تشابه ترامپ و احمدی نژاد از نگاه هرمیداس

پایگاه خبری انتخاب: داوود هرمیداس باوند استاد حقوق بین‌الملل، دیپلمات و فعال سیاسی در خصوص گزینه های احتمالی ترامپ برای وزارت خارجه نظیر گینگیریچ ، کورکر و بولتن و فصل مشترکشان در قبال ایران گفت: این افراد به اصطلاح دست راستی افراطی هستند و نظر مساعدی نسبت به ایران نه تنها در موضوعات خاص بلکه اصولا درمورد ایران ندارند ، بنابراین انتخاب هریک از اینها به عنوان وزیر خارجه خوشایند نیست.

او همچنین در خصوص چشم انداز سیاست خارجی ایران در قبال آمریکا در شرایط جدید نیز گفت: منهای برجام، ایران و آمریکا هیچ رابطه ای ندارند ، مضاف بر اینکه در داخل ایران خصوصا از سوی جناح اصولگرا نظر مساعدی در این خصوص وجود ندارد. اما کشورها بر اساس منافع و مصالح خودشان با مقتضیات زمان موضع گیری میکنند.

احتمالا رابطه و دیدگاه آمریکا نسبت به ایران خردمندانه تر و دوستانه تر خواهد شد

او ادامه داد: امروز مسئله خاورمیانه و سوریه مهمترین مسئله ای است که ایران هم در آن ذینفع و ذیمدخل است. در این خصوص آقای ترامپ از هم سویی با روسیه صحبت کرده و به این ترتیب در صورت اتخاذ چنین رویکردی، احتمالا رابطه و دیدگاه آمریکا نسبت به ایران خردمندانه تر و دوستانه تر خواهد شد. برحسب آنچه که در مبارزات انتخاباتی مطرح شده ،برقراری یک دیالوگ سازنده با روسیه در زمینه سوریه در دستور کار ترامپ قرار دارد.

او همچنین در مورد مسئله یمن نیز گفت احتمالا یمن به یک بن بستی رسیده بنابراین آمریکا در نقش عربستان در بمباران یمن نیز یک تعدیل یا تغییری ایجاد خواهد کرد.

باوند تاکید کرد: برجام یک مسئله‌ انجام شده است بنابراین من فکر نمیکنم در اون مورد تعدیل یا تغییر خاصی صورت بگیرد چون چین، روسیه و اتحادیه اروپا به هیچ وجه مایل نیستند تغییری در آن ایجاد کنند.

این استاد دانشگاه به اهمیت کنگره آمریکا اشاره کرد و گفت این احتمال وجود دارد که تحریم های حقوق بشری جدیدی علیه جمهوری اسلامی مطرح کنند. البته قبلا هم قطعنامه های مشروطی در رابطه با تکنولوژی هسته‌ای وجود داشت که در آنها رعایت حقوق بشر و عدم حمایت از تروریسم بین‌المللی البته تروریسم از دید آنها که به حماس و جهاد اسلامی و حزب الله اطلاق میشود اشاره شده بود. جمهوری خواهان اکثریت کنگره را در دست دارند و احتمالا قطعنامه های جدیدی در رابطه با حقوق بشر و غیره اعمال خواهند کرد.

آینده قراردادهای ایران با آمریکا در مورد فروش هواپیما

باوند در خصوص آینده قراردادهای ایران با آمریکا در مورد فروش هواپیما نیز گفت: در مسائل اقتصادی که خرید هواپیما شامل آن است با اما و اگر های کوچکی رو به رو هستیم که بسته به اینکه شرایط جدیدی چه فضایی با ایران ایجاد میکند تغییر خواهد کرد. اگر ادامه وضع موجود باشد که در مسئله هواپیما مشکلی به وجود نمی آید اما اگر تنشی ایجاد شود ممکن است با تاخیر و تعلل‌هایی مواجه شود.

او همچنین در خصوص اهمیت بالای نهاد در آمریکا در مقابل فرد و تصمیمات فردی تاکید کرد: این مساله به همه روسای جمهور برمیگردد. رییس جمهور نظر شخصی دارد که در مبارزات انتخاباتی اعلام میکند. این نظرات یا بیشتر شعار است یا نظر شخصی ولی هر رییس جمهوری در آمریکا تصمیماتی که میگیرد باید منطبق با مواضع نهاد های دیگر بوده و از این مهم تر منطبق با کنگره آمریکا. حتی نهاد های دیگری که‌ مربوط به خود رییس جمهور است مثل شورا امنیت, وزارت خارجه، پنتاگون، سیا و فراتر از همه لابی هایی که در آمریکا هستند و مهم تر از آن موضع دوستان آمریکا یعنی اتحادیه اروپا و دیگران نیز باید با در نظر گرفتن ملاحظات مورد تصمیم گیری واقع شود.

