رونمايی از پشت پرده مذاكرات ژنو
سارا معصومي در روزنامه اعتماد درباره توافق آتس بش سوریه نوشت: «جايگزين چيست؟ جايگزين اين است كه اجازه دهيم كه ۴۵۰ هزار تني كه تاكنون «قتلعام» شدند، به هزاران تن ديگر افزايش يابند؟ به سراسر حلب تاخت و تاز شود؟ روسها و اسد بيايند و يكسره بمباران كنند و ما كناري بنشينيم و كاري انجام ندهيم؟»
سارا معصومي در روزنامه اعتماد درباره توافق آتس بش سوریه نوشت: «جايگزين چيست؟ جايگزين اين است كه اجازه دهيم كه ۴۵۰ هزار تني كه تاكنون «قتلعام» شدند، به هزاران تن ديگر افزايش يابند؟ به سراسر حلب تاخت و تاز شود؟ روسها و اسد بيايند و يكسره بمباران كنند و ما كناري بنشينيم و كاري انجام ندهيم؟»
پنج روز پس از توافق ميان روسيه و امريكا وزير امور خارجه اين كشور همچنان درگير توضيح دادن چند و چون اين توافق است. جملات بالا شايد تندترين اظهارنظر جان كري در چند روز گذشته بوده باشد. مردي كه پس از توافق هستهاي ايران با ١+٥ تمام هموغم خود را بر پرونده سوريه گذاشت تا باب انتقادها به رييسجمهور امريكا در ماههاي واپسين حضور در كاخ سفيد را اندكي ببندد. در حال حاضر دو مساله در برقراري آتشبس در سوريه اصليترين سوالها به حساب ميآيد كه مجموعهاي از پرسشهاي ديگر را در ذيل خود قرار ميدهد:
١- آيا آتشبس دوام ميآورد؟ ٢- آيا همكاري بيشتر روسيه و امريكا در حوزه نظامي به نفع و ممكن است؟ در شرايطي كه آتشبس وارد سومين روز خود شده و تا روز هفتم نفسها در سينه حبس است، وزير امور خارجه امريكا ميگويد كه آنچه ميان وي و همتاي روس به دست آمد، آخرين فرصت براي متحد نگهداشتن سوريه است. متحدان اسد ميگويند كه هدف طرف مقابل از برقراري آتشبس خريد زمان و تجهيز بيشتر خود و جبران شكستهاي ميداني است و اين در حالي است كه مخالفان اسد نيز ميگويند كه روسيه با وجود پيشقدم شدن براي برقراري آتشبس در صحنه ظاهري اما عملا قابل اعتماد نيست و اپوزيسيون را هم در بمبارانهاي خود هدف قرار خواهد داد. جان كري در بخشهايي از مصاحبه روز گذشته خود گفت كه شبهنظاميان «اپوزيسيون ميانهرو» كه مورد حمايت امريكا و متحدان آن در حوزه خليجفارس هستند، در حال باختن به نيروهاي دولتي تحت حمايت روسيه هستند. وي همچنين ادعا كرد كه اين ميانه روها به دليل اين حجم از سركوب به سمت داعش و النصره ميروند.
چرا و چگونه رفاقت با روسيه؟
روزنامه امريكايي نيويوركتايمز در تازهترين گزارش تحليلي خود از توافق ميان روسيه و امريكا به جزيياتي از اين توافق به اصطلاح محرمانه اشاره ميكند و مينويسد كه توافقي كه جان كري ميگويد براي كاستن از تعداد كشتهها در سوريه است كه منجر به بروز اختلافهاي فاحش ميان وزير دفاع با وزير امور خارجه امريكا شده است. وزير دفاع كابينه باراك اوباما، اشتون كارتر از همان ابتدا نيز شك و شبهههاي بسياري به مسير مذاكره با روسيه و همكاري نظامي با اين كشور وارد ميدانست و تاكيد داشت كه امكان عملياتهاي مشترك نظامي ميان اين دو كشور براي هدف قرار دادن تروريستها وجود ندارد. مقامهاي اطلاعاتي و نظامي ارشد امريكا با انتقاد از طرح آتشبس ميگويند كه به روسيه اعتمادي ندارند. اشتراكگذاري نظامي امريكا با روسيه عليه شبهنظاميان مسالهاي است كه در اين طرح پيشبيني شده اما به نظر ميرسد كه با چالشهاي بسياري در مرحله اجرا روبهرو است.
جمعه گذشته در حالي كه روسها منتظر نظرموافق امريكا در خصوص توافق نهايي براي آتشبس بودند، جان كري در اتاقي ايمن نشست و در ويديوكنفرانسي با مافوق خود و همكارانش در كابينه از جزييات طرح پيشنهادي روي ميز سخن گفت. در گوشهاي از اتاق محل برگزاري اين ويديوكنفرانس، اشتون كارتر، وزير دفاع نشسته بود. وي در همان جلسه مخالفت خود را با اين توافق اعلام كرد. اما مخالفتهاي وزير دفاع ره به جايي نبرد و باراك اوباما با مخاطب قرار دادن وزير امور خارجه كابينه خود كه در ژنو بود گفت: «امضا كنيد، تمامش كنيد.» پس از پايان اين ويديوكنفرانس جلسه در كاخ سفيد همچنان ادامه داشت اما در نهايت اشتون كارتر و تعدادي از مقامهاي رده بالاي پنتاگون متقاعد نشدند و كاخ سفيد را ترك كردند.
روز سهشنبه به وقت امريكا، جلسهاي در پنتاگون برگزار شد و نكته جالب اين جلسه اين بود كه مقامهاي حاضر حتي در اين خصوص كه توقف خشونت در سوريه هفت روز طول خواهد كشيد نيز شك و شبهه را وارد دانستند. بر اساس اين توافق، اگر اين آتشبس وارد هشتمين روز خود شود عملا فاز دوم همكاريهاي روسيه و امريكا كليد ميخورد كه مراودههاي اطلاعاتي و نظامي ميان دو كشور را شامل خواهد شد.
در حال حاضر مقامهاي پنتاگون صريحتر از مقامهاي وزارت امور خارجه امريكا بدبيني خود از تداوم آتشبس را علني ميكنند. كاخسفيد اعتقاد دارد كه ورود نظامي روسيه به بحران در سوريه عملا بازي را تغيير داد و البته كه از همان روز عملا جامعه جهاني بايد با ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه وارد فاز مذاكرات ميشد و نه با بشار اسد. اكنون كري ميگويد كه پوتين ميتواند بشار را تحت فشار بگذارد كه در زمان برقراري آتشبس جنگندههاي ارتش را به پرواز درنياورد.
آخرين دستاورد در جامه وزير امور خارجه
براي جان كري كاستن از سطح خشونت در سوريه، يافتن توافقي سياسي كه در سايه آن بشار اسد برود به معناي ابزاري براي احياي آبرو و اعتبار از دست رفته است. نخستين ماموريتي كه كري براي خود در جامه وزير امور خارجه تعيين كرده بود به ثمر رساندن مذاكرات صلح خاورميانه بود. اين سودا در همان نخستين سال حضور وي در وزارت امور خارجه به شكست منتهي شد. پس از آن وي توافق با ايران بر سر برنامه هستهاياش را در راس اولويتهايش قرار داد و موفق هم شد. با اينهمه همانگونه كه جان كري در نشست روز دوشنبه اعتراف كرد، مساله سوريه از توافق هستهاي با ايران هم پيچيدهتر است.
وي تاكيد كرد كه اين پرونده بازيگران بسياري را شامل ميشود و همين مساله بر سختي كار افزوده است. نيويوركتايمز در ادامه نوشته است: جان كري در گفتوگوهاي خصوصي و دوستانه اعتراف كرده است كه اعتقاد دارد اين آتشبس نيز راهكار خوبي نخواهد بود و با موفقيت همراه نخواهد شد اما وي به دنبال اين بوده است كه با برقراري آن نشان دهد كه او و باراك اوباما تمام تلاش خود را براي متوقف كردن كشتار مردم سوريه انجام دادهاند.
بلاتكليفي كمكهاي تركيه
استفان دي ميستورا، نماينده سازمان ملل در پرونده سوريه بيش از هر فرد ديگري چه در مسكو و چه در واشنگتن انتظار به ثمر رسيدن اين آتشبس تا صبح روز هشتم را ميكشد. وي به خبرنگاران در ژنو گفته است كه كاهش فاحشي در آمار خشونت در سوريه از روز دوشنبه ديده ميشود اما گلايه وي به وضعيت مسدود ماندن كاميونهاي حامل كمكهاي تركيه به سوريه بازمي گشت. دي ميستورا ميگويد كه دولت بشار اسد هنوز مجوز براي ورود اين كاميونها به خاك سوريه از تركيه را صادر نكرده است اما وي به صدور اين مجوز با توجه به رايزنيهاي در جريان اميدوار است.
احتمال برگزاري نشست دوستان سوريه
استفان دي ميستورا همچنين در اظهاراتي جداگانه تاكيد كرد كه اگر آتشبس در سوريه دوام پيدا كند احتمال دارد كه گروه ٢٠ كه گروه معروف در مذاكرات سوريه است نشستي در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نيويورك داشته باشند. به گفته دي ميستورا احتمال دارد كه گروه حاميان سوريه كه كشورهاي منطقهاي و فرامنطقهاي درگير در اين پرونده را شامل ميشود احتمالا پيش از نشست در سطح وزراي امور خارجه مجمع عمومي با هم ديدار خواهند كرد. تاريخ احتمالي نشست سوريه ٢٠ يا ٢١ سپتامبر است.
تا ديروز رقيب، امروز شريك؟
تنشي كه گفته ميشود از روز جمعه ميان پنتاگون و وزارت امور خارجه امريكا به راه افتاده است نشاندهنده تناقضي است كه در ٥ سال گذشته در حوزه سياست خارجي امريكا در خصوص سوريه بهچشم خورده است. دولت اوباما از آغاز بحران در سوريه از سوي منتقدان متهم بوده است كه با خودداري از دخالت نظامي در سوريه كار را براي بشار اسد آسان كرده است. منتقدان ميگويند كه دليل حضور وسيع نظامي و سياسي روسيه در سوريه همين عدم حضور نيروهاي زميني امريكايي است كه دست روسيه را هم در ميدان نظامي و هم بر سر ميز مذاكره سياسي بالاتر از امريكا قرار داده است. نيويورك تايمز در گزارش خود مينويسد: درست در فضايي كه گفته ميشود امريكا و روسيه در تقابليترين يا جنگيترين رويارويي از زمان جنگ سرد قرار دارند، خبر ميرسد كه قرار است تا يك هفته ديگر ارتشهاي اين دو كشور با هم بده بستان اطلاعاتي داشته باشند و در نتيجه اين تبادل اطلاعات با النصره و داعش در منطقه خاورميانه مبارزه شود.
پنتاگون نگران از درز اطلاعاتي
يكي از اصليترين نگرانيهاي مقامهاي ارشد نظامي پنتاگون اين است كه اين همكاري اطلاعاتي ميان روسيه و امريكا ميتواند دست سرويسهاي اطلاعاتي نظامي امريكا را براي مسكو باز كند و با اين همكاري بر سر سوريه در حقيقت روسها متوجه رياضيات كاري امريكاييها در ميدانهاي نبرد متفاوت ميشوند. مقامهاي وزارت دفاع امريكا ميگويند كه روسيه از اين شكافهاي اطلاعاتي و اين دادهها استفاده ميكند و بر ميزان و تخصص تجهيزات نظامي خود روي هوا و زمين در اروپا و حوزه بالكان ميافزايد. از سوي ديگر، طرفداران كري ميگويند كه نگاه پنتاگون به اين مساله گوياي شيوه فكري روزهاي جنگ سرد است كه ديگر منسوخ شده است.
مشاوران كري ميگويند كه اختلافها با روسيه بر سر ساير حوزهها به قوت خود باقي است اما روسيه نميخواهد در باتلاق سوريه گرفتار شود و به همين دليل با امريكا تا حدودي همكاري خواهد كرد. امريكا و روسيه همكاريهاي مثبتي در گذشته هم داشتهاند البته اين مذاكرات بيشتر مذاكرات سياسي بوده است مانند مذاكرات هستهاي ايران با ١+٥. دو كشور همچنين چندبار تلاش كردند در خصوص مساله كره شمالي با هم به توافقي برسند كه موفق نشدند. زماني كه روسيه براي نخستينبار در سال گذشته وارد عمليات نظامي وسيع در سوريه شد، مسكو و واشنگتن با هم توافقهاي جزيي داشتند كه فقط شامل اين ميشد كه جنگندههاي دو كشور با هم تصادف هوايي نداشته باشند. البته مقامهاي پنتاگون ميگويند كه آن همكاري به طور كلي موفق بوده است.
نظر کاربران
این مذاکرات در گذشته تاریخ مذاکرات در دنیا تحقق شود می بینیم که اصل مذاکرات یعنی فرصت برای ایجاد یک سیاست جدید برای کسب درآمد برای فروش اسلحه و برای یک عملیات جدید بر علیه چه کشوری و چه گروه ولی این جریانهای بوجود آمده دستور کدخدا به هر دو برای امنیت و مانند رژیم اشغالگر اسرائیل می باشید این سیاست انگلیس کدخدای سیاست و استعمارگر می باشید باید این درگیری ها وجود داشته باشید اگر نباشد این نیروهای با این همه انرژی اگر وجود داشته باشند یعنی نابودی رژیم اشغالگر صهیونیستی پس باید گفت که این دو کشور فرزندان انگلیس هستند و تابع دستور کدخدا او می گوید بگم دیگری می گوید من هم بگوییم این گروه ها همه تابع فرمان کدخدا می باشند ولاغیر شما بنشیند و این سریال یمن بحرین و عراق و سوریه و لیبی راه نگاه بکنید ولی باید هوشیاری خود راه حفظ بکنید این نقشه ها برای اصل انقلاب و رهبری و ملت ایران و گروه مقاومت می باشید و همیشه گوش به فرمان رهبری و خالی نکردن پشت سر علی زمانه خود سید علی خامنه ای این همه نقشه برای این مملکت می باشید ولاغیر.