انتظار هنرمندان از صالحی امیری

جوان نوشت: سيدرضا صالحي‌اميري، وزير پيشنهادي دكتر روحاني براي پست وزير ارشاد روز گذشته در رأي‌گيري مجلس شوراي اسلامي توانست به عنوان دومين وزير دولت يازدهم برای وزارت ارشاد اسلامی رأي اعتماد بگيرد. ورود صالحي‌اميري به وزارت ارشاد، همراه با انتظاراتي است كه هنرمندان و اهالي فرهنگ از وزير ارشاد خواهند داشت. «جوان» در گفت‌و‌گو با هنرمندان هنرهاي نمايشي، تجسمي و سينما نظرات آنها و انتظارات‌شان را از وزير جديد جويا شده است.

انتظارات هنرمندان تئاتر از وزير ارشاد

قطب‌الدين صادقي، كارگردان تئاتر درباره انتظارات هنرمندان حوزه هنرهاي نمايشي از وزير جديد ارشاد به «جوان» مي‌گويد: انتظارات ما از وزير آتي چهار چيز است؛ «امنيت، رفاه، آزادي و امكان خلاقيت». آزادي يعني دم به ساعت كار‌ها را تعطيل نكنند، رفاه يعني هنرمندان از حداقل معيشت برخوردار شوند و امكان پرداختن به كارشان را داشته باشند و امكان خلاقيت براي اينكه نمي‌توان براي تخيل چارچوب قائل شد، بايد دست هنرمندان را براي ايجاد خلاقيت باز بگذارند.
اين كارگردان تئاتر مي‌افزايد: از ابتداي انقلاب تاكنون فقط دو سالن تئاتر ساخته شده، در صورتي كه براي ايجاد خلاقيت نيازمند محلي براي تمرين و اجرا هستيم. اگر همه اينها تأمين شود داراي جامعه‌اي فرهنگي، پويا و خلاق خواهيم بود.

بايد‌ها و نبايد‌هاي وزير ارشاد در سينما

عليرضا رئيسيان، كارگردان سينما، در گفت‌و‌گو با «جوان» درباره انتظاراتي كه اهالي سينما از وزير جديد ارشاد خواهند داشت، ترجيح داد صحبت‌هايش را در قالب مخلوطي از شوخي و جدي بيان كند كه قطعاً اهالي سينما به آنچه وي به كنايه گفته است، آگاهند. رئيسيان مي‌گويد: وزير ارشاد نبايد برخي از كارها را اصلاً انجام دهد از جمله اينكه نبايد اصلاً در كوچك كردن سازمان عريض و طويل دولتي در فرهنگ هيچ دخالتي كند. در تغيير مديران خبره و كار‌آزموده و حساب پس داده نبايد تعجيل كند. در سپردن كار‌ها به اهالي نخبه سينما نبايد شتاب كند. در گرفتن امتيازات رانتي از رانتخواران نبايد مداخله كند و بگذارد امور مانند سال‌هاي گذشته پيش برود. اصلاً نبايد دوستاني را كه رانت‌هاي سياسي در سينما دارند، برنجاند. بايد همه فيلم‌هاي منتقدانه و انديشمندانه را كنار بگذارد و جلوي توليدشان را بگيرد.

بايد به تمام عوامل و مديراني كه طي سال‌هاي سال طوري عمل كرده‌اند كه فقط مديران بالاسري راضي شوند، اعتماد كند و فقط با آنها مشورت كند و حرف آن رانتخوار‌ها را گوش كند. اصلاً نبايد برنامه‌هاي قبلي و قديمي را تغيير دهد و بايد با همان‌ها كار كند. از سپردن كار به دلسوزان واقعي سينما خودداري كند.

در توليد فيلم‌هاي سفارشي حتماً اهميت به خرج دهد و كارها را به كساني بسپارد كه اصلاً كارهاي شايسته‌اي نداشته‌اند ولي در تمام دولت‌ها كار داشته و به آنها فاخر مي‌گويند. بايد كاري كند كه فيلم‌هاي تجاري و فيلم‌هايي كه صرفاً براي تجارت ساخته شده‌اند اكران خوب و شايسته داشته باشند.

نبايد زياد فيلم‌هاي نخبه‌گرا و با ارزش را تحويل بگيرد. بايد فقط به حرف همان گروهي كه داراي قدرت هستند و معاونان و مديران را به وي سفارش مي‌كنند گوش دهد. در اين صورت وزير خوب و پايداري خواهد بود و آب از آب تكان نخواهد خورد، مانند آنچه در 30 سال گذشته رخ داده است.

