سمیع‌ آذر: نگران ارسال گنجینه به اروپا هستم

خبرگزاری ایلنا: من هم مانند جامعه هنری نگرانی‌های زیادی نسبت به ارسال گنجینه به آلمان و ایتالیا دارم و مطمئن نیستم دستاوردهای این پروژه بیش از نتایج منفی آن باشد. قطعا نمایش تعداد بسیاری از آثار که از مهمترین آثار ماست؛ در یک نمایشگاه ایده‌ای فاقد خلاقیت است.

علیرضا سمیع‌ آذر (مدیر حراج تهران) در حاشیه بازدید از غرفه ما در بیست و دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات؛ با اشاره به انتقال آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر به آلمان و ایتالیا اظهار کرد: من هم مانند جامعه هنری نگرانی‌های زیادی نسبت به این پروژه دارم و در مجموع مطمئن نیستم که دستاوردهای این پروژه بیش از نتایج منفی آن باشد.

او با بیان اینکه در جریان جزئیات این پروژه قرار ندارد، ادامه داد: تا جایی که از طریق رسانه‌ها اطلاع دارم این پروژه مراحل اولیه ازجمله عقد قرارداد و اعلام‌های عمومی آن در خارج و داخل کشور صورت گرفته و مانند تیری است که از کمان خارج شده و تنها کاری که در حال حاضر می‌توانیم انجام دهیم این است که منتظر بمانیم و دعا کنیم تا ختم به خیر شود.

مدیر حراج بزرگ تهران افزود: اینکه ما آثارمان را در تعداد کم و در بلندمدت به موزه‌های معتبر دنیا امانت دهیم بسیار امر صحیحی است و سال‌هاست که انجام می‌شود و در زمانی که مدیریت موزه را برعهده داشتم ۱۶ مورد امانت‌سپاری داشتیم و آثار موزه را به نمایشگاه‌های مهم دنیا ارسال کردیم و این بسیار خوب است که ما هم در رویدادهای هنری دنیا مشارکت داشتیم.

سمیع آذر با اشاره به نمایشگاه بزرگ سورئالیست‌ها خاطرنشان کرد: این نمایشگاه در سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان برگزار شد و دو اثر از موزه هنرهای معاصر همراه این نمایشگاه بود و آثار ما به عنوان کشوری خارج از دنیای غرب در کنار مهمترین آثار موزه‌های آمریکا و اروپا به نمایش درآمد و این بسیار غرورانگیز بود البته این فرصت در نمایشگاه‌هایی از آثار هنرمندانی چون اندی وارهول، فرانسیس بیکن و ... بوجود آمده بود.

او با بیان اینکه می‌توانست این روند ادامه پیدا کند، گفت: معتقدم نمایش تعداد بسیاری از آثار که از مهمترین آثار ما نیز است در یک نمایشگاه ایده‌ای فاقد خلاقیت است و قطعا شانس نمایش بعدی آثار را به صورت انفرادی کم می‌کند چراکه این آثار دیگر آثار دیده نشده نیستند.

سمیع آذر تصریح کرد: به هر حال این تصمیمی است که گرفته شده و نمی‌دانم چه مقدار براساس کار کارشناسی بوده البته به صداقت و حسن نیت مسئولان ایمان دارم و مطمئنم براساس خیر و صلاح این کار صورت گرفته و اینکه در نهایت نتایج این اقدام چقدر مثبت می‌تواند باشد جای بحث دارد.

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره شائبه‌هایی که درباره حراج تهران وجود دارد، گفت: هر حراج آثار هنری که برگزار می‌شود در وهله اول سعی دارد تا از بهترین آثار برای ارائه در حراج استفاده کند و موفقیت یک حراج متضمن گردآوری آثار خوبی است که در دسترس مجموعه‌داران و خریداران نیست و آنها مجبورند برای خریداری آنها در حراجی‌ها شرکت کنند و آن اثر را به یک قیمت بالاتر در یک مزایده خریداری کنند بنابراین وقتی یک اثر خوب را پیدا کنیم ما به سراغ آن می‌رویم و اگر حراج تهران موفقیتی داشته در گروی این بوده که ما آثاری را پیدا کردیم که شاید خریداران نمی‌توانستند آنها را پیدا کنند و اگر اثر خوبی بوده و ما به سراغ آن نرفتیم بسیار حیرت‌انگیز است.

او با بیان اینکه ما آثاری که مطئن نیستیم در حراج موفق باشند را وارد این چرخه نمی‌کنیم، گفت: افرادی هستند که تعریف درستی از حراج ندارند و تصور می‌کنند که حراج مجموعه‌ای است از آثاری که ما آنها را بدون هیچ ارزیابی انتخاب کردیم و عده‌ای نیز مجبورند آنها را خریداری کنند. چنین راهبردی در هیچ جای دنیا متداول نیست. مارکت هنر با اقبال زیاد مواجه شده و ما سعی می‌کنیم این آثار کمیاب را پیدا کنیم و در حراج ارایه کنیم.

او در پاسخ به این سوال که آیا حراج مارکت را به یک سمت و سوی مشخص و مورد نظر خود سوق می‌دهد، گفت: حراج‌ها در نقطه پایان معرفی آثار و هنرمندان قرار دارند و نه در نقطه آغاز و کسانی که شروع کننده و معرف هنرمندان هستند و چهره‌هایی را کشف می‌کنند گالری‌ها و موزه‌ها هستند و درنهایت هنرمندانی که کرارا در گالری‌ها مطرح شدند و مارکت خوبی پیدا کردند در حراج شرکت می‌کنند و اصلا اینگونه نیست که هنرمندی کار خود را با حراج آغاز کند و پس از آن وارد گالری‌ها شود. حراج در حقیقت یک صحنه رقابت است.

او با اشاره به اینکه حراج محلی برای شناسایی هنرمندان کشف شده است، اظهار کرد: این هنرمندان کسانی هستند که مجموعه‌داران به دنبال آثار آنان هستند و به دلیل کمیابی باید در یک مزایده و با قیمت بالاتر آن آثار را خریداری کنند. ما می‌دانیم کدام هنرمندان در گالری‌های تهران موفق بودند و به عنوان چهره‌های شناخته شده تثبیت شده هستند و ما تنها ده درصد افراد را به این صورت معرفی کردیم البته این افراد نمایشگاه‌های موفقی داشتند.

مدیر حراج تهران با بیان اینکه قیمت آثار هنری در حال افزایش است؛ گفت: آثار هنری توسط برخی افراد در گذشته با قیمت اندکی خریداری شده و امروز توسط کلکسیونر به قیمت بسیار بالاتری به فروش می‌رسد و اگر هنرمند آن اثر در قید حیات باشد قطعا امروز اثرش را می‌تواند به همان قیمت بالاتر به فروش برساند و این سودی نیست که فقط در جیب مجموعه‌دار برود البته مجموعه‌دار نیز مطمئن نبوده که این کار به این قیمت می‌رسد و از هنرمندان زیادی آثاری با قیمت ارزان خریداری شده اما تنها بعضی از آثار افزایش قیمت دارند. این مسئله در همه جای دنیا متداول است و عده‌ای هستند که آثاری را خریداری می‌کنند و سالها صبر می‌کنند و بعد آن را به قیمت بالایی می‌فروشند حضور این افراد متضمن شکوفایی اقتصاد هنر است.

او ادامه داد: مسئله‌ای که باعث خوشحالی‌ست این است که این افراد به جای ملک و زمین؛ اثر هنری خریده‌اند و هنر به یمن خرید این افراد افزایش پیدا کرده است و از سود آن هم هنرمند و هم خریداران بهره‌مند می‌شوند و ما نمی‌توانیم بگوییم کسی اثر هنری را نخرد تا سودی نبرد و انتظار داشته باشیم که اقتصاد هنر پیشرفت کند.

سمیع آذر درباره احتمال حضورش در مجموعه دولت با روی کار آمدن آقای صالحی امیری گفت: نمی‌خواهم به کار دولتی بازگردم.

او درباره عملکرد موزه هنرهای معاصر پس از اتمام مدیریت خود در آن گفت: قدردانی می‌کنم از تمام زحماتی که مدیران موزه بخصوص مدیر فعلی آن انجام داده چراکه کارهای بسیار ارزشمندی انجام شده و من که خود در گذشته متصدی چنین امری بودم می‌دانم که نگهداری موزه نیازمند همت تلاش و ممارست فراوان است و زبان قدرشناسی کم و انتقاد بسیار است بنابراین همیشه قدردان هستم.

او درباره مرمت آثار گنجینه نیز خاطرنشان کرد: تا زمانی که من در موزه مسئول بودم آثار هنری به شکل نگران‌کننده‌ای آسیب ندیده بودند چراکه شرایط آب و هوایی تهران برای نگهداری آثار هنری مساعد است و با بودجه نه چندان قابل توجهی هر از چندگاهی مرمت می‌شند البته باید رسیدگی‌ها بیشتر باشد چراکه اینها ثروت ملی ما هستند و اگر امانت‌سپاری صورت بگیرد فرصت خوبی برای مرمت آثار است اما نگرانی عمده ما بیشتر برای میراث فرهنگی و آثار باستانشناسی ماست.