کسری ۱۷۰۰میلیارد تومانی یارانه مهر ماه

خبرگزاری ایسنا: علی طیب‌نیا روز سه‌شنبه در جمع فعالان اقتصادی اصفهان گفت: اقتصاد ما از بیماری ساختاری رنج می‌برد که درمان آن نیازمند آسیب شناسی جدی و راه حل است. بیان تنها مشکلات چیزی را حل نمی‌کند. بخش خصوصی باید آسیب شناسی و ریشه یابی کند. من خوشحال می‌شوم که شما مدام همه چیز را زیر ذره بین دارید و بارها در جلسه دولت اعلام کرده‌ام که بخش خصوصی ما آگاه و هوشیار است. دلیل اینکه من مدام در شهرها و استانها در میان بخش خصوصی حضور می‌یابم این است که بیانات کارشناسی را سنجیده بشنوم و راه حل ها را گوش کنم.

وزیر اقتصاد گفت: ما تمام تلاشمان این است که در تصمیم گیری‌ها از بخش خصوصی استفاده کنیم و در موضوع اصلاح محیط کسب و کار تمام اتکای خود را بر بخش خصوصی قرار داده‌ایم و اتاق اصناف و بازرگانی را در این مقوله درگیر کرده‌ایم و بی شک همواره سعی داریم بخش خصوصی را در سیاست‌های خود منظور کنیم. ما از لحاظ اقتصادی در شرایط خطیر تاریخی هستیم و اقتصادی داریم که سالها بیماری مزمن داشته است.

طیب نیا تصریح کرد: نظام اقتصادی ما مبتنی بر دولت بوده و بخش خصوصی در آن کوچک است و عمده اقتصاد در دست بخش دولتی و شبه دولتی‌هاست و شرایط برای بخش خصوصی مناسب نیست. سیاست‌های نامناسب سال‌های قبل نیز بر وخامت اوضاع افزوده و با اقدامات نسنجیده، عدم تعادل در اقتصاد کشور به وجود آمده است. افزایش وابستگی به نفت نیز مشکل دیگری بوده که به اقتصاد تحمیل شده است.

وی اضافه کرد: از زمانی که قیمت نفت افزایش یافت ما به جای استفاده حالا باید کلمه تأسف را از آن یاد کنیم. چرا که نعمتی که خدادادی است و موجب رشد اقتصادی می‌شد به شیوه نادرستی استفاده گردید و منجر به بزرگ شدن اندازه دولت شد. وابستگی اقتصاد به درآمد نفتی بالا رفت، سهم نفت در بودجه افزایش و در تراز تجاری بالا رفت و میزان وابستگی در جهت افزایش تغییر پیدا کرد. در همین زمان تحریم‌ها هم به گستردگی که در دنیا نظیر نداشت اعمال شد و این مجموعه عوامل شرایط ویژه‌ای را ایجاد کرد که رشد اقتصادی کشور منفی ۶.۸ دهم درصد شد و ۲۰ درصد درآمدهای ملی کاهش پیدا کرد.

وزیر اقتصاد گفت: تورم شدید که موجب فشار بر طبقات ضعیف بود اقتصاد رکودی، کاهش درآمدهای نفتی، بی ثباتی در منطقه و پیش بینی ناپذیری اقتصاد زمینه را برای کاهش سرمایه گذاری هم آماده کرد و ناامنی در منطقه موجب شد که صادرات کشور کاهش و صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز کم شود.

طیب نیا ادامه داد: وقتی که در سال ۱۳۹۳ فکر کردیم توانسته‌ایم بر آثار تحریم غلبه کنیم ناگهان با کاهش قیمت نفت مواجه شدیم و اقتصادی که پیش از آن به دلیل تحریم با رکود تورمی مواجه شده بود، پدیده کاهش قیمت نفت را روبروی خود دید. این شرایط در تاریخ اقتصادی ایران بی سابقه بود که کشور همزمان رکود تورمی، تحریم و کاهش قیمت نفت را تجربه کند.

او ادامه داد: ما حتی در دوران جنگ تحمیلی نیز چنین شرایطی نداشتیم. کسی اگر سراغ دارد نشان بدهد. در این شرایط شما دولتی را انتخاب کردید که به این مهم سامان بدهد. دولت نماینده و منتخب شماست. مردم نه تنها استاندار که دولت ها را هم می‌تواند عوض کند اما مطمئن باشید که من سعی کردم خود را همواره نماینده بخش خصوصی معرفی کرده و به مسائل اقتصادی از منظر بخش خصوصی نگاه کنم.

در سه سال گذشته با افزایش درآمد مالیاتی مخالف بودم

وی به بحث مالیات اشاره کرد و افزود: من در همه سه سال گذشته با افزایش درآمد مالیاتی مخالف بودم و همواره با افزایش درآمد مالیاتی در بودجه مخالفت کردم ولی به دلایلی مالیات در دولت و سپس در مجلس افزایش داده شده است. من متوجه هستم که در رکود نباید مالیات را افزایش دهیم و قطعاً کشورهای دیگر هم مطالعه کرده‌اند که گاهی حتی دولت‌ها برای حمایت از تولید کننده مالیات‌ها را بر می‌گردانند. اصلاً اینها همان درسهایی است که بنده به دانشجویانم در دانشگاه می‌دهم.

وی ادامه داد: اما ما در این کشور با بودجه‌ای در دولت مواجه هستیم که شدیداً به نفت وابسته است. روزگاری در این کشور سهم نفت در بودجه بالای ۸۰ درصد بوده حالا هم که کم شده سهم قابل توجهی از بودجه به نفت وابسته است. تحریم باعث شد میزان صادرات نفت از دو میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه به ۷۰۰ هزار بشکه کاهش پیدا کند. شاید با سیاست‌های منطقی در گذشته می‌توانستیم جلوی تحریم را بگیریم اما نشد.

وزیر اقتصاد گفت: با کاهش قیمت نفت درآمدهای دولت کاهش یافت. این در حالی است که عمده هزینه‌های دولت هزینه‌های بخش جاری است که بیشتر به حقوق کارمندان می‌رسد. سؤال اینجاست که آیا می‌شود این هزینه‌ها را کاهش داد؟ بله با کاهش پرسنل می‌شود. آیا من می‌توانم چنین کاری انجام دهم؟ وقتی متأسفانه در این کشور روزگاری بی مهابا با افزایش استخدام مواجه می‌شویم آیا طبق قانون کشور می‌توان افراد استخدام شده را ناگهان اخراج کرد؟ بله در دنیا این کار را می‌کنند اما در دنیایی که نظام تأمین اجتماعی کارآمدی دارد این کار را می کنند. آیا با این نظام تأمین اجتماعی که در ایران است چنین کاری می‌توان کرد؟

طیب نیا اضافه کرد: مشکلات دولت شدیدتر و وخیم‌تر است، می‌شود هزینه‌های زائد را زد اما میزان تأثیر مشخص و محدود است. هزینه‌های عمرانی مولد توسعه کشور هستند و عمده سرمایه‌گذاری‌های کشور در قسمت زیرساختی نیز توسط دولت انجام می‌شود. اما تا با کاهش بودجه مواجه می‌شویم، سریعاً هزینه‌های عمرانی دولت را کاهش می‌دهیم و این یعنی رکود بیشتر و بیشتر که دولت باید جلوی این کاهش را بگیرد. بنابراین ما در کاهش هزینه‌ها قدرت عمل نداریم.

تورم بدترین نوع مالیات است

وی ادامه داد: وقتی درآمدهای دولت کم شده و هزینه‌ها را نمی‌شود کاهش داد یعنی کسری بودجه ایجاد می‌شود. در کنار آن سیستم تأمین اجتماعی با کسری بودجه مواجه است این یعنی تأمین اجتماعی هم برای پرداخت حقوق بازنشسته باید از محل بودجه دولت استفاده کند. دوستان عزیز، تورم بدترین نوع مالیات است. ما برای خروج از این مشکل دو راه بیشتر نداریم یا از مردم قرض بگیریم که با انتشار اوراق این اتفاق انجام می‌شود و یا اینکه از راهکار مالیاتی استفاده کنیم که کم زیان‌ترین شیوه توسل به مالیات است.

مالیات کم زیان‌ترین شیوه مالی

وزیر اقتصاد گفت: من هیچگاه نگفتم که مالیات یک شیوه خوب است اما اعتقاد دارم که مالیات کم زیان‌ترین شیوه مالی در حال حاضر است.

طیب نیا با اشاره به اینکه مدام می‌گویند دولت باید کوچک شود، اظهار کرد: اتفاقاً دولت ما دولت کوچکی است اما مشکل این است که در ۴۰ سال گذشته دولت در جاهایی که نباید دخالت می کرده دخالت کرده است و مدام وارد کار بخش خصوصی شده است. آقایان دولت در ایران بزرگ نیست، بلکه دولت چند وظیفه مهم دارد.

او ادامه داد: تأمین امنیت، ایجاد دادگستری، تأمین اجتماعی خوب، آموزش و پرورش مناسب و عدالت. دولت باید به این کارها برسد و از بنگاه داری خارج شود. در دنیا دولت‌ها ۹۰ درصد از طریق مالیات تأمین منابع می‌کنند اما مشکل ما این است که متأسفانه وابستگی شدید به نفت داریم و حالا وقتی که بحث مالیات می‌شود صنعتی‌ها بیشترین مالیات را پرداخت می‌کنند. میزان فرار مالیاتی در اقتصاد ایران گسترده است و به همین منظور فشار بر روی افرادی می‌آید که شفافیت مالیاتی دارند. ما همگی باید به دنبال اصلاح سیستم باشیم.

مالیات را طبق سامانه مکانیزه فروش کاهش می‌دهیم

وی افزود: وقتی این دولت سرکار آمد بانکها ۳۲ درصد بهره می‌گرفتند. ما می دانیم که نرخ سود را باید پایین بیاوریم اما تا این وضع حاکم است، همین مشکل است. ما در طرح جامع مالیاتی می‌خواهیم فشار را از روی افراد با مالیات شفاف کم کنیم. در طرح جامع مالیاتی که تا پایان امسال اجرایی می‌شود یک بانک جامع اطلاعاتی خواهیم داشت و این امکان را سازمان مالیاتی پیدا می‌کند که همه اسناد و مدارک مالی افراد را در دست داشته باشد و اینگونه می توانیم به مالیات منطقی دست پیدا کنیم.

وزیر اقتصاد به بحث ارزش افزوده اشاره کرد و گفت: متأسفانه در ایران به دلیل مشکلات انتقال مالیاتی از تولید کننده به مصرف کننده، ارزش افزوده ناقص انجام می‌شود و فشار به تولید کننده می‌آید. به همین منظور لایحه سامانه مکانیزه فروش را به مجلس تقدیم کردیم که هر کس به این سامانه متصل شود از پنج سال تخفیف مالیاتی بهره می‌گیرد و آنجا ما طبق این سامانه متوجه می‌شویم که کدام تولیدکننده درآمد پایین دارد و طبق آن درآمد مالیات آن را کاهش می‌دهیم.

مانند ماهیگیر حرفه‌ای ماهی درشت‌ها را برمی‌داریم

طیب نیا اضافه کرد: ما هر یک تا دو ماه به اصفهان می‌آییم و مشکلات را هم می‌دانیم. شما بخش خصوصی باید کمک کنید تا مشکلات حل شود. ما نباید به دنبال این باشیم که مالیات نگیریم و شما مالیات ندهید ما باید به دنبال راه حلی باشیم که مالیات عادلانه بگیریم. یک ماهیگیر حرفه‌ای وقتی تور می اندازد ماهی ریزه‌ها را به دریا برمی‌گرداند و درشتها را برمیدارد ما در وزارت اقتصاد همین کار را می‌کنیم. هرچه شما رونق بیشتری داشته باشید، من دولتی هم رونق دارم. وقتی بخش خصوصی کم درآمد باشد من هم مشکل پیدا می‌کنم. مشکل دولت نفتی این است که توجهی به بخش خصوصی نمی‌کند. قطعاً دولت دوست دارد که مردم رونق داشته باشند.

وی ادامه داد: من در این حد می فهمم که درآمدها منوط به درآمدهای بخش خصوصی است. نمی‌گویم سیستم من در وزارت اقتصاد کارا و درست است چون ما هم در کشوری روی کار آمده‌ایم که نفتی بوده و درست حرکت نکرده ولی تصمیم گرفته‌ایم که درست حرکت کنیم.

اصفهان ۱۰درصد کاهش مالیات داشته است

وزیر اقتصاد در پاسخ به اعتراضات تولیدکنندگان اصفهانی مبنی بر مالیات گفت: استان اصفهان در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۳، ۱۰ درصد کاهش مالیات داشته در حالی که در همه استانها ۱۷ درصد رشد مالیاتی داشته‌ایم. حرکت درست یعنی این، اصفهان استانی صنعتی است، صنعت در رکود است بنابراین مالیاتش کاهش پیدا کرده است.

چه کسی گفته بانکها معدن پولی هستند؟

طیب نیا به سیستم بانکی اشاره کرد و گفت: گاهی برخی صحبت‌ها را نمی‌شود گفت. سیستم بانکی که ما تحویل گرفتیم مشکلات بسیار عدیده‌ای داشت و میزان وام دهی محدودی. کفایت سرمایه بانکی در ایران چهار درصد است در حالی که کفایت سرمایه بانکی در دنیا در کمترین حالت هشت درصد است. ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دولت به بانک‌هاست. این وضع بانک‌های ما است.

او ادامه داد: چه کسی گفته بانکها معدن پولی هستند؟ بانک ها که مریض نیستند که پول را راکد نگه دارند امروز بانکها تمام پول ممکن را وام داده‌اند و حتی از بانک مرکزی اضافه برداشت داشته و برای دیرکردهای خود ۳۴ درصد جریمه می‌دهند و بالای ۷۰ درصد بانکها استحمال می‌کنند. والله قسم همه تلاش خود را گذاشته‌اند تا کاهش نرخ سود بانکی اتفاق بیفتد. امروز ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان GDP این کشور است. اما رونق کم کم در حال آمدن است.

۱۷۰۰ میلیارد تومان برای دادن یارانه کم آوردیم

وی خاطرنشان کرد: دیشب قرار بوده یارانه‌ها را بدهند. ۱۷۰۰ میلیارد تومان برای دادن یارانه کم آوردیم. محدودیت ما کم نیست. من در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ تمام واگذاری‌هایی که انجام داده ام به بخش خصوصی بوده است.