آینده روشن کردهای ترکیه
در سرزمین آناتولی مهمانان ناخوانده، صاحب خانه شده و عرصه را بر صاحب خانه تنگ کرده اند. کردها هنوز تاوان خطای انتخاب استراتژیک خود در چالدران را می دهند.
صادق ملکی، تحلیلگر و کارشناس ارشد سیاسی در دیپلماسی ایرانی نوشت: در سرزمین آناتولی مهمانان ناخوانده، صاحب خانه شده و عرصه را بر صاحب خانه تنگ کرده اند. کردها هنوز تاوان خطای انتخاب استراتژیک خود در چالدران را می دهند. پشت کردن به شاه اسماعیل و پیوستن به سلطان سلیم نیز نتوانست کردها را به جایگاه برابر با ترک ها برساند و این روند تا جایی ادامه یافت که در جمهوریت آنان انکار هویتی شده، ترک های کوهستانی نامیده شدند. ترک ها با استفاده از روش های پیچیده که همچنان ادامه دارد کردهای این جغرافیا را به علوی، سنی،َ مارکسیست، حزب الله تقسیم کرده و در بستر جدای کردها، توانستند حکومت خود را دوام ببخشند.
امروز نیز اردوغان کردهای مخالف خود را آتش پرست، زردتشتی، مارکسیست، تروریست و.. خوانده و با پیوند با کمالیست ها با استفاده از دو عنصر ترکی - اسلامی فشار بر کردها را مضاعف کرده است. این تلاش ها و اعمال خشونت ها در قیاس با گذشته با توجه به ملاحظات منطقه ای و بین المللی بیش از آن که به کار آنکارا آید، به نفع کردهای ترکیه نتایج خواهد داد. همان گونه که تحولات جاری در خاورمیانه کردها را برنده ترین عنصر کرده است، در ادامه این روند کردهای ترکیه نیز برنده معادلات آینده خواهند بود.
در چهار دهه گذشته اعمال خشونت و فشار به کردهای ترکیه نه تنها نتوانسته به سرکوب کردها در این کشور بیانجامد، بلکه نتایج آن تثبت هویت و شناسایی حقوق کردها بوده است. دور جدید درگیری و فشار به کردها در ترکیه با عملیات انتحاری به تجمع کردها در سوروچ و به بهانه قتل دو پلیس آغاز شده و با اعلام پایان آتش بس میان پ ک ک و آنکارا شتاب گرفته و در حال حاضر نیز با دستگیری رهبران و نمایندگان کرد ابعاد جدی تری یافته است.
دستگیری صلاح الدین دمیرتاش رهبر حزب کردی دموکراتیک خلق ها، (با 59 نماینده، سومین حزب در مجلس ترکیه است) برخی نمایندگان کرد و شهرداران از جمله شهرداران دیاربکر نشان می دهند در کوتای نرم اردوغان، کردها از اهداف اصلی هستند.
با وجود این دستگیری ها، کردها در ترکیه، آینده روشنی دارند. کردها در ترکیه در قیاس با سایر اکراد منطقه، در کنار برخورداری از کثرث جمعیتی در قیاس با سایر کردهای منطقه، دارای پیوندهای قویتر در سطح منطقه ای - بین المللی بوده و از منظر سیاسی توسعه یافته تر هستند. لذا عواملی چون سابقه مبارزتی متنوع و بیشتر، دید سیاسی عمیق تر ، تشکیلات منسجم و... سبب شده حوزه تاثیرگذاری کردهای ترکیه حتی فراتر از جغرافیای این کشور باشد. این امر در عراق و سوریه به طور مشخص بروز دارد.
به نظر می رسد دستگیری دمیرتاش و نمایندگان کرد و طرح اتهامات سنتی ارتباط آنان با پ ک ک از یک سو سبب عمیق تر شدن بحران کردی و از سوی دیگر افزایش و ارتقای موقعیت و محبوبیت دمیرتاش خواهد شد. از نگاهی می توان تکرار تاریخ را در آینده از منظری دیگر شاهد شد. اردوغان را کمالیست ها زندانی کردند اما روند تحولات و بازی های پیچیده در صحنه معادلات قدرت، یک زندانی سیاسی را تا مقام ریاست جمهوری ترکیه ارتقا داد. تضمینی نیست که فردا داستان اردوغان برای دمیرتاش جوان تکرار نشود و در تحولات پیش رو، دمیرتاش تا نخست وزیری اقلیم کرد در ترکیه، ارتقا مقام نیابد.
