موتور تعطیلاتی توسعه «کره»

روزنامه دنیای اقتصاد: کره‌جنوبی در سال ۲۰۰۲ تصمیم گرفت تعطیلات را در هفته به دو روز افزایش و تعداد روزهای کاری خود را به ۵ روز در هفته تقلیل دهد. گرچه برخی رهبران کسب و کارها در مورد کاهش ساعات کاری دغدغه‏هایی داشتند و حدس می‏زدند سودآوری شرکت‌های آنان کاهش یابد، اما اجرایی شدن این تصمیم یکی از عوامل توسعه کره‌جنوبی به شمار می‌رود.

محاسبات نهادها و موسسات تحقیقاتی در کره جنوبی نشان می‌دهد دوروزه شدن تعطیلات در افزایش رشد اقتصادی، بهبود برخی کسب‌وکارها و ارتقای سطح رفاه اثر داشته است.

کره‌جنوبی در سال 2002 تصمیم گرفت تعطیلات خود را در هفته به دو روز افزایش و تعداد روزهای کاری خود را به 5 روز در هفته تقلیل دهد. بهبود صنعت سفر و گردشگری در این کشور از جمله دلایلی بود که کره‌جنوبی را به اتخاذ چنین تصمیمی واداشت. علاوه‌بر این، عموما دولت‏ها چنین تصمیماتی را در جهت بهبود تعادل میان کار و زندگی و نیز افزایش رفاه خانواده‏ها انجام می‏دهند که خود می‌تواند بر بهره‏وری نیروی کار در کشور موثر بوده و از این طریق بر تولید و اقتصاد یک کشور اثر بگذارد.

در برخی تحقیقات ابتدایی که در کره‌جنوبی انجام گرفته بود، گمان می‏رفت تغییراتی که در بخش گردشگری به‌دلیل اعمال این سیاست روی ‏می‌دهد این‌گونه باشد: تقاضای سفرهای داخلی تا 7 درصد در سال افزایش پیدا کند؛ الگوی ترجیحی سفر مبتنی بر سفرهای خانوادگی، تورهای سلامت و برخی موارد دیگر از این دست باشد؛ کسب‌وکار بخش گردشگری با فراهم آوردن اقامتگاه‏های ارزان‏قیمت‏تر تغییر کند و در نهایت تعداد افراد شاغل در بخش منابع انسانی صنعت گردشگری به لطف کارآمدتر شدن مدیریت گردشگری بهبود یابد.

کره‏ای‏ها از گذشته به دلایلی از جمله دستمزدهای پایین، ۶ روز در هفته سرکار می‏رفتند. گفت‌وگوها میان اتحادیه‏های کارگری و شرکت‌ها که ۵ روز کاری در هفته را اجرا می‏کردند، از ماه مه سال ۲۰۰۰ آغاز شد. پس از مذاکرات طولانی و خسته‏کننده، بخش بانکی نخستین قسمتی بود که با هفته کاری ۵ روزه در اواخر ماه مه آن سال موافقت کرد. اگرچه نهادهای دولتی و برخی شرکت‌های خصوصی پیش از آن هفته‏های کاری ۵ روزه را معرفی کرده بودند که عمدتا با تعطیلات شنبه‏ها انجام می‏شد، اما اکثریت شرکت‌های این کشور و تمام نهادهای آموزشی هنوز در روز شنبه نیمه تعطیل بودند.

البته تمام این امور از سال ۲۰۰۲ با شدت بیشتری رو به تغییر گذاشت و شرکت‌های بیشتری به این تقاضا که کارگران می‏خواستند کار کمتری کنند و از زندگی بیشتر لذت ببرند، پاسخ دادند.تعطیلات دو روزه در زمان رئیس‌جمهوری کیم دائه جونگ آغاز شد که در سال ۱۹۹۷ برای انجام اصلاحات و برنامه‏های رفاهی انتخاب شده بود. دولت این کشور نقش میانجی بین نیروی کار و مدیریت را بیش از دو سال به‌عهده گرفت تا به آنها کمک کند بر معضلات مربوط به قانون ۵ روزه شدن هفته کاری چیره شوند. اما دو طرف با توجه به مشکلاتی که داشتند، در دستیابی به توافق نهایی برای کاهش دستمزدها و موارد دیگر در ازای هفته‏های کاری کوتاه‌تر، با مشکلاتی مواجه شدند.

نظام کاری 5 روزه که خواهان کاهش ساعات کاری قانونی از 44 ساعت به 40 ساعت بود، یکی از موضوعاتی بود که بیشترین درگیری و چانه‏زنی را میان نیروی کار و مدیریت به وجود آورده بود. نیروی کار می‏خواست اطمینان یابد که از این سیاست متضرر نمی‏شود و مرخصی با حقوق بیشتر دریافت می‏کند، درحالی‌که مدیریت درصدد حداقل کردن آنها بود. برای فراهم آوردن توافق میان مدیریت و نیروی کار، دولت به بانک‏ها و نهادهای مالی کمک کرد تا با هفته کاری 5 روزه انطباق پیدا کنند. دولت در آن زمان تصمیم خود را گرفته بود که این نظام جدید کاری را تا سال 2010 در تمامی بخش‏های اقتصاد اجرایی کند. با این وجود، برخی رهبران کسب و کارها در مورد کاهش ساعات کاری دغدغه‏هایی داشتند و حدس می‏زدند سودآوری شرکت‌های آنان کاهش یابد. منتقدان عقیده داشتند سیستم جدید تا 8/ 19درصد میزان مخارج را افزایش می‏دهد و هزینه‏های رفاهی و نیروی کار را بالا می‏برد که به نوبه خود می‏توانست موجب افزایش 8/ 15 درصدی در قیمت محصولات شود.

آنان فکر می‏کردند ممکن است رقابت‏پذیری کره در صادرات تحت تاثیر قرار بگیرد که حدود یک‌سوم تولید ناخالص داخلی کره را تشکیل می‏داد و به‌دلیل این مساله ممکن بود، کسب‌وکارهای محلی این کشور را ترک کنند. همین‌طور این تعطیلات برای بنگاه‏های کوچکی که تا حد زیادی وابسته به نیروی انسانی بوده و از کمبود آن رنج می‏بردند، اثر منفی می‏گذاشت. برخی از صاحبان صنایع نیز معتقد بودند تعطیلات دو روزه در کره باید اختیاری و بدون الزام قانونی باشد تا زمان لازم را برای تعدیل و یافتن راه‏هایی برای جبران زیان‏های وارده فراهم آورد. با این وجود، دولت برای اجرایی کردن تعطیلات دوروزه در تمام بخش‏ها فشار آورد و البته مشوق‏هایی مانند کاهش مشارکت آنها در تامین وجوه تامین اجتماعی برای بنگاه‏های کوچک و متوسط ایجاد کرد.

از سوی دیگر کاهش یافتن روزهای کاری هفته، برای صنعت سفر و گردشگری محلی نیز تاثیراتی را به همراه داشت. نهاد تحقیقات گردشگری کره‌جنوبی در سال ۲۰۰۲ گزارشی را منتشر کرد که مطابق آن پیش‏بینی شده بود اگر تولید ناخالص داخلی کره‌جنوبی با نرخ ثابت سالانه ۴ تا ۵ درصد تا سال ۲۰۰۷ به رشد ادامه دهد، تعداد گردشگران کره به‌طور میانگین بین سال‏های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ سالانه ۱/ ۷ درصد افزایش خواهد یافت. این سازمان همچنین پیش‏بینی می‏کرد درآمد ایجاد شده از صنعت گردشگری محلی به‌طور میانگین سالانه ۹/ ۲تریلیون وون (معادل با ۴۱/ ۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲) افزایش یافته و در مجموع تا پایان سال ۲۰۰۷ به ۹/ ۱۷ تریلیون وون برسد. آژانس‏های سفر محلی نیز با ارائه بسته‏های سفر جدید برای خانواده‏ها و طبیعت گردی، روی افزایش میزان سفرها در آخر هفته حساب باز کرده بودند. آژانس‏های سفر این کشور معتقدند کره‏ای‏ها تقریبا به‌طور منظمی در دهه گذشته به تمام گوشه‏های جهان سفر کرده‏اند که البته با تعداد بیشتر شاغلان جوان‏تر که زمان محدودتری برای سفر دارند، آنان باور دارند مقاصدی که در فاصله نزدیک‏تر قرار داشته باشند، محبوبیت بیشتری نیز خواهند یافت.

پارک‏های سرگرمی و تفریحگاه‏ها نیز با مطرح شدن این تعطیلات دو روزه آخر هفته شروع به افزایش تسهیلات خود کردند. همچنین شرکت هیوندای موتور افزایش ۴۱ درصدی از نظر تعداد فروش وسایل نقلیه تفریحی در طول ۵ ماه نخست سال ۲۰۰۲ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته را تجربه کرد. علت آن هم این بود که خانواده‏ها آمادگی بیشتری برای استفاده از جاده‏ها پیدا کرده بودند.

علاوه‌بر اینها، وقتی زمان مردم برای تعطیلات از یک روز به دو روز افزایش پیدا کرد، سفرهای بیشتری انجام شد و اقامت شبانه نیز افزایش یافت و از این طریق صنایع اقامتی نیز تحت‌تاثیر قرار گرفتند. برخی شرکت‌های ارائه‏کننده تورهای داخلی به‌دلیل افزایش تعطیلات، انتظار افزایش فروش 20 درصدی در سال 2003 را داشتند. برخی تفریحگاه‏ها نیز مانند مجموعه اسکی هیوندای سونگ‏وو در شمال شرقی کره‌جنوبی، به تسهیلات خود در پی انتظار مبنی بر ورود تعداد گردشگران بیشتر، افزودند و سعی کردند برای این کار بسته‏های سفر آخر هفته را طراحی کنند.با این وجود، مسوولان گردشگری و تحلیلگران این بخش معتقد بودند که کار بیشتری باید انجام می‏شد تا به جذابیت سفرهای داخلی کمک شود که افزایش و به روز کردن تسهیلات اقامت و اسکان دادن مسافران، در کنار به روز کردن زیرساخت‏ها برای فعالیت‏های مربوط به فراغت و ورزشی از این جمله بودند.

ایجاد ترافیک شدید در بزرگراه‏های کشور کره‌جنوبی نیز به نوبه خود مساله‏ساز بود. برای حل کردن مسائل موجود در این سیاست‌گذاری، وزارت فرهنگ و گردشگری کره‌جنوبی طرحی را به اجرا گذاشت تا گردشگری داخلی این کشور را ارتقا دهد و حمایت مالی مورد نیاز را برای ساخت تسهیلات ورزشی و فراغتی بیشتر در سراسر کشور برعهده گرفت.

اهدافی که کره‌جنوبی با سیاست‌های مربوط به تعطیلات و برخی سیاست‌های دیگر مد نظر داشت، برای کشور مزایای فراوانی به همراه می‏آورد. این اهداف شامل درآمدزایی ۹/ ۵میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۲ و ۱۰ میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۸ از محل گردشگری، ورود ۵/ ۵ میلیون گردشگر خارجی در سال ۲۰۰۲ و ۷ میلیون نفر در سال ۲۰۰۸ بود. همچنین گسترش یکپارچگی این کشور با جهان و اقتصاد جهانی، جذاب شدن سفر به این کشور در شرق آسیا و ۵ روزه شدن هفته کاری، از عوامل اثرگذار بر افزایش تعداد گردشگران در کره‌جنوبی محسوب می‏شد.

کره‌جنوبی تنها عضو سازمان همکاری توسعه اقتصادی بود که برنامه آن ۶ روز کاری در هفته و شنبه‏های آن به صورت نیمه تعطیل بود. پیش از برقراری این سیاست، با توجه به آماری که وزارت کار کشور کره‌جنوبی اعلام کرده بود، مردم این کشور به‌طور میانگین ۹/ ۴۷ ساعت در هفته کار می‏کردند که از بسیاری کشورها ازجمله تایوان که میانگین ساعات کاری آن ۶/ ۴۴ ساعت بود، ایالات متحده آمریکا با میانگین ۴/ ۳۷ ساعت، آلمان با ۹/ ۴۲ ساعت و ژاپن با ۳/ ۳۶ ساعت بیشتر بود. کارمندان بانکی که تعداد آنان به بیش از ۸۰ هزار نفر می‏رسید نخستین بهره را از سیاست مربوط به افزایش تعطیلات بردند. طبق تحقیقات اقتصادی شرکت خصوصی سامسونگ، هفته کاری ۵ روزه مصرف داخلی را تا ۱۰ درصد افزایش می‏داد و موجب می‏شد رشد اقتصادی این کشور تا ۵۷/ ۰ درصد افزایش پیدا کند.

بانک مرکزی کره نیز در پیش‏بینی‏های خود اعلام کرده بود که هفته کاری کوتاه‏تر موجب خلق تقریبا ۲/ ۲ میلیارد دلار در سال می‏شود. انتظار می‏رفت این سیاست جدید مخارج گردشگری را تا ۱۰ درصد افزایش داده و ۷۴ هزار و ۶۴ شغل ایجاد کند. از سوی دیگر، ‏ طبق تحقیقات مرکز مشاوره تحقیقات صنعت تفریحات کره، انتظار می‏رفت صنعت تفریحات داخلی این کشور تا سال ۲۰۱۰ در نتیجه کاهش هفته کاری، به بازاری ۵/ ۳۳ میلیارد دلاری ارتقا پیدا کند. به عقیده سازمان کار کره‌جنوبی، هفته‏های کاری کوتاه‏تر در نهایت با بهبود بخشیدن به فرهنگ کسب و کار در کشور موجب رشد اقتصادی می‏شدند. در هر حال ارائه این آمارها اگرچه بعدها به‌طور منسجم ادامه پیدا نکرد، اما تحقیقات کلی نشان‌دهنده این بود که تعطیلات دو روزه اثر مثبتی بر گردشگری کره‌جنوبی داشته است.