پیشنهاد عربستان به کردهای سوریه

خبرگزاری ایسنا: خبرگزاری ایسنا: یک هفته درگیری در شهر حسکه تنها از شکننده بودن روابط میان دولت سوریه و کردها پرده برنداشت بلکه بیانگر تمایل طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی برای بهره‌برداری از این درگیری‌ها و تلاش برای افزایش شکاف میان دو طرف جهت تحقق اهداف خود نیز بود.

درگیری در حسکه به تحولات منطقه استراتژیک الشهباء مرتبط است. این منطقه در ۱۰۲ کیلومتری غرب رود فرات تا سلسله کوه‌های لیلون در عفرین واقع است. این منطقه با عرض ۵۵ کیلومتر شامل تمامی شهرهای جرابلس، منبج، الباب، تادف، اعزاز، مارع و تل رفعت است و حتی به مناطق شمال شهر السفیره می‌رسد که نیروهای ارتش سوریه کنترل آن را در دست دارند و مقر اساسی برای آن‌ها و نیروهای هم‌پیمانشان است.

منطقه الشهباء مرکزی است که بسیاری از طرح‌های متناقض را در خود گردهم آورده و ورودی اصلی برای کشورهای مرتبط با بحران سوریه جهت تأثیر گذاشتن بر روند حوادث در عمق این کشور است. برای همین طبیعی است که تحولات این منطقه بر بقیه استان‌ها نیز تأثیر بگذارد به ویژه‌ای استانی مثل حسکه که با طرح نظام فدرالی کردها مرتبط است.

با کنترل کردها بر شهر منبج و تلاششان برای آزادسازی شهر الباب و سیطره شورشیان سوری بر شهرک الراعی به نظر می‌رسد که اعتماد میان طرف‌ها از بین رفته و تردید هر طرف درباره نیت و اهداف طرف مقابل بیشتر شده است. جبهه حسکه شعله‌ور شد تا این پیام را برساند که اوضاع به اوج وخامت رسیده است و هر گام جدیدی در منطقه الشهباء باید همراه با حل و فصلی باشد که همگان با آن توافق کرده باشند وگرنه اوضاع هر لحظه وخیم‌تر خواهد شد.

برخلاف ظاهر که کردها به موفقیت‌های زیادی علیه داعش دست یافته‌اند طرف کرد یعنی حزب اتحاد دموکراتیک و شاخه امنیتی-نظامی آن یعنی نیروهای "آسایش" و یگان‌های مدافع خلق ضعیف‌ترین طرف در این درگیری هستند و بیشتر در معرض فشارهای داخلی و خارجی قرار می‌گیرند چراکه توانایی بی‌نیاز شدن از دولت دمشق را ندارند یا این ضعیف بودن نتیجه وخامت روابطشان با دیگر کردها از جمله شورای ملی کرد در داخل سوریه و اقلیم کردستان عراق در خارج از آن است و یا به دلیل قرار گرفتن بین گزینه‌های سخت یعنی دشمنی با دمشق و شرکایش به دلیل طرح نظام فدرالی براساس ساختار و شروط آمریکاست.

اینها شاید این مسئله این را تفسیر کند که به رغم درگیری نظام سوریه با نیروهای کرد لحظه جدایی میان کردها و دمشق هنوز فرا نرسیده است.

اما به نظر می‌رسد که اوضاع به دلیل حساس بودن شرایط در منطقه الشهباء و شهر حسکه هر لحظه در حال تغییر است. بعید نیست که در سایه این تحولات کردها آخرین برگ برنده‌های خود را به واشنگتن و برخی کشورهای دیگری که کمک خود را ارائه می‌کنند، بفروشند.

به گفته منابع نزدیک به یگان‌های مدافع خلق کرد، عربستان طی روزهای گذشته به کردها پیشنهاد داده که اگر همچنان به جنگ با ارتش سوریه در حسکه ادامه بدهند از آن‌ها حمایت مالی و تسلیحاتی به عمل می‌آورد. به گفته این منابع این پیشنهاد از طریق کانال‌های رسمی طی نشست میان نمایندگان دو طرف مطرح شده است.

