درد پاركبان ها از خیابان فروشی هاي تهران

قانون نوشت: در کل روز بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان برای خودش می‌ماند و هرچه درمی‌آورد، آخر وقت باید به پیمانکارش تحویل دهد اسفند سال ۱۳۹۴ قرارداد معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با شرکت شهربان در زمینه پارکبانی به پایان رسید بسیاری از راننده ها دل‌شان برای ما می‌سوزد و به ما پول می‌دهند، درحالی که اگر گدایی می‌کردم درآمدم بیشتر از این‌ها بود بعد از اینکه جانشین فرماندهی نیروی انتظامی اعلام کرد به پارکبان‌ها پول ندهید، روزی نیست که با راننده‌ها بگومگو نداشته باشیم

هوا تاریک و سرد است. دست‌هایش را در جیب لباسی که پشت آن نوشته شده «پارکبان» فرو کرده و راه می رود. گاهی بر لبه جوی کنار خیابان به حالت چمباته می‌نشیند. به محض دیدن ماشینی که در حاشیه خیابان می‌خواهد پارک کند، به سرعت یک فنر ازجایش می پرد و کاغذ به دست، راننده ماشین را راهنمایی می کند تا پارک کند. بعد از پیاده شدن راننده، روی برگه قبضی که در دست دارد چیزی می‌نویسد و به راننده نشان می دهد و پشت برف پاک کن ماشین می گذارد. راننده می گوید: «پولی نمی‌دهم چون کارتان غیر قانونی است. خودم در خبرها شنیدم که دیگر نباید به پارکبان‌ها پول بدهیم» .پسرجوان سری تکان می‌دهد و می گوید: «اگر ندهی پلیس جریمه ات می‌کند. حالا هر کاری که دوست داری بکن». راننده که دور می شود به سراغش می روم. از حال و روز شغلش در این روزها و شب های سرد زمستانی می‌پرسم. پسر جوان که مایل به گفتن اسمش نیست، می‌گوید: «برای یکی از پیمانکاران شهرداری کار می‌کنم. از ۷ صبح می‌آیم تا ۹ شب. به خواب شبم هم نمی دیدم یک روزی همنشین خیابانگردهای این شهر شوم و برای گرم شدن دست هایم، به سراغ آتشی که آن‌ها در گوشه خیابان روشن می کنند بروم. هرچند معرفت خیابان گردها از مسئولین بیشتر است». از درآمدش برایم می‌گوید و اینکه در کل روز بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان برای خودش می ماند و هرچه درمی‌آورد آخر وقت باید به پیمانکارش تحویل دهد. وی می‌گوید:«به‌طور درصدی برای پیمانکارم کار می‌کنم. او یک سرهنگ بازنشسته است که کل این خیابان را خریده است. او به‌صورت متری، بخشی از خیابان را به هرکدام از ما که "مامور پارکبان" هستیم، می دهد».

"پارکبانی"، شغلی که به رسمیت شناخته نشد

پارکبان جوان از دردسرهای این روزهای شغلش می‌گوید. «بعد از اینکه جانشین فرماندهی نیروی انتظامی اعلام کرد به پارکبان ها پول ندهید، روزی نیست که با راننده ها بگو مگو نداشته باشیم. همین امروز فردی که ماشینش را پارک کرده بود و پول نمی‌داد زنگ زد و پلیس ۱۱۰ آمد. می گفت پول مفت می‌گیری درحالی که این پول را من باید به پیمانکار تحویل دهم. پلیس ۱۱۰ هم حق را به راننده داد و اگر راننده رضایت نمی‌داد، من را بازداشت می کردند! درحالی که من با او نه دعوا کردم و نه بی احترامی به راننده داشتم. آخر به ما گفته اند به عنوان مامور پارکبان به هیچ عنوان اجازه برخورد نامناسب نداریم و از طرف دیگر با گفتن حرف های اینچنینی در رسانه ها نان ما را آجرمی کنند». پارکبان جوان خيابان وليعصر سر دردو دلش باز می شود و از سختی های کارش می گوید: «اینجا به ما به عنوان "مامور پارکبان" پول نمی دهند. بسیاری از این راننده ها دل شان برای ما می سوزد و به‌خاطر زن و بچه های مان به ما پول می دهند. درحالی که من اگر گدایی می کردم درآمدم بیشتر از این ها بود. من فقط دلم می خواهد یک شغل داشته باشم. پیمانکارم می گوید راهنمایی و رانندگی و شهرداری، مشکل شان را با هم حل کرده اند و پول گرفتن ما قانونی است. فقط اعلام نکرده اند» .پارکبان جوان بزرگ‌ترین آرزویش را داشتن یک شغل آبرومند می داند اما، این روزها در تردید داشتن یا نداشتن همین شغل ،روزهای نگرانی را سپری می کند.

