گورخواب هایی که خبرساز شدند

خبرگزاری مهر: گورخواب ها، واژه ای که در طول ساعات گذشته به میزانی تکرار شده که بخش قابل توجهی از صفحات رسانه های مجازی و مکتوب را به خود اختصاص داده است.

برای نخستین بار، روزنامه شهروند با عنوان زنده در گور به این سوژه پرداخت، سوژه ای که با انعکاس گسترده ای در فضای مجازی همراه شد و کاربران در شبکه های اجتماعی نیز با حزن و تأسف از آن یاد کردند.

انعکاس اخباری مبنی بر رفتار تند برخی نهاد های مسئول شهرستانی شهریار و منطقه باغستان و بیرون راندن معتادان از قبور با زور و قوه قهریه بیش از پیش بر تلخی ماجرا افزود، موضوعی که بخشی از رفتار تند اشاره شده در پاکسازی آرامستان از حضور معتادان به فرماندار شهریار نسبت داده شد و البته وی در گفت و گو با رسانه ها آن را تکذیب و قابل پیگیری عنوان کرد.

موقعیت منطقه ای باغستان

باغستان با ۱۲۰ هزار نفر جمعیت، یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای شهرستان شهریار محسوب می شود، تنها در محدوده نصیرآباد، قریب به ۵۰هزار نفر سکونت دارند که با در نظرگرفتن وسعت منطقه، میزان تراکم جمعیتی در آن بسیار بالا و انبوه به نظر می رسد.

منطقه ای در جوار اتوبان ساوه و آرامستانی که به دور از هیاهو، میزبان کارتن خواب هایی بوده که پیشاپیش به استقبال مرگ رفته اند، کارتن خواب هایی که اسیر سوء مصرف مواد مخدر هستند و سکونت آن ها در برخی از قبور با واکنش های بسیاری همراه شده است.

این رخداد تلخ، واقعیتی است که زیرپوست ناهنجاری های اجتماعی به اشکال مختلف نمود پیدا می کند، یک بار در مخروبه های ساختمانی و گاه در معابر شهری، یکبار در دل شهر و برخی میادین جنوبی پایتخت و گاهی در دل چادرهای کپرنشینان بیابان های قدس و حالا قبور ِآرامستان نصیر آباد، پذیرای این میهمانان ناخوانده هستند.

در ذیل این گزارش تلاش می شود در گفت و گو با برخی مسئولان شهر باغستان و یکی از کارشناسان مسائل اجتماعی، موضوع مذکور به نحوی دقیق تر مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

از واقعه تلخ آرامستان نصیر آباد تا اغراق و بزرگ نمایی

سید محمد میرزمانی، شهردار باغستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با اظهار تأسف از وجود و بروز چنین ناهنجاری های اجتماعی عنوان کرد:در تلخی رخدادهای این چنینی، تردیدی وجود ندارد و برای ما نیز به عنوان مسئولِ مدیریت شهری، مشاهده چنین آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی خوشایند نبوده و نیست.

وی افزود:اما متأسفانه آنچه که در انعکاس این خبر قابل تأمل بوده، اشاره به اعداد و ارقامی است که نوعی اغراق و بزرگنمایی در آن دیده و شنیده می شود.

شهردار باغستان عنوان کرد:مساحت هر قبر بصورت تقریبی، دو متر (طول) و ۴۰ سانتیمتر عرض برآورد می شود و طرح این موضوع که در هر قبر چهار تاپنج نفر حضور پیدا می کرده اند از موارد قابل تأملی است که باید با دقت نظر هر چه بیشتری پذیرفته شود.

میرزمانی گفت:در آرامستان نصیر آباد، قبور بسیاری وجود دارد و با چنین اوصافی، حضور چهار نفر در یک قبر پذیرفتنی نیست که برای ما همان تعداد اندک نیز تلخ و ناراحت کننده به شمار می رود.

وی افزود:مامنکر حضور برخی معتادان در این قبور نیستیم و متأسفانه علیرغم تلاش های بسیار مجموعه دستگاه های مسئول شهرستانی برای مهار و کنترل چنین آسیب هایی، شاهد این رخداد تلخ بوده ایم که ما و مسئولان شهرستانی را نیز آزرده خاطر ساخت.