به گفته منابع مذکور، این نخستین بار نیست که عربستان برای نزدیک شدن به یگان‌های مدافع خلق کرد سوری و کشاندن آن‌ها به سمت خود تلاش می‌کند و ریاض پیشتر نیز پیشنهاداتی را برای کمک به کردها به شرط پایان دادن به توافقاتش با ارتش سوریه مطرح کرده بود.

اما از آنجا که گروه‌های موجود در سوریه بین آنکارا و واشنگتن تقسیم شده‌اند این پیشنهادات عربستان هیچ تأثیری نخواهد داشت اما این مسائل نشان دهنده پیچیده بودن نقشه درگیری در منطقه است به ویژه اینکه پیشنهاد عربستان با ائتلاف میان ریاض و آنکارا در تضاد است اما به نظر می‌رسد عربستان همچنین نگران احتمال نزدیک شدن روسیه و ترکیه است چرا که به عقیده عربستان دشمن اولش یعنی نظام سوریه از این نزدیکی بهره می‌برد برای همین است که جهت دوستی با کردها تلاش می‌کند.

از سوی دیگر به تدریج ابعاد دیگری از ائتلاف میان آمریکا و کردها در حال فاش شدن است. ائتلافی که با حمایت آمریکا از کردها در جنگ کوبانی آغاز شد و به سطح پیشرفته‌تری رسید بدون اینکه حقیقت و اهداف آن فاش شود.

در همین راستا برخی منابع می‌گویند، روابط میان واشنگتن و کردهای سوریه شامل تناقض‌ها و تفاهم‌هایی است که دو طرف نمی‌خواهند آن را فاش کنند.

به گفته این منابع، روابط میان دو طرف تا به این لحظه بر نزدیک بودن منافع درباره جنگ با داعش مبتنی بوده است اما آمریکا برای مستحکم کردن این روابط با توافق‌نامه‌های رسمی میان دو طرف تلاش کرد با این حال طرف کُرد با بسیاری از شروط آمریکا مخالفت کرد و همین مسئله امضای توافق‌نامه میان دو طرف را به تأخیر انداخت.

شهر جرابلس نمونه‌ای از تلاش واشنگتن برای باج خواهی غیرمستقیم از کردهاست. واشنگتن همچنان درباره تلاش شورشیان سوری تحت عنوان ارتش آزاد سوریه با کمک ترکیه برای سیطره بر این شهر سکوت اختیار کرده است.

به گفته منابع، واشنگتن به نیروهای کرد برای حمله به جرابلس چراغ سبز نشان نداده است. این نشان دهنده بازی آمریکا با حساس بودن مواضع و تلاشش برای بهره‌برداری سیاسی و نظامی از این اوضاع است. همچنین منابع فاش کرده‌اند که جرابلس، الباب و تادف بر روی میز مذاکرات جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا با مسئولان ترکیه در آنکارا خواهد بود. این نشان می‌دهد که واشنگتن همچنان می‌خواهد توازن میان کردها و ترکیه را حفظ کند.

منابع مذکور درباره شروطی که واشنگتن برای کردها گذاشته می‌گویند، تنها فرماندهان ارشد از این شروط خبر دارند اما برخی از این شروط درباره میزان و نوع حضور نظامی آمریکا در پایگاه‌هایی است که در مناطق خودگردان کردها تأسیس شده است. برخی نیز درباره تأکید آمریکا بر لزوم مشارکت نیروهای کرد سوری وابسته به اقلیم کردستان عراق در برخی جنگ‌ها به ویژه در جنگ رقه است اما کردهای سوریه همچنان با این شروط مخالفند.

این منابع می‌گویند کردهای سوریه با پیشنهادات آمریکا و همچنین پیشنهاد عربستان مخالفت کرده‌اند اما این منابع به این مسئله اشاره کردند که در سایه تحولات اخیر و مبهم بودن سرنوشت جرابلس و بقیه منطقه الشهباء احتمالا کردها مجبور به امتیازدهی و قبول شروط آمریکا می‌شوند تا مانع سناریوی ناکام ماندن طرح فدرالیسم خود شوند.