موانع پیش روی بارزانی در مسیر استقلال

بارزانی همچنین از چند ماه پیش قرار بوده به تهران سفر کند اما هنوز هم این سفر انجام نشده و ظاهرا در مورد برخی مسایل، بین او و مقامات ایران، اختلاف نظراتی وجود دارد که فعلا هر دو طرف، ترجیح می دهند به طور رسمی در این مورد صحبت نکنند اما ناگفته پیداست که یکی از مهم ترین گلایه ها از بارزانی، اصرار مداوم او بر ضرورت جدایی اقلیم کردستان، تشکیل دولت مستقل کُردی و جدا شدن از عراق است.

البته بارزانی در بغداد و در کنفرانس مطبوعاتی با سید عمار حکیم در این مورد، نکته ای بر زبان آورد که ظاهرا فهمیدن معنی آن، بسیار دشوار است. او در پاسخ به سوال یک خبرنگار در مورد استقلال کردها گفت: «ما به نبال استقلال هستیم و نه جدایی از عراق.»

حال به بیان پاسخ هایی کوتاه برای این پرسش بپردازیم که مهم ترین موانع و مشکلاتی که بارزانی در مسیر تداوم قدرت و حرکت به سوی استقلال دارد، کدامند:

۱.در معادلات سیاسی داخلی اقلیم کردستان، مشکلات جدی یی بر سر راه بارزانی وجود دارند. حزب اتحادیه میهنی (PUK) به رهبری جلال طالبانی و جنبش تغییر یا گوران به رهبری نوشیروان مصطفی امین، با تمام توان در برابر بارزانی ایستاده اند و معتقدند؛ از آن جایی که دوران قانونی و حقوقی ریاست بارزانی بر اقلیم پایان یافته، باید از قدرت کناره گیری کند. اما او حاضر نیست چنین چیزی را بپذیرد و تمایل دارد رویای ایجاد دولت مستقل کُردی، در دوران ریاست خود او محقق شود و این افتخار برای همیشه در دفتر خاطرات خاندان بارزانی ثبت گردد. بارزانی در واکنش به رفتار مخالفین، پارلمان اقلیم را تعطیل کرده و وزرای مخالف را به خانه فرستاده است اما با این حال، تحرکات مخالفین و امواج تبلیغاتی آنان، آرامش را از مسعود بارزانی و برادرزاده و دامادش نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم گرفته است و این تنش داخلی، نه تنها راه را برای استقلال هموار نمی کند، بلکه تداوم اقتدار عادی بارزانی را با مشکل جدی روبرو می کند.

۲.اقلیم کردستان عراق از بحران اقتصادی می نالد.بغداد بودجه نمی فرستد، جنگ با داعش هزینه های سنگینی دارد و علاوه بر این، فساد اقتصادی موجود و نظام بروکراتیک عجیبی که در آن یک میلیون و پانصد هزار نفر حقوق بگیر -یک نفر از هر شش نفر جمعیت کردهای اقلیم- دارد، همه ی پول ها و بخش عظیمی از قدرت در دست خود بارزانی است و با این حال، او در موقعیت خوبی قرار ندارد. در اقلیم تعداد بیکارها فراوان است، بخشی جدی از مردم از رفاه و امکانات اولیه برخوردار نیستند و در یک کلام، اقلیم کردستان عراق در شرایط کنونی، الگو و نمونه اینیست که اثبات کند رهبران و احزاب کُرد در طول ۲۵ سال اخیر، «کردستان» خوب و توانمندی به وجود آورده اند که حالا بخواهند برای آن، دولت مستقل هم ایجاد کنند.

۳.آمریکا و اتحادیه اروپا، هنوز هم حاضر نیستند به طور رسمی با ایجاد دولت مستقل کُردی موافقت کنند. اگر چه آنها، آشکارا و با صدای بلند، با این پروژخ مخالفت نمی کنند اما در عین حال، حاضر نیستند نقش حامی و کاتالیزئر را ایفا کنند و به عبارتی روشن، دولت مستقل کُردی، در عراق، به شکل جدی با مشکلِ شناسایی و به رسمیت شناختن جهانی روبرو خواهد بود.

۴.حل مشکل پیچیده ای به نام مناطق کردنشین خارج از اقلیم کردستان، همچون کرکوم و سایر مناطق، بسیار پیچیده است و این مساله نیز یکی از دردسرهای جدی بین دولت کُردی و بغداد خواهد بود.

۵.در بُعد منطقه ای و به ویژه کشورهای مجاور، آشکار است که ایران با مستقل شدن کردها مخالف است اما مشخص نیست که دل سپردن و اعتماد به ترکیه هم بتواند شرایط لازم برای استقلال کردها را فراهم کند. به ویژه آن که رابطه کنونی بین اقلیم و ترکیه، رابطه بین حزب دموکرات کردستان و آکپارتی و یا رابطه بین بارزانی و اردوغان است و همه جانبه نیست.

۶.نسل جدید جونان کُرد که هم اکنون مانند دیگر جوانان جهان، به اینترنت و ماهواره دسترسی دارند، اندک اندک به سمت و سوی گفتمان اهمیت استراتژیک رفاه و شرایط استاندارد زندگی حرکت کرده اند و مفهومی به نام استقلال کردها، قداست و اهمیت بیست و حتی ده سال پیش خود را از دست داده است و هم اکنون بسیاری از جوانان کُرد اقلیم، در آرزوی زندگی در اروپا هستند و نه زندگی در یک دولت مستقل کُردی.