رئيسيان در ادامه اين بخش را نيز به عنوان بخش جدي سخنانش بيان مي‌كند و مي‌گويد: اگر وزير مي‌خواهد كاري كند بايد مصوبه دولت را در به رسميت شناختن صنعت سينماي ايران به دست آورد و كاري كند كه به جاي فرهنگ دولتي داراي دولتي فرهنگي باشيم و به جاي آنكه تصميمات سياسي روي فرهنگ تأثير بگذارد اين فرهنگ باشد كه سياست را تحت تأثير قرار دهد.

وزير ارشاد بايد هنرمند باشد

كيومرث قورچيان، نقاش پيشكسوت به عنوان نماينده اهالي هنرهاي تجسمي، در گفت‌و‌گو با «جوان» درباره انتظارات هنرمندان هنرهاي تجسمي مي‌گويد: قبل از اينكه بخواهم انتظارات هنرمندان را از وزير ارشاد بگويم بايد درباره خود هنر صحبت كنم. نمي‌دانم چرا در تغيير نام وزارت فرهنگ و هنر به وزارت فرهنگ و ارشاد، هنر را حذف كردند.

كساني كه اين كار را كردند بايد پاسخگو باشند. هنر نياز جامعه است و جايگاه آن هميشه در موقعيت خوبي بوده است. هنر زباني جهاني دارد. بايد ديد كه آثاري مثل نقاشي چقدر در اين زبان تأثيرگذار يا تأثير پذيرند. هنر در حل و فصل مسائل اجتماعي تأثيرگذار است و مسئولان فرهنگي و به‌خصوص وزير ارشاد بايد از كساني باشند كه بتوانند اين تأثير را ايجاد كنند. بايد انرژي‌ها و استعداد‌هاي نو در هنر را كشف كنند. هنر امروزه حتي در پزشكي و روانپزشكي نيز مؤثر است.

ديپلماسي هنر را ما دست كم گرفته‌ايم، در حالي كه يكي از سياستمداران مشهور خارجي وقتي مصاحبه مي‌كند در پشت سرش تابلويي از هنرمند مشهور كشورشان قرار می‌دهد و به اين نحو هنر كشورش را به جهان نشان مي‌دهد. متأسفانه سياستمداران ما از هنر سر‌رشته‌اي ندارند و اگر بخواهند اثري هنري براي هديه بخرند مي‌روند سراغ خوشنويسي در حالي كه خوشنويسي در ميان هنرهاي هفتگانه حضور ندارد و صرفاً يك تبحر است. سياستمداران در زماني كه در مراسمي هنرمندان را دعوت مي‌كنند تلاش مي‌كنند تا در كنار بازيگران سينما قرار بگيرند و با آنها عكس بگيرند در صورتي كه يك نقاش ممكن است در خلوت خودش كاري را خلق كند كه ارزشش بسيار زياد باشد.

ما در كشوري زندگي مي‌كنيم كه آيت‌الله جوادي‌آملي دارد كه وقتي درباره هنر نقاشي صحبت مي‌كند، آنقدر مسلط است كه گويا هزار سال نقاش بوده است يا آدمي داريم مانند استاد دياني كه در حوزه فلسفه هنر صاحبنظر است حتي پروفسور پارسا، فوق‌تخصص مغز و اعصاب را داريم كه به هنر نقاشي مي‌پردازد. از اين دست آدم‌ها زياد داريم ولي سياستمدار اهل هنر نداريم. بايد كسي وزير ارشاد شود كه شناخت كافي از هنر داشته باشد. متأسفم كه برخي از افراد با گل و طبيعت و دريا ارتباط برقرار مي‌كنند اما با تابلوي نقاشي آنها ارتباطي برقرار نمي‌كنند. وزير ارشاد ما بايد كسي باشد كه علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري روي صنعت هنر باشد و روي هنرمنداني سرمايه‌گذاري كند كه خلاق هستند نه كساني كه كارشان جعل كردن و كپي‌كاري باشد.

«جوان» در آينده نيز نظرات هنرمندان ديگر حوزه‌هاي فرهنگ و هنر را درباره انتظارات‌شان از آقاي صالحي اميري در دوره تصدي وزارت ارشاد جويا خواهد شد.