اگر زندانی شدن اردوغان، بسترساز جایگزینی وی به جای اربکان شد، زندانی شدن دمیرتاش نیز می تواند وی را تا جایگزینی اوجالان بالا ببرد. اربکان و اوجالان هر دو نسل بازمانده از دوران جنگ سرد و ملاحظات آن بوده اند و اگر ملاحظات جدید نظام جهانی و به طور مشخص امریکا عامل کمک به روی کار آمدن اردوغان بود، باز ملاحظات دیگری می تواند عامل ارتقای نقش دمیرتاش زندانی در آینده باشد. اختلاف میان آنکارا و واشنگتن در مورد نگاه به کردهای سوری و نقش تعیین کننده آنان در آزادسازی رقه، از جمله نشانه بارز بسترسازی بلندمدت امریکا در این خصوص است. اردوغان کردها را به کردهای خوب و بد تقسیم کرده است اما در نزد امریکا این تقسیم بندی اعتبار نداشته و واشنگتن خود در مورد اکراد نقشه راه و طرح های جایگزین مستقل داشته که با توجه به شرایط آن را به کار گرفته است و خواهد گرفت.
در این میان باید توجه داشت ترکیه در مقاطع حساس و بحرانی نشان داده کشوری واقعگرا با سیاستی چند وجهی، عملگرا و منافع محور بوده و با چرخش هایش شگفتی آفرین بوده است. مذاکره با قندیل، ایمرالی و بروکسل، قهر و آشتی با مسکو، بازی سیاسی با تل آویو، دوری و نزدیکی به اربیل و ... همگی نشان می دهد ترکیه در بسیاری از عرصه ها بیش از سیاست های ثابت، به دنبال منافع سیال با توجه به شرایط است. زمانی آنکارا بارزانی را رئیس عشیره می دانست و امروز در جهت تعضیف بغداد و... تا کمک به ظهور داعش و پذیرش استقلال اقلیم پیش رفته است . دور از انتظار نیست که آنکارا در آینده به بهای برتری ژئوپلتیکی به هر ریسکی از جمله پذیرش اقلیم های کرد زیر چتر حمایتی خود در منطقه نیز تن دهد. شاید بسیاری از ابعاد تحولات و بحران های امروز منطقه، آن روز بیشتر قابل درک شود.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
با تشکر از تحلیل ابکی نویسنده مقاله هههه
پ ک ک و کرد ها را یکی نکنیم پ ک ک یک گروه تروریستی جدایی طلب است که بسیاری از مردم ترکیه و ایران را به شهادت رسانده پژاک شاخه ای از پ ک ک است ولی کرد های ترکیه مردمی وطن پرست و وفادار به کشورشان هستند
نویسنده آرزوهایش را در قالب مقاله به چاپ رسانده است!زهی خیال باطل!
برایم جالب است که نگارنده مقاله کوچکترین اشاره ای به وضعیت کردهای ایران نکرده و آنها را فقط در کشورهای ترکیه و عراق و سوریه تحت ستم میبیند که روزی مستقل خواهند شد و کاری با جغرافیا و کردهای ایران ندارند!
نه اینکه در ایران به همه حق و حقوق انسانی و دینی و...خود رسیده اند!!!!
چرا این تحلیل گرا قصد دارن نظر خودشون را قالب کنن.اصلا اینطوری نیس وافعیت ها را فدای خوشامد اربابش در روزنامه میکنه.
تحلیل جالبی بود.اردوغان وکمالیست ها آخرین بازماندگان فاشیسم هستند.بله کردها باید تاوان چالدران را پس بدهند و بجای همراهی با بازماندگان مغول با هموطنان خود در یک جبهه می ایستادند.به امید روز پیوند دوباره کردها به سرزمین مادری شان ایران.زنده باد ایران وایرانی