کارنامه بازارها در میانه تابستان

روزنامه دنیای اقتصاد: در آرام‌ترین ماه دلار در ۳۰ ماه گذشته شاخص بازار سهام ۸/ ۴ درصد رشد کرد. با این میزان رشد گرچه بهترین عملکرد ماهانه در سال‌جاری برای بورس ثبت شد، اما بازدهی بازار سهام کماکان در سطح منفی قرار دارد.

در بازارهای رقیب بورس نیز گرچه رقم ثبت‌شده برای بازدهی در مقایسه با ماه قبل تعدیل شده، اما میزان حاصل‌شده کماکان بالای صفر است. بازدهی قیمت دلار در میانه تابستان ۷/ ۰ درصد بوده است. رکورد بازدهی سکه نیز گرچه در مقایسه با ماه تیر حدودا نصف شده اما کماکان در مدار مثبت گردش دارد. «دنیای‌اقتصاد» کارنامه ماهانه این سه بازار را بررسی کرده است.

در آخرین روز مردادماه، دلار ۲ تومان افزایش را تجربه کرد و به قیمت ۳ هزار و ۵۳۵ تومان رسید. رشد سی و یکمین روز مرداد موجب شد که میزان رشد ماهانه شاخص ارزی به ۷ دهم درصد برسد و سومین بازدهی ماهانه مثبت متوالی آن ثبت شود. رشد قیمت در حالی رقم خورد که دلار در مردادماه، آرام‌ترین ماه در ۲ سال و نیم گذشته را تجربه کرد. بررسی‌ها نشان دهنده آن است که انحراف معیار نرخ این ارز در مردادماه به حدود ۵ تومان رسید که نشان دهنده افت شدید دامنه نوسانات بود.

آخرین بار در بهمن ۹۲ انحراف معیار نرخ دلار در چنین محدوده‌ای قرار گرفته بود. با وجود افت دامنه نوسانات، برخی از فعالان انتظار دارند که قیمت این ارز در شهریورماه افزایش بیشتری را تجربه کند و حتی وارد کانال بالاتر شود. این دسته بیشتر شامل افرادی است که از یکسو چشم به افزایش تقاضای مسافرتی در شهریورماه دوخته‌اند و از سوی دیگر، امیدوار به رشد تقاضای تجاری در انتهای تابستان هستند.

در مقابل، اکثر معامله‌گران به دلیل بهبود شرایط بین‌المللی و بانکی، انتظار دارند که دلار در آخرین ماه تابستان روند کم نوسان خود را ادامه دهد. همسو با رشد قیمت دلار، در آخرین روز مردادماه، سکه تمام بهار آزادی هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به بهای یک میلیون و ۱۱۵ هزار تومان رسید.

با افزایش روز آخر بازدهی سکه در مردادماه به ۷/ ۲ درصد رسید. این در حالی است که فلز گران‌بهای داخلی در تیرماه رشد ۵ درصدی را تجربه کرده بود. شاخص بازار ارز نیز در اولین ماه تابستان رشد ۵/ ۱ درصدی را تجربه کرده بود. به این ترتیب، می‌توان گفت که در دومین ماه تابستان میزان رشد سکه و دلار تعدیل شده است.

حبس بازه‌ای دلار

در دومین ماه از دومین فصل سال، قیمت دلار به طور کامل در کانال ۳ هزار و ۵۰۰ تومان نوسان کرد. در اولین روز کاری مردادماه، دلار با ۳ تومان افزایش به قیمت ۳ هزار و ۵۱۵ تومان رسید. پس از این، دلار تا انتهای مردادماه زیر این نقطه نیامد تا نقطه۳ هزار و ۵۱۵ تومان، کف قیمت مردادماه باشد. در ادامه مردادماه، دلار به افزایش خود ادامه داد و این رشد تا هفتمین روز این ماه ادامه یافت.

در هفتمین روز مردادماه، دلار با ۵ تومان افزایش به قیمت ۳هزار و ۵۴۳ تومان رسید. پس از عبور از ۷ روز ابتدایی افزایشی، شاخص بازار ارز گرفتار یک زندان قیمتی شد و تمام نوسانات خود را در یک محدوده مشخص تجربه کرد. شاخص بازار ارز از تاریخ ۵ مردادماه در محدوده ۳ هزار و ۵۳۰ تومان قرار می‌گیرد و تا انتهای مردادماه، نه از این محدوده پایین می‌آید و نه از قیمت ۳ هزار و ۵۴۵ تومان فراتر می‌رود.

به این ترتیب می‌توان گفت که دلار در مردادماه گرفتار یک حبس بازه‌ای بوده است، یعنی با رسیدن قیمت به ابتدای محدوده ۳ هزار و ۵۳۰ تومان، خریدهای ارزی افزایش پیداکرده و همزمان با رسیدن قیمت به نقطه ۳ هزار و ۵۴۵ تومان، فروش‌های ارزی معامله‌گران بالا رفته است. البته در مقاطعی کوتاهی از روز، قیمت این ارز از دو سوی این زندان عبور کرد، ولی هیچ گاه قیمت بسته‌شده بازار نتوانست از دامنه پیش گفته شده خارج شود.

در حالی که برخی از فعالان بازار اعتقاد دارند که قیمت این ارز در شهریور ماه در مسیر افزایشی قرار خواهد گرفت و از این دامنه قیمتی خارج می‌شود، عده دیگری بر این باورند که شاخص ارزی در سومین ماه تابستانی، نوسانات محدود را ادامه خواهد داد.

گروه اول، بیش از هر عاملی به افزایش تقاضای مسافرتی امیدوارند. به گفته آنها، به طور سنتی، سفرهای خارجی در ماه انتهایی تابستان افزایش پیدا می‌کند و به تبع آن تقاضا برای خرید ارز در بازار بالا می‌رود. افزایش احتمالی تقاضای تجاری دیگر عاملی است که می‌تواند قیمت را در مسیر افزایشی قرار دهد؛ با این حال، تعداد زیادی از فعالان اعتقاد دارند که دلار توانایی رشد زیادی ندارد. به گفته این عده، میزان عرضه بازارساز در ماه‌های گذشته متناسب بوده و ادامه آن موجب می‌شود که قیمت نوسان خاصی را تجربه نکند.

رکوردزنی کاهش نوسان

زندانی شدن دلار در دامنه ۳ هزار و ۵۳۰ تومان تا ۳ هزار و ۵۴۵ تومان موجب شد که یکی از کم نوسان‌ترین ماه‌های دلار در سالیان اخیر رقم بخورد. بازار ارزی که زمانی جولان‌گاه نوسانات غیرقابل پیش‌بینی و گاه و بی‌گاه بود، در دومین ماه تابستان آرامش نسبتا کاملی را تجربه کرد. میزان انحراف معیار دلار در مرداد به حدود ۵ تومان رسید، حال آنکه پیش از آغاز به کار دولت یازدهم، انحراف معیار نرخ ارز مقادیر بسیار بالاتری را تجربه کرده بود.

کاهش دامنه نوسانات بازار از همان ابتدای سال ۹۵، به طور مشهودتری در روند بازار و آمارهای موجود منعکس شد. به عنوان مثال، انحراف معیار نرخ ارز در فروردین ۹۵ در حالی به ۱۱ تومان رسید که این میزان در اسفند ۹۴، ۲۲ تومان بود. اردیبهشت ماه، انحراف معیار نرخ دلار روی ۱۱ تومان باقی‌ماند و در خردادماه به ۸ تومان رسید تا برای اولین بار از خرداد۹۴ تک رقمی شود. میزان انحراف معیار دلار در تیرماه کمی افزایش یافت و به ۱۵ تومان رسید، ولی در دومین ماه تابستان فضای بازار چنان آرام شد تا یک رکورد جدید از کاهش نوسانات برای دلار ثبت شود.

آرامش در کانال میلیونی

در دومین ماه تابستان، قیمت سکه عمدتا در کانال میلیونی نوسان کرد، ولی هرگز نتوانست به میانه‌های این کانال برود، عاملی که موجب شد فلز گرانبهای داخلی یک آرامش نسبی را تجربه کند. سکه در اولین روز مردادماه با هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و ۸۷ هزار تومان رسید. روند افزایشی فلز گران‌بهای داخلی در ۱۲ روز بعدی ادامه یافت تا اینکه قیمت آن درسیزدهمین روز این ماه، به یک میلیون و ۱۲۸ هزار تومان رسید. این قیمت بالاترین نرخ فروش سکه در مردادماه بود. پیش از این، در هفتمین روز مردادماه، سکه بیشترین میزان رشد روزانه را تجربه کرده بود و با ۱۹ هزار تومان رشد به قیمت یک میلیون و ۱۱۱ هزار تومان رسیده بود.

در حالی که برخی معامله‌گران بازار سکه تحت تاثیر روند افزایشی آن، انتظار رشد بیشتر قیمت را داشتند، از میانه مردادماه، روند بازار آرام‌تر شد و فلز گران‌بهای داخلی تنها چند نوسان کانالی را تجربه کرد. یکی از عواملی که موجب آرامش بازار شد، کاهش دامنه نوسانات افزایشی اونس در بازارهای جهانی بود. طلای جهانی هرگز نتوانست خود را به کانال هزار و ۴۰۰دلار نزدیک کند تا به آهستگی انتظارات افزایشی در بازار داخلی تعدیل شود.

پیش از این رشد فلز گران‌بهای داخلی بیش از هر عاملی تحت تاثیر صعود بهای اونس در بازارهای جهانی بود. در نهایت، سکه در انتهای مردادماه با پایین آمدن از سقف ماهانه، با قیمت یک میلیون و ۱۱۵ هزار تومان به کار خود پایان داد. ثبت این قیمت نشانه رشد ۷/ ۲ درصدی سکه در میانه تابستان بود. این در حالی رخ داد که فلز گران‌بهای داخلی در تیرماه رشد ۵ درصدی را تجربه کرده بود.