نیمی از مردان رئیس‌ جمهور جدید آمریکا

روزنامه شرق: بیش از دو ماه به آغاز کار کابینه دونالد ترامپ باقی مانده و چهره‌های کلیدی دولت او یک‌به‌یک از سایه بیرون می‌آیند.

دراین‌میان شاید نزاع‌های درونی در برج ترامپ سبب شده باشد تا گزینه‌های نهایی تصدی پست‌های کلیدی دولتی تفاوت چشمگیری با گمانه‌های اولیه داشته باشند، اما دیگر تقریبا می‌توان مطمئن بود که برخی نزدیکان او، هرطور شده، سهمی در یکی از جنجالی‌ترین دولت‌های احتمالی تاریخ ایالات متحده خواهند داشت.

مشاور امنیت ملی

ژنرال مایکل فلین، رئیس سابق ستاد اطلاعات ارتش آمریکا، یکی از این افراد است که حالا اگرچه به نظر می‌رسد از به‌دست‌گرفتن سکان وزارت دفاع بازمانده، اما گزارش‌ها حاکی از آن است كه با پیشنهاد تصدی پست مشاور امنیت ملی از سوی ترامپ روبه‌رو شده است. فلین ٥٧ساله که همواره یکی از منتقدان پرسروصدای سیاست‌های دولت باراک اوباما بوده و ماه‌ها نامزد جمهوری‌خواهان را در جریان کارزار انتخاباتی‌اش درباره مسائل امنیت ملی مشاوره می‌داده، اکنون باید مسئولیت تعیین و جهت‌دهی سیاست‌های خارجه و نظامی کاخ سفید را در کنار رئیس‌جمهوری برعهده بگیرد که نسبت به پیشینیان خود، کمترین تجربه‌ای در این زمینه ندارد. این دست‌کم ادعای یکی از مقامات تیم انتقالی ترامپ است که البته از پاسخ ژنرال به این پیشنهاد اظهار بی‌اطلاعی کرده است.

با تمام این اوصاف، شاید بهتر باشد با نظر به سابقه حمایت‌های پررنگ فلین از دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی‌اش که در حقیقت برخلاف موج رایج فاصله‌گرفتن کارشناسان امنیت ملی از این شومن تلویزیونی بود، از همین حالا او را مشاور آتی امنیت ملی رئیس‌جمهور به حساب آوریم؛ به‌خصوص که چنین انتصابی مستلزم رأی مثبت کنگره نیز نیست. فلین که در اکثر گردهمایی‌های بزرگ انتخاباتی ترامپ، دوشادوش این میلیاردر نیویورکی حاضر می‌شد و همواره یکی از اولین کسانی بود که شعارهایی در لزوم زندانی‌کردن رقیب دموکرات او؛ یعنی هیلاری کلینتون سر می‌داد، در سخنرانی معروف خود در کنوانسیون ملی جمهوری‌خواهان آشکارتر از همیشه مواضع خود را فریاد زد و ضمن تأکید بر لزوم مداخله نظامی تهاجمی‌تر از سوی ایالات متحده برای غلبه بر تهدید گروه تروریستی داعش، از باور خود به تعمیق همکاری‌ها با مسکو سخن گفت. او که در سال‌های ٢٠١٢ تا ٢٠١٤ و پیش از قطع همکاری با دولت اوباما، با ریاست بر ستاد اطلاعات ارتش بر یکی از عالی‌ترین کرسی‌های نظامی ایالات متحده تکیه زده بود، به‌دفعات به دلیل حضور در برنامه‌های تلویزیونی شبکه دولتی راشاتودی، مورد انتقاد مقامات ارشد کاخ سفید و کنگره قرار گرفته است.

