آب روستاهای شمال خوردنی می‌شود
۲۶درصد جمعیت ٧٦ میلیونی ایران ساکن روستاها هستند. یکی از استان‌هایی که جمعیت روستانشین زیادی دارد، گیلان است؛ استانی حاصلخیز و خوش‌آب‌وهوا که در صورت در اختیار داشتن امکانات به راحتی می‌تواند مایحتاج غذایی بخشی از کشور را به‌طور کامل تأمین کند. جمعیت روستایی این استان ٤٠درصد کل جمعیت ٢,٥میلیون نفری آن تخمین زده شده است.
روزنامه شهروند: ۲۶درصد جمعیت ٧٦ میلیونی ایران ساکن روستاها هستند. یکی از استان‌هایی که جمعیت روستانشین زیادی دارد، گیلان است؛ استانی حاصلخیز و خوش‌آب‌وهوا که در صورت در اختیار داشتن امکانات به راحتی می‌تواند مایحتاج غذایی بخشی از کشور را به‌طور کامل تأمین کند. جمعیت روستایی این استان ٤٠درصد کل جمعیت ٢,٥میلیون نفری آن تخمین زده شده است.
حال آن‌که این جمعیت ثابت استان است و جمعیت شناور آن گاه به هشت‌میلیون نفر نیز می‌رسد.در حقیقت این میزان ٣.٤درصد جمعیت روستایی کشور را تشکیل می‌دهد؛ به‌طوری که تراکم جمعیت استان ١٧٧ نفر در واحد سطح است حال آن‌که میانگین تراکم کشوری ٤٧ نفر است. به‌هرحال این استان ٢٥٩٢ روستا با سکنه ثابت دارد. این جمعیت هرچند در استانی حاصلخیز با مناظر زیبا زندگی می‌کنند اما مانند بقیه بخش‌های کشور همچنان با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند که شاید برای بسیاری از شهرنشینان قابل تصور نباشد. یکی از این مشکلات تأمین آب آشامیدنی سالم است. تصور عامه مردم آن است که این استان پرآب کشور، هیچ‌گاه دچار خشکسالی نمی‌شود، حال آن‌که معضل اصلی دسترسی به آب پاک برای مردم روستانشین است.
این معضل چنان حاد است که بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از دلایل وجود بیماری‌های مختلف و سونامی سرطان در شمال کشور، آب آشامیدنی ناسالم است. البته در این راستا روستاییان به‌طور مستقیم در معرض خطرات و مشکلات این معضل قرار دارند اما با وجود حجم بالای جمعیت شناور گیلان تأمین آب آشامیدنی پاک برای روستاها ضرورت بیشتری دارد.
٢٦درصد روستاییان گیلان بی‌بهره از آب پاک
در این استان بخش اعظم مردم درآمد خود را از طریق کشاورزی به دست می‌آورند، بنابراین استفاده از سموم و آفت‌کش‌های مختلف در این منطقه کاری عادی تلقی می‌شود. بسیاری از سموم و آفت‌کش‌ها وارد آب‌های جاری می‌شود و از این طریق منابع آبی آلوده می‌شود. از سوی دیگر به دلیل وجود کوه‌ها و اقلیم این منطقه هرچند منابع آب پاک متعدد وجود دارد، اما شیوه‌های دسترسی به آن پرهزینه و سخت است. تعجبی ندارد آنچه در شهرهای بزرگ یکی از مسلمات و نیازهای اصلی زندگی تلقی می‌شود، برای مردم این منطقه حیاتی است. براساس آمار موجود، میانگین شاخص بهره‌مندی مردم استان گیلان از آب پاک تا پایان هفته دولت ١٣٩٥ شمسی ٧٣,٩٢درصد بوده است. این درحالی است که به گفته محمدعلی فرامینی، مدیرعامل آبفای روستایی گیلان متوسط بارندگی گیلان ١٢٠٠ لیتر است، اما فقط ٧٤درصد جمعیت روستایی آب شرب در اختیار دارند و ٢٦درصد باقیمانده همچنان در معرض خطرات استفاده از منابع آبی ناسالم قرار دارند.
