بیکاری و رکود اقتصادی در فرانسه شدت گرفته است

مرتضی مکی در هفته نامه مثلث نوشت: انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه قرار است ۲۳ آوریل و ۷ مه ۲۰۱۷ (۳ و ۱۷ اردیبهشت سال ۹۶) برگزار می‌شود. رئیس‌جمهوری فرانسه هر پنج سال و با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود. در آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه در سال ۲۰۱۲ میلادی، فرانسو‌ا اولاند از حزب سوسیالیست در مقابل نیکلا سارکوزی به پیروزی رسید و حالا که نوبت به انتخابات سال ۲۰۱۷ شده و در حالی که نامزدهای احزاب مختلف در حال آماده‌سازی خود برای حضور در این انتخابات هستند، فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور کنونی فرانسه اعلام کرد در این انتخابات حضور نخواهد داشت.

اولاند اصلی‌ترین دلیل خود برای عدم‌حضور در انتخابات آتی را پرهیز از خطراتی که نامزدی وی می‌تواند به‌دنبال بیاورد و برای جلوگیری از چند‌دستگی ‌‌عنوان کرد. با وجود تمامی ‌این بحث‌ها یک پرسش اساسی مطرح است‌؛ اینکه چرا فرانسوا اولاند از انتخابات ریاست‌جمهوری آینده کناره‌گیری کرد؟ بنابر موضوعات مختلف مشخص است کناره‌گیری اولاند به عملکرد او در عرصه سیاست داخلی و خارجی بر‌می‌گردد و تبعات عملکردی که او در افکار عمومی فرانسه و حزب سوسیالیست فرانسه داشت. مهمترین شعاری که موجب شد فرانسوا اولاند، نامزد حزب سوسیالیست بتواند در انتخابات سال ۲۰۱۲ میلادی به پیروزی برسد، وعده «وارونه کردن منحنی بیکاری» بود‌.

او پیش‌تر اعلام کرده بود ‌اگر نتواند وعده کاهش بیکاری را محقق کند، در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۷ شرکت نمی‌کند. با وجود اینکه اولاند بر رای و نظر خود پافشاری می‌کرد اما آمار‌ حاکی از افزایش شمار بیکاران در فرانسه بود و همین مساله تحقق یکی از اصلی‌ترین وعده‌های فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور سوسیالیست فرانسه در زمینه کاهش میزان بیکاری را زیر‌سوال برد. محقق نشدن این وعده در کنار ادامه روند کاهش محبوبیت رئیس‌جمهوری فرانسه، کار وی را برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۷ فرانسه دشوار کرد.

اولاند کارنامه اقتصادی بسیار ناموفقی دارد؛ او با وعده بهبود شرایط اقتصادی و خروج از بحران در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۲ شرکت کرد اما به هیچ یک از وعده‌های انتخاباتی خود عمل نکرد. نه تنها نتوانست به وعده‌هایش عمل کند بلکه رشد نرخ بیکاری در فرانسه و سطح رکود اقتصادی در این کشور عمیق‌تر شد و نارضایتی بسیاری را در میان افکار عمومی فرانسه ایجاد کرد؛ شرایط اقتصادی در فرانسه به هیچ عنوان مناسب نیست به‌ویژه اینکه نرخ بیکاری در فرانسه به یک رکورد رسیده است، دولت سوسیالیست در تحقق وعده کاهش کسری بودجه ناتوان ماند و رشد اقتصادی بسیار ضعیف بود.

در عین حال دولت سوسیالیست فرانسه تمرکز خود را بر کاهش کسری بودجه تا ‌سه‌درصد تولید ناخالص داخلی گذاشت. با‌وجود آنکه ادامه سیاست اقتصادی کنونی تا حدی غیر‌عادی جلوه می‌کند اما دولت سوسیالیست حتی به بهای از دست دادن موقعیت سیاسی خود خواهان ادامه خط‌مشی اقتصادی کنونی خود بود. در واقع ناظران وعده‌های محقق نشده دولت سوسیالیست و از همه مهمتر ناتوانی در تحقق وعده کاهش بیکاری در عرض یک سال را دلیل اصلی ناامیدی مردم فرانسه از حزب سوسیالیست توصیف می‌کنند. براین اساس نارضایتی به حدی افزایش یافت که از آقای اولاند به‌عنوان نامحبوب‌ترین رئیس‌جمهوری پنجم فرانسه نام می‌برند. بسیاری از تحلیلگران فرانسوی نیز بارها‌ تاکید کردند که دامنه سیاست‌های کنونی دولت سوسیالیست فرانسه شانس آنها برای پیروزی در انتخابات آتی به‌ویژه انتخابات ریاست‌جمهوری را کاهش خواهد داد و به نظر می‌رسد همین موضوع موجب کناره‌گیری اولاند شده است.

در خصوص سیاست خارجی ایشان کارنامه شکست زیادی به‌دنبال داشت. شاید مهمترین کارنامه او در عرصه سیاست خاورمیانه‌ای‌ به‌خصوص سوریه مورد توجه باشد. اولاند در ادامه سیاست‌های سیاست خارجی سعی کرد با بحران‌آفرینی در سوریه و نقش‌آفرینی در عرصه این کشور، حکومت بشار اسد را کنار بزند و حامیان فرانسه در این کشور را به قدرت برساند. آنها تصور می‌کردند که در یک دوره سه‌ماهه یا شش‌ماهه حکومت بشار اسد را کنار بزنند اما با شکست سیاسی عمیقی مواجه شدند که بازتاب تداخلات فرانسه در سوریه موجب حملات تروریستی در این کشور شد. همین عملکرد تاثیر زیادی در افکار عمومی فرانسه داشت. به‌طوری که این موضوع موجب رشد فعالیت احزاب راست‌افراطی مثل حزب جبهه ملی به رهبری خانم مارین لوپن در این کشور شد. عملکرد او موجب قدرت گرفتن جریان‌های ضدمهاجر و برخورد با مهاجران و پناهجویان شد. موضوع مهم دیگر اینکه انجام چند عملیات تروریستی در این کشور نیز موجب شد ‌دیدگاه مردم نسبت به او تغییر کند.

هر‌چند او با آغاز عملیات تروریستی تلاش کرد محبوبیتی را برای خودش کسب کند و براین اساس تلاش کرد ‌با اعمال محدودیت‌ها‌ و تدابیر سختگیرانه امنیتی، برخورد با مهاجران و پناهجویان از فضای سیاسی و امنیتی برای خود بهره‌برداری تبلیغاتی کند؛ شاید در ابتدای امر این سیاست موفق بود اما در ادامه احزاب راست افراطی و راست میانه در جهت زیر سوال بردن دولت سوسیالیست فرانسه استفاده کردند و عملا این عملیات تروریستی را متوجه ناکارآمدی دولت اولاند دانستند.

کارنامه شکست فرانسوا اولاند شکاف عمیقی در حزب سوسیالیست ایجاد کرد. در هر صورت اگر این حزب بخواهد در انتخابات سال ۲۰۱۷ فرانسه حداقل شانسی داشته باشد با حضور فرانسوا اولاند، شکست آنها حتمی‌ خواهد بود. برهمین اساس اولاند در شرایطی از حضور در عرصه انتخابات کناره‌گیری کرد که عملا هیچ گزینه دیگری را پیش رو نداشت؛ او یا باید این شکست را می‌پذیرفت یا اینکه با شکاف به‌عنوان نماینده بخشی از این حزب باقی می‌ماند که باز هم تبعات این موضوع، متوجه او می‌شد.

در هر صورت اگر تصمیم‌گیری فرانسوا اولاند را بخواهیم در ابعاد دیگر نیز تحلیل کنیم می‌توانیم این تصمیم را نتیجه کار حزب سوسیالیست بدانیم. حزب سوسیالیست در فرانسه ‌خود را قا‌ئل به حفظ منافع ملی و بعد قائل به منافع حزب می‌دانند. براین اساس آنها اگر بخواهند با حداقل التزام در حزب باقی بماند و از پراکندگی و چنددستگی جلوگیری کنند، باید چنین تصمیمی‌ را اتخاذ می‌کردند. بنابراین اولاند چاره‌ای جز کناره‌گیری از این بخش نداشت و اینکه فرصت را به کسانی بدهد که شاید بتوانند موفق‌تر از او عمل کنند تا بتوانند به جلب آرایی بپردازند.

برای استناد به این موضوع می‌توانیم به تازه‌ترین نظرسنجی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده فرانسه نگاهی بیندازیم. این نظرسنجی نشان می‌دهد که اگر فرانسوا اولاند نامزد این انتخابات شود، فقط هفت درصد آرا را به خود اختصاص خواهد داد. در حالی که نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که در دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه، فرانسوا فیون از مارین لوپن رهبر حزب راستگرای افراطی جبهه ملی‌فرانسه، پیشی خواهد گرفت.

این نظرسنجی پیش‌بینی می‌کند که در دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه، فیون ۳۷ درصد و لوپن که افکاری افراطی در سر دارد، ۲۵ درصد آرا را به دست خواهند آورد. نکته جالب این نظرسنجی آن است که پیش‌بینی می‌شود اگر فرانسوا اولاند رئیس‌جمهوری کنونی فرانسه در انتخابات شرکت کند، فقط هفت درصد آرا را به دست خواهد آورد و به این ترتیب در قعر این نظرسنجی قرار گرفته است. ۶۲ درصد مردم فرانسه معتقدند که نیکلا سارکوزی و فرانسوآ اولاند، روسای جمهوری سابق و کنونی کشورشان به یک اندازه «بد» هستند. بنابراین شرایط اصلا به نفع اولاند نبوده و این موضوع در کنار مواردی چون عدم تمایل حزب به ادامه کار موجب شده که اولاند چنین تصمیمی ‌ر‌ا اتخاذ کند.