دعواي پليس و شهرداري

محدوده چهار راه جهان كودك هم همين گونه است. چند پاركبان جوان به كنترل پارك حاشيه اي مشغول اند، اما آن‌ها هم دل پري از درگيري هاي اين روزهاي خود با شهروندان دارند. يكي از آن‌ها به «قانون» مي‌گويد: «به‌خدا خسته شديم. هر روز دعوا، هر روز جرو بحث بر سر هزينه پارك داريم. از يك سو، نماينده پيمانكار، پول اجاره خيابان را به طور هفتگي و جلو جلو از ما مي‌گيرد، از سوي ديگر، پليس اعلام مي‌كند كه مردم به پاركبان ها پول ندهند! خب اگر قرار است پول ندهند پس چرا اجاره را از پاركبان مي گيرند؟ چرا در كنار خيابان ها تابلو «پاركبان» نصب شده است؟ چرا شهرداري به پاركبان ها كارت شناسايي داده است؟». اين جوان كه از لهجه اش مشخص است، بزرگ شده شهرهاي كرد نشين است، به شرايط سخت كاري خود در كنار خيابان اشاره مي كند و مي گويد: تنها چيزي كه داريم، فقط يك پيراهن آبي است! نه حمايتي، نه بيمه‌اي و نه هيچ چيز ديگر. پليس و شهرداري با همديگر مشكل دارند ، دودش در چشم پاركباني مي رود كه از روي ناچاري و براي بيكار نشدن، مجبور است دود و فحش بخورد، اما صدايش درنيايد!.

به پارکبان ها دیگر پول ندهید

داستان دردسرهاي پاركبان هاي تهران اما از آنجا آغاز شد كه مدتی قبل «سرهنگ حسن عابدی»، جانشین پلیس راهور پایتخت با بیان اینکه مردم نباید به‌صورت دستی پولی بابت پارک خودرو در حاشیه خیابان‌ها پرداخت کنند، گفته بود: «مردم باید بدانند با توجه به اصل بودن اخذ الکترونیکی هزینه پارک حاشیه‌ای خودرو، پلیس هیچ‌گونه اعمال قانونی در خصوص اماکنی که به دستگاه‌های مکانیزه و پارکومتر مجهز نیستند انجام نخواهد داد». به گفته عابدی، پلیس پیگیر اخذ مکانیزه هزینه پارک حاشیه‌ای خودرو و نصب تجهیزات مکانیزه و الکترونیکی در اماکنی که نیاز به نصب این تجهیزات دارند خواهد بود. همچنین «مازیار حسینی»، معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران، چندی پیش در این خصوص گفته بود: «سال ۹۴ قرارداد معاونت حمل و نقل و شرکت شهربان شهرداری درخصوص این موضوع به پایان رسیده است».

