کم‌آب‌ترین و خشک‌ترین سال‌های آبی کشور
تغییرات اقلیمی، تأثیر سایر سدها و اصول مدیریت جامع منابع آب، باعث شده است که حدود ۵۰ درصد از حجم مخزن تمام سدهای کشور در دوره پانزده ساله اخیر، خالی بماند.
خبرآنلاین: تغییرات اقلیمی، تأثیر سایر سدها و اصول مدیریت جامع منابع آب، باعث شده است که حدود ۵۰ درصد از حجم مخزن تمام سدهای کشور در دوره پانزده ساله اخیر، خالی بماند.
بررسی وضعيت و عملكرد سدهاي كشور در دوره چهارده ساله اخير یعنی سال آبي ۱۳۸۰ - ۱۳۸۱ تا سال آبي ۱۳۹۳ - ۱۳۹۴ نشان می‌دهد در این دوره بيشترين و شديدترين خشكسالي‌هاي سالهاي اخير كشور را شاهد بوده‌ایم. بررسی ۶ حوضه آبريز درجه يك كشور نشان می‌دهد بيشترين مقدار بارندگي در كشور در حوضه آبريز درياي خزر و كمترين آن در حوضه آبريز هامون بوده است.
این در حالی است که در پانزده سال اخير متوسط بارندگي در كل كشور برابر با مقدار ۳/۲۲۶ ميليمتر بوده كه اين رقم در مقايسه با متوسط بلندمدت، تقريباً ۱۰ درصد كاهش داشته است. در پانزده سال اخير سال آبي ۱۳۸۶-۱۳۸۷ يكي از خشك‌ترين سالهاي كشور بوده و ميزان كاهش بارندگي از سال آبي ۱۳۸۶-۱۳۸۷ به بعد نسبت به متوسط بلندمدت حدود ۱۹ درصد است.
طبق بررسی های مرکز پژوهش‌های مجلس، بيشترين پتانسيل توليد آب در كشور در حوضه آبريز خليج فارس وجود دارد و قاعدتاً انتظار مي‌رود تغييرات در اين حوضه آبريز، بيشترين اثر را بر متوسط كشور داشته باشد. با این حال از سال آبي ۱۳۸۶-۱۳۸۷ به بعد كاهشی ۵۰ درصدي در حجم آب سطحي سالانه كشور رخ داده و در اين دوره مقدار حجم روان‌آب از متوسط ۸۶ ميليارد مترمكعب در قبل از سال آبي ۱۳۸۶-۱۳۸۷ به ۴۵ ميليارد مترمكعب در بعد از آن تقليل يافته است.
بعد از سال آبي ۱۳۸۶-۱۳۸۷ نوساناتي در ميزان بارندگي مشاهده شده و افزايش‌هايي نيز داشته است ولي متناظر اين نوسانات با شدت قابل انتظار در ميزان حجم روان‌آب ديده نمي‌شود و كاهش ۵۰ درصدي در حجم روان‌آب پايدار بوده است. در اين دوره هر ۱ ميليمتر كاهش در بارندگي باعث كاهش ۹/۰ ميليارد مترمكعب كاهش در روان‌آب شده است يا به عبارت ديگر هر ۱ درصد كاهش در بارندگي باعث ۶/۲ درصد كاهش در حجم روان‌آب شده است.
در نيمه اول سال ۱۳۹۵ در حوضه‌هاي آبريز خزر، خليج فارس، درياچه اروميه، مركزي، هامون و سرخس به ترتيب به تعداد ۴۸،۵۰ ،۱۲،۳۵،۶ و۱۲ سد فعال وجود دارد كه اين سدها در مجموع حجم مخزني به ترتيب برابر ۱/۸ ، ۴/۳۰ ، ۶/۱،۵،۶/۱ و ۳/۱ ميليارد مترمكعب را در اين حوضه ها ايجاد مي كند. ميزان حجم مخزن موجود در حوضه آبريز خليج فارس به تنهايي تقريباً دو برابر مجموع حجم مخزن ساير حوضه هاي آبريز كشور است و بيشتر سدهاي بزرگ و عظيم‌الجثه كشورنظير كرخه، دز، كارون ۳، گتوند عليا در اين حوضه قراردارند.
افزايش حجم ذخيره مخزن توسط كل سدهاي تأسيس شده در حوضه هاي آبريز درياي خزر، خليج فارس، درياچه اروميه، مركزي، هامون، سرخس و كل كشور در دوره پانزده ساله اخير به ترتيب ۳,۱، ۱۵,۷، ۰,۵، ۱,۲، ۰,۹، ۱,۳ و ۲۲,۷ میلیاردمتر مکعب بوده است.
تنها در دوره پانزده ساله اخير حجم آب مهار شده توسط سدها در كشور حدود ۵۰ درصد نسبت به ابتداي دوره افزايش داشته است.
بررسی ها نشان می دهد در كل كشور به طور متوسط در دوره پانزده ساله اخير هيچ‌گاه حجم كامل مخازن سدهاي كشور پر نبوده است، در كل كشور به طور متوسط در دوره پانزده ساله اخير حداكثر درصد پر بودن مخازن سدهاي كشور ۶۰ درصد بوده است كه در سالهاي اخير اين رقم به حدود ۴۰ درصد رسيده است،
اين امر نشان‌دهنده اين است كه مقادير آب ورودي به سدها كاهش يافته است كه علل اين کاهش خشكسالي‌ها و كم‌آبي‌ها و ديگري برداشت آب قبل از ورود آن به سدها است.
ارسال نظر