این درحالی است که یک‌سوم مساحت استان را بخش جلگه‌ای تشکیل می‌دهد و ٦٧درصد جمعیت روستایی در جلگه‌ها زندگی می‌کنند. در بخش جلگه‌ها تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع ٤٢٠ نفر است. از آن‌جا که این مناطق نزدیک ساحل است، کیفیت آب برای استفاده شرب چندان مناسب نیست، این درحالی است که تأمین آب برای مردم این منطقه مشکلات و البته هزینه‌های خاص خود را دارد. هزینه آبرسانی در گیلان ٢.٥ تا ٣ برابر هزینه تمام‌شده در کشور است. در این استان میانگین طول لوله‌گذاری به‌ازای هر خانوار ٧٥ متر و در کشور به‌ازای هر خانوار ١٤ متر است.از سوی دیگر، هزینه دسترسی هر خانوار روستایی به آب شرب سالم حدود دو‌میلیون و ٤٠٠هزار تومان است، حال آن‌که این رقم برای خانوار روستایی گیلانی به ٦میلیون و ٥٠٠هزار تومان می‌رسد، بنابراین تعبیر مایه حیات از آب برای روستاییان گیلانی مصداقیت می‌یابد.
بهره‌مندی ١٤٩هزار نفر از آب شرب
اما در دولت یازدهم این روند تغییر کرد و دولت آبرسانی به روستاها را نیز جزو دستور کار خود قرار داد. در همین راستا طرح آبرسانی به یک‌‌هزار روستا و در قالب پروژه‌های کوچک برای بقیه روستاها شکل گرفت. طرح آبرسانی به ١٠٠٢ روستا نیز بخشی از پروژه آبرسانی به روستاییان گیلان بوده است. فرامینی در همین راستا و در جریان بازدید خبرنگاران از تأسیسات آبی روستایی دراین‌باره گفت: سه پروژه برای این مهم تبیین شده است که می‌توان به پروژه طرح جامع، تأمین آب شرب هزار روستای جلگه‌ای گیلان، پروژه‌های مهندسی و توسعه که شامل مجتمع‌های خارج از محدوده طرح جامع و پروژه‌های تک‌روستایی می‌شود و همچنین پروژه‌های بهره‌برداری اشاره کرد.مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان با اشاره به پروژه‌های آبرسانی شرکت آب و فاضلاب استان گیلان گفت: در سال ۱۳۹۴ تعداد کل روستاهایی که آبرسانی شدند ۱۱۰ و در سال ۱۳۹۵ تعداد کل روستاهای آبرسانی شده ۱۷۱ روستا تخمین زده شده است.
به گفته او، این موضوع به این معنا است که در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۴۹هزار و ۵۴۹ نفر از آب شرب بهره‌مند شدند.فرامینی در ادامه با بیان این‌که در سال ۱۳۹۴ لوله‌گذاری خط انتقال و شبکه توزیع ۴۷۳ کیلومتر بوده، گفت: این درحالی است که در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۰۱۵ کیلومتر لوله‌گذاری ۲۱ مخزن با حجم ۴۹۲۰ مترمکعب و ۳۹ ایستگاه پمپاژ ایجاد شده که در مجموع ۷۷۶۴۰۸ ریال اعتبار برای انجام این کارها لازم بوده است.
این موضوع به این معناست که در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۴۹هزار و ۵۴۹ نفر از آب شرب بهره‌مند شدند. همچنین تعداد حفر چاه در سال ۱۳۹۴، چهار حلقه و در سال ۱۳۹۵ به ۱۳ حلقه افزایش یافت.فرامینی درخصوص سیمای کلی طرح جامع آبرسانی افزود: حفر و تجهیز چاه عمیق، نیمه‌عمیق و فلمن ۸۰ حلقه چاه، ایستگاه‌های پمپاژ ۸۷ واحد، مخازن ذخیره و تأمین فشار ۹۸۴۱۵ مترمکعب، شبکه‌های توزیع آب ۸۳۰۶ کیلومتر، خطوط انتقال آب ۲۱۱۳ کیلومتر برای ۱۰۴۳ روستا با جمعیت ۱۰۵۹۱۶۰ نفر با دوبی مورد نیاز ۲۰۷۴ لیتر در ثانیه در افق طرح پیش‌بینی شده است.وی با اشاره به پروژه معاونت مهندسی و توسعه گفت: ۱۵۵۰ روستا با جمعیت ۳۹۵۱۳۶ نفر جزو عملیات خارج از طرح جامع محسوب می‌شوند که تاکنون ۱۰۰۲ روستا با جمعیت ۳۳۲۹۱۶ نفر از آب شرب برخوردار و ۱۱۶ روستا با جمعیت ۱۰۷۲۶ نفر در دست اقدام برای بهره‌مندی از آب شرب هستند.
٩میلیارد تومان اعتبار برای روستاهای گیلان
اما به‌هرحال سابقه تلاش برای آبرسانی حوزه روستایی قدیمی‌تر و به سال ١٣٧٧ شمسی برمی‌گردد، یعنی زمانی که شرکت آب و فاضلاب روستایی گیلان شکل گرفت. به هرحال به دلیل کمبود منابع این طرح تا به حال پیشرفت محدودی داشته است. فرامینی دراین‌باره می‌گوید: براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، قرار است در طول برنامه ششم توسعه کل روستاهای گیلان آبرسانی شود که پیش‌بینی می‌شود ۹۵۰میلیارد تومان برای خدمات‌رسانی روستایی منبع مالی لازم باشد. درحال حاضر ۷۷میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان برای ۱۷۱ روستا که در هفته دولت به بهره‌برداری رسید هزینه شده و باید گفت که درحال حاضر از ۱۰۴۲ روستا ۷۷۰ روستا دارای خدمات آبی هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان با بیان این‌که در سال ۱۳۹۴ به دلیل وجود مشکلات بین‌المللی ۲۲درصد اعتبارات مصوب در استان گیلان تخصیص یافت که حدود ۹میلیارد تومان بود، اضافه کرد: از صندوق توسعه ملی بالغ بر ۱۰۳میلیارد تومان در سال ۱۳۹۴ اعتبار داشتیم که تنها ۵۰میلیارد تومان آن تخصیص پیدا کرد، اما با توجه به این‌که باید صندوق توسعه ملی به‌طور صد‌درصد تخصیص یابد، قرار است که مابقی این مبلغ در پاییز تخصیص پیدا کند. فرامینی ادامه داد: طبق مذاکرات صورت گرفته قرار است حدود ۵۰۰میلیون دلار برای آبرسانی روستایی در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ اختصاص یابد که سهم استان گیلان از صندوق توسعه ملی حدود ٦درصد است. این درحالی است که در صورت وجود اعتبارات و تسهیلات، پروژه‌های آبرسانی خیلی سریع‌تر به سرانجام خواهد رسید.
بهای خدمات آب ٥٠درصد خدمات آبرسانی
اما نیاز روستاییان منطقه فقط به آب شرب نیست. وضع فاضلاب این منطقه نیز با مشکلاتی روبه‌رو است که شاید مهم‌ترین آنها کمبود اعتبار باشد. با توجه به وسعت منطقه و جمعیت آن در استان گیلان فقط سه تصفیه‌خانه فاضلاب وجود دارد.که در لاهیجان، آستارا و تالش فعالیت می‌کنند و با توجه به این‌که اولویت‌گذاری فاضلاب برای روستاهای بالای ۱۰۰ خانوار تدوین شده باید گفت که ۹۲۰ روستا بالای ۱۰۰ خانوار در استان گیلان وجود دارد که ۷۵درصد جمعیت روستایی را شامل می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان دراین‌باره با بیان این‌که بحث فاضلاب روستایی در وزارت نیرو یک کار جدید است، گفت: ۷۵ روستا در سطح کشور به صورت پایلوت برای اجرای طرح فاضلاب انتخاب شده‌اند که سه روستا متعلق به استان گیلان است. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قرار است تا پایان سال ۱۳۹۶ معادل هشت روستا دارای تصفیه‌خانه فاضلاب شوند و برهمین اساس شاخص برخورداری فاضلاب در طول برنامه ششم توسعه در روستاهای گیلان به سه‌درصد خواهد رسید.
حال آن‌که این جمعیت ثابت استان است و جمعیت شناور آن گاه به هشت‌میلیون نفر نیز می‌رسد.در حقیقت این میزان ٣.٤درصد جمعیت روستایی کشور را تشکیل می‌دهد؛ به‌طوری که تراکم جمعیت استان ١٧٧ نفر در واحد سطح است حال آن‌که میانگین تراکم کشوری ٤٧ نفر است. به‌هرحال این استان ٢٥٩٢ روستا با سکنه ثابت دارد. این جمعیت هرچند در استانی حاصلخیز با مناظر زیبا زندگی می‌کنند اما مانند بقیه بخش‌های کشور همچنان با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند که شاید برای بسیاری از شهرنشینان قابل تصور نباشد. یکی از این مشکلات تأمین آب آشامیدنی سالم است. تصور عامه مردم آن است که این استان پرآب کشور، هیچ‌گاه دچار خشکسالی نمی‌شود، حال آن‌که معضل اصلی دسترسی به آب پاک برای مردم روستانشین است.
این معضل چنان حاد است که بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از دلایل وجود بیماری‌های مختلف و سونامی سرطان در شمال کشور، آب آشامیدنی ناسالم است. البته در این راستا روستاییان به‌طور مستقیم در معرض خطرات و مشکلات این معضل قرار دارند اما با وجود حجم بالای جمعیت شناور گیلان تأمین آب آشامیدنی پاک برای روستاها ضرورت بیشتری دارد.
٢٦درصد روستاییان گیلان بی‌بهره از آب پاک
در این استان بخش اعظم مردم درآمد خود را از طریق کشاورزی به دست می‌آورند، بنابراین استفاده از سموم و آفت‌کش‌های مختلف در این منطقه کاری عادی تلقی می‌شود. بسیاری از سموم و آفت‌کش‌ها وارد آب‌های جاری می‌شود و از این طریق منابع آبی آلوده می‌شود. از سوی دیگر به دلیل وجود کوه‌ها و اقلیم این منطقه هرچند منابع آب پاک متعدد وجود دارد، اما شیوه‌های دسترسی به آن پرهزینه و سخت است. تعجبی ندارد آنچه در شهرهای بزرگ یکی از مسلمات و نیازهای اصلی زندگی تلقی می‌شود، برای مردم این منطقه حیاتی است. براساس آمار موجود، میانگین شاخص بهره‌مندی مردم استان گیلان از آب پاک تا پایان هفته دولت ١٣٩٥ شمسی ٧٣,٩٢درصد بوده است. این درحالی است که به گفته محمدعلی فرامینی، مدیرعامل آبفای روستایی گیلان متوسط بارندگی گیلان ١٢٠٠ لیتر است، اما فقط ٧٤درصد جمعیت روستایی آب شرب در اختیار دارند و ٢٦درصد باقیمانده همچنان در معرض خطرات استفاده از منابع آبی ناسالم قرار دارند.
این درحالی است که یک‌سوم مساحت استان را بخش جلگه‌ای تشکیل می‌دهد و ٦٧درصد جمعیت روستایی در جلگه‌ها زندگی می‌کنند. در بخش جلگه‌ها تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع ٤٢٠ نفر است. از آن‌جا که این مناطق نزدیک ساحل است، کیفیت آب برای استفاده شرب چندان مناسب نیست، این درحالی است که تأمین آب برای مردم این منطقه مشکلات و البته هزینه‌های خاص خود را دارد. هزینه آبرسانی در گیلان ٢.٥ تا ٣ برابر هزینه تمام‌شده در کشور است. در این استان میانگین طول لوله‌گذاری به‌ازای هر خانوار ٧٥ متر و در کشور به‌ازای هر خانوار ١٤ متر است.از سوی دیگر، هزینه دسترسی هر خانوار روستایی به آب شرب سالم حدود دو‌میلیون و ٤٠٠هزار تومان است، حال آن‌که این رقم برای خانوار روستایی گیلانی به ٦میلیون و ٥٠٠هزار تومان می‌رسد، بنابراین تعبیر مایه حیات از آب برای روستاییان گیلانی مصداقیت می‌یابد.
بهره‌مندی ١٤٩هزار نفر از آب شرب
اما در دولت یازدهم این روند تغییر کرد و دولت آبرسانی به روستاها را نیز جزو دستور کار خود قرار داد. در همین راستا طرح آبرسانی به یک‌‌هزار روستا و در قالب پروژه‌های کوچک برای بقیه روستاها شکل گرفت. طرح آبرسانی به ١٠٠٢ روستا نیز بخشی از پروژه آبرسانی به روستاییان گیلان بوده است. فرامینی در همین راستا و در جریان بازدید خبرنگاران از تأسیسات آبی روستایی دراین‌باره گفت: سه پروژه برای این مهم تبیین شده است که می‌توان به پروژه طرح جامع، تأمین آب شرب هزار روستای جلگه‌ای گیلان، پروژه‌های مهندسی و توسعه که شامل مجتمع‌های خارج از محدوده طرح جامع و پروژه‌های تک‌روستایی می‌شود و همچنین پروژه‌های بهره‌برداری اشاره کرد.مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان با اشاره به پروژه‌های آبرسانی شرکت آب و فاضلاب استان گیلان گفت: در سال ۱۳۹۴ تعداد کل روستاهایی که آبرسانی شدند ۱۱۰ و در سال ۱۳۹۵ تعداد کل روستاهای آبرسانی شده ۱۷۱ روستا تخمین زده شده است.
به گفته او، این موضوع به این معنا است که در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۴۹هزار و ۵۴۹ نفر از آب شرب بهره‌مند شدند.فرامینی در ادامه با بیان این‌که در سال ۱۳۹۴ لوله‌گذاری خط انتقال و شبکه توزیع ۴۷۳ کیلومتر بوده، گفت: این درحالی است که در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۰۱۵ کیلومتر لوله‌گذاری ۲۱ مخزن با حجم ۴۹۲۰ مترمکعب و ۳۹ ایستگاه پمپاژ ایجاد شده که در مجموع ۷۷۶۴۰۸ ریال اعتبار برای انجام این کارها لازم بوده است.
این موضوع به این معناست که در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۴۹هزار و ۵۴۹ نفر از آب شرب بهره‌مند شدند. همچنین تعداد حفر چاه در سال ۱۳۹۴، چهار حلقه و در سال ۱۳۹۵ به ۱۳ حلقه افزایش یافت.فرامینی درخصوص سیمای کلی طرح جامع آبرسانی افزود: حفر و تجهیز چاه عمیق، نیمه‌عمیق و فلمن ۸۰ حلقه چاه، ایستگاه‌های پمپاژ ۸۷ واحد، مخازن ذخیره و تأمین فشار ۹۸۴۱۵ مترمکعب، شبکه‌های توزیع آب ۸۳۰۶ کیلومتر، خطوط انتقال آب ۲۱۱۳ کیلومتر برای ۱۰۴۳ روستا با جمعیت ۱۰۵۹۱۶۰ نفر با دوبی مورد نیاز ۲۰۷۴ لیتر در ثانیه در افق طرح پیش‌بینی شده است.وی با اشاره به پروژه معاونت مهندسی و توسعه گفت: ۱۵۵۰ روستا با جمعیت ۳۹۵۱۳۶ نفر جزو عملیات خارج از طرح جامع محسوب می‌شوند که تاکنون ۱۰۰۲ روستا با جمعیت ۳۳۲۹۱۶ نفر از آب شرب برخوردار و ۱۱۶ روستا با جمعیت ۱۰۷۲۶ نفر در دست اقدام برای بهره‌مندی از آب شرب هستند.