شهردار باغستان گفت: رفع کامل چنین چالش ها و نارسایی های اجتماعی همچون اعتیاد و...مستلزم مجموعه ای از اقدامات به هم پیوسته و عزمی همگانی است و نمی توان با اتکا به شهرداری نسبت به رفع آن امیدوار بود.

میرزمانی عنوان کرد: متأسفانه در این عرصه شاهد برخی حلقه های مفقوده هستیم که ضریب بازگشت پذیری افراد پاک را به سوءمصرف و لغزش مجدد تشدید می کند.

وی افزود:در حوزه مدیریت آسیب های اجتماعی، تمامی دستگاه ها و خرده نهادهای اجتماعی(خانواده) مسئول و تأثیرگذارند و با حصول یکپارچگی و عزمی همگانی میان تمامی طبقات، گروه ها و دستگاه ها و نهادهای اجتماعی، موفقیت ها و توفیقات هر چه بیشتری در این عرصه حاصل خواهد شد.

میرزمانی در خصوص معتادانی که در قبور آرامستان نصیر آباد سکنی گزیده بودند، گفت:افراد مذکور ساکن یا بومی منطقه نصیر آباد و باغستان نیستند و همجواری با پایتخت باعث شده تا برخی از این افراد بعد از طرد از سوی خانواده به چنین مناطقی عزیمت کنند.

شهرداری تنها متولی جمع آوری و ساماندهی معتادان متجاهر نیست

سعید علی محمدی رئیس شورای اسلامی شهر باغستان نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر ضمن اظهار تأسف از وقوع چنین حادثه ای گفت:جلسات متعدد بسیاری در تمامی شهرهای شهرستان شهریار برای ساماندهی معتادان متجاهر برگزار شده و در طول این مدت فرمانداری شهریار با جدیت برای حصول این امر، پیگیر ماجرا بوده است.

وی افزود:قریب به سه روز پیش نیز جلسه ای در این خصوص برگزار شد و فرماندار شهریار به جمع آوری این افراد تأکید داشت و پیگیری ها برای ساماندهی افراد مذکور مد نظر قرارگرفته بود.

علی محمدی عنوان کرد:مجموعه مدیریت شهری باغستان برای ساماندهی هر چه مطلوب تر معتادان متجاهر از مدت ها پیش بازدید هایی را از مراکز بهاران پایتخت که از سوی شهرداری تهران برای نگهداری و توانمند سازی معتادان راه اندازی شده، در دستور کار قرار داد و بررسی ها و مطالعات در این خصوص مد نظر قرار گرفته بود.

وی افزود:ما منکر مشکل و معضل مذکور نیستیم و به طور طبیعی هیچ مدیر و دستگاهی نیز علاقه مند به مواجهه و وجود چنین آسیب ها و چالش هایی نخواهد بود.

علی محمدی عنوان کرد:اما نباید از نظر دور داشت که جمع آوری معتادان متجاهر و اتخاذ تدابیر موثر برای پاکی قطعی و پایداری ترک از سوء مصرف مواد مخدر مستلزم همگرایی ویژه ای است و انتظار مطلق از شهرداری برای حصول چنین امر خطیری، چندان منصفانه به نظر نمی رسد و برای تحقق این ضرورت خطیر و جدی، همگرایی فزاینده نهادهای مسئول دیگر نیز اجتناب ناپذیر است.

اراضی وقفی و قولنامه ای باغستان احداث گرمخانه را دشوار ساخته است

علی محمدی در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر در خصوص علت فقدان گرمخانه در شهر باغستان گفت:وقفی و قولنامه ای بودن اراضی، موانعی جدی را برای اجرای چنین طرح هایی ایجاد می کند.

وی افزود:در حال حاضر به دلیل وضعیت اراضی موجود، برای احداث پارک و فضای سبز با مشکل و چالش مواجه هستیم و به طور طبیعی این وضعیت در خصوص احداث گرمخانه نیز مصداق دارد.

رئیس شورای اسلامی شهر باغستان گفت:با همه این اوصاف، احداث و راه اندازی گرمخانه از اولویت هایی است که مد نظر قرار دارد و تلاش می کنیم با اتخاذ راهکارهای موثر، شرایط را برای تأمین گرمخانه هموار سازیم و امیدواریم با به ثمر نشستن تلاش ها، در آینده شاهد تکرار چنین موارد تلخی نباشیم.

علی محمدی عنوان کرد:حضور تعدادی از معتادان در آرامستان نصیر آباد از موضوعاتی است که با افزایش سرما و کاهش دما حادث شده و ما نیز برای نخستین بار چنین واقعه تلخی را تجربه کردیم که در اعداد وارقام اشاره شده در خصوص تعداد معتادان بزرگنمایی شد، اما ما منکر اصل موضوع نیستیم و تلاش خود را با جدیت مضاعف برای عدم تکرار چنین مواردی ادامه خواهیم داد.

آرامستان نصیر آباد برگی از صفحه آسیب های اجتماعی در مناطق مهاجرپذیر

رویا شفاعتی، جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص رخداد تلخ آرامستان نصیرآباد در شهر باغستان شهریار اظهار داشت:حاشیه نشینی و محدوده های مهاجرپذیر از نمونه مناطقی به شمار می روند که بصورت بالقوه مستعد بروز آسیب ها و چالش های اجتماعی هستند.

وی افزود:افزایش و رشد تساعدی جمعیت در مناطق مهاجرپذیر و عدم امکان توسعه متوازن، همگام با تکثر جمعیتی از چالش هایی است که مناطق مذکور را به عرصه و محفلی برای ظهور و بروز چنین آسیب هایی تبدیل می کند.

شفاعتی گفت: فرآیند افزایش جمعیت در مناطق مذکور، ناشی از تلاشی است که از شهرستان ها و استان های محروم و کم برخوردار کشور در راستای برخورداری از امکانات و معیشت مطلوب تر در پایتخت یا کلانشهرها حاصل می شود.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:وجود چنین محدوده ها و مناطقی در غرب استان تهران، فقط به شهرستان شهریار خلاصه نمی شود و نزدیکی به پایتخت باعث شده تا در حاشیه شهرستان های مستقر در تهران بستر رشد و افزایش جمعیت با ضرب آهنگی تند طی شود، فرآیندی که تکثر جمعیتی آن نه از حیث افزایش موالید بلکه از حیث مهاجرت فزاینده می باشد.

اگرچه از برخی محدوده های غرب استان تهران به عنوان شهر یاد می شود، اما بسیاری از این مناطق، در زمره نواحی حاشیه نشین محسوب می شده اند که افزایش جمعیت باعث شده تا در تقسیمات شهرستانی به شهر تبدیل شوند

وی افزود:اگرچه از برخی محدوده های غرب استان تهران به عنوان شهر یاد می شود، اما بسیاری از این مناطق، در زمره نواحی حاشیه نشین محسوب می شده اند که افزایش جمعیت باعث شده تا در تقسیمات شهرستانی به شهر تبدیل شوند، اما امکانات و زیرساخت های لازم در آن همسان و همخوان با الزامات شهری نیست.

جامعه شناس وآسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:این مناطق بصورت بالقوه مستعد ظهور و بروز چالش ها و ناهنجاری های اجتماعی هستند و همین فضا، بستری را فراهم می کند تا ساکنان مناطق دیگر نیز برای انجام بزه و ناهنجاری ها در این نواحی حضور پیدا کنند.

شفاعتی گفت:به تعبیری باید گفت آرامستان نصیر آباد، برگی است از دفتر آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی که در قالب سکونت موقت و شبانگاهی معتادان متجاهر در قبور ایجاد شده بروز پیدا کرده که پیش از این نیز به اشکال دیگری شاهد نمود و بروز آن بوده ایم که در گوشه و کنار خرابه ها، پارک ها، میادین شهر، ساختمان های نیمه کاره و...نمونه هایی از آن یافت می شود.

وی افزود:طرح های متعددی در طول سال برای جمع آوری این گروه و طیف آسیب پذیر در کشور اجرایی و عملیاتی می شود، اما بدون در نظر گرفتن الزامات دیگر نمی توان به موفقیت چندانی در اجرای طرح های مذکور امیدوار بود.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد: تا زمانی که انگیزه ها و ریشه های گرایش به سوءمصرف مواد مرتفع نشود، اقدام به ترک ارادی یا اجباری نیز به ثمر نخواهد نشست.

شفاعتی گفت: رفع چنین معضلاتی، مستلزم اتخاذ تدابیر و طراحی برنامه ریزی های هدفمند، دقیق و میان مدت و بلند مدت است، طرح هایی که حصول موفقیت در آن، اعتیاد، کارتن خوابی و بسیاری از بزه های اجتماعی را مرتفع خواهد کرد.

ویافزود:بهبود وضعیت اقتصادی، اشتغال زایی، کسب مهارت های زندگی، غنی سازی اوقات فراغت و توانمند سازی معتادانی که ترک می کنند و دوباره به جامعه باز می گردند و از سوی دیگر فرهنگ سازی قاعده مند صحیح جامعه برای پذیرش مجدد افراد یا گروه هایی که ترک کرده اند از موارد حائز اهمیتی است که نادیده گرفتن، کم توجهی و یا عدم حصول آن باعث باز تولید و بروز مجدد چنین ناهنجاری هایی خواهد شد.

از انصاف و دلسوزی تا اغراق و تخریب

بی شک وضعیت موجود، مقبول هیچ کدام از دستگاه ها و نهادهای مسئول شهرستانی، استانی و کشوری نبوده و نخواهد بود.

آنچه که در این مجال، طرح آن ضروری به نظر می رسد، رعایت انصاف و هم اندیشی و عزمی راسخ برای جلوگیری از بروز مجدد چنین حوادث تلخ و ناگواری است.

بدون تردید معضلات یا آسیب های اجتماعی، معلول عوامل و دلایل بسیاری است و با نگاه تک بُعدی نمی توان در مهار و کنترل آن به توفیق چندانی نائل شد.

در خصوص ماجرای تلخ آرامستان نصیرآباد، بروز برخی کم توجهی ها مشهود است آنچنان که برخی نوشتارها و اظهارات نیز در فضای رسانه ای و مجازی به دور از انصاف به نظر می رسد.

بر اساس گزارشات منتشر شده در برخی رسانه ها و سایت های خبری، دستگاه های مسئول شهرستانی واستانی و برخی نهادهای کشوری با فوریت ورود کرده اند و بدون تردید در صورت لحاظ کردن این رویه و جدیت، پیش از عمیق تر شدن بحران و معضل اشاره شده در آرامستان نصیرآباد، امکان پیشگیری موردی و موضوعی این رخداد تلخ دور از ذهن نبود.

آنچنان که منحصر کردن معضل مذکور به یک یا دو اداره و مجموعه خاص نیز دور از انصاف به نظر می رسد و می طلبد در چنین عرصه ای، ضمن بررسی دقیق ماجرا و عملیاتی ساختن اقدامات مقتضی برای مدیریت این معضل از قضاوت و داوری شتابزده پرهیز شود.

هجمه تبلیغاتی ساعات گذشته موید این واقعیت تلخ است که برخی رسانه های معاند از این رخداد تلخ برای مخدوش کردن کیفیت مدیریت کلان کشوری و ایجاد هزینه برای نظام، گام بر داشته اند.

البته تردیدی وجود ندارد که ساماندهی معتادان از وظایف غیر قابل انکاری است که دستگاه های متولی، موظف و مکلف به تحقق آن هستند و باید ساز وکاری اندیشیده شده تا زمینه مهار و کنترل این رخداد تلخ به نحوی شایسته و مطلوب فراهم شود، در غیر اینصورت ظهور و بروز این رخدادها در دیگر نقاط کشور، تجربه تلخی خواهد بود که تکرار مجدد آن، نتیجه ای جز جریحه دار شدن افکار عمومی و هجمه سنگین تبلیغاتی دشمنان نظام علیه حاکمیت در پی نخواهد داشت.