نقد و بررسی پرحاشیه «من مادر هستم»
مسعود فراستی که با گذشت دو هفته از آغاز اکران پرحاشیه فیلم سینمایی "من مادر هستم" همواره از آن دفاع کرده و هیچ نقدی بر آن وارد نکرده بود با اشاره به پرداخت نامناسب کاراکتر روانشناس در این فیلم از آن انتقاد کرد.
خبرگزاری مهر: مسعود فراستی که با گذشت دو هفته از آغاز اکران پرحاشیه فیلم سینمایی "من مادر هستم" همواره از آن دفاع کرده و هیچ نقدی بر آن وارد نکرده بود با اشاره به پرداخت نامناسب کاراکتر روانشناس در این فیلم از آن انتقاد کرد.
نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی "من مادر هستم" ساخته فریدون جیرانی عصر روز گذشته دوشنبه ۲۰ آذرماه در مجتمع فرهنگی ۱۳ آبان (لانه جاسوسی) برگزارشد. این نشست که در آن علاوه بر نویسندگان و کارگردان این فیلم و نیز مسعود فراستی و محمدتقی فهیم به‌عنوان منتقدان سینمایی، حسین الله کرم از چهره‌های شاخص انصار حزب‌الله نیز حضور داشت با حواشی فراوانی همراه بود.
* به تأکید مسئولان برگزاری این جلسه که از اعضای بسیج دانشجویی بودند، استقبال از فیلم "من مادر هستم" استقبال خوبی بوده تا جایی که هرچند علاوه بر صندلی‌های پرتعداد سالن تعدادی صندلی دیگر برای استقرار مهمانان در فضاهای خالی چیده شده بود ولی بازهم تعداد قابل توجهی از حاضران به‌صورت ایستاده فیلم را تا پایان تماشا کردند.
* نکته جالب توجه درباره میزان استقبال دانشجویان از این برنامه حضور قریب به اتفاق آن‌ها در سالن پس از پایان فیلم بود که همین امر باعث شد جلسه نقد و بررسی فیلم پرشورتر از برنامه‌های قبل برگزار شود.
* تعداد صندلی‌های در نظر گرفته شده از سوی مسئولان برگزاری برای حضور هم‌زمان فریدون جیرانی به‌عنوان کارگردان، رحمان سیفی‌آزاد و لاله لاریجانی به‌عنوان نویسندگان فیلمنامه و مسعود فراستی و تقی فهیم به‌عنوان منتقد در پشت میز قرار گرفته روی سن کفاف نمی‌داد و همین امر باعث شد زمانی که مجری برنامه از حسین الله‌کرم به‌عنوان مهمان ویژه برای حضور روی سن دعوت کند صندلی دیگری به ترکیب قبلی اضافه شود که بالاجبار پشت میز اصلی قرار نمی‌گرفت و صورت اضافه در ترکیب کلی داشت. الله‌کرم به همین دلیل وقتی روی سن رفت از مجری خواست او روی این صندلی بنشیند و خود در پشت میز اصلی نشست.
* در ابتدای برنامه مجری به نمایندگی از بسیج دانشجویی از عوامل فیلم و به ویژه فریدون جیرانی برای قبول دعوت و حضور در جمعی که قابل پیش‌بینی بود انتقادات علیه فیلم در آن بیش از تعریف‌ها خواهد بود تشکر کرد و گفت: ایشان با قبول این دعوت به ما احترام گذاشتند و ما نیز سعی می‌کنیم با نقد منصفانه به ایشان احترام بگذاریم.
* محمدتقی فهیم هم قبل از آغاز نقد و بررسی فیلم گفت: امیدوارم این جلسه بهتر از جلسه فرهنگسرای رسانه برگزار شود چراکه آنجا تبدیل به چیزی شبیه میادین ورزشی شده بود که هر دو طرف هوادارانی با خود آورده بودند تا با تشویق و شعار از آن‌ها حمایت کنند. امیدوارم اینجا امکان نقد سالم فراهم شود.
* تقی فهیم همچنین با اشاره به ترکیب و تعداد بالای مهمانان گفت: "به بنده گفته بودند در نشستی با حضور مسعود فراستی قرار است فیلم نقد شود و حتی از حضور فریدون جیرانی هم بی‌اطلاع بودم. حال که دوستان جناب الله‌کرم را هم به این ترکیب اضافه کرده‌اند که فکر می‌کنم اینگونه ایشان سوخت خواهند شد!" در تأیید این حرف فریدون جیرانی هم گفت: "بنده هم اطلاع نداشتم که اینجا قرار است جناب الله‌کرم هم حضور داشته باشد هر چند از این موضوع خوشحالم و از آن استقبال می‌کنم."
* الله‌کرم در واکنش به این اظهارات گفت: "بنده مهمان اصلی این نشست بوده‌ام و نمی‌دانم چرا اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. پیش از این هم بنا بود در دانشکده هنر درباره فیلم نشست داشته باشم بنده دکترای مدیریت و دکترای علوم سیاسی دارم و می‌دانم دانشجویان هم طرفدارم هستند. در پاسخ به اینکه در این ترکیب سوخت می‌شوم هم می‌گویم ما پیش‌تر در ۸ سال دفاع مقدس سوخته‌ایم و به سوختن عادت داریم. ما نسل سوخته‌ایم." در پی این مباحثه مجری جلسه گفت: "در ترکیب اولیه قرار نبود آقای الله‌کرم حضور داشته باشند اما چند ساعت پیش هماهنگی برای حضورشان انجام شد."
* زمانی که رحمان سیفی‌آزاد در پاسخ به بخش‌هایی از انتقادات حسین الله‌کرم تأکید کرد باید به‌صورت مصداقی درباره مواردی همچون "سیاه‌نمایی" صحبت کنیم، الله کرم گفت: اولاً که به عنوان یک استاد دانشگاه به شما برای دفاع از طرح‌تان نمره قبولی نمی‌دهم چراکه هیچ کدام از ایرادات بنده را پاسخ ندادید. ثانیاً بنده نه یک مصداق که چند مصداق ذکر کردم اما شما احتمالاً نه خوب گوش دادید و نه یادداشت‌برداری کردید که بتوانید بر اساس آن جواب دهید." الله‌کرم همچنین از مجری برنامه برای عدم رعایت زمان‌بندی صحیح گلایه کرد.
* فریدون جیرانی هم در بخشی از برنامه ضمن گلایه از موضع‌گیری‌های مجری برنامه خطاب به او گفت: "بنده زمانی که مجری هفت بودم مدام با این انتقاد مواجه می‌شدم که چرا خودت موضع داری؟ انتقاد صحیحی بود و سعی کردم از آن فاصله بگیریم پس شما هم این مسئله را رعایت کن!" جیرانی همچنین با اشاره به مباحث طرح شده از سوی الله‌کرم گفت: "یکی از نگرانی‌های بنده این بود که ناب الله‌کرم با زبانی غیرعلمی به فیلم بپردازند اما واقعاً خوشحالم که اینگونه نبود و شاهد نقدی مستدل از سوی ایشان هستیم."
* تعریف جیرانی از سوی حسین الله‌کرم بی‌پاسخ نماند و او نیز در بخشی از صحبت‌هایش تأکید کرد: "بنده به آقای جیرانی علاقمندم و پسرم اینجا شاهد است که غالباً شب‌ها بیدار می‌ماندم تا مباحث ایشان درباره سینما را دنبال کنم. مگر چند نفر در سینمای ایران اهل مطالعه و تحقیق هستند." این تعارف متقابل تا جایی پیش رفت که مجری برنامه گفت: "تا این دوستان دل و قلوه به هم می‌دهند سراغ صحبت دیگران برویم!" این جمله با خنده حضارهمراه شد.
* دیالوگ محبت‌آمیز جیرانی و الله‌کرم به گونه‌ای بود که محمدتقی فهیم در بخشی از صحبت‌هایش گفت: "بنده اولین بار است در چنین میزانسنی با جناب الله‌کرم مواجه می‌شود اما آنگونه که از شواهد و قرائن برمی‌آید جیرانی و الله‌کرم سابقه دوستی داشته‌اند و به شخصه بابت این رفاقت قدیمی خوشحالم." با پایان صحبت‌های فهیم، جیرانی گفت: "فکر کنم اشتباهی رخ داده چراکه بنده هم برای اولین‌بار است در چنین میزانسنی با آقای الله کرم مواجه می‌شوم و ایشان را از نزدیک می‌بینم." الله‌کرم نیز در تأیید این حرف گفت: "بنده علاقمند و پیگیر بحث‌های ایشان بوده‌ام اما واقعاً برای اولین‌بار است یکدیگر را از نزدیک می‌بینیم."
* یکی از حاضران در سالن که پیش‌تر نیز با هیاهو نشست فرهنگسرای رسانه و نیز مباحثه مخالفان فیلم جیرانی با او در سینما افریقا را به‌هم زده بود، این‌بار نیز در مخالفت با بخشی از اظهارات مسعود فراستی به ناگاه شروع به داد و فریاد کرد که این حرکت از سوی مسئولان برگزاری نشست به‌سرعت کنترل شد و تا پایان برنامه نیز تکرار نشد.
* انتقاد محمدتقی فهیم به ساختار فیلم جیرانی که آن را منطبق بر "فیلمفارسی" می‌دانست باعث شد بار دیگر در سخنانش این فیلم را کپی فیلم "قصاص" به کارگردانی نظام فاطمی محصول سال ۱۳۵۰ توصیف کند. این اظهارنظر با واکنش نویسندگان فیلم مواجه شد که تأکید کردند هرگز این فیلم را ندیده‌اند. مسعود فراستی هم گفت: بنده فیلمی را که فهیم می‌گویم دیده‌ام و معتقدم از نظر ساختار و مضمون هیچ ارتباطی به فیلم جیرانی ندارد."
* زمانی که مجری برنامه اعلام کرد فرصت طرح سوال از سوی دانشجویان است، فراستی گفت: "ما اینجا نیامده‌ایم که حرف حاضران را بشنویم بلکه فکر می‌کنم این جماعت آمده‌اند تا حرف‌های مهمانان شما را بشنوند پس باید مدیریت بهتری در تقسیم زمان برای طرح سوالات داشته باشید." در پاسخ به این اظهارنظر دانشجویی که برای طرح سوال برخاسته بود گفت: "جناب فراستی اینجا که برنامه هفت نیست! اتفاقاً اینجا جلسه‌ای است که باید سوالات دانشجویان طرح شود و مهمانان جواب ما را بدهند."
* زمانی که بحث سبک زندگی مطرح شد حسین الله‌کرم گفت: "نمود تغییر در سبک زندگی برای ما این است که زمانی ما را برادر خطاب می‌کردند، بعد شد حاجی، بعد شد آقا و حالا هم شده دکتر! که خوشبختانه مجری برنامه با این صفت هم ما را معرفی نکرد!"
* الله‌کرم در بخشی از صحبت‌هایش به اوضاع نابه‌سامان اقتصادی سینما اشاره کرد و گفت: "اگر یکی مثل ده‌نمکی به داد ما نمی‌رسید الان فیلم با فروش بالا نداشتیم." این اظهارنظر با خنده حضار مواجه شد و الله کرم ادامه داد: "البته فیلم جیرانی هم به‌واسطه همین جنجال‌ها فروش خوبی خواهد داشت و مثل گشت ارشاد چند روز دیگر هم وارد شبکه نمایش خانگی می‌شود و آنجا هم فروش می‌کند. جناب جیرانی شما هم قطعاً در این سینما پول پارو خواهید کرد!"
* مسعود فراستی از منتقدان همیشه مخالف سینمای ایران که دفاع تمام قدش از فیلم جیرانی تعجب‌برانگیز می‌نمود در این نشست برای نخستین‌بار به یکی از ضعف‌های فیلم اشاره کرد. وی با اشاره به کاراکتر روانشناس در روایت فیلم گفت: "قطعاً این بخش فیلم با بازی بد و شخصیت‌پردازی نامناسب از فیلم بیرون زده‌است و اصلاً با فضای فیلم هم‌خوانی ندارد. ای کاش به جای این شخصیت از تمهیدی مانند دیالوگ سیمین با خود از سر عذاب‌وجدان استفاده می‌شد." فراستی به‌غیر از این انتقاد در باقی موارد همچنان فیلم جیرانی را اثری بی‌نظیر در سینمای ایران در راستای نقد سبک زندگی شبه‌مدرن معرفی کرد.
* دفاع قرص و محکم فراستی از فیلم جیرانی باعث شد حسین الله‌کرم صحبت‌های خود را با این جمله تمام کند: "خوش به حال جیرانی که چنین حامی‌ای دارد؛ فراستی برای سینمای ایران یک ملت است!"
نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی "من مادر هستم" ساخته فریدون جیرانی عصر روز گذشته دوشنبه ۲۰ آذرماه در مجتمع فرهنگی ۱۳ آبان (لانه جاسوسی) برگزارشد. این نشست که در آن علاوه بر نویسندگان و کارگردان این فیلم و نیز مسعود فراستی و محمدتقی فهیم به‌عنوان منتقدان سینمایی، حسین الله کرم از چهره‌های شاخص انصار حزب‌الله نیز حضور داشت با حواشی فراوانی همراه بود.
