راز جان‌سختی خرس آبی کشف شد

مجله دیجی کالا - زهرا غلامی: خرس‌های آبی جانوران میکروسکوپی هستند که می‌توانند در هر شرایطی زنده بمانند. آنها می‌توانند ۳۰ سال در یک فریزر دوام بیاورند؛ در مقابل دهیدراسیون، دمای جوش و دمای زیر صفر و تشعشعات شدید مقاوم باشند؛ و بدون اینکه آسیبی ببینند در حلال‌های ارگانیک غوطه‌ور شوند یا به فضا بروند. حالا ظاهرا راز قدرت‌ بقای خارق‌العاده آنها و مقاومت‌شان در برابر تشعشعات آشکار شده است. دانشمندان توالی ژنتیکی ژنوم آنها را تعیین کرده و به اسرار آنها پی برده‌اند.

این گونه‌ی زیستی به مرور زمان، توانایی تحمل شرایط خطرناک و آسیب‌رسان را به دست آورد. این جانوران بر اثر تکامل، از یک پروتئین محافظتی عجیب بهره‌مند شدند که از DNA آنها در مقابل اثرات مخرب امواج رادیواکتیو محافظت می‌کند. این پروتئین ظاهرا به طور فیزیکی به DNA می‌چسبد و بدون اینکه در عملکردهای عادی آن اختلال ایجاد کند، از آن محافظت می‌کند.

«تاکه‌کازو کونیدا» از دانشگاه توکیو می‌گوید: «ما حدس می‌زنیم که این پروتئین با DNA پیوند می‌زند تا در مقابل فشارهای محیطی یک سپر ایجاد کند، به این ترتیب، عوامل آسیب‌زا نمی‌توانند به DNA دسترسی داشته باشند.»

تاکه‌کازو و همکارانش این پروتئین را پس از تعیین توالی ژنوم یکی از مقاوم‌ترین گونه‌های خرس آبی کشف کردند. در کمال تعجب آنها، این پروتئین از سلول‌های کلیه انسان هم در مقابل آسیب ناشی از تشعشات محافظت می‌کند. محققان در آزمایشگاه سلول‌های کلیه انسان را مهندسی ژنتیک کردند تا خودشان پروتئین مورد نظر را بسازند.

تاکه‌کازو می‌گوید انتقال ژن پروتئین محافظ به جانوران، می‌تواند مقاومت آنها را در مقابل آسیب‌های ناشی از تشعشعات افزایش دهد.

استفاده از این تکنیک در آینده‌های دوردست، می‌تواند از سلول‌های سالم انسان در مقابل دوره‌های شیمی‌درمانی سرطان و پرتوهای کیهانی محافظت کند. تاکه‌کازو می‌گوید: «این تکنیک در آینده‌های دور می‌تواند برای پروازهای فضایی و پرتودرمانی مفید باشد.»

تاکه‌کازو با کاوش در ژنوم خرس آبی همچنین پی برد که این جانور در مقایسه با دیگر جانوران کپی‌های بیشتری از ژن‌های محافظتی دارد. آنها ۴ کپی از ژن MRE۱۱ را دارند که DNA را ترمیم می‌کند. در جانوران دیگر تنها یک کپی از این ژن یافت می‌شود.