٩میلیارد تومان اعتبار برای روستاهای گیلان
اما به‌هرحال سابقه تلاش برای آبرسانی حوزه روستایی قدیمی‌تر و به سال ١٣٧٧ شمسی برمی‌گردد، یعنی زمانی که شرکت آب و فاضلاب روستایی گیلان شکل گرفت. به هرحال به دلیل کمبود منابع این طرح تا به حال پیشرفت محدودی داشته است. فرامینی دراین‌باره می‌گوید: براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، قرار است در طول برنامه ششم توسعه کل روستاهای گیلان آبرسانی شود که پیش‌بینی می‌شود ۹۵۰میلیارد تومان برای خدمات‌رسانی روستایی منبع مالی لازم باشد. درحال حاضر ۷۷میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان برای ۱۷۱ روستا که در هفته دولت به بهره‌برداری رسید هزینه شده و باید گفت که درحال حاضر از ۱۰۴۲ روستا ۷۷۰ روستا دارای خدمات آبی هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان با بیان این‌که در سال ۱۳۹۴ به دلیل وجود مشکلات بین‌المللی ۲۲درصد اعتبارات مصوب در استان گیلان تخصیص یافت که حدود ۹میلیارد تومان بود، اضافه کرد: از صندوق توسعه ملی بالغ بر ۱۰۳میلیارد تومان در سال ۱۳۹۴ اعتبار داشتیم که تنها ۵۰میلیارد تومان آن تخصیص پیدا کرد، اما با توجه به این‌که باید صندوق توسعه ملی به‌طور صد‌درصد تخصیص یابد، قرار است که مابقی این مبلغ در پاییز تخصیص پیدا کند. فرامینی ادامه داد: طبق مذاکرات صورت گرفته قرار است حدود ۵۰۰میلیون دلار برای آبرسانی روستایی در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ اختصاص یابد که سهم استان گیلان از صندوق توسعه ملی حدود ٦درصد است. این درحالی است که در صورت وجود اعتبارات و تسهیلات، پروژه‌های آبرسانی خیلی سریع‌تر به سرانجام خواهد رسید.
بهای خدمات آب ٥٠درصد خدمات آبرسانی
اما نیاز روستاییان منطقه فقط به آب شرب نیست. وضع فاضلاب این منطقه نیز با مشکلاتی روبه‌رو است که شاید مهم‌ترین آنها کمبود اعتبار باشد. با توجه به وسعت منطقه و جمعیت آن در استان گیلان فقط سه تصفیه‌خانه فاضلاب وجود دارد.که در لاهیجان، آستارا و تالش فعالیت می‌کنند و با توجه به این‌که اولویت‌گذاری فاضلاب برای روستاهای بالای ۱۰۰ خانوار تدوین شده باید گفت که ۹۲۰ روستا بالای ۱۰۰ خانوار در استان گیلان وجود دارد که ۷۵درصد جمعیت روستایی را شامل می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان دراین‌باره با بیان این‌که بحث فاضلاب روستایی در وزارت نیرو یک کار جدید است، گفت: ۷۵ روستا در سطح کشور به صورت پایلوت برای اجرای طرح فاضلاب انتخاب شده‌اند که سه روستا متعلق به استان گیلان است. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قرار است تا پایان سال ۱۳۹۶ معادل هشت روستا دارای تصفیه‌خانه فاضلاب شوند و برهمین اساس شاخص برخورداری فاضلاب در طول برنامه ششم توسعه در روستاهای گیلان به سه‌درصد خواهد رسید.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر