فراکسیون‌های «بهارستان» در پیچ انتخابات
فراکسیون ولایت قرار بود مجموعه «فراگیر» مجلس باشد. فراگیری آنها اما چیزی کمتر از یک هفته در مجلس دهم دوام آورد. شماری از اصولگرایان معتدل و اعتدالگرایان بهارستان از هفته دوم ساز جدایی زدند و حالا بعد از دو ماه سنگ بنای فراکسیون سوم را رسماً بنا گذاشته‌اند.
روزنامه ایران - احسان بداغی: فراکسیون ولایت قرار بود مجموعه «فراگیر» مجلس باشد. فراگیری آنها اما چیزی کمتر از یک هفته در مجلس دهم دوام آورد. شماری از اصولگرایان معتدل و اعتدالگرایان بهارستان از هفته دوم ساز جدایی زدند و حالا بعد از دو ماه سنگ بنای فراکسیون سوم را رسماً بنا گذاشته‌اند.
این گونه فراکسیون «ولایت» در زمانی بسیار کوتاه از موضع «اکثریت» مجلس افتاد و این موضع تنها در رساندن علی لاریجانی به کرسی ریاست به مدد آنها آمد. اما مشکل برای آنها تنها اکثریت بودن یا نبودن‌شان در بهارستان نیست. تجزیه فراکسیونی در بهارستان هر چند از عدد آنها کاست اما این به معنای یکدستی اعضای باقی‌مانده فراکسیون «ولایت» نخواهد بود. یک هفته پیش محمدرضا تابش در کنایه‌ای به اصولگرایان فراکسیون ولایت گفته بود: «باید دید در زمان انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ هم پایدار خواهد ماند.»
اما برای مشخص شدن این وضعیت نیاز به صبری ۱۰ ماهه تا موعد انتخابات ۹۶ نبود. همین دیروز یک عضو فراکسیون ولایت به خبرگزاری «ایسنا» گفت: «بعید است فراکسیون ولایت موضعگیری یکنواختی درباره انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد.» پیش‌بینی چنین وضعیتی البته کار چندان سختی نیست. سلیقه اصولگرایان چند سالی است که فاصله‌های زیادی از هم گرفته و عملاً جایی نبوده که آنها در یک تصمیم به صورت «واحد» عمل کنند.
مگر موضوع انتخاب ریاست مجلس دهم که آن اتحاد هم عمرش به یک هفته نرسید. اکبر رنجبرزاده در سخنان دیروزش همچنین تأکید کرد: «با توجه به اینکه ایده‌ها و نظرات مختلفی در فراکسیون‌های مجلس در قالب فراکسیون ولایت یا امید جمع شده‌اند، بعید است که این فراکسیون‌ها به شکل یکنواخت در مورد انتخابات ریاست جمهوری موضعگیری کنند.»
او گفت که «این دور از ذهن نیست که فراکسیون‌های جزئی‌تر مجلس در مورد انتخابات ریاست جمهوری اعلام موضع کنند یا مثلاً اجتماعات دیگری در این راستا شکل بگیرد اما با توجه به اینکه فراکسیون ولایت سلایق مختلفی را از اصولگرایان و اصلاح‌طلبان و مستقلین در خود جای داده، بعید است چنین موضعگیری داشته باشد.» او البته نام فراکسیون «امید» و جریان اصلاح‌طلبان مجلس را هم کنار دیگران آورده. حال آنکه در آن سو خود اعضای این فراکسیون در تمام هفته‌های گذشته اگر در یک موضوع نظر واحد داشته‌اند، آن انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بوده است.
جایی که تأکید اصلاح‌طلبان، چه بیرون مجلس و چه داخل بهارستان بر حمایت از استمرار حیات دولت حسن روحانی است. چهره‌های شاخص جریان اصلاحات و فراکسیون امید همواره تئوری پروژه «عبور از روحانی» را که توسط رقبای اصولگرا مطرح می‌شود رد کرده‌اند. به عبارت دقیق‌تر، آنها اگر بخواهند هم در انتخابات سال ۹۶ نمی‌توانند در عمل گزینه‌‌ای جز حسن روحانی داشته باشند. در این شرایط خیال روحانی از کسب حمایت بین ۱۰۵ تا ۱۲۰ عضو فراکسیون امید برای انتخابات آتی تقریباً آسوده است.
فراکسیون سوم یا همان مستقلین مجلس هم بعید است که در انتخابات سال آینده به سمتی غیر از نامزدی روحانی گرایش پیدا کنند. چه آنکه یکی از اساسی‌ترین زمینه‌های انشعاب آنها از فراکسیون ولایت وجود اختلاف در موضعگیری بر سر سیاست‌های اساسی دولت خصوصاً در بحث برجام بود. آنها به دلایلی از این دست بر همنشینی که در بهارستان تشکیل یک «اکثریت» داده بود، پایان دادند و ادامه این راه به صورت منطقی نمی‌تواند منتهی به حمایت از نامزدی غیر از روحانی شود.
چه آنکه چهره‌های شاخص این جریان از کاظم جلالی و بهروز نعمتی گرفته تا جعفرزاده و لاهوتی و دیگرانی از این دست، چه در دوره نهم مجلس و چه در رقابت‌های انتخاباتی به هواداری از سیاست‌های دولت یازدهم شهره بودند. مضافاً اینکه جمع آنها در فراکسیون سوم از یک دید تجمعی از نمایندگان نزدیک به حزب اعتدال و توسعه، نزدیک‌ترین حزب سیاسی کشور به دولت یازدهم است. آنها بارها گفته‌اند که می‌خواهند در فضای سیاسی کشور با عنوان «معتدل» شناخته شوند و این شناسایی هیچ‌گاه با گذر از دولت «اعتدال» در انتخابات سال ۹۶ ممکن نخواهد بود.
به عبارتی برخلاف دوره قبل مجلس که فراکسیون‌ها در انتخابات ۹۲ موضعگیری یکدستی انجام ندادند، احتمال اینکه دو فراکسیون «امید» و «مستقلین» به یک موضع نهایی برسند، بسیار زیاد است. موضعی که بسیار بعید است چیزی جز اجماع بر حمایت از نامزدی حسن روحانی باشد. اما معادلات طیف سوم یا همان فراکسیون «ولایت» کاملاً متفاوت است. در بیرون مجلس اصولگرایان منتقد دولت نه تنها هنوز به تصمیمی واحد برای انتخابات ۹۶ نرسیده‌اند، بلکه افق رسیدن به این تصمیم واحد برای آنها چندان هم روشن نیست.
جریان پایداری هنوز گزینه‌هایی مانند سعید جلیلی را می‌خواهد. اصولگرایان سنتی اما نشان داده‌اند فاصله‌شان از دولت به معنای رفتن زیر سایه افرادی نظیر نامزدهای مورد علاقه پایداری‌ها نیست و در این میان هواداران حضور محمود احمدی‌نژاد هم مشکل مضاعفی برای اصولگرایان محسوب می‌شوند. همین مشکلات است که به مجموعه پارلمانی منسوب به آنها یعنی فراکسیون «ولایت» هم تسری پیدا کرده و احتمالاً همان طور که رنجبرزاده گفته، نمی‌گذارد تا آنها به گزینه نهایی برای انتخابات سال ۹۶ برسند.
البته نرسیدن به این نتیجه جای تعجبی هم ندارد، آن چیزی که می‌توانست عجیب باشد اتخاذ موضع یکدست این فراکسیون در انتخابات بهار آینده است. از مجموعه‌ای که رئیس آن به همگرایی و حمایت از دولت شهره است و در بدنه‌اش مخالفان قسم خورده برجام و سیاست‌های دولت یک قسمت کار را در دست دارند و اصولگرایان سنتی هوادار گزینه‌هایی نظیر قالیباف نیز تعدادشان کم نیست، انتظار موضعگیری یکدست انتظار بعیدی به نظر می‌رسد.
این گونه فراکسیون «ولایت» در زمانی بسیار کوتاه از موضع «اکثریت» مجلس افتاد و این موضع تنها در رساندن علی لاریجانی به کرسی ریاست به مدد آنها آمد. اما مشکل برای آنها تنها اکثریت بودن یا نبودن‌شان در بهارستان نیست. تجزیه فراکسیونی در بهارستان هر چند از عدد آنها کاست اما این به معنای یکدستی اعضای باقی‌مانده فراکسیون «ولایت» نخواهد بود. یک هفته پیش محمدرضا تابش در کنایه‌ای به اصولگرایان فراکسیون ولایت گفته بود: «باید دید در زمان انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ هم پایدار خواهد ماند.»
اما برای مشخص شدن این وضعیت نیاز به صبری ۱۰ ماهه تا موعد انتخابات ۹۶ نبود. همین دیروز یک عضو فراکسیون ولایت به خبرگزاری «ایسنا» گفت: «بعید است فراکسیون ولایت موضعگیری یکنواختی درباره انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد.» پیش‌بینی چنین وضعیتی البته کار چندان سختی نیست. سلیقه اصولگرایان چند سالی است که فاصله‌های زیادی از هم گرفته و عملاً جایی نبوده که آنها در یک تصمیم به صورت «واحد» عمل کنند.
مگر موضوع انتخاب ریاست مجلس دهم که آن اتحاد هم عمرش به یک هفته نرسید. اکبر رنجبرزاده در سخنان دیروزش همچنین تأکید کرد: «با توجه به اینکه ایده‌ها و نظرات مختلفی در فراکسیون‌های مجلس در قالب فراکسیون ولایت یا امید جمع شده‌اند، بعید است که این فراکسیون‌ها به شکل یکنواخت در مورد انتخابات ریاست جمهوری موضعگیری کنند.»
او گفت که «این دور از ذهن نیست که فراکسیون‌های جزئی‌تر مجلس در مورد انتخابات ریاست جمهوری اعلام موضع کنند یا مثلاً اجتماعات دیگری در این راستا شکل بگیرد اما با توجه به اینکه فراکسیون ولایت سلایق مختلفی را از اصولگرایان و اصلاح‌طلبان و مستقلین در خود جای داده، بعید است چنین موضعگیری داشته باشد.» او البته نام فراکسیون «امید» و جریان اصلاح‌طلبان مجلس را هم کنار دیگران آورده. حال آنکه در آن سو خود اعضای این فراکسیون در تمام هفته‌های گذشته اگر در یک موضوع نظر واحد داشته‌اند، آن انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بوده است.
جایی که تأکید اصلاح‌طلبان، چه بیرون مجلس و چه داخل بهارستان بر حمایت از استمرار حیات دولت حسن روحانی است. چهره‌های شاخص جریان اصلاحات و فراکسیون امید همواره تئوری پروژه «عبور از روحانی» را که توسط رقبای اصولگرا مطرح می‌شود رد کرده‌اند. به عبارت دقیق‌تر، آنها اگر بخواهند هم در انتخابات سال ۹۶ نمی‌توانند