سینمای ایران در انتظار اسکاری دیگر

خبرآنلاین: فیلم سینمایی «فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی در حالی در جمع نامزدهای نخست بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان اسکار جای گرفت که تاکنون در عرصه‌های مختلف رقابتی سینما موفق ظاهر شده است.

پس از حضور موفق «فروشنده» در جشنواره فیلم کن که همزمان با نخستین نمایش هفتمین ساخته سینمایی فرهادی بود، بسیاری این اثر را جزو شانس‌های مراسم اسکار هشتاد و نهم ارزیابی کردند. این تحلیل‌ها که از سوی منتقدان حاضر در کن و افرادی که به تماشای فیلم نشسته بودند مطرح می‌شد، زمان نمایش فیلم فرهادی در ایران از قول افراد بیشتری روایت شد.

ساختار فیلم فرهادی و هیجان و کشش قصه،‌ در کنار شیوه کارگردانی این فیلمساز موجب شد، اثری که توانسته بود جایزه بهترین بازیگر مرد و فیلمنامه را از جشنواره کن دریافت کند، در ایران نیز رکوردهای فروش را به نام خود ثبت کند و همه این‌ها نشان دهنده آن بود که می‌توان «فروشنده» را همچون یک سرمایه ملی محسوب کرد که می‌تواند بار دیگر نام سینمای ایران را در عرصه بین‌المللی مطرح کند.

با وجود تمامی اتفاق نظری که در میان مخاطبان و اغلب منتقدان در مورد «فروشنده» وجود داشت، زمانی که قرار بود این فیلم به عنوان نماینده ایران به مراسم اسکار معرفی شود، همچون سال‌های گذشته صدای سازهای مخالف نیز بلند شد، اما قاطعیت شورای تصمیم‌‌گیری در این زمینه به گونه‌ای بود که قبل از دامنه‌دار شدن بیش از حد بحث‌ها، نام «فروشنده» به عنوان نماینده ایران در اسکار ۸۹ معرفی شد. حاصل این انتخاب راه یافتن فیلم فرهادی به جمع ۹ نامزد نخست جایزه مراسم اسکار است. اینجا اسامی پنج نامزد نهایی پنجم بهمن ماه (۲۴ ژانویه) اعلام خواهد شد.

در ادامه آنچه می‌توانست برای دوستداران سینمای ایران و آثار فرهادی دلگرم‌کننده باشد، موفقیت‌های اثر جدید این کارگردان در عرصه بین‌الملل بود.

فیلم فرهادی تاکنون در سه رویداد سینمایی موفق به کسب جایزه برتر تماشاگران شده است، این‌ها در کنار جوایز جهانی فیلم نشان دهنده محبوبیت فیلم در جمع دوستداران نخبه سینما و عموم مردم است.

غافلگیری در کن

فیلم فرهادی شروع غافلگیر‌کننده‌ای در کن داشت. زمانی که نام شهاب حسینی به عنوان بهترین بازیگر مرد برای حضور در «فروشنده» در کن مطرح شد، کمتر کسی تصور می‌کرد بار دیگر اسم سینمای ایران در همان مراسم پشت میکروفن خوانده شود، اما این اتفاق رخ داد و به فاصله چند دقیقه بار دیگر اسم «فروشنده» در سالن پیچید. اصغر فرهادی که جوایز بهترین کارگردانی و فیلم را در رقابت‌های سطح بالای سینمای جهان دریافت کرده بود، این بار موفق شد جایزه فیلمنامه را از آن خود کند. به این ترتیب «فروشنده» با دو جایزه از کن خداحافظی کرد.

جایزه جشنواره مونیخ

این شروع خوشایند در دیگر حضورهای جهانی نیز ادامه یافت. تیرماه به نیمه نرسیده بود که فیلم «فروشنده» جایزه «ARRI/Osram» برای بهترین فیلم بین‌الملی را در جشنواره فیلم مونیخ از آن خود کرد.

هیات داوران این جشنواره در بیانیه خود درباره اهدای این جایزه به فیلم «فروشنده» نوشت: «ما انتخاب کردیم این جایزه را به فیلمی بدهیم که در عین معاصر بودن نگاهی جهانی و از همه مهم‌تر به سوی آینده دارد. داستانی که بسیار هیجان‌انگیز و پر از شگفتی است. فیلمی درباره آنچه هستیم یا می‌توانستیم به عنوان انسان باشیم.»

جایزه‌ای از آمستردام

به فاصله یک ماه بعد از آنکه فیلم فرهادی در جشنواره ملبورن در استرالیا روی پرده رفت و با استقبال مواجه شد، در سوی دیگر دنیا یعنی در آمستردام هلند، «فروشنده» موفق به کسب جایزه شد. این فیلم که در افتتاحیه جشنواره آمستردام به نمایش در آمد، براساس گزارش وب‌سایت رسمی این جشنواره، «تعداد فوق العاده ٤٥٨٤ رای تماشاگران» را به دست آورد و از روز اول، در صدر جدول انتخاب تماشاگران قرار گرفت. براساس این آرا و با توجه به جایزه مشابهی که در سال ۲۰۱۱ فرهادی با «جدایی نادر از سیمین» از این جشنواره دریافت کرده بود، «فروشنده» دومین فیلم از اصغر فرهادی شد که در این جشنواره جایزه تماشاگران را از آن خود کرد. فرهادی اولین فیلمسازی است که در این رشته، دوبار برنده این جایزه از جشنواره آمستردام شده است.

حضورهای جشنواره در شهریورماه

«فروشنده» در ماه شهریور در جشنواره‌ها تورنتو به نمایش درآمد. همچنین جشنواره فیلم‌های آسیایی رم که در روزهای پایانی شهریورماه آغاز به کار کرد میزبان فیلم فرهادی بود.

شروع امیدوارکننده در پاییز

جشنواره فیلم ونکوور مهرماه برگزار شد و نمایش «فروشنده» در این جشنواره با استقبال گسترده‌ای رو به رو شد. فیلم‌هایی که از زمان نمایش فیلم در فضای مجازی انتشار یافت به وضوح نشان دهنده صف طولانی طرفداران فرهادی در غربی‌ترین نقطه کانادا بود. این محبوبیت بی‌نتیجه نیز نماند و جایزه فیلم برگزیده تماشاگران را از این جشنواره برای فرهادی به همراه آورد.

در نیمه‌های مهرماه نیز تندیس بهترین فیلم جشنواره فیلم‌های پارسی که در استرالیا برگزار می‌شود به «فروشنده» تعلق گرفت.

دریافت هوگوی طلایی همزمان با شروع آبان ماه

جشنواره فیلم شیکاگو که از قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی در آمریکای شمالی محسوب می‌شود «فروشنده» را برگزید. مراسم پایانی این جشنواره روز نخست آبان ماه برگزار شد و «فروشنده» در این مراسم جایزه ویژه هیات داوران را از آن خود کرد. داوران در توضیح اهدای این جایزه به فرهادی اعلام کردند: «فیلمی‌ که به ما نگاهی منحصر به فرد درباره مشکلات برخاسته از اتفاقی همچون تعدی جنسی و برخورد جامعه با آن می‌دهد. در عین حال، فیلم، داستانی بسیار قدرتمند و جهان‌شمول را درباره انتقام روایت می‌کند که در این فیلم به شیوه‌ای واقع‌گرایانه روایت می‌شود و یک دو راهی و سردرگمی بسیار دردناک را نمایش می‌دهد. فروشنده داستانی‌ست که شرایط انسانی را در سطوح مختلف، آشکار می‌کند.»

در حالی که فرهادی جوایز جشنواره‌ها را برای اثر خود دریافت می‌کرد، از سوی دیگر مخاطبان برای تماشای اثر او در کشورهای مختلف صف می‌کشیدند. یکی از استقبال‌های گسترده از فیلم فرهادی در هند رخ داد. مخاطبان در هجدهمین جشنواره فیلم بمبئی در ۶۰ ثانیه تمام بلیت‌های نمایش فیلم را پیش خرید کردند و باقی برای به دست آوردن فرصتی جهت تماشای فیلم صفی طولانی تشکیل دادند. نتیجه این استقبال هم جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بود.

بیست و پنجمین جشنواره فیلم فیلادلفیا در بخش «اساتید سینما» (Masters of Cinema) «فروشنده» را اکران کرد و مخاطبان برای تماشای فیلم در این جشنواره صفی طولانی تشکیل دادند.

«فروشنده» در بخش غیررقابتی شصت و یکمین جشنواره فیلم سمینس اسپانیا حضور داشت. داوران جوان این جشنواره از بين همه فيلم‌هاى بخش‌هاى رقابتى و غير رقابتى، «فروشنده» را به عنوان فيلم منتخب خود اعلام كردند.

ماه پرموفقیت آذر برای «فروشنده»

آذرماه از ابتدا تا روزهای پایانی، ماهی خوش یمن برای «فروشنده» بود.

جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان انجمن ملی نقد فیلم، جایزه بهترین فیلم جشنواره اجیال قطر دو جایزه‌ای بودند که در این ماه برای «فروشنده» به ارمغان آمد، اما شاید مهمتر از این جوایز دو فرصت نامزدی بود که در این ماه فیلم فرهادی به دست آورد: اولی نامزدی در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان مراسم گلدن گلوب و بعدی راه یافتن به جمع ۹ نامزد نخست هشتاد و نهمین مراسم اسکار.

همچنین «فروشنده» در جوایزی چون جایزه انتخاب منتقدان و انجمن منتقدان واشنگتن دی‌سی نامزد دریافت جایزه بود.

با راه یافتن فیلم فرهادی به جمع ۹ فیلم نامزد اولیه بهترین فیلم غیرانگیسی‌زبان سینمای ایران بار دیگر شانسی جدی برای دریافت مجسمه اسکار خواهد داشت.