اولویت امروز سینمای ایران چیست؟

روزنامه شرق: امروز، به حساب عدد و تقویم «روز ملی سینما»ست. سال ١٣٧٩ در چهارمین جشن بزرگ سینمای ایران و هم‌زمان با بزرگداشت صدمین سال ورود سینما به ایران بود که ٢١ شهریور به‌عنوان «روز ملی سینما» شناخته شد. از آن پس هر سال سینماگران روز ملی سینما را بهانه‌ای می‌کردند تا از برگزیدگانشان تقدیر کنند و بزرگداشت پیش‌کسوت‌ها را جشن بگیرند و در‌عین‌حال از دغدغه‌هایشان بگویند.

در سال ٩١ نام روز سینما از تقویم رسمی کشور حذف شد. در آن مقطع شنیده می‌شد با توجه به اختلاف‌هایی که بین خانه سینما و سازمان سینمایی وجود داشت که نهایتا منجر به تعطیلی موقت خانه سینما شد، این روز از بخش اصلی تقویم حذف و به بخش ضمایم منتقل شد! حذف نام روز سینما از تقویم‌های رسمی تا سال ٩٣ ادامه داشت تا اینکه علی جنتی، وزیر ارشاد دولت یازدهم، با سکانداری حسن روحانی، در اولین مراسم جشن ملی سینما که بعد از بازگشایی خانه سینما در دولت روحانی برگزار شده بود، از بازگشت مجدد روز سینما به تقویم خبر داد که باعث خرسندی اهالی سینما شد. هم‌زمان با این روز پرسش ساده ولی مهمی را از سینماگران پرسیدیم: «اولویت امروز سینمای ایران چیست؟» در ادامه، پاسخ اهالی سینما را به این پرسش می‌خوانید.

علی نصیریان ، بازیگر: قصه و کارگردان از اولویت‌های امروز سینمای ماست.

ناصر ملک‌مطیعی ، بازیگر: به نظر من قصه‌هایی که به تصویر کشیده می‌شوند باید برای مردم قصه‌های آشنایی باشند. سینمای ما نیاز به قهرمان دارد. از گذشته نیز همیشه قهرمان در داستان و کتب ما وجود داشته و معتقدم باید به سنت‌ها و فرهنگ عمومی ایرانی در فیلم‌ها بیشتر توجه شود، نکات خوب انسانی مثل جوانمردی در داستان‌ها آورده شود و آدم‌های خوب و بد داستان برای مردم مشخص شوند؛ چراکه سینما درس و تجربه برای مردم است و خوب است که از این دست مسائل در فیلم‌های ما رعایت شود.

منوچهر محمدی ، تهیه‌کننده: به نظر من اولویت سینمای ما ساخت سالن سینماست.
سیدضیاء هاشمی: فکر می‌کنم کمبود سالن سینما بزرگ‌ترین مشکل ماست، بنابراین با این شرایط تولید و عرضه ما به‌هیچ‌وجه با هم تناسب ندارد و تولید ما بیش از ظرفیت سالن‌هاست، به‌همین‌دلیل است که معمولا آشفتگی و مصیبت‌های اکران را داریم و باید بپذیریم که نمی‌توانیم تنها به تولیداتمان بسنده کنیم. ما در شرایطی هستیم که نیاز است دست‌کم سه ‌هزار سالن سینما داشته باشیم. بنابراین من هیچ اولویتی غیر از این نمی‌بینم.
غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده: مبارزه با چندگانگی، سانسور و سانسورهای چندگانه.

بابک کریمی ، بازیگر: در جامعه ما که هرروز همه‌چیز در حال تحول است، به گمان من سینما باید به این تحول کمک کند و به‌نوعی جامعه خودش را در آینه سینما ببیند و آسیب‌شناسی کند؛ اینکه مردم بتوانند درباره مسائلشان صحبت کنند و سینما حامی این تحول باشد.

شهرام مکری ، کارگردان: به نظر من مهم‌ترین اولویت امروز سینمای ایران این است که بازار رقابتی برای فیلم‌های ایرانی ایجاد کنیم. به این شکل که فیلم‌های خارجی را وارد کنیم و با نمایش آنها، فضای رقابتی سالم به وجود بیاوریم تا سینمای تجاری ایران تکانی به خود بدهد و کیفیت فیلم‌ها بالا برود. از سویی سرمایه‌گذاران و سینماداران داخلی ترغیب شوند تا به سالن‌سازی روی آورند و تعداد سالن‌های سینما بیشتر شود تا از این طریق بتوانند برای مخاطبان خوراک بیشتری ایجاد کنند.

مجید برزگر ، کارگردان: به نظرم یکی از مسائل مهم این روزهای سینمای ایران، وجود مراکز تصمیم‌گیری غیررسمی است که باعث می‌شوند وزارت ارشاد نتواند در برخی موارد از مجوزهای خود دفاع کند. از سویی تحریم برخی از فیلم‌ها از سوی برخی مراکز به اقتصاد و درنهایت به کلیت سینمای ایران ضرر می‌زند. در نتیجه کیان سینما مورد تحدید و تهدید قرار می‌گیرد و همین مسئله موجب می‌شود تهیه‌کنندگان ریسک کمتری کنند و به موضوعات جدید نزدیک نشوند! در نتیجه فیلم‌ها بیش از گذشته به ورطه تکرار می‌افتند. دیگر اینکه مجوز ساخت حذف شود و ارشاد به سینماگران اعتماد کند تا آنها بتوانند کارشان را در آرامش انجام دهند و همان‌گونه که وقتی پزشک یا مهندسی خطا می‌کند کارشان را به نظام پزشکی و نظام مهندسی ارجاع می‌دهند، درباره سینما هم چنین اتفاقی بیفتد.

بهتاش صناعی‌ها ، کارگردان: از نظر من سه اولویت مهم وجود دارد: یکی اینکه فضای مناسبی برای تبلیغات فیلم‌های ایرانی ایجاد شود. کمااینکه دیدیم در هفت، هشت‌ماه گذشته با پخش تیزرهای ماهواره‌ای، تعداد تماشاگران فیلم‌ها خیلی بالا رفت و انگار بعد از مدت‌ها تماشاگران با سینما آشتی کردند. پس درواقع بهتر است موانع مقابل این تبلیغات برداشته شوند و بتوان از چنین ظرفیت‌هایی استفاده کرد تا فیلم‌های ایرانی در شبکه‌های غیرمعاند تبلیغ شوند، چون هم سینمای بدنه و هم سینمای مستقل؛ مثل هنر و تجربه نیاز به تبلیغات پایدار و باثبات دارند. مورد دیگر، حمایت از سینمای مستقل است. البته خوشبختانه گروه هنر و تجربه خوب عمل کرده و با اینکه از حمایت دولتی برخوردار است، اما این حمایت ناقص است. باید بودجه کلان به آن اختصاص پیدا کند. مورد دیگر اینکه همه فیلم‌سازان با خط قرمزهای نظام آشنا هستند، پس چقدر خوب است ارشاد به سینماگران اعتماد کند تا ممیزی‌ها حداقل و مجوز پروانه ساخت فیلم‌ها حذف شوند.

منی‍ژه حکمت ، کارگردان: اولویت اول، ساخت سینماست، اولویت دوم، جمع‌کردن رانت و اختصاص‌دادن مزیت‌های خاص برای افراد خاص است، سوم احترام به مجوزهاست و باید که پای این مجوزها ایستادگی شود برای احترام به قانون اساسی و نباید که بنا بر سلیقه افراد این مجوزها به هر دلیلی باطل شود و چهارم اینکه باید در این شرایط سخت از مدیران فعلی سینما مراقبت کنیم چون ماجراهای خوبی در حال اتفاق‌افتادن است و نباید سر مدیران غر بزنیم و با بودن دلخوری‌ها و دل‌نگرانی‌ها باید مراقبشان باشیم که اگر اینها را از دست بدهیم پشیمان خواهیم شد.

فاطمه گودرزی ، بازیگر: به نظرم اولین اولويت، تعداد کم سینماهاست که نداریم و کمیت ما را با مشکل مواجه کرده است. خیلی مشکلات دیگر هم هست؛ مثلا تبلیغاتی که به قاعده انجام نمی‌شود و مردم مجبورند از جاهایی که غیرمجاز است در جریان فیلم‌های روز قرار بگیرند. همچنین زمان‌بندی فیلم‌ها که بشود تضمینی برای فروش فیلم‌ها ایجاد کرد. بقیه، مشکلات داخلی است؛ اینکه چگونه فیلمی ساخته شود که به فروش برسد و مردم برای دیدنش اشتیاق پیدا کنند.

بهزاد فراهانی ، بازیگر: اولویت می‌تواند رهاشدن از چرخه دولت در جامعه سینمایی باشد. من اعتقاد دارم که اگر قرار است حضور دولت را بپذیریم، این هنر دولت‌فرموده است و هنر خلاق نیست. هنر خلاق هنر آزاد است و هنر آزاد مال مردم آزاد است.

محمدحسین مهدویان ، کارگردان: ساخت سالن سینما از مهم‌ترین اولویت‌های سینمای ماست. وقتی سالن داشته باشیم، قطعا چرخه تولید و اکران هم تنظیم خواهد شد.

سعید سهیلی ، کارگردان: آرامش و آزادی از نظر من اولویت‌های سینما هستند، به نظر من اگر مجموعه مدیریت فرهنگی یا مجموعه مدیریت سینمایی و سیاسی به فیلم‌ساز اعتماد نداشته باشد، این اعتماد‌نداشتن باعث ایجاد سوءتفاهم یا سوءتعبیر و سوءبرداشت‌هایی می‌شود و در چنین فضایی نمی‌توان به‌راحتی کار کرد. خاصیت کار در سینما، اعتماد متقابل است. این اعتماد باید بین فیلم‌سازان و مدیران فرهنگی ایجاد شود تا سینما به یک آرامش برسد و فیلم خوب ساخته شود. فیلم‌ساز در چنین شرایطی است که می‌تواند فیلم خوب و فیلم خودش را بسازد. آزادی عمل، تفکر و اندیشه از مهم‌ترین اولویت‌های فیلم‌ساز است. متأسفانه در این مدتی که سینما کار می‌کردیم مواردی که به آن اشاره کردم به شکل مطلوب نرسیده و اگر سینمای ما به آرامش بیشتری برسد، فیلم‌های مطلوب‌تری خواهیم داشت.

محمدحسين لطيفي ، ‌کارگردان: اولويت امروز سینمای ایران دو چيز است: اول؛ ايجاد همدلي ميان اهالي سينما و دوم؛ تأسيس سالن‌هاي سينما در سطح كل كشور.

محمدعلي سجادي ، کارگردان: اهميت‌دادن به سينماي ملي و رسيدن به چرخه توليد و توزيع سالم و عادلانه؛ نكته مهمي كه مي‌توان گفت تقريبا در سينماي ايران كم‌رنگ شده است.

فرهاد آييش ، بازیگر: پول يا همان سرمايه مي‌تواند اولويت اول سينماي ما باشد چون اگر قرار باشد با سرمايه كم فيلم توليد كنيم، احتمالا فيلم‌ها كيفيت پاييني خواهند داشت. اين در حالي است كه كارگردانان ما نشان داده‌‌اند كه سينماگران خوبي هستند و با سرمايه كم هم توانسته‌‌اند خيلي رندانه فيلم‌هاي خوب توليد كنند، اما اين قاعده نيست و سينماگران ما احتمالا دلشان مي‌خواهد بنابر معيارهاي سينماي هاليوود فيلم بسازند و اگر سرمايه‌گذاري بيشتر شود، احتمالا سينماي ايراني نيز از رشد كيفي درخورتأملي برخوردار خواهد شد.

حسن برزيده ، کارگردان: به نظرم يكي از اولويت‌هاي مهم اين روزها كه اتفاقا از جمله شعارهاي انتخاباتي دكتر روحاني بود، اين است كه امور و كارهاي هنرمندان به دست صنوف بيفتد، چون آنها به مسائل و مشكلات خود واقف هستند و بهتر مي‌توانند براي رفع مشكلات، راه‌حل پيدا كنند كه البته خانه سينما متولي اين صنوف است.