درآمدی که صرف ساخت پارکینگ عمومی نمی شود

مطابق طرح پارکبان در حاشیه خیابان ها، مقرر شد تا زمان رفع کمبود پارکینگ های اختصاصی و عمومی، دریافت هزینه در دستور کار شهرداری تهران قرار گیرد. ماده ۱۵ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۸/۱۲/۱۳۹۰ به شهرداری اجازه داده با تصویب شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، برای مدیریت پارک‌های مجاز حاشیه‌ای، ابزارها و وسایل لازم از قبیل ایست‌سنج (پارکومتر) یا کارت‌پارک نصب شود و برای توقف بیش از نیم ساعت در محدوده زمانی هفت صبح تا نه شب ،حق توقف مناسبی دریافت کند. بر اساس تبصره دوم این ماده، تمام این درآمد باید صرف ساخت پارکینگ در همان شهر شود. مشکل اینجاست که از نگاه کارشناسان، آمار مشخصی از صرف هزینه‌های پارک حاشیه‌ای در ساخت پارکینگ عمومی در سطح شهر وجود ندارد و در عوض شاهد هستیم که خیابان های پایتخت خود تبدیل به پارکینگ شده‌اند. شهرداری تهران، سال ها پیش برای حل این معضل اقدام به تقسیم فضای پارک شهری در حاشیه خیابان ها کرد و با نصب پارکومتر‌هایی سعی داشت تا حدودی عدالت را در فضای شهر پیاده کند. اما بی عدالتی از همان لحظه شروع این طرح به چشم می خورد. پارکومتر ها در تعداد معدودی خیابان نصب شدند و دلیل آن را آزمایشی بودن طرح ذکر کردند. چند سالی از نصب پارکومترها نگذشته بود که این دستگاه ها کارکرد معمولی‌شان را از دست دادند. در نهایت با عدم موفقیت طرح نصب پارکومترها، طرح«مامور پارکبان» با همکاری راهنمایی و رانندگی تهران و شهرداری به اجرا در آمد. متاسفانه این طرح هم از همان ابتدای شروع کار، زمینه سوءاستفاده های زیادی را فراهم کرد. حضور پارکبان هایی که بخشی از خیابان را بدون هیچ‌گونه مجوز رسمی از آن خود کرده و به ازای پارک هر ماشین هزینه هنگفتی می گرفتند.ضابطه مند نبودن این طرح و عدم وجود ناظر خارج از حوزه شهرداری و پلیس راهنمایی و رانندگی موجب شد تا این طرح هم به قهقرا برود. در واقع نه تنها معضل کمبود فضای شهری برای پارک ماشین ها در پایتخت حل نشد بلکه فساد در واگذاری خیابان ها به اشخاص خاص و نورچشمی، حضور پارکبان های تقلبی در سطح شهر و آسیب های اینچنینی منجر به از دست رفتن اعتماد مردم به مدیریت شهری شد.

پارکینگ شدن پایتخت، یادگار اجرای ناقص یک طرح

بی قانونی ها تا جایی پیش رفت که «پلیس راهور» و «شهرداری تهران» عزم شان را برای ساماندهی پارکبان ها جزم کردند و هرچند اقداماتی در سال ۹۰ مبنی بر دستگیری پارکبان های قلابی که با لباس پارکبانی اقدام به فعالیت می کردندانچام شد اما، در نهایت در اسفند سال ۱۳۹۴ قرارداد معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با شرکت شهربان در این زمینه به پایان رسید و تنها چیزی که از این طرح برای کلانشهر تهران به یادگار مانده، تبدیل پایتخت به پارکینگ بزرگی از ماشین هاست. درحالی که در بسیاری از خیابان های شهر، فضای کافی برای آمدوشد ماشین‌های متحرک وجود ندارد اما حاشیه همین خیابان ها به سبک و سیاق سابق محل پارک خودروها شده است.

اجرای ناقص طرح، خود منشا آسیب‌های بسیاری در سطح شهر شده است

ای کاش آن‌قدر که در این مدت شورای شهر و شهرداری تهران بر سر افزایش هزینه پارک در حاشیه خیابان ها چانه زنی داشتند، کمی هم برای حل معضل کمبود پارکینگ در تهران برنامه ریزی می کردند. تصور شهری که روزانه ۱۸ میلیون سفر درون شهری دارد، بدون وجود فضای پارک مناسب و پارکینگ کافی، چیزی شبیه به کابوس است. تهران با کمبود ۶۰۰ هزار پارکینگ دست و پنجه نرم می کند. در روز شاهد ساعت ها چرخیدن ماشین هایی هستیم که در جست‌وجوی یافتن گوشه ای برای پارک ،هم به آلودگی هوا دامن می زنند و هم بخشی از عوامل ترافیک تهران را بر دوش می کشند.