رونده هواپیمای نو بسته می‌شود؟
١٩ ماه از روزی که برای ورود ٩ فروند ایرباس ٣٤٠ به آسمان ایران خوشحالی کردیم، می‌گذرد. جمعه‌ای که در سکوت خبری ٩ فروند ایرباس ٣٤٠ وارد حریم هوایی ایران شدند و در آشیانه‌های فرودگاه مهر‌آباد و امام خمینی(ره) پارک شدند.
روزنامه اعتماد: ١٩ ماه از روزی که برای ورود ٩ فروند ایرباس ٣٤٠ به آسمان ایران خوشحالی کردیم، می‌گذرد. جمعه‌ای که در سکوت خبری ٩ فروند ایرباس ٣٤٠ وارد حریم هوایی ایران شدند و در آشیانه‌های فرودگاه مهر‌آباد و امام خمینی(ره) پارک شدند.
جمعه‌اي كه براي ايراني‌هاي چشم انتظار ورود هواپيماي نو، به منزله روزي خاص براي شكستن تحريم‌هاي ٣٨ ساله بود؛ انتظار داشتند لبخند همراهي دنيا به ايران، فصل جديدي را به روي اقتصاد ايران بگشايد، تا شايد ايراني‌ها هم به دست يافتني‌ترين حق‌شان يعني استفاده از هواپيماي با كيفيت برسند.
درست يك سال پيش بود كه محمدجواد ظريف به دنبال مذاكره نفسگير در وين در توييتر خود خبر از نخستين توافق داد و ٩ ماه بعد از اين توافق، برجام امضا و اجرايي شد. همزمان با توافق‌هاي اوليه، وزارتخانه‌هاي كليدي كشور مذاكرات خود را براي دوران پسابرجام آغاز كردند. سرمايه‌گذاران خارجي بسياري آمدند، مذاكره كردند و رفتند.
نتيجه برخي مذاكرات حالا به نتيجه رسيده است؛ نمونه‌اش سرمايه‌گذاري توتال در پتروشيمي. برخي ديگر به اما و اگر گير كرده، مثل خريد هواپيما. خريد هواپيماي نو همزمان با توافق برجام و به دنبال سفر حسن روحاني رييس‌جمهور به فرانسه كليد خورد. قرار بود ١١٨ فروند هواپيما به صورت ليزينگ از ايرباس خريداري شود. همزمان خبر رسيد كه بويينگ هم در ليست مذاكره خريد هواپيما قرار گرفته، اما چند و چون اين مذاكره به دليل قطع روابط سياسي ايران و امريكا تامدت‌ها مشخص نبود. همين دو خبر كافي بود كه نشان دهد برجام دارد كم كم ميوه مي‌دهد. اما مذاكره خريد هواپيما مثل هواي بهاري دوام نداشت.
در آن روزهاي بهاري خبر ورود اين تعداد هواپيماي مسافربري به ايرلاين‌هاي ايران بهترين خبري بود كه هم مردم و هم ايرلاين‌هاي ايراني شنيده بودند. شايد آرزوي خيلي از مسوولان حوزه راه و ترابري هم بوده كه اين اتفاق در دوران مسووليت آنها مي‌افتاد و نه صرفا سقوط‌هاي تلخ. روزگاري كه آنها روايت مي‌كردند براي مذاكره جهت ورود هواپيماي جديد هر فردي كه ادعای توانایي خريد هواپيما داشت، بدون انجام بروكراسي اداري پاي ميز مذاكره مي‌نشاندند.
مذاكره اوليه براي نوسازي ناوگان هوايي كشور از سفر حسن روحاني، رييس دولت تدبير و اميد به داووس آغاز شد. از مذاكرات متعدد وزراي اقتصادي ايران با همتاهاي خود خبرهاي ضد و نقيضي در خصوص احتمال از سر‌گيري مراودات اقتصادي با شركت‌هاي قدر اروپايي و امريكايي به گوش رسيد كه در اين ميان خبر احتمال انعقاد قرارداد خريد هواپيما كمرنگ‌تر از خريد قطعات لازم براي هواپيماهاي موجود بود اما بعد از گذشت نزديك به يك سال و اندي از آن روزها (آغاز دولت يازدهم) و رد و تاييدهاي مختلف از قراردادهاي صنعت هوايي بالاخره در بهار ٩٤ بارقه اميد در نوسازي ناوگان ايرلاين‌هاي ايراني شكسته شد و ايرباس‌هاي نيمه جوان راهي آسمان ايران شدند و بالاخره ديوار صوتي ايران با غرش موتورهاي آنها شكسته شد.
در روزهاي گذشته باز هم اخبار ضد و نقيض موجب شده تا پرونده خريد هواپيما، همچون مذاكرات برجام، به مذاكراتي مدت‌دار و غير قابل پيش بيني مبدل شود.
همزمان با تصويب طرحي در كنگره امريكا مقرر شد تا پشتيباني مالي بانك‌هاي امريكايي از فروش هواپيما به ايران ممنوع شود. اگرچه رويترز اوايل هفته جاري از صدور مجوز امريكا براي فروش ۱۰۶ فروند هواپيماي ايرباس به ايران خبر داد اما و در‌عين حال مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا گفته بود كه: « شخصا ضامن اجراي كامل برجام از سوي تمام طرف‌ها هستم و امريكا نمي‌تواند يكطرفه آن را لغو كند. » ديويد مورتلوك، مقام سابق كاخ سفيد در امور تحريم‌ها، همان روز در اين باره گفت كه در هر لحظه‌اي مي‌توان مجوزها را باطل كرد، مگر در بازه زماني‌اي كه در قانون اعلام شده است كه آن تعداد بسيار اندك خواهد بود.
با همه اين احتمالات و حتي ابراز اميدواري براي ورود ايرباس به ايران، به نظر نمي‌رسد به اين زودي‌ها آسمان ايران آن ٢٠٠ فروند هواپيماي وعده داده شده را در آسمان خود ببيند. شايد پرونده خريد هواپيما با همين ٩ فروند بسته شود. شايد هم خريدها به سوي شرق يعني خريد از چين و ژاپن هدايت شود. احتمال‌هاي زيادي وجود دارد كه بخشي از آن به نحوه نشستن دونالد ترامپ بر كرسي رياست‌جمهوري ايالات متحده بستگي دارد. اگر مخالفت او با برجام مثل مبارزات انتخاباتي‌اش باشد، بايد با ايرباس و بويينگ خداحافظي كرد. شايد هم اتفاق تازه‌اي بيفتد.
شركت اروپايي ايرباس كه از چند ماه قبل مذاكرات خود را با ايران آغاز كرده بود، توانسته مجوزهاي لازم از اوفك را نيز دريافت كند و حالا منتظر تصميمات سياسي كاخ سفيد در دوره جديد رياست‌جمهوري است. اين روزها سياست و اقتصاد بدجور به هم گره خورده است.
اظهارات قائم‌مقام آخوندي نشان از آن دارد كه شرايط براي ورود بویينگ به آسمان ايران پيچيده‌تر از گذشته شده است. با توجه به اينكه فرآيند خريد هواپيماهاي نو در سراسر جهان به شكل نقدي انجام نمي‌شود و شركت‌هاي ليزينگ‌كننده يا فاينانسر بخش قابل توجهي از منابع مالي مورد نياز براي اين توافق‌ها را بر عهده مي‌گيرند، احتمالا در صورت تصويب قانون منع تامين مالي هواپيماهاي ايران از سوي كنگره امريكا راه ورود بویينگ به ايران را دشوارتر از قبل مي‌كند. در چنين فضايي شايد نهايي شدن قرارداد با ايرباس و برنامه‌ريزي براي مذاكره با ديگر شركت‌هاي هواپيماساز بهترين گزينه پيش روي ايران باشد؛ گزينه‌اي كه مي‌تواند يك شركت بزرگ هواپيماساز امريكايي را از بازاري بسيار بزرگ محروم كند.
نظر کاربران
سلام و درود به دکتر ظریف
فعلا که مردم بین شل کن وسفت کن مسئولین و طرف مقابل مانده اند تا ببینیم آینده چه شود
مگه یکی از اهداف وآرمانهای انقلاب اسلامی حمایت از تولید داخلی و قطع چنگال آمریکا نبود؟ الان چرا باید التماس اونها رو بکنیم که به ماهواپیما بفروشن؟
مواظب باشیدمثل ترکیه هواپیماازرده خارج بهتون نفروشند،