* به تأکید مسئولان برگزاری این جلسه که از اعضای بسیج دانشجویی بودند، استقبال از فیلم "من مادر هستم" استقبال خوبی بوده تا جایی که هرچند علاوه بر صندلی‌های پرتعداد سالن تعدادی صندلی دیگر برای استقرار مهمانان در فضاهای خالی چیده شده بود ولی بازهم تعداد قابل توجهی از حاضران به‌صورت ایستاده فیلم را تا پایان تماشا کردند.
* نکته جالب توجه درباره میزان استقبال دانشجویان از این برنامه حضور قریب به اتفاق آن‌ها در سالن پس از پایان فیلم بود که همین امر باعث شد جلسه نقد و بررسی فیلم پرشورتر از برنامه‌های قبل برگزار شود.
* در ابتدای برنامه مجری به نمایندگی از بسیج دانشجویی از عوامل فیلم و به ویژه فریدون جیرانی برای قبول دعوت و حضور در جمعی که قابل پیش‌بینی بود انتقادات علیه فیلم در آن بیش از تعریف‌ها خواهد بود تشکر کرد و گفت: ایشان با قبول این دعوت به ما احترام گذاشتند و ما نیز سعی می‌کنیم با نقد منصفانه به ایشان احترام بگذاریم.
* محمدتقی فهیم هم قبل از آغاز نقد و بررسی فیلم گفت: امیدوارم این جلسه بهتر از جلسه فرهنگسرای رسانه برگزار شود چراکه آنجا تبدیل به چیزی شبیه میادین ورزشی شده بود که هر دو طرف هوادارانی با خود آورده بودند تا با تشویق و شعار از آن‌ها حمایت کنند. امیدوارم اینجا امکان نقد سالم فراهم شود.
* تقی فهیم همچنین با اشاره به ترکیب و تعداد بالای مهمانان گفت: "به بنده گفته بودند در نشستی با حضور مسعود فراستی قرار است فیلم نقد شود و حتی از حضور فریدون جیرانی هم بی‌اطلاع بودم. حال که دوستان جناب الله‌کرم را هم به این ترکیب اضافه کرده‌اند که فکر می‌کنم اینگونه ایشان سوخت خواهند شد!" در تأیید این حرف فریدون جیرانی هم گفت: "بنده هم اطلاع نداشتم که اینجا قرار است جناب الله‌کرم هم حضور داشته باشد هر چند از این موضوع خوشحالم و از آن استقبال می‌کنم."
* الله‌کرم در واکنش به این اظهارات گفت: "بنده مهمان اصلی این نشست بوده‌ام و نمی‌دانم چرا اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. پیش از این هم بنا بود در دانشکده هنر درباره فیلم نشست داشته باشم بنده دکترای مدیریت و دکترای علوم سیاسی دارم و می‌دانم دانشجویان هم طرفدارم هستند. در پاسخ به اینکه در این ترکیب سوخت می‌شوم هم می‌گویم ما پیش‌تر در ۸ سال دفاع مقدس سوخته‌ایم و به سوختن عادت داریم. ما نسل سوخته‌ایم." در پی این مباحثه مجری جلسه گفت: "در ترکیب اولیه قرار نبود آقای الله‌کرم حضور داشته باشند اما چند ساعت پیش هماهنگی برای حضورشان انجام شد."
* فریدون جیرانی هم در بخشی از برنامه ضمن گلایه از موضع‌گیری‌های مجری برنامه خطاب به او گفت: "بنده زمانی که مجری هفت بودم مدام با این انتقاد مواجه می‌شدم که چرا خودت موضع داری؟ انتقاد صحیحی بود و سعی کردم از آن فاصله بگیریم پس شما هم این مسئله را رعایت کن!" جیرانی همچنین با اشاره به مباحث طرح شده از سوی الله‌کرم گفت: "یکی از نگرانی‌های بنده این بود که ناب الله‌کرم با زبانی غیرعلمی به فیلم بپردازند اما واقعاً خوشحالم که اینگونه نبود و شاهد نقدی مستدل از سوی ایشان هستیم."
* تعریف جیرانی از سوی حسین الله‌کرم بی‌پاسخ نماند و او نیز در بخشی از صحبت‌هایش تأکید کرد: "بنده به آقای جیرانی علاقمندم و پسرم اینجا شاهد است که غالباً شب‌ها بیدار می‌ماندم تا مباحث ایشان درباره سینما را دنبال کنم. مگر چند نفر در سینمای ایران اهل مطالعه و تحقیق هستند." این تعارف متقابل تا جایی پیش رفت که مجری برنامه گفت: "تا این دوستان دل و قلوه به هم می‌دهند سراغ صحبت دیگران برویم!" این جمله با خنده حضارهمراه شد.