فلین حتی یک‌بار پس از حضور در ضیافت این شبکه دولتی روسیه که میزبان رئیس‌جمهور آن کشور، ولادیمیر پوتین، نیز بود، در پاسخ به منتقدانش اعلام کرده بود هیچ تفاوتی بین راشاتودی و شبکه‌های خبری آمریکایی چون سی‌ان‌ان قائل نیست. اظهارات جنجال‌برانگیز این ژنرال سه‌ستاره آمریکایی اما تنها محدود به چشم‌انداز گسترش همکاری‌ها با روسیه نمی‌شود. او نه‌تنها در کتاب اخیرش تحت عنوان «عرصه نبرد: چگونه می‌توان در جنگ جهانی برعلیه اسلام افراطی و متحدانش پیروز شد»، اذعان كرده به‌هیچ‌عنوان هواخواه درست‌کاری سیاسی نیست، بلکه چند ماه پیش در پستی تويیتری مدعی شده بود ترس از مسلمانان، ترسی معقول و منطقی است؛ اظهاراتی که نگرانی سازمان‌های بین‌المللی، از جمله دیده‌بان حقوق بشر را به‌همراه داشته است.

این سازمان حقوقی در بیانیه‌‌ای ضمن تأکید بر این نکته که چنین اظهارنظرهایی نشان از بی‌توجهی عمیق به اصول حقوق بشر و قوانین جنگی دارد، هشدار داده ژنرال فلین بارهاوبارها از مخالفت با طرح پیشنهادی ترامپ در به‌کارگیری ابزار شکنجه و بهره‌گیری از دیگر جنایات جنگی برای مقابله با آنچه تروریسم بین‌الملل می‌خواند، طفره رفته است.

وزارت امور خارجه

اگرچه انتظار می‌رود دونالد ترامپ به دلیل کمبود سابقه سیاسی و نداشتن تشکیلات سازمانی، بیش از همه بر دایره نزدیکان و وفاداران خود در کارزار انتخاباتی برای تعیین آرایش کابینه حساب باز کند، اما برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارند كه اکنون نام مخالفان جدی او نیز در فهرست بلندبالای نامزدهای کابینه برای تصدی برخی پست‌های حساس و کلیدی گنجانده شده است. میت رامنی، نامزد شکست‌خورده جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٢٠١٢، جدیدترین این گزینه‌هاست که گفته می‌شود بناست امروز و تقریبا هشت ماه پس از آنکه در سخنرانی‌ای، ترامپ را یک ریاکار متقلب خوانده بود، در جریان دیداری خصوصی با ساکن بعدی کاخ سفید، درباره احتمال تصدی وزارت خارجه ایالات متحده به گفت‌وگو بنشینند.

این در حالی است که ترامپ درست بسان مجریان برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب اعضای کابینه خود را نیز به یک داستان دراماتیک بدل و اعلام کرده این تنها خود اوست که از هویت فینالیست‌ها آگاه است؛ فینالیست‌هایی که دست‌کم در مورد وزارت خارجه، باید از میان سیاهه‌ای از اسامی انتخاب شوند: از رودی جولیانی، شهردار سابق نیویورک و جان بولتون، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل که باوجود پیشتازی اولیه، اکنون از نفس افتاده‌اند، تا سناتور باب کورکر، فرماندار نیکی هالی، ژنرال دیوید پترائوس و اکنون میت رامنی که این آخری شاید دیر به جمع پیوسته، اما چنان وزنه سنگینی است که تمامی دیگر رقبای خود را به هراس انداخته است؛ حتی اگر ترامپ پیش‌تر در جریان کارزار انتخاباتی خود، شکست او در رقابت با باراک اوباما را شاهدی بر ناتوانی‌های سیاسی‌اش دانسته باشد.

دادستان کل

دونالد ترامپ، سمت دادستان کل و ریاست آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) را هم به دو محافظه‌کار دوآتشه تقدیم کرد تا رهبری تیم امنیت ملی و بالاترین نهاد قانونی ایالات متحده هم به حلقه نزدیکان او برسد. آن‌طور که یکی از مقامات تیم انتقالی ریاست‌جمهوری آمریکا روز گذشته اعلام کرد، وزارت دادگستری آمریکا (دادستان کل) به جف سشن، سناتور ٦٩ ساله ایالت جنوبی آلاباما، رسید؛ کسی که اظهارات تندوتیز نژادپرستانه‌اش و مواضعش علیه مهاجران به مواضع خود ترامپ شباهت دارد.

سشن مخالف هرگونه حق شهروندی برای مهاجران غیرقانونی است و حامی وعده ساخت دیوار در مرز آمریکا و مکزیک که يکی از وعده‌های انتخاباتی جنجال‌برانگیز ترامپ بود. سناتور سشن به دلیل سخنان نژادگرایانه‌اش علیه سیاه‌پوستان و برخی اظهارات جانبدارانه‌اش درباره «کوکلوکس‌کلان» در سال‌های ۱۹۸۰ و در مقام دادستان ایالت مورد انتقاد قرار گرفته است. ایالت آلاباما در انتخابات سراسری ریاست‌جمهوری به ترامپ رأی داد و سشن نخستین عضو کنگره آمریکا بود که از نامزدی ترامپ اعلام حمایت رسمی کرده بود.

ریاست سازمان مرکزی اطلاعات

تکلیف یکی دیگر از پست‌های کلیدی دولت ترامپ هم روز گذشته روشن شد؛ ریاست سازمان مرکزی اطلاعات، سیا که به عضو کنونی مجلس نمایندگان «مایک پامپئو» از ایالت کانزاس پیشنهاد شد. این انتخاب که برای جامعه آمریکا هم تعجب‌آور بود، یکی از پرخطرترین‌ها برای ایران است چراکه پامپئو ٥٢ساله یکی از سه نماینده کنگره بود که خواستار سفر به ایران در آستانه انتخابات مجلس در اسفندماه گذشته و نظارت بر اجرای برجام شده بودند. او بارها انتقادهای ترامپ از پرونده هسته‌ای ایران را منعکس کرده است و حتی روز پنجشنبه در توییتی نوشت: «مشتاقانه منتظر کناره‌گیری از این توافق فاجعه‌بار با بزرگ‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان هستم».

اولین دیدار ترامپ با رهبری خارجی

برج ترامپ این روزها صرفا محل رفت‌وآمد چهره‌های جمهوری‌خواه و چه‌بسا مستقل برای کسب پست‌های دولتی نیست. نگرانی‌های جامعه بین‌الملل درباره چشم‌انداز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ چنان گسترده است که ٦٠ روز مانده به آغاز کار کابینه او، رهبران خارجی را راهی این آسمان‌خراش ٥٨ طبقه در قلب نیویورک كرده است. دراین‌میان، شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، اولین مقام ارشد خارجی است که روز پنجشنبه با ترامپ در قامت رئیس‌جمهور آتی ایالات‌متحده دیدار کرده است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، آبه پس از دیدار ٩٠ دقیقه‌ای با ترامپ اذعان كرده این گفت‌وگو برای او اطمینان‌خاطری است که می‌توان روند اعتمادسازی را با دولت بعدی ایالات متحده نیز ادامه داد. نخست‌وزیر ژاپن که گویا خود پیش از سفر به پرو، برای شرکت در اجلاس سران آسیا- اقیانوسیه، ترتیب این ملاقات را داده بود، در پاسخ به خبرنگاران مدعی شده گفت‌وگو با ترامپ بسیار صریح و مفصل و در جوی دوستانه انجام شده و او را قانع كرده که آقای ترامپ رهبری قابل‌اعتماد است.

آبه البته نسبت به آینده ائتلاف میان آمریکا و سایر متحدانش به‌ویژه ژاپن ابراز نگرانی و اعلام کرده بدون اعتماد میان دو کشور، اتحاد میان آنها نیز در آینده زیر سؤال خواهد رفت. نگرانی اصلی توکیو، مخالفت ترامپ با توافق تجارت آزاد آسیا- پاسیفیک است که می‌تواند با گسترش بازارهای چین، مانعی بر سر شکوفایی فزاینده اقتصادی ژاپن باشد.