او ادامه داد: شرایط و اوضاع و احوال منطقه نیز در نوع تصمیم گیری روسای جمهور آمریکا موثر است یعنی در شرایطی که منطقه با بحران یا مشکلات همراه است این نظرات تا حدی تعدیل خواهد‌شد همه این مسایل در رابطه با ایران اثر گذار است. گاها بدون آنکه رابطه حسنه ای برقرار باشد مصالح و منافع آمریکا با ایران هم سو شود.

باوند در توضیح اضافه کرد: بعد از ۱۱ سپتامبر در مورد افغانستان و عراق مصالح آمریکا با منافع ایران هم سو بود. برآیند بحران بهار عرب که هنوز هم ادامه دارد به نوعی مصالح موازی بین ایران و آمریکا در رابطه با مبارزه با داعش ایجاد کرد. در مورد سوریه هم آمریکا اعلام کرد راه حل سیاسی و دیپلماتیک باید پیگیری شود نه اقدامات نظامی که این با موضع ایران و روسیه هم سویی دارد.

تاثیر روی کار آمدن ترامپ بر روابط ایران و اروپا

او در خصوص تاثیر روی کار آمدن ترامپ بر روابط ایران و اروپا نیز خاطر نشان کرد: در شرایطی که اختلاف نظری در مورد ایران با آمریکا پیش بیاید اروپا سعی میکند در رابطه با ایران کمتر به نگرش آمریکا توجه کند؛ چنانچه در دوران کلینتون طبق قانون داماتو آمریکا اعلام کرد که اگر شرکت‌ها بیش از ۲۰ ملیون دلار در انرژی ایران سرمایه گذاری کنند با تحریم یک جانبه مضاعف آمریکا مواجه میشوند. در آن تاریخ اتحادیه اروپا اعلام کرد این اقدام آمریکا بر خلاف مقررات سازمان تجارت جهانی و حقوق بین‌الملل است بنابراین یک شرکت هلندی بعد از این اعلامیه کلینتون پارس جنوبی را ترک کرد و بعد از آن شرکت توتال فرانسه به جهت عدم پایبندی به موضع آمریکا وارد پارس جنوبی شد.

باوند با بیان اینکه الان هم شرکت توتال فرانسه اعلام کرده طبق قراردادی که مذاکره شده خط مشی را اتخاذ میکند و نیازی به نقل و انتقالات بانکی ندارد و پرداخت ها هم به یورو انجام میگیرد، گفت: بنابراین اگر مذاکرات آمریکا و اروپا حسنه نباشد و اروپاییان از خط مشی ترامپ رضایت نداشته باشند، سعی میکنند آزادی عمل بیشتری را در رابطه با ایران در پیش بگیرند.

شباهت با احمدی نژاد؟

این استاد دانشگاه همچنین در واکنش به برخی اظهار نظر های رسانه های آمریکایی بعد از انتخاب ترامپ و شباهت آن به روی کار آمدن احمدی نژاد ددر سال ۸۴ گفت: ترامپ هیچ سابقه سیاسی نداشته است در نتیجه هیچ گونه زمینه‌ای برای انتقاد و نقاط ضعف در گذشته ایشان وجود ندارد البته این عدم سابقه موجب شده تا ایشان جهان بینی سیاسی نیز نداشته باشد و در نتیجه اظهاراتش به گونه ای است که یک سیاسی واقع نگر به جهت منافع درونی کشور خود آنها را بیان نمیکند.

او خاطر نشان کرد: کسی که کاندیدای ریاست جمهوری است نمیگوید فساد بر جامعه حاکم شده است یا اینکه در انتخابات تقلب میشود . اظهارات ترامپ موجب شگفتی همگان بود همچنین با توجه به نظرسنجی ها انتظار نمیرفت آقای ترامپ پیروز انتخابات شود و از طرفی خانم کلینتون آنچنان اطمینان به پیروزی خود داشت که کابینه خود را تعیین و نطق پیروز خود را آماده کرده بود و همه همین انتظار را داشتند و چون خلاف این شد واکنش هایی در پی داشت.

او با بیان اینکه در مسائل داخلی چندان مشکلی وجود نداشت گفت: در زمینه کاهش مالیات‌ها و شرکت‌هایی که برای فرار مالیاتی در مناطق دیگر سرمایه گذاری میکردند؛ استدلال او این بود که با کاهش مالیات‌ آنها برمیگردند به آمریکا و در نتیجه ایجاد اشتغال میشود. در مورد بیمه‌های اجتماعی خط مشی اوباما را قبول داشت و با آن هم سو بود؛ اما در سیاست خارجی، ناتو و چین و حتی در خود آمریکا راجع به فساد و خلاف کاری در انتخابات و مسائل این چنین نشان داد که سیاست مدار پخته ای نیست.

باوند با بیان اینکه دو عامل سبب موفقیت او شد این عوامل را برشمرد و گفت" یکی اینکه کسانی که در مبارزات انتخاباتی صحبت از تغییر میکنند در عرصه‌های مختلف معمولا با استقبال جامعه رو به رو میشوند به خصوص اگر بخش هایی از جامعه با مشکلات اقتصادی رو به رو باشند از این شعار تعدیل و تغییر استقبال میکنند

نکته دوم درباره مطالبی که مطرح کرد غالبا مطالبی بود که میان عامه مردم و روستاییان بیان میشود. در شهرهای بزرگ آمریکا و مناطقی که غالب مردم نگاه روشنفکری و جهان بینی دارند پیروزی با خانم کلینتون بود ولی برد ترامپ در تمام ایالاتی بود که به مردم آن به مسائل اقتصادی در درجه اول و ورزش و مسائل محلی توجه داشتند مگر فرزندان آنها در جبهه‌های خارج از ایالت بودند و مرگ آنها دارای بازتابی بوده بنابراین ترامپ درست موضعی را انتخاب کرد که روستاییان و کارگران را جذب کرد.

او ادامه داد: در مقابل احمدی نژاد هولوکاست را مطرح کرد که اصلا ارتباطی با ایران نداشت و در اجلاسی دیگر مطرح کرد که باید کمیسیونی تشکیل بشود که ۱۱ سپتامبررا بررسی کند و ببیند آیا کار خود آمریکایی‌ها بوده یا اسرائیل و یا القاعده که اصلا استقبال نشد و یا اقدامات پوپولیستی ایشان مانند قاپیدن شعار آقای کروبی در انتخابات مبنی بر کمک ۴۰ هزار تومنی به مردم در صورتی که رای بیاورد و همچنین شعارهای پوپولیستی دیگر مانند نگاه به مستضعفین و غیره و امثال آنها به ریاست جمهوری رسید.

باوند همچنین اظهار نظر های ترامپ را از لحاظ پوپولیستی و عامه پسندی بررسی کرده و گفت این رویکرد ادبیاتی نشان دهنده تشابهی میان احمدی نژاد و ترامپ است.

وی افزود:‌شعارهای مردم پسند ترامپ مانند اینکه باید در رابطه با ناتو تجدید نظر شود چون ناتو سهمیه لازم خود را پرداخت نمیکند و تمام هزینه ها با آمریکا بوده یا چین با پایین نگه داشتن نرخ پول خود زمینه را برای سرمایه گذاری خارجی مساعد کرده و از آمریکا پیشی گرفته و بدون اینکه اعلام بشود با پایین بودن ین و کالاها ساخته شده‌است شبیه سیاست دامپینگ عمل کرده که خلاف مقررات سازمان تجارت جهانی است، ولی در تجارت آزاد کیفیت و قیمت است و در چین به دلیل وجود کارگر با قیمت پایین کالاها خوب چینی هم در بازار با قیمت پایین تر عرضه میشوند و از این لحاظ هم با چین دچار مشکلاتی است و همانطور که میدانید استراتژی کلان آمریکا از خاورمیانه به خاور دور و آسیای میانه منتقل شده است و بنابراین آقای ترامپ هم همین خط مشی را پیش خواهد برد.

تاثیر احتمالی نتیجه انتخابات آمریکا بر انتخابات ایران

او همچنین در خصوص تاثیر احتمالی نتیجه انتخابات آمریکا بر انتخابات ایران نیز گفت: در درجه اول جناح اصول گرا در ایران از این رویداد خوشحال‌اند، ولی در مورد ترامپ چون آگاهی ما نسبت به رویه ایشان نامعلوم است در نتیجه وهم ایجاد جهل میکند همانطور که رویترز هم اعلام کرده اصولگرایان ایران از انتخاب ترامپ بیش از همه خوشحال شدند و احتمال میدهند ترامپ خط مشی غیر دوستانه تری نسبت به ایران در پیش بگیر و آنها هم چون به دنبال ادامه بحران و وجود دشمن هستند و از این فضا بیشتر منتفع میشوند در مقابل اصلاح طلبان یا میانه رو ها بنابراین فضا به شکلی میشود که آنها فضای داخلی را به دلیل موضع غیر دوستانه آمریکا تنگ تر و محدود تر میکنند.

او در پایان با اشاره به اینکه این انتخابات میتواند در پیروزی اصولگرایان در انتخابات پیش روی ما موثر واقع شود گفت: اگر موضع ترامپ نسبت به ایران غیر دوستانه باشد اصولگرایان سعی میکنند فضا را امنیتی تر کنند و فعالیت اصلاح طلبان را به اشکال گوناگون محدود کنند و فضای انتخابات جدید به نفع آقای روحانی نخواهد بود .ولی همانطور که در ابتدا گفتم بستگی به شرایط و اوضاع احوالی است که در منطقه یا تعاملات جهانی پدیدار میشود تا تاریخ انتخابات فکر میکنم خود ترامپ هم دچار تغیرات خوهد شد به طور قطع چون حالا که انتخاب شده است در تمامی شعارهای داخلی یا خارجی که داده تغیرات خواهد داد .