* دیالوگ محبت‌آمیز جیرانی و الله‌کرم به گونه‌ای بود که محمدتقی فهیم در بخشی از صحبت‌هایش گفت: "بنده اولین بار است در چنین میزانسنی با جناب الله‌کرم مواجه می‌شود اما آنگونه که از شواهد و قرائن برمی‌آید جیرانی و الله‌کرم سابقه دوستی داشته‌اند و به شخصه بابت این رفاقت قدیمی خوشحالم." با پایان صحبت‌های فهیم، جیرانی گفت: "فکر کنم اشتباهی رخ داده چراکه بنده هم برای اولین‌بار است در چنین میزانسنی با آقای الله کرم مواجه می‌شوم و ایشان را از نزدیک می‌بینم." الله‌کرم نیز در تأیید این حرف گفت: "بنده علاقمند و پیگیر بحث‌های ایشان بوده‌ام اما واقعاً برای اولین‌بار است یکدیگر را از نزدیک می‌بینیم."
* یکی از حاضران در سالن که پیش‌تر نیز با هیاهو نشست فرهنگسرای رسانه و نیز مباحثه مخالفان فیلم جیرانی با او در سینما افریقا را به‌هم زده بود، این‌بار نیز در مخالفت با بخشی از اظهارات مسعود فراستی به ناگاه شروع به داد و فریاد کرد که این حرکت از سوی مسئولان برگزاری نشست به‌سرعت کنترل شد و تا پایان برنامه نیز تکرار نشد.
* زمانی که مجری برنامه اعلام کرد فرصت طرح سوال از سوی دانشجویان است، فراستی گفت: "ما اینجا نیامده‌ایم که حرف حاضران را بشنویم بلکه فکر می‌کنم این جماعت آمده‌اند تا حرف‌های مهمانان شما را بشنوند پس باید مدیریت بهتری در تقسیم زمان برای طرح سوالات داشته باشید." در پاسخ به این اظهارنظر دانشجویی که برای طرح سوال برخاسته بود گفت: "جناب فراستی اینجا که برنامه هفت نیست! اتفاقاً اینجا جلسه‌ای است که باید سوالات دانشجویان طرح شود و مهمانان جواب ما را بدهند."
* زمانی که بحث سبک زندگی مطرح شد حسین الله‌کرم گفت: "نمود تغییر در سبک زندگی برای ما این است که زمانی ما را برادر خطاب می‌کردند، بعد شد حاجی، بعد شد آقا و حالا هم شده دکتر! که خوشبختانه مجری برنامه با این صفت هم ما را معرفی نکرد!"
* الله‌کرم در بخشی از صحبت‌هایش به اوضاع نابه‌سامان اقتصادی سینما اشاره کرد و گفت: "اگر یکی مثل ده‌نمکی به داد ما نمی‌رسید الان فیلم با فروش بالا نداشتیم." این اظهارنظر با خنده حضار مواجه شد و الله کرم ادامه داد: "البته فیلم جیرانی هم به‌واسطه همین جنجال‌ها فروش خوبی خواهد داشت و مثل گشت ارشاد چند روز دیگر هم وارد شبکه نمایش خانگی می‌شود و آنجا هم فروش می‌کند. جناب جیرانی شما هم قطعاً در این سینما پول پارو خواهید کرد!"
* مسعود فراستی از منتقدان همیشه مخالف سینمای ایران که دفاع تمام قدش از فیلم جیرانی تعجب‌برانگیز می‌نمود در این نشست برای نخستین‌بار به یکی از ضعف‌های فیلم اشاره کرد. وی با اشاره به کاراکتر روانشناس در روایت فیلم گفت: "قطعاً این بخش فیلم با بازی بد و شخصیت‌پردازی نامناسب از فیلم بیرون زده‌است و اصلاً با فضای فیلم هم‌خوانی ندارد. ای کاش به جای این شخصیت از تمهیدی مانند دیالوگ سیمین با خود از سر عذاب‌وجدان استفاده می‌شد." فراستی به‌غیر از این انتقاد در باقی موارد همچنان فیلم جیرانی را اثری بی‌نظیر در سینمای ایران در راستای نقد سبک زندگی شبه‌مدرن معرفی کرد.
* دفاع قرص و محکم فراستی از فیلم جیرانی باعث شد حسین الله‌کرم صحبت‌های خود را با این جمله تمام کند: "خوش به حال جیرانی که چنین حامی‌ای دارد؛ فراستی برای سینمای ایران یک ملت است!"
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر