انبار باروت زیر پای تهرانی ها!

پایگاه خبری - تحلیلی رصد نیوز در گزارشی درباره فرونشست زمین در تهران نوشت: امسال آمار حوادث ناشی از سازه‌های متروی تهران در کنار ریزش و فرونشست زمین به شکل قابل تاملی افزایش داشته است. به‌طوری‌که تنها در یک‌ماه گذشته چهار حادثه فروریزش و حادثه در مترو‌های در حال ساخت رسانه‌ای شده است.

از حفره «ستاری»، تا گودال پنج متری خیابان «صفی علیشاه» خیابان انقلاب واز فرونشست «خیابان رجب‌نیا» در منطقه ١۵تا آخرین آنها که حادثه مترو در دست احداث کیانشهر بود.

این حوادث درحقیقت می‌تواند تداعی‌گر سوالی مهم باشد، اینکه تهران تا چه حد ایمن و تا چه میزان در برابر حوادث بزرگ طبیعی و غیرطبیعی آماده است؟ در شرایطی که همه نگران بروز حوادث «طبیعی» مانند زلزله در تهران هستند، به نظر می‌رسد بروز حوادث «غیرطبیعی» تهران را بیشتر از حوادث طبیعی تهدید می‌کند. چرا که تجربیات چند ماهه گذشته نشان از آن دارد که به دلیل اهمال‌هایی که صورت گرفته، هر آن، احتمال فروریزش زمین، وقوع سیل، آتش سوزی و… در تهران وجود دارد. برای همین قبل از پاسخ به سوال اصلی این گزارش یعنی میزان آمادگی مدیران شهری برای مقابله با انواع حوادث، باید نگاهی داشت به انواع علل وقوع آنها.

متهم اول، فرونشست زمین

آن گونه که اعتماد نوشته است، فرونشست زمین به حدی جدی است که بررسی آن از سال ١٣٨٨ به شکلی جدی در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفت. با این حال شاید به جرات بتوان ادعا کرد که بیشترین اظهارنظر در این زمینه در یک‌سال گذشته انجام شده است. آن هم از زمانی که محمدجواد بلورچی، مدیرکل مخاطرات زمین‌شناسی و اکتشافات سازمان زمین‌شناسی کشور خبر از فرونشست ٣۶ سانتی‌متری دشت تهران (جنوب شهر تهران) داد. این اظهارنظرها زمانی بیشتر نمود پیدا کرد و شدت یافت که تقریبا هر ماه شاهد یک فرونشست یا حادثه مرتبط با آن در تهران بودیم؛ حوادثی که شاید یکی از مهم‌ترین آنها فرونشست زمین در منطقه شهران باشد.

مساله زمانی حادتر می‌شود که به گفته شهردار تهران، در این کلانشهر کشور بیش از ۴٠٠ نقطه مانند شهران وجود دارد. احمد دنیامالی، رییس کمیسیون عمران شورای شهر در گفت‌وگو با «اعتماد» در مورد دلیل بروز آن حادثه گفت: دلیل این حادثه، وجود حفره‌ای بوده که در زیر پوسته زمین قرار داشته و از چشم کارشناسان دورمانده است. وقتی‌که کارگران در حال کار در مترو بوده‌اند این حفره فرو می‌ریزد و سنگینی آن باعث فروریزش سقف مترو در حال ساخت شهران می‌شود.

اما مخاطرات ناشی از این فرونشست‌ها بسیار بیشتر از مواردی اینچنینی است. طبق بررسی‌های انجام‌شده در‌ سال ۸۵ نرخ فرونشست سالانه در دشت تهران بالغ بر ۱۷ سانتی‌متر بوده که طبق مطالعات جدید در دشت تهران این نرخ فرونشست سالانه حدود ۳۶ سانتی‌متر (یک میلی‌متر در روز) افزایش‌یافته که از شهر مکزیکوسیتی نیز که با ۳۲ سانتی‌متر در‌ سال رکورددار بیشترین میزان فرونشست در دنیا بوده، فرا‌تر رفته است. آمارها نشان می‌دهد که بیش از ۱۰۰‌هزار حلقه چاه غیرمجاز با برداشت سالانه پنج‌میلیارد‌ متر مکعب آب در دشت‌های ایران وجود دارد.

دکتر احمد صادقی، رییس سازمان پیشگیری ومدیریت بحران شهر تهران با اشاره به عواقب نشست زمین در تهران گفت: مسلما این فرآیند تبعات منفی و خطرات زیادی را برای شهر و شهروندان به دنبال دارد. از جمله فرونشست آب‌های زیرزمینی و بسته شدن خلل و فرج‌های آن و در نهایت کم شدن این آب‌ها در کنار نشست‌های موضعی زمین که می‌تواند خطرات فراوانی را به دنبال داشته باشد از جمله معمول‌ترین عواقب نشست‌های زمین است.

مهندس محمدجواد بلورچی، مدیرکل بررسی مخاطرات زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی نیز به شکلی عینی‌تر، از عواقب فرونشست زمین در تهران سخن گفته است: از جمله خطرات عینی این پدیده در معرض خطر ترک خوردن و حتی در آستانه فروریختن همه سازه‌ها و ساختمان در محدوده‌ای که نشست زمین در آنها رخ داده، تغییر شیب زمین، آسیب رسیدن به شبکه آب‌های زیرزمین و تجهیزات آن می‌تواند باشد. وی در مورد تاثیر فرونشست زمین بر آثار ناشی از وقوع زلزله گفت: ترک ‌خوردگی و غیرمقاوم شدن ساختمان‌ها مسلما باعث خواهد شد تا این سازه‌ها با کوچک‌ترین زلزله‌ای فروبریزند و عواقب جبران‌ناپذیری را برجا بگذارند.

براساس اعلام‌های رسمی بیشترین فرونشست زمین در مناطق جنوب غربی پایتخت مانند مناطقی چون ١٧ و ١٨ و بخشی از منطقه ١٩ دیده شده‌اند که می‌توانند این مناطق را با خطراتی جدی روبه‌رو کنند. این مساله چنان حساس و از ابعادی وسیع برخوردار است که چند ماهی است در دستور کار شورای شهر تهران هم قرار گرفته است. چندی پیش اقبال شاکری، رییس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به علت نشست زمین در شهر تهران گفت: کاهش سطح سفره‌های آب زیر‌زمینی از مهم‌ترین دلایل نشست زمین است. وی معتقد است امروزه برداشت‌های غیر‌قانونی و بی‌حد و مرزی از منابع آب تهران انجام می‌شود و حفر چاه‌های غیر‌مجاز و کاهش بارش و نزولات جوی باعث افزایش نشست زمین شده است.

رییس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه طبق بررسی‌های انجام شده روزانه زمین در دشت تهران یک میلی‌متر نشست می‌کند، افزود: این موضوع خیلی بحرانی است به همین دلیل هر چه سریع‌تر برای افزایش سطح آب‌های زیر زمینی در تهران باید فکری کرد.

جذب شود و همچنین آب باران خانه‌ها در چاه بریزد و مانع ریختن آب بارش در فاضلاب شویم. محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران اما از منظر دیگری به مساله فرونشست زمین و علل آن نگاه می‌کند. وی یکی از مهم‌ترین دلایل فرو نشست زمین را در این کلانشهر میزان ذخایر زیرزمینی دانسته و گفت: کاهش میزان بارندگی‌ها نیز در این امر تاثیر بسزایی دارد.

وی در همین زمینه به تغییرات در جداره‌های رود‌دره‌ها به واسطه مصنوع‌سازی‌ها اشاره کرد و گفت: این عمل مانع نفوذ آب در طول مسیر رود دره‌ها به زمین می‌شود گرچه میزان استحصال آب از منابع زیرزمینی نیز از نکاتی است که باید به آن توجه داشت چرا که متاسفانه در حال حاضر قسمت عمده‌ای از برداشت آب پایتخت برای تامین آب شرب هم از گذشته چاه‌هایی است که در شهر تهران حفر شده است.

وی درعین حال مدعی است که جلوگیری از بارگذاری بیشتر در شهر و جمعیت‌پذیری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های پایتخت و مجموعه شهرهای تهران محسوب می‌شود چرا که آمارها نشان از آن دارند که ۳۰ درصد جمعیت کل کشور که در سال ۳۵ در شهرها زندگی می‌کردند اینک به ۷۰ درصد تا ۷۲ درصد رسیده است.

رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران ایجاد جمعیت را برابر با افزایش میزان مصرف آب دانست و تصریح کرد: این امر در نهایت باعث می‌شود که استحصال بیشتر از منابع آب زیرزمینی داشته باشیم که به همراه جغرافیای خشک پایتخت و کاهش میزان بارندگی و برخی از مداخلات و عوامل انسانی که همزمان اتفاق افتاده است منجر به فرونشست پایتخت شده است. وی شبکه فاضلاب را یکی دیگر از معضلات تهران می‌داند و می‌گوید: نبود شبکه فاضلاب باعث شده تا چاه‌های فاضلاب در تهران به صورت «جذبی» باشند که در دراز مدت موجب به وجود آمدن غارها و حفره‌های بزرگی در دل زمین شده که با توجه به فرونشست زمین که این روزها به‌شدت تهران را تهدید می‌کند، به شکل خطرناکی تهران را تهدید می‌کند.

این خطر وقتی جدی‌تر می‌شود که این خطرات را در کنار خطر گسل‌های زلزله خیز و ساخت وسازهای بدون رعایت اصول مهندسی، قرار دهیم.

این مسائل باعث شده تا سالاری براین باور باشد که تهران آبستن اتفاقات وحشتناکی در زمان بروز حوادث غیرمترقبه خواهد بود: با توجه به گسل‌های فراوان و بافت‌های فرسوده چهار هزار هکتاری موجود در پایتخت و همچنین بروز پدیده فرونشست زمین در زمان حادثه‌ای همچون زلزله عاملی برای افزایش خسارات و کشتار خواهند بود و موجب افزایش کشتارهای ناشی از زلزله می‌شود.

متهم دوم، شبکه زیر ساخت‌های شهری

اما فرونشست زمین تنها دلیل وقوع حوادث و تنها تهدیدی نیست که پایتخت در حوادث شهری با آنها دست به گریبان است. پایتخت بزرگ کشورمان روی بشکه عظیم دینامیتی متشکل از لوله‌های گاز، آب، کابل‌های برق و تلفن و… قرار گرفته که در صورت بروز هر حادثه بزرگ غیر مترقبه‌ای می‌تواند نه تنها زندگی شهروندان را مختل کند که حتی با انفجار ناشی از لوله‌های گاز و کابل‌های برق، کشتاری بیشتر از کشتار ناشی از حادثه غیرمترقبه رخ داده را موجب شود.

براساس آخرین آمار رسمی شهرداری که به سال ٩٣ برمی‌گردد، در تهران بیش از ١٨ هزار کیلومتر کابل برق (در کنار بیش از ١٢ هزار کیلومتر شبکه برق روشنایی معابر که البته هوایی هستند) و حدود ١٢٠کیلومتر لوله کشی گاز در زیر‌زمین دفن شده است. لوله‌هایی که روزانه بیش از ١۴ میلیون متر مکعب گاز طبیعی در آنها جریان دارد و گفته می‌شود با زلزله‌ای پنج تا شش ریشتری منفجر شده و زلزله‌ای را رقم می‌زند که خسارت و قدرت تخریب آن برای بیش از ١٢۵ هزار مشترک گاز خانگی، چندین برابر خود زلزله خواهد بود.

این آمار زمانی به کابوسی برای تهران بدل خواهد شد که بدانیم، اصولا نقشه دقیق و مشخصی در مورد این تجهیزات در تهران وجود ندارد تا در مواقع بروز حوادث با کمک آنها برای کمک به حادثه دیدگان و مهار بحران بپردازیم. پیروز حناچی، دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری درگفت‌وگو با «اعتماد» با تایید خطرات شبکه‌های زیر زمینی برای تهران می‌گوید: متاسفانه ما لیست و نقشه‌های درست و به روزی از خطوط لوله‌های گاز، آب و برق و… نداریم. نقشه‌هایی هم که وجود دارد اکثر قدیمی هستند و نمی‌توان به آنها اطمینان کرد.

وی با انتقاد از شهرداری برای اینکه اطلاعاتی که در اختیار دارد را در اختیار نهادهای دیگر قرار نمی‌دهد در ادامه می‌گوید: شهرداری تهران با صرف هزینه‌ای گزاف، یک بانک اطلاعاتی با عنوان رصدخانه شهر تهران را احداث کرده است و اطلاعات بخش‌های مختلف شهری از جمله نقشه‌ها و اطلاعات تجهیزات زیرساختی شهر را جمع‌آوری کرده ولی این اطلاعات را در اختیار هیچ کدام از نهادهای ذی ربط قرار نمی‌دهد. به قول معروف اطلاعات را در داخل گنجه گذاشته و در آن را قفل کرده است. درحالی که این اطلاعات و آمار برای شهر تهران حیاتی است.

حناچی با اشاره به نقش شهرداری به عنوان متولی بحث رویارویی با بحران‌های شهری گفت: باید سازمان‌های مرتبط با این زیرساخت‌های شهری موظف شوند تا اطلاعات خود را در اختیار شهرداری قرار دهند چراکه این مدیریت شهری است که باید در مواقع بحرانی وارد عمل شود و بحران را کنترل کند. در نقطه‌ای مانند شهران، تمام زیرساخت‌های شهری گاز، آب و برق و… در یکجا به هم رسیده بودند که نتیجه آن انفجاری بود که شاهد آن بودیم. درحالی که اگر این تجهیزات به درستی کار گذاشته می‌شد و نقشه آن وجود داشت یا اصلاچنین اتفاقی رخ نمی‌داد یا در صورت وقوع، به سادگی و در کمترین زمان ممکن مهار می‌شد.

محمدباقر قالیباف، شهردار تهران به عنوان مهم‌ترین مدیر شهری، چندی قبل با وجود اذعان به خطراتی که شبکه‌های زیرزمینی خدمات شهری برای پایتخت دارد، معتقد است که شهرداری آمادگی لازم برای مقابله با بحران را دارد ولی مشکل از آنجایی ناشی می‌شود که سازمان‌ها و ارگان‌های دیگر، حاضر به ارایه اطلاعات خود به شهرداری به عنوان مدیریت بحران نیستند. چند روز بعد از حادثه شهران در صحن شورا با ذکر اینکه در تهران بیش از ۴٠٠ نقطه پرخطر از حیث شبکه‌های خدمات زیر زمینی مانند شهران وجود دارد، گفت: امروزه شهر‌هایی در دنیا ایمن هستند که شبکه عظیم استاندارد زیر‌سطحی داشته باشند، شبکه حمل و نقل، فاضلاب، آب‌های زیر‌سطحی و اگر بخواهیم تهران را از این منظر مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم شهر ما در حوزه زیر‌ساخت‌های شهری استاندارد نیست و با استاندارد‌های دنیا فاصله‌ای زیاد دارد.

وی با تاکید بر اینکه اطلاعات زیر‌سطحی باید قابل دسترسی باشد تا بتوان در موارد ضروری در کمترین زمان برای کنترل اوضاع اقدام کرد، گفت: ما در شهرداری رصد‌خانه‌ای ایجاد کردیم و در آن تمام اقدامات عمرانی که در هفت، هشت سال گذشته در شهر تهران انجام شده را به صورت نقشه‌های دقیق ذخیره کردیم که بالغ بر ۱۰۰ نوع اطلاعات در لایه‌های زیرین شهر می‌شود، در حقیقت یک شبکه اطلاعاتی در تاسیسات زیر‌سطحی به وجود آوردیم.

شهردار تهران در ادامه افزود: ایجاد کانال مشترک تاسیسات شهری موضوع دیگری است که باید مدنظر قرار داد. امروزه می‌بینیم هر دستگاهی حفاری می‌کند و همه تاسیسات کنترل هم قرار می‌گیرند که این خود یک عامل تهدید‌زا است. در حالی که اگر مدیریت یکپارچه وجود داشت با ایجاد کانال مشترک تاسیسات، چنین وضعیتی به وجود نمی‌آمد. قالیباف ادامه داد: ممکن است برخی بگویند که چرا شهرداری این کار را نکرده است و در پاسخ باید گفت که وقتی از برنامه سوم تا برنامه پنجم موضوع مدیریت یکپارچه مطرح می‌شود، قانون می‌شود و حتی ابلاغ هم می‌شود اما اجرا نمی‌شود دست شهرداری بسته می‌ماند.

احمد دنیامالی، رییس کمیسیون عمران شورای شهر اما به شکلی تخصصی‌تر به این موضوع نگاه می‌کند: یادمان یاشد که تهران تا همین چند دهه قبل، آب مورد‌نیاز خود را از قنات‌ها و آب انبارها تامین می‌کرده است و به همین دلیل در زیر پای ما شبکه گسترده‌ای از قنات‌ها قرار دارد. در واقع تهران روی غارهایی قرار گرفته که می‌تواند برای شهر خطرناک باشد. وی به تست‌های انجام شده با دستگاه‌های مخصوص برای تعیین وضعیت و کشیدن نقشه‌های تجهیزات زیر‌زمین اشاره کرده و گفت: در مقطعی این کار توسط شهرداری تهران انجام شد ولی از آنجایی که دستگاه‌هایی که به کار گرفته شد، دستگاه‌هایی بودند که تنها می‌توانستند تا عمق چند متری از سطح زمین را رصد کنند، نمی‌دانیم در عمق‌های زیادتر، تهران چه وضعیتی دارد؟

دنیامالی با ذکر اینکه این دستگاه‌ها در ایران وجود ندارد، گفت: این در حالی است که حادثه‌ای مانند شهران، در عمق ۴٠ متری رخ داده است. یعنی ما باید بتوانیم تا اعماق چند ده متری زمین از وضعیت خاک و تجهیزات زیرزمینی آگاه باشیم. وی با تکیه بر روش‌های امروزی دفن تجهیزات زیر‌ساختی گفت: ما اصلا موافق دفن کردن بدون نقشه و طرح لوله‌ها و کابل‌های شهری نیستیم. بلکه برعکس، معتقدیم باید این تجهیزات را در داخل کانال‌های مخصوصی قرار داد تا در مواقع ضروری، بتوان به‌راحتی به آن دسترسی داشت و بحران را مهار کرد. برخی کارشناسان اما براین باورند که نباید شبکه‌های ناهمگن - مانند لوله‌های گاز و کابل‌های برق - را کنار هم قرار داد چرا که خود می‌تواند خطرناک باشد. به همین دلیل نمی‌توان تمام تجهیزات را داخل یک کانال واحد قرار داد. اما با این وجود دنیا مالی براین باور است که می‌توان به گونه‌ای عمل کرد که این خطر مرتفع شود: اگر کمی تحقیق کنیم، می‌توانیم راهکاری برای حل این مشکل پیدا کنیم.

محمد سالاری، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر وضعیت کنونی را نتیجه بی‌برنامگی و سوء‌مدیریت شهری در دهه‌های گذشته می‌داند: رشد بی‌برنامه و بی‌رویه تهران امروز به چنان مرحله‌ای رسیده که باعث شده تا تهران در بین کشورهای جهان یکی از بدترین و خطرناک‌ترین زیر‌ساخت‌های شهری را داشته باشد. نتیجه این اهمال و سوء‌مدیریت هم الان مشخص نمی‌شود بلکه زمانی این مساله جلوه پیدا می‌کند که خدای ناکرده حادثه‌ای مانند زلزله در تهران رخ بدهد. آن وقت است که تازه می‌فهمیم که چقدر خطرناک هستند. ضمن اینکه تغییر اقلیمی که امروز در بسیاری از کشورهای جهان و ازجمله در ایران رخ داده و می‌دهد، باعث بروز چالش‌های جدید برای شهرهای بزرگ جهان شده است. به عنوان مثال فرونشست زمین، می‌تواند در کنار شبکه زیر‌ساختی شهر تهران، خود چالشی مهم برای پایتخت باشد.

سالاری از ایجاد مدیریت یکپارچه شهری به عنوان یکی دیگر از راه‌حل‌های کاهش این خطرات یاد می‌کند و می‌گوید: در کنار این اقدام باید نهضتی با عنوان نهضت احداث کانال‌های مشترک شهری در تهران راه افتد. یعنی کمیته‌ای با ریاست مدیریت‌های عالی کشوری و عضویت مدیریت شهری تشکیل شود و در آن به سرعت برای تاسیس چنین کانالی تصمیم‌گیری کنند.

این کارشناس شهرسازی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون مطالعاتی در مورد وضعیت شبکه‌های زیر‌زمینی شهری تهران و عواقب ناشی از بروز رخدادهای طبیعی مانند سیل و زلزله و… بر آنها انجام شده یا خیر، می‌گوید: مطالعات که زیاد انجام شده ولی هیچ کدام با دیگری نمی‌خواند و معتبر نیستند. منتها مشکل ما این نیست. مشکل از جایی ناشی می‌شود که مسوولان ما هنوز چنین مسائل زیربنایی برای‌شان دغدغه نیست بلکه بیشتر به دنبال کارهای زود‌بازده و تبلیغاتی هستند. شهرداری می‌خواهد چند طرح عمرانی حتی نه‌چندان مهم را اجرا کند تا بگوید من کار می‌کنم. شورای شهر دایم فقط مصوبه اجرا می‌کند تا بگوید به فکر شهر و نیازهایش هست و اذهان عمومی علیهش نباشد، ولی هیچکس به چنین مسائل مهمی که می‌تواند فاجعه‌ای انسانی را رقم بزند توجهی ندارد. تاوقتی که چنین است نمی‌توان برای کاهش خطرات شبکه‌های اجتماعی زیر زمین، کاری کرد.

تهرانی که «آماده» نیست

اما تهران چقدر برای رویارویی با حوادثی اینچنینی آماده است؟ حادثه شهران و کیانشهر ثابت کرد که با وجود ادعای مسوولان و دست‌اندرکاران و نبود مدیریتی یکپارچه، در مواقع بروز حوادث طبیعی یا غیر‌طبیعی، تهران اصلا امن وایمن نیست و هر بحران کوچکی می‌تواند فاجعه بزرگی را رقم زند. همان‌طور که برای بستن شیر فلکه گاز در حادثه شهران ۴٠ دقیقه زمان صرف شد و تا چند روز، هنوز آمار درستی از تعداد کارگران دردست نبود؛ حادثه‌ای که هنوز هم اداره گاز و مترو، مسوولیت وقوع آن را بین هم پاسکاری می‌کنند.

ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رییسه شورای شهر در مورد آمادگی تهران برای رویارویی با حوادث طبیعی یا غیر طبیعی ابتدا به بحث حوادث متعدد مترو چند ماهه اخیر اشاره کرده، گفت: در حال حاضر حجم فعالیت‌های عمرانی و ساخت وساز در خطوط مختلف مترو به شکلی شگفت‌انگیز بالا رفته و طبیعی است که به همان نسبت ضریب خطا و بروز حوادث هم بالا رود. ولی به هر حال این دلیل نمی‌شود که شهرداری به این بهانه بخواهد این حوادث را رخدادهایی «طبیعی» و عادی نشان دهد. بلکه ما تمام این حوادث را در کمیسیون عمران و حمل و نقل بررسی می‌کنیم و اگر اهمال و تخلفی صورت گرفته باشد با مسببین آن، چه شهرداری باشد و چه پیمانکاران برخورد خواهد کرد.

وی با اشاره به وخامت وضعیت زیرساخت‌های تهران که باعث بروز مشکلات متعددی در ساخت مترو و احیانا بروز حوادثی در این حوزه می‌شود گفت: در بسیاری از موارد، هنگام حفر تونل‌های مترو با تونل‌ها و غارهای عجیب و غریبی روبه‌رو می‌شویم که در هیچ نقشه‌ای به آن اشاره نشده است. این حفره‌ها پر می‌شوند و مشکل‌شان حل می‌شود ولی در تعدادی از آنها قبل از اینکه ایمن‌سازی رخ دهد، سقف فرو می‌ریزد و حوادثی اینچنینی رخ می‌دهد. با تمام این تفاصیل وی معتقد است که تهران به هیچ عنوان آماده مقابله با حوادث بزرگ احتمالی نیست: حادثه مترو کیانشهر نشان داد که دستگاه‌های مختلف متولی، تا چه حد ناهماهنگ هستند.

در این حادثه هر کدام از سازمان‌ها کار خودشان را می‌کردند و توجهی به اقدامات سایر دستگاه‌ها نداشتند. در عوض هر کدام تعداد زیادی نیروی انسانی با خود آورده بودند که عملا امدادرسانی را مختل کرده بود. حالا شما فرض کنید که حادثه بزرگی رخ دهد و بخواهیم با آن مقابله کنیم. مسلما در چنین شرایطی با بحرانی جدی مواجه خواهیم شد به‌طوری‌که طبق پیش بینی‌های انجام شده در صورت بروز زلزله در تهران در همان روز اول بیش از یک میلیون نفر کشته خواهند شد.

رحمت‌الله حافظی، رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر هم تقریبا همان اعتقاد قناعتی را دارد. وی سخنانش را با ذکر مثالی آغاز می‌کند و می‌گوید: کافی است در تهران زلزله‌ای بالای شش ریشتر رخ دهد، تلفات ناشی از آتش سوزی خطوط لوله‌های گاز ما واقعا وحشتناک است. وی ادامه می‌دهد: از سویی در هنگام بروز حوادث بزرگ به دلیل مسدود شدن معابر امکان حصور تیم‌های امداد‌رسانی در محل حادثه بسیار کمرنگ خواهد شد. رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهردر پاسخ به این سوال که مقصر اصلی وقوع حوادث غیر طبیعی در تهران کیست؟ نیز می‌گوید: تمام سازمان‌ها از نهادهای قانون گذار تا سازمان‌های متولی خدمات رسانی شهری و شهرداری در این حوادث مقصرند و باید به حادثه دیدگان و افکار عمومی پاسخ دهند. به بیانی اگر روزی قرار به پاسخگویی باشد باید تمام مدیران این سازمان‌ها جوابگو باشند.