زمستانِ کمتر آلوده در انتظار تهران

روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: مردم تهران و بسیاری از شهرهای ایران، کم‌کم لباس‌های مخصوص هوای سردشان را بیرون می‌آورند و آماده سوزی می‌شوند که در روزهای آینده، حضور پاییز را یادآوری می‌کند اما سرمای پاییز و زمستان برای مردم تهران و چند شهر بزرگ کشور با بقیه شهرها تفاوت‌هایی دارد.

آنها چندين سال است که بايد علاوه بر آماده‌کردن لباس‌هاي گرم خودشان را براي هوايي گرفته و آلوده در اکثر روزها هم آماده کنند. هوايي که کابوس بيماران، سالمندان و کودکان است؛ حالا چند روز مانده به شروع جدي هواي سرد در تهران، رئيس مرکز سلامت محيط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، بدون اعلام آمار موارد بيماري و مرگ ناشي از آلودگي هوا، خبر از کاهش اين آمار داد و گفت: «ميزان بروز بيماري و مرگ ناشي از آلودگي هوا در سال‌هاي ۹۳ و ۹۴، روند کاهشي داشته است.»

خسرو صادق‌نيت، در اولين همايش بين‌المللي و نوزدهمين همايش ملي بهداشت محيط و توسعه پايدار که شنبه در مرکز همايش‌هاي برج ميلاد برگزار شد، گفت: «سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ و همچنين سال گذشته نسبت به سال ۹۳، شاهد کاهش مرگ و بيماري‌هاي قلبي و عروقي ناشي از آلودگي هوا در تهران بوديم. اين کاهش قابل توجه بود و شاهد ثبت روزهاي پاک بيشتري بوديم و به همين دليل، اقدامات ارزشمندي در حوزه کاهش آلودگي هوا انجام شده و با وجود مشکلات گذشته، آلودگي هوا از طريق حذف سرب بنزين و تبديل کاربراتور به انژکتور در خودروها کاهش يافته است.»

اين آمارها درحالي مطرح مي‌شوند که هشدار‌هاي جهاني درباره مرگ‌و‌مير ناشي از آلودگي هوا شرايط را در ايران و چندين کشور ديگر، بحراني نشان مي‌دهند. به عنوان مثال، يک ماه پيش، بانک جهاني آلودگي هوا اعلام کرد که مرگ‌و‌مير ناشي از آلودگي هوا در ايران در دو دهه گذشته از رقم ۱۷ هزار نفر به ۲۱ هزار نفر در سال ۲۰۱۳ رسيده است. براساس گزارش بانک جهاني آلودگي هوا، کشور چين بيشترين هزينه را از ناحيه آلودگي هوا متحمل و سالانه رقمي معادل ۱۰ درصد از توليد ناخالص داخلي اين کشور، هزينه آلودگي هوا مي‌شود. اين نهاد همچنين اين هزينه را براي ايران حدود ۲ و ۳ درصد توليد ناخالص داخلي برآورد کرده است. مرکز تحقيقات محيط‌زيست دانشگاه علوم‌پزشکي تهران هم چند وقت پيش، اعلام کرده بود که سالانه سه ميليون نفر در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند که ۹۰ درصد آنان در کشورهاي توسعه‌يافته هستند.

با نگاهي به وضعيت روزهاي زمستان سال ۹۴ مي‌توان فهميد که آلودگي سال گذشته را ذرات معلق کمتر از ۲,۵ ميکرون رقم زده است؛ ذراتي که ناشي از احتراق ناقص است و براي کاهش آن لازم است سطح تکنولوژي در خودروها بالاتر برود. به همين دليل، سال گذشته، ابتکار از کندي در بخش معاينه‌فني، گله داشت و گفته بود: «در بخش معاينه‌فني براي کاهش آلودگي هوا، فعاليت‌ها به کندي انجام مي‌شود که با همکاري وزارت کشور و راهور ناجا و شهرداري‌ها اميدوار هستيم بتوانيم نظام يکپارچه معاينه‌فني خودروها را ساماندهي کنيم.» حالا که شاهد اجراي طرح کاهش (LEZ) هستيم احتمال اينکه امسال زمستاني با ذرات معلق کمتر داشته باشيم، قوي‌تر است؛ اگرچه در اجراي اين برنامه هم موانع زيادي وجود داشته تا جايي‌که باعث شده است چندباري به تعويق بيفتد.

با بررسي وضعيت آلودگي هوا در بازه زماني ۱۵ آذر تا چهارم دي سال ۹۰ مي‌توان فهميد اين سال در چهار سال گذشته آلوده‌ترين زمستان را داشته تا جايي که از اين ۱۹روز هيچ روزي سالم نبوده است و تهراني‌ها از ۱۵آذر تا چهارم دي هواي آلوده و ناسالم براي گروه‌هاي حساس را استنشاق کردند و حتي در دو روز، هوا به مرز شرايط هشدار هم رسيده است.

سال ۹۳ را مي‌توان جزء سالم‌ترين سال‌هاي چند سال اخير به حساب آورد.