولی خب هستند برخی که وقتی می‏فهمند صاحب این مغازه ارمنی است می‏روند اما من ناراحت نمی‏شوم.

اسقف ارامنه اصفهان و جنوب ایران: در زمانه خشونت‌ها‏ی مذهبی؛ کنیسه، کلیسا و آتشکده‌ها‏ در کنار مساجد اصفهان در آرامش‌اند.

حدود چهارصد سال از زندگی مسیحیان و ارامنه در اصفهان می‏گذرد و گواه این موضوع کلیسای وانک به عنوان قدیمی‏ترین کلیسای این شهر و به عنوان سمبل همزیستی در محله جلفای اصفهان است و نمادی از ترکیب معماری ایرانی و ارمنی است که هر بازدید کننده‌ای را به دلیل صلح و دوستی تمام ادیان الهی در کنار یکدیگر در نصف جهان مبهوت خود می‏نماید.به گزارش خبرنگار شفقنا زندگی، کتاب و ادیان الهی از تورات تا قرآن تمام بشر با به صلح و آرامش در کنار یکدیگر دعوت کرده اما متاسفانه در دنیا شاهد جنگ‌ها‏ی متعددی هستیم که بدون توجه به این مهم از صلح خبری نیست ولی در اصفهان این زندگی مسالمت‌آمیز به طور واقعی به تصویر کشیده است؛ به طوری که هر گردشگری را به فکر فرو می‏برد که اصفهان نمادی از زندگی مسالمت امیز تمام ادیان الهی است و باید به رخ تمام جهانیان کشیده شود تا از این شهر تاریخی و کهن پند و اندرز بگیرند.جالب‌ترین و تعجب‌انگیز‌ترین موضوعی که حدود ۴۰۰ سال پا بر جامانده و هیچ کس نمی‏تواند این صلح و آرامش را انکار کند. به گونه‌ای که این مهم یکی از میراث ناملموس این شهر در دنیا مطرح شده و به عنوان گرانبها‌ترین، ارزنده‌ترین ‌و ‌نادرترین میراثی است که دنیا در حسرت آن مانده است.

بنا به گفته اسقف اعظم ارامنه اصفهان و جنوب ایران تعامل بسیار خاص و خوبی بین جامعه ادیان توحیدی در اصفهان وجود دارد، به طوری که بازدید کنندگان خارجی زمانی که به این کلیسا می‌آیند و از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز ادیان توحیدی و الهی در اصفهان باز نمی‌مانند تعجب می‌کنند.باب‌کن چاریان در گفت‌وگو با شفقنا زندگی، با بیان اینکه کلیسای وانک مهم‌ترین جنبه‌ای کلیسای ارامنه ارتودکس است، می‏گوید: برای بسیاری از افراد که برای نخستین بار به کلیسا می‌آیند جای تعجب دارد که در کشور اسلامی‏ایران چنین مکانی برای جامعه مسیحیان کشور وجود دارد و تلاش‌هایی برای حفظ و نگهداری این کلیسا بسیار چشم‌گیر است و بزرگترین افتخار جامعه ایرانی است که در کنار جامعه مسلمان ایران، هموطنان مسیحی به صورت آزادانه و گسترده فعالیت دارند که جامعه ارامنه در ایران نشانگر این است که همه ادیان الهی در ایران در صلح، آرامش و امنیت زندگی می‌کنند.

صداقت و سادگی؛ سبک زندگی ارامنه ایران

به حوالی خیابان‌ها‏ی نظر و حکیم نظامی‏که می‏رسی کم کم حال و هوای شهر تغییر می‏کند. اینجا محله جلفاست؛ جلفای اصفهان که قرن‌ها‏ست مسکن هموطنان ارمنی ماست. در ایران پهناور ما که ملیت آن از قومیت‌ها‏ی متعدد شکل گرفته، اقلیتی هستند که قرن‌ها‏ست در کنار دیگر اقوام ایرانی در این سرزمین زندگی می‏کنند. ارامنه ایران جمعیت اصلی مسیحیان این کشور را تشکیل می‏دهند و از این رو کلیساهای ایران اغلب در مناطق ارمنی‌نشین قرار دارند.
جمعیت قابل توجهی از ارامنه ایران در شهر اصفهان و در منطقه جلفا، جایی که زیباترین کلیساهای این شهر از جمله کلیسای وانک در آن قرار دارد، ساکن هستند. حضور ارامنه در این منطقه از اصفهان سبک زندگی را در این محلات لاجرم تحت تاثیر خود قرار داده است. اگر داخل کلیسای وانک یا دیگر کلیساهای این شهر شوی شاید حتی فراموش کنی که اینجا اصفهان است، چرا که با دنیای دیگر و بهتر بگویم با آداب و حال و هوای دین آسمانی دیگری مواجه می‏شوی. حال و هوایی که در هر کلیسای دیگری در جهان می‏توانی حس کنی. اما اینجا هنوز هم همان اصفهان است؛ اصفهان به سبکی دیگر. در اینجا هم روح اصفهان جاریست و این بار نقش و نگار و روح هنری و مذهبی اصفهان در کالبد دیگر به گونه‌ای جان گرفته است.

علاوه بر کلیساها و ناقوس‌ها‏، سبک معماری خانه‌ها‏ که بعضا کاشی کاری‌ها‏یی با نوشته‌ها‏ی ارمنی دارند در این محل متفاوت از سایر نقاط شهر است. گرچه ساخت و ساز و نوسازی بسیاری از این خانه‌ها‏ را نیز تحت تاثیر قرار داده است اما همان‌ها‏یی که مانده‌اند متفاوتند و این تفاوت در کوچه پس‌کوچه‌ها‏ی جلفای اصفهان گاه و بی‌گاه نظر عابران را به خود جلب می‏کند.با این همه قدمت این محل هنوز هم در بوی کاه گل‌ها‏، دیوارهای قدیمی‏و بلند کلیساها و کوچه‌ها‏ی پیچ در پیچی که سنگفرش سنگی آن نمایانگر پیشینه تاریخی آنهاست، قابل مشاهده است.از شکل بیرونی محله جلفا که بگذریم، به همشهریانی می‏رسیم که ساکن این محله‌اند و دارای دو ویژگی کلی‌اند یکی آنکه اصالت اجدادشان به فلات ارمنستان بازمی‏گردد و از این رو به زبان ارمنی تکلم می‏کنند و دیگر آنکه معتقد به دین آسمانی مسیحیت هستند.

این دو ویژگی پایه رفتار و شخصیت هر یک از ارامنه را شکل می‏دهد. ارمنی بودن سبکی از زندگی که قابل لمس در اروپای شرقی است را به خانه‌ها‏ی این همشهریان آورده، یعنی سبکی از زندگی که بر پایه قناعت و سادگی بنیان گذارده شده است. در خانه ارامنه اصفهان کمتر از تجملات و تشریفات نشانه‌ای می‏بینی. اگر هم تجملاتی باشد بیشتر وابسته به نمادهای دینی و مسیحیت است.اما در این خانه‌ها‏ی ساده اتفاقی که در جریان است حس قوی کمک به همنوع است. ارامنه اصفهان بسیار مشتاق و معتقد به یاری همنوعان خود هستند و مهربانی صادقانه‌ای را در برخورد و معاشرت با ایشان می‏توانی حس کنی.

آشنایی با خوراکی‌‌ها‏ی کریسمسی ارامنه ایران

اگر آئین‌هایی مانند شب عید نوروز، شب یلدا و ‏... خوراکی‌ها و خوردنی‌های مخصوص خود را دارد، شب کریسمس و جشن سال نو مسیحیان هم در میان ارامنه با شیرینی‌ها، نوشیدنی‌ها و غذاهای مخصوصی جشن گرفته می‌شود. شیرینی پیروک، نان گاتا، کوکو سبزی و سبزی پلو با ماهی بعلاوه قهوه، بخشی از این خوردنی‌ها هستند.بسیاری از ایرانیان بر این تصور هستند که ارمنی‌های ایران هم مانند دیگر مسیحیان جهان و به خصوص آمریکایی‌ها، در شب سال نو و کریسمس و یا عید پاک گوشت بوقلمون می‌خورند.

اما واقعیت این است خوردن گوشت بوقلمون همانقدر بین ارامنه مرسوم و رایج است که بین دیگر ایرانیان.با این حال پس خوراکی و شام رایج شب کریسمس ارامنه ایران چیست؟ پاسخ این پرسش جالب توجه است؛ همانطور که بین اغلب ایرانیان از گذشته رایج بوده و برای شب عید نوروز سبزی پلو با ماهی تهیه می‌کنند، در شب کریسمس هم شامی‏که از آشپزخانه خانه‌های ارامنه بر سر سفر حاضر می‌شود غالبأ سبزی پلو با ماهی است.البته شام کریسمسی ارامنه یک خوراکی سبزی محور دیگر هم دارد و آن کوکو سبزی است. در پاره‌ای مواقع شام این شب به شکل برنج، کوکوسبزی و ماهی آماده و... سرو می‌شود.

با این حال وقتی از خود ارامنه و قدیمی‌هایشان درباره این که چرا این خوراکی‌ها را شب کریسمس سر سفره می‌گذارند بپرسید پاسخ اکثرشان «نمی‌دانم» است.«ارمنی‌های ایران در شب کریسمس خودشان (یعنی ۶ ژانویه) غالباً برنج و کوکو سبزی و ماهی می‌خورند و ما از بچگی فکر می‌کردیم این از سنت‌ها‏ی کریسمس است؛ تا این که مرزهای ارمنستان باز شد و فهمیدیم اهالی آن‌جا چیزی به اسم کوکو سبزی ندارند و این رسم ارمنی‌های ایران است و کوکو سبزی یک غذای ایرانی است!» این بخشی از نوشته روبرت صافاریان مستندساز و نویسنده ارمنی درباره رسم‌های رایج کریسمس در میان ارامنه ایران است.شیرینی‌های مرسوم شب کریسمس هم از گذشته تا امروز بیشتر از همه چند شیرینی خاص بوده‌اند، «پیروک» و «گاتا» دو تا از شناخته‌شده‌ترین و رایج‌ترین این شیرینی‌ها و نان‌ها هستند.

این دو شیرینی پیش از این فقط در میان ارامنه رایج بوده‌اند اما حالا سالهاست به یکی از محصولات پرفروش بیشتر شیرینی‌فروشی‌های شهر بدل شده‌اند.در تعریف «گاتا» گفته شده؛ نوعی نان شیرینی ارمنی است و بسته به محل در انواع مختلف، اشکال و اندازه‌ها‏ی متفاوت و به این شیوه تهیه می‌شود؛ « گاتا شیرینی لایه‌ای و یکی از انواع شیرینی‌های خشک است که خمیر آن از طریق فشار بر روی لایه‌های متناوبی که کره یا مارگارین در بین آن قرار داده شده تهیه می‌شود. مواد تشکیل دهنده گاتا عموماً شامل آرد، شکر، روغن، تخم‌مرغ، مخمر، شیر و نمک است که لایه‌ای از مارگارین یا کره بین ورقه‌های نازک شده آن قرار می‌گیرد. هنگام ورود به فر و در اثر اعمال حرارت بالا این لایه‌ها‏ کم کم از هم متمایز شده و حالت پُف کرده و در پاره‌ای مواقع ترد به شیرینی می‎بخشند.