مقاومت دارویی در ایران جدی است
آمار سازمان جهانی بهداشت حاکی است ایران به لحاظ سرانه مصرف دارو، جزو ۲۰ کشور نخست دنیاست و در آسیا بعد از چین، مقام دوم را دارد. البته برخی معتقدند که این آمار دقیق نیست، زیرا کار کارشناسی در این زمینه در کشورمان انجام نشده است.
روزنامه ایران: با پیشرفت طب، دسترسی مردم به اطلاعات پزشکی، افزایش چشمگیری یافته است. به طوری که افراد با دیدن کوچک‌ترین مشکلی، شروع به جست‌و‌جو درباره بیماری احتمالی و روش‌های درمان آن می‌کنند و بسیاری از آنان بدون اینکه نگران عوارض خوددرمانی باشند، به سراغ انواع داروهای پیشنهادی می‌روند و این در حالی است که مصرف نادرست یا ناقص داروها می‌تواند باعث تشدید بیماری شود. متأسفانه در کشور ما مصرف دارو بدون تجویز پزشک معالج، به فراوانی انجام می‌شود و در این مورد سختگیری‌های لازم صورت نمی‌گیرد و از این‌رو آمار مصرف دارو در کشور رشد فزاینده‌ای دارد، که نگران‌کننده است.
سرانه مصرف دارو در ایران
آمار سازمان جهانی بهداشت حاکی است ایران به لحاظ سرانه مصرف دارو، جزو ۲۰ کشور نخست دنیاست و در آسیا بعد از چین، مقام دوم را دارد. البته برخی معتقدند که این آمار دقیق نیست، زیرا کار کارشناسی در این زمینه در کشورمان انجام نشده است.
آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز حاکی است در ۸ سال گذشته، متوسط تعداد داروهای تجویز شده در هر نسخه، بیش از ۴ قلم بوده است که در حال حاضر به ۶/۳ قلم رسیده. حال آنکه میانگین جهانی آن، کمتر از ۲ قلم در هر نسخه است. بررسی‌های انجام شده از سوی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد یکی از ۵ داروی اول پرمصرف در کشور، انواع آنتی بیوتیک‌هاست و ایرانیان در سال میلیارد‌ها تومان آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند که بخش اعظم آن، «آموکسی سیلین» است.
کارشناسان سازمان جهانی بهداشت معتقدند، در سال‌های اخیر مقاومت بیماری‌ها در برابر آنتی بیوتیک به یک معضل جهانی تبدیل شده و با وجود هشدار سازمان‌های بهداشتی، هنوز 30 درصد آنتی بیوتیک‌های تجویزی، غیرضروری است. آنان همچنین می‌گویند، آنتی‌بیوتیک یک منبع با ارزش دارویی است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و استفاده از آن فقط با تجویز پزشک معالج و در یک دوره درمانی کامل، مؤثر است. اما متأسفانه استفاده‌های مکرر و نابجا از آن، یکی از مهمترین دلایل افزایش باکتری‌های مقاوم به دارو محسوب می‌شود.
تجویز و مصرف غیر منطقی دارو
دکتر فاطمه سلیمانی ـ مسئول کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در مورد مصرف غیر منطقی آنتی‌بیوتیک در کشور، می‌گوید: «در حال حاضر متأسفانه ما در کشور با تجویز و مصرف غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک‌ها مواجه هستیم و زمانی هم که تجویز بدرستی انجام می‌شود، نبود آگاهی بیماران از مقدار دارویی که برایشان تجویز شده است، باعث مصرف نادرست دارو می‌شود.»
وی با بیان این مطلب که بسیاری از بیماران به دلیل مراجعات مکرر به پزشک، انبوهی از انواع آنتی بیوتیک‌ها را در خانه نگهداری می‌کنند، می‌افزاید: «یکی از دلایل مصرف نکردن دارو، این است که بیماران روند درمان را به طور کامل طی نمی‌کنند و به محض اینکه عوارض بیماری کم شد، مصرف دارو را قطع می‌کنند و بعدها با بروز علائم بیماری به طورخودسرانه و بدون تجویز پزشک معالج، شروع به مصرف آنتی‌بیوتیک‌های باقی مانده می‌کنند که متأسفانه این نحوه درمان، باعث تجویز مصرف غیر منطقی دارو در جامعه شده است.»
آموزش زنان خانه‌دار
دکتر سلیمانی از آموزش زنان خانه‌دار در خصوص مصرف منطقی دارو برای نخستین بار در کشور، خبر می‌دهد و می‌گوید: «آموزش‌های همگانی مردم اعم از کودکان و زنان خانه‌دار و شاغل، از محور فعالیت‌های کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.»
وی با بیان اینکه برای آموزش مصرف منطقی دارو برای کودکان کتاب قصه‌ای تهیه و تدوین شده است، می‌افزاید: «برگزاری مسابقه کتابخوانی ویژه دانش‌آموزان، از برنامه‌های آموزشی این وزارتخانه است و با توجه به نقش محوری زنان در خانواده و تأثیرگذاری آنان در مصرف صحیح و منطقی دارو در محیط خانه، زنان خانه‌دار و شاغل در قالب برگزاری کارگاه و ارائه جزوات، آموزش می‌بینند.»
دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یادآوری می‌کند: «طرح پایلوت آموزش به زنان خانه‌دار، در شهر و ۲ روستای قم با استقبال خوبی همراه شد که بر اساس نتایج آن، طرح مزبور سراسری می‌شود.»
فرهنگسازی در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
دکتر طلعت قانع ـ مدیر سامانه پاسخگویی دارویی ۹۰۱۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد مصرف دارو در کشور به ایران می‌گوید: «متأسفانه اغلب بیماران، آنتی‌بیوتیک‌ها را درست و منطقی مصرف نمی‌کنند. وقتی آنتی بیوتیک توسط پزشک معالج برای بیمار تجویز می‌شود، باید تا آخر به مصرف برسد حال آنکه بسیاری از بیماران به محض برطرف شدن عوارض به‌طور خودسرانه مصرف آن را قطع می‌کنند و این مسأله باعث به وجود آمدن مقاومت دارویی بدن، نسبت به آن آنتی بیوتیک می‌شود. از این‌رو چون آنتی‌بیوتیک نامنظم مصرف شده است، بدن دیگر به آن پاسخ نمی‌دهد و مشکل ساز می‌شود.»
به گفته وی در حال حاضر در کشور داروخانه‌ها مجاز به دادن آنتی‌بیوتیک به بیماران بدون نسخه پزشک نیستند و خوشبختانه در چند سال اخیر این فرهنگ در جامعه جا افتاده است که آنتی‌بیوتیک باید با نظر پزشک مصرف شود. مصرف آنتی‌بیوتیک باید منطقی باشد، به عنوان مثال تا ۲۴ ساعت برای کودکی که دچار سرماخوردگی شده است، نمی‌توان کاری انجام داد و آنتی بیوتیک هم نباید تجویز و مصرف شود. اما بعد از این مدت اگر کودک دچار گلو درد چرکی شد، باید از آنتی بیوتیک استفاده کند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر