اداره زندگی با حداقل ۱۹۰۵ تومان در دوران جنگ
زهرا علياكبري در روزنامه اعتماد نوشت: بررسي بودجه كل كشور در سالهاي جنگ نشان ميدهد، ايران جنگ هشتساله را با بودجهاي كمتر از ١٠٠ ميليارد دلار اداره كرده است.
زهرا علياكبري در روزنامه اعتماد نوشت: بررسي بودجه كل كشور در سالهاي جنگ نشان ميدهد، ايران جنگ هشتساله را با بودجهاي كمتر از ١٠٠ ميليارد دلار اداره كرده است. بودجه كل كشور در اين سالها به بيش از ٥ هزار و ٢٢٨ ميليارد تومان- به قيمتهاي ثابت- رسيده است كه تبديل اين رقم به دلار نشان ميدهد بودجه كل كشور در اين دوره هشت ساله سخت از تاريخ، نزديك به ٩٩ ميليارد دلار بوده است.
با توجه به گرد شدن اعداد بودجه، ميتوان اين رقم را در حدود صد ميليارد دلار برآورد كرد. خسارتي كه جنگ تحميلي متوجه ايران كرد بسيار بيش از اين ارقام بود بهطوري كه با وجود نزديك به سه دهه از پايان جنگ تحميلي، برخي از خرابيهاي به جا مانده از دوران جنگ هنوز بازسازي نشده است. شايد اطلاع از ميزان دستمزد مردمي كه پشت جبههها چرخهاي اقتصاد كشور را به حركت در ميآوردند جذاب باشد.
حداقل دستمزد
دوران جنگ، دورهاي بسيار حساس در تاريخ معاصر ايران تلقي ميشود. حضور گسترده داوطلبان براي حضور در جبهه از مهمترين دلايل ايستادگي ايران در برابر كشوري بود كه حمايت گسترده جهاني را براي جنگ مقابل ايران پشت خود داشت.
در دوره هشت ساله جنگ تحميلي، ٥ سال حداقل دستمزد در ايران افزايش نيافت. در سال ١٣٥٩ حداقل دستمزد برابر با ١٩٠٥ تومان در ماه بود. اين دستمزد تا سال ١٣٦٣ دوام آورد و شرايط خاص كشور مانع از افزايش دستمزدها در اين دوران شد. در سال ١٣٦٤ حداقل دستمزد در هر ماه به ٢١٦٠ تومان افزايش يافت و اين رقم تا دو سال دوام آورد. در سالهاي ١٣٦٦ و ١٣٦٧ نيز حداقل دستمزد به ترتيب ٢٢٨٠ و ٢٤٩٠ تومان شد.
رشد اقتصادي
بدون ترديد در دوران جنگ تحميلي انتظاري براي رشد اقتصادي وجود نداشت اما با اين حال رشد اقتصادي ايران با نفت در سه سال مثبت بود. اقتصاد ايران در اين دوره زماني رشد اقتصادي مثبت ٦/١٢ درصد تا منفي ١/١٥ درصد را تجربه كرد.
بالاترين رشد اقتصادي به سال ١٣٦١ مربوط بود و كمترين رشد اقتصادي در اين دوره هشت ساله نيز مربوط به سال ١٣٥٨ يعني در نخستين سال آغاز جنگ تحميلي بود. در اين سال رشد اقتصادي با نفت منفي ١/١٥ درصد اعلام شد. در صورت احتساب رشد اقتصاد بدون نفت نيز هفت سال رشد اقتصادي منفي بود و تنها يك سال رشد اقتصادي كشور در اين دوره بدون محاسبه نفت مثبت برآورد شده است.
تورم
بررسيهاي تاريخي نشان ميدهد در اين دوره زماني ايران غالبا با تورمهاي دو رقمي و بالا، دست و پنجه نرم ميكرد با اين حال به دليل تامين بخش مهمي از ارزاق موردنياز جامعه به واسطه كوپن، تورم معيشت مردم را نشانه نميگرفت. تورم بالا از پس گذشت سه دهه هنوز مشكل اصلي اقتصاد ايران تلقي ميشود. در سالهاي جنگ خريد كالاهاي بادوام مانند يخچال، گاز، تلويزيون و خودرو براي بخش مهمي از جامعه ايران دشوار بود و تعاونيها با ارايه اين اقلام سعي در تامين نيازهاي جامعه ايران داشتند. بالاترين نرخ تورم در اين مقطع زماني به سال ١٣٦٦ و ١٣٦٧ باز ميگشت. نرخ تورم در اين دو سال ٧/٢٧ و ٩/٢٨درصد برآورد شده بود. كمترين نرخ تورم نيز در سال ١٣٦٤ اتفاق افتاد. در اين سال نرخ تورم به ٩/٦ درصد رسيد. اين نرخ البته در تمامي چهار دهه اخير نرخ بسيار اندكي تلقي ميشود.
بودجه كل كشور
ايران بودجه سال ١٣٥٨ را در حالي نوشته بود كه تصويري از وقوع جنگ در جامعهاي كه به تازگي انقلاب را تجربه كرده بود، وجود نداشت. بودجه سال ١٣٥٨ برابر با ٢٨٩ ميليارد تومان بود. پس از آن در سال ١٣٥٩ بودجه كل كشور با افزايشي ٣/٩ درصدي به ٣١٦ ميليارد تومان رسيد. آخرين بودجهاي كه در دوران جنگ تحميلي نوشته شد، ٩٠٠ ميليارد تومان بود. به اين ترتيب بودجه كل كشور در نخستين سال آغاز جنگ تحميلي ٢٨٩ ميليارد و در سال پاياني آن ٩٠٠ ميليارد تومان بود. روند رو به رشد بودجه كل كشور در سالهاي ١٣٦١ و ١٣٦٦ حفظ نشد. در اين دو سال بودجه كل كشور به ترتيب كاهشي برابر ٨/١ درصد و نيم درصد را نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن تجربه كرد. مقايسه بودجه ريالي با بودجه دلاري نشان ميدهد به دليل افزايش قيمت دلار، در حالي كه بودجه ريالي رشد كرده است، بودجه دلاري كشور كاهش يافته است.
دلار
دلار در دوره جنگ هشت ساله كالايي بسيار مهم بود. دستمايه بسياري از فيلمها در اين دوره زماني دلار و دلارفروشي و سوداي خريد و فروش دلار بود. اين روند تا سالهاي پس از آن نيز ادامه يافت. بالاترين نرخ دلار در دوره هشت ساله جنگ به سال ١٣٦٦ و پايينترين نرخ دلار به سال ١٣٥٨ برميگردد. نرخ دلار تنها يك بار در اين دوره هشت ساله كاهش يافت. در سال ١٣٦٧ متوسط قيمت دلار٣ تومان پايينتر از متوسط قيمت دلار در سال ١٣٦٦ برآورد شد. جدول زير تصويري از اقتصاد ايران در دوره جنگ تحميلي را نشان ميدهد.
نظر کاربران
خب این برگرده به اینکه اون زمان دولت های وقت مدیریت خوبی داشتن ....و من خودم یادمه که بعداز جنگ که باید کشور های مشکلات زیادی رو تحمل میکرد اوضاع از الان خیلی بهتر بود وحتی اقای هاشمی رفسنجانی سردار سازندگی لقب گرفت