لایحه‌ای برای هوا

روزنامه شرق: لایحه‌ای که به مجلس قبل نرسید و جدی گرفته نشد، اكنون با تصویب در مجلس دهم می‌رود که کمک‌نفسی برای هوای کلان‌شهرهای کشور باشد؛ لایحه‌ای با نام هوای پاک (اصلاح قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا) که مصوبه آن در دولت با هدف کاهش آلودگی هوای کلان‌شهر‌ها تصویب و در راستای این مصوبه کارگروهی هم در حوزه معاونت اجرائی ریاست‌جمهوری تشکیل شد تا تلاش برای فعالیت‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت کاهش آلودگی هوا را پیگیری کند.

در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس شورای اسلامی؛ نمایندگان مردم در خانه ملت، کلیات لایحه اصلاح قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا را تصویب کردند. نمایندگان در نشست علنی مجلس شورای اسلامی با کلیات اصلاح قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا با ١٢٨ رأی موافق، ٢٤ رأی مخالف و چهار رأی ممتنع از مجموع ٢٠٠ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.

این لایحه در ۳۴ ماده تهیه و به مجلس ارائه شده است و در آن به سازوکارهای مقابله با آلودگی هوا از جمله کنترل صنایع آلاینده، نحوه مقابله با ریزگردها و سایر آلاینده‌ها می‌پردازد و مجازات افرادی را که با رعایت‌نكردن این قوانین، زمینه آلودگی هوا را فراهم می‌کنند نیز تعیین کرده است. پس از سخنان موافقان و مخالفان و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان نماینده دولت، مجلس با ۱۲۸رأی موافق، چهار رأی مخالف و چهار رأی ممتنع از مجموع ۲۰۰ نماینده حاضر در صحن با کلیات این لایحه موافقت کرد و جزئیات آن نیز در جلسات آینده بررسی خواهد شد.

علی‌محمد شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، در جریان بررسی تصویب کلیات لایحه «اصلاح قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا»، گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی را قرائت کرد و گفت: لایحه اصلاح قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا به شماره چاپ ٩٤ و طرح کاهش آلودگی هوای کشور به شماره چاپ ٦٢ که به این کمیسیون به‌عنوان کمیسیون اصلی ارجاع شده بود، در جلسات متعدد کارگروه و کمیسیون و با حضور نمایندگان محترم دولت و کارشناسان مرکز پژوهش‌ها مورد بحث، بررسی و تبادل‌نظر قرار گرفت.

با توجه به تشابه مفاد این لایحه با طرح فوق‌الاشاره و در اجرای تبصره یک ماده ١٤٧ قانون آیین‌نامه داخلی و به‌دلیل سنخیت موضوع لایحه و طرح، این دو در یکدیگر ادغام و در نهایت در جلسه روز دوشنبه مورخ ٨/٦/١٣٩٥ کمیسیون با اصلاحاتی در عنوان و متن به شرح پیوست به تصویب رسید. اینک گزارش آن در اجرای ماده ١٤٧ قانون آیین‌نامه داخلی به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌گردد. ضمنا گزارش کمیسیون‌های فرعی اقتصادی، انرژی، برنامه و بودجه و محاسبات، شوراها و امور داخلی کشور، عمران و قضائی و حقوقی تا این تاریخ واصل نشده است.

شاعری با بیان اینکه علت اصلی آلودگی هوا، منابع ثابت و متغیر است، افزود: این منابع شامل موتورسیکلت‌ها، خودروها، واحدهای تجاری و صنعتی می‌شوند. نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آلاینده‌های طبیعی ٢٣ استان کشور را دربر گرفته است، ادامه داد: این آلودگی‌ها منشأ طبیعی دارد و از کشورهای همسایه به داخل انتقال می‌یابد و برخی که منشأ داخلی دارند ناشی از خشکی تالاب‌ها بوده است؛ بنابراين برای کنترل منابع آلودگی باید از روش‌های علمی استفاده کرد. رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: هیچ عنصری در جهان برای زیستن انسان به اندازه هوا حیاتی نیست، بدون هوا بیش از چند ثانیه نمی‌توان زنده ماند؛ بنابراین باید حق مردم را جدی گرفت که امیدواریم در مجلس دهم گامی اساسی براي توسعه پایدار برداشته شود.

چند روز پیش از تصویب این لایحه در مجلس، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری هم «لایحه هوای پاک را حاصل کار پژوهشی دولت و مجلس به‌عنوان ابزاری کارآمد برای مقابله با منابع آلاینده هوا دانست و بر ضرورت تصویب این لایحه از سوی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد». این اظهار نظر معاون حسن روحانی، نشانه‌ای از جدی‌گرفتن موضوع آلودگی هوا در سطح مقامات بلندپایه دولت بود، موضوعی که پیش از این در بهترین حالت فقط مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و رسانه‌ها پیگیر آن بودند.

براساس گزارشی که پایگاه اطلاع‌رسانی دولت منتشر کرد «حسینعلی امیری» با اشاره به تدوین و تکمیل لایحه هوای پاک، گفت: با توجه به گذشت حدود ٢٠ سال از اجرای قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب ١٣٧٤ و در پی شدت‌یافتن آلودگی هوا در کشور و رخ دادن پدیده‌هایی از جمله گردوغبار، تغییر اقلیم و امواج الکترومغناطیس، لزوم پیش‌بینی ضمانت اجراي مؤثر براي مقابله با آن ضرورت به‌روزرسانی قانون موجود و رفع خلأهای قانونی آن و پیشگیری از برهم‌خوردن تعادل و تناسب محیط زیست، لایحه اصلاح قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود.

معاون امور مجلس رئیس‌جمهوری همچنین اضافه کرد: نمایندگان عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با عنایت به اعلام وصول لایحه هوای پاک، در اجرای تبصره یک ماده ١٤٧ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مفاد لایحه مذکور را با طرح یاد‌شده ادغام و گزارش آن را با عنوان لایحه هوای پاک به صحن علنی برای تصویب تقدیم کردند. امیری تدوین و شفاف‌سازی تعریف آلودگی هوا و تسری آن به آلودگی بو، صدا و امواج، دسته‌بندی منابع آلاینده هوا براساس منابع معتبر بین‌المللی و توسعه ضوابط استقرار واحد‌های صنعتی و تولیدی به واحدهای خدماتی و پیش‌بینی ضمانت اجرا را از نقاط قوت این لایحه برشمرد.

«تکمیل شیوه معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری» و «تعیین سن فرسودگی وسایل نقلیه موتوری و نحوه مواجهه با آن»، «ایجاد سامانه پایش آنلاین برای واحدهای مشمول ارزیابی اثرات زیست‌محیطی» از دیگر نقاط قوت این لایحه هستند. «ایجاد شبکه پایش امواج غیرمجاز» نیز یکی دیگر از نقاط مثبت این لایحه است. علاوه‌براین در این لایحه، «پیش‌بینی استاندارد سوخت و معاینه فنی موتورخانه‌ها»، «تکالیف سایر دستگاه‌های اجرائی برای مقابله با آلودگی هوا» نیز تعیین شده است.

معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری، مواقع اضطراری آلودگی هوا، ضوابط استقرار صنایع، حدود مجاز انتشار آلایندگی، نحوه مقابله با واحد‌های آلاینده و تکالیف دستگاه‌های اجرائی برای مقابله با آلودگی هوا ازجمله مواد ابقاشده یا اصلاحی در این لایحه است. از این لایحه -که حاصل کار پژوهشی دولت و مجلس است- به عنوان ابزاری کارآمد برای مقابله با منابع آلاینده هوا یاد می‌شود.