تغییرات بازار اصلیترین فرآوردههای نفتی
یک موسسه معتبر ایرانی در گزارشی به تحلیل آخرین وضعیت بازار اصلیترین فراوردههای نفتی ایران در فصل نخست سال ۲۰۱۶ پرداخته و روند تغییرات در این بازارها را تشریح کرده است.
بر اساس گزارش موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی، در فصل نخست سال ۲۰۱۶ تغییراتی در بازارهای فراوردههای نفتی رخ داده است.
در ابتدا این گزارش اشاره شده است: ایران بعد از عربستان سعودی دومین مصرفکننده محصولات پالایشگاهی در خاورمیانه است، به طوری که مصرف روزانه نفت ایران ۱.۸ میلیون بشکه است. در میان فرآوردههای نفتی، بنزین، دیزل و نفت کوره بیشترین سهم را در سبد مصرفی ایران دارند. همچنین فرآوردههای نفتی دارای بیشترین سهم در سبد صادراتی نیز هستند.
فرآوردههای نفتی در صادرات گمرکی نقشی پررنگ دارند. در میان اقلام عمده صادراتی، ابتدا پروپان و بوتان که در تولید LPG استفاده میشود. در حال حاضر ظرفیت تولید سالانه پروپان در ایران ۳.۵ میلیون تن است که به طور معمول ۸۰ درصد آن تحقق مییابد و در سالهای گذشته ۱۵۰ هزار تن پروپان در کشور مصرف و مابقی آن صادر شده است. ظرفیت تولید بوتان نیز ۲.۴ میلیون تن است که در حدود ۱.۸ میلیون تن از آن محقق میشود و از این میزان در حدود ۲۵۰ هزار تن در کشور مصرف و مابقی آن صادر شده است.
در ادامه این گزارش آمده است:گاز مایع شامل پروپان و بوتان با درصد ترکیبات مختلف است. در بازارهای بینالمللی قیمت پروپان و بوتان عمدتاً بر مبنای قیمت قراردادهای ماهانه آرامکو عربستان است. همانطور که در نمودار ۱۱ مشاهده میشود از سال ۲۰۱۴ همزمان با افت قیمت نفت، قیمت پروپان و بوتان نیز کاهش یافته است. به طوری که قیمت پروپان و بوتان در فصل اول سال ۲۰۱۶ به ترتیب ۲۴ و ۱۸ درصد افت کرده است. شاخص آرامکو از ماه اکتبر تا ماه ژانویه ۲۰۱۵ افزایش یافت و پس از آن در پی افت شدید قیمت نفت کاهش یافته و در ماه فوریه ۲۰۱۶ همزمان با افزایش قیمت نفت بار دیگر اندکی افزایش داشته است.
پروپان
بر اساس تحلیل این موسسه معتبر ایرانی در فصل پایانی سال ۱۳۹۴، با وجود کاهش قیمت جهانی پروپان، حجم صادرات آن ۵۷ درصد افزایش یافت و سبب شد ارزش لاری صادرات پروپان ۵۶ درصد نسبت به فصل قبل افزایش یابد. همچنین حجم صادرات بوتان ۲۴ درصد افزایش یافت و همانن پروپان ارزش صادراتی این محصول نیز ۲۳ درصد نسبت به فصل قبل افزایش یافت.این در حالی است که نرخ رشد فصلی حجم صادرات پروپان و بوتان به ترتیب در فصل سوم منفی ۳۱ و منفی ۱۸ درصد بوده که همراه با افت جهانی قیمت این فرآوردهها سبب کاهش ۴۵درصدی و ۳۲درصدی ارزش دلاری صادرات پروپان و بوتان نسبت به فصل دوم ۱۳۹۴ شده است.
LPG
در ادامه این گزارش اشاره شده است: در سال ۲۰۱۵، حجم تجات در بازار LPG مانند سال ۲۰۱۴ افزایش یافت و حجم تجارت جهانی پروپان در این سال ۱۰ درصد رشد کرد و به ۸۰ میلیون تن رسید و پیشبینی میشود تا پایان این دهه به ۹۰ میلیون تن برسد. در سال ۲۰۱۵ آمریکا با صادر کردن ۲۰ میلیون تن LPG مفام اول صادرات این کالا را در جهان به خود اختصاص داد که بخش عظیمی از محمولههای این کشور به مقصد آسیا بوده است.
چین در سال ۲۰۱۵ با پرداخت قیمتهای بالاتر به LPG در مقایسه با سایر خوراکهای پتروشیمی، محرک اصلی این بازار بوده است. واردات LPG چین با ۷۰ درصد رشد از ۷.۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۴، به ۹ میلیون تن در سال ۲۰۱۵ رسیده است. صادرات LPG در منطقه خاورمیانه پس از آن که در سال ۲۰۰۰ دو برابر شد، از سال ۲۰۱۰ بدون تغییر بوده است. پیشبینی میشود صادرات این محصول افزایش یابد اما این بار افزایش صادرات LPG توسط قطر و امارات نیست بلکه به ایران نسبت داده میشود زیرا بعد از برداشته شدن تحریمها انتظار میرود فازهای پارس جنوبی با سرعت بیشتری گسترش یابد و لذا صادرات این محصول افزایش یابد.
قیر
طبق این گزارش، قیر یکی از محصولات پالایش نفت خام است که در صنعت، آسفالت و عایقکاری ساختمان استفاده میشود. بیشترین تقاضای قیر از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا است اما انتظار میرود تقاضای هند و چین به دلیل افزایش چشمگیر سرمایهگذاری در بخش ساختمان و شبکه جادهای بر تقاضای آمریکا و اتحادیه اروپا پیشی گیرد.هند پس از آمریکا بزرگترین شبکه حمل و نقل جادهای را در جهان دارا است لازم به ذکر است بیش از ۹۰ درصد تقاضای قیر از محصولات داخلی تامین میشود با این حال افزایش تقاضای این کشور قیمت قیر را افزایش داده است. از سوی دیگر قیمت نفت به عنوان نهاده اصلی تولید قیر در ماههای پایانی فصل اول ۲۰۱۶ افزایش یافته است.
بدین ترتیب قیمت جهانی قیر که در فصل ابتدایی سال ۲۰۱۶ همانند سال ۲۰۱۵ روندی کاهشی داشت، در پایان فصل اول ۲۰۱۶ اندکی افزایش یافت.با وجودی که قیمت قیر در ماه مارس هفت درصد افزایش یافت اما باز هم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۲ درصد افت داشته است. افزایش قیمت قیر به افزایش تقاضای اقتصادهای نوظهور برای توسعه زیرساخت جادهای نسبت داده میشود.در فصل پایانی سال ۱۳۹۴، بهرغم افزایش ۶۰درصدی حجم صادرات قیر در ماه اسفند نسبت به ماه قبل، باز هم حجم صادرات این محصول نسبت به فصل سوم ۱۳۹۴، یک درصد کاهش یافت و همین امر سبب شد ارزش دلاری صادرات قیر ۲۱ درصد نسبت به فصل قبل کاهش یابد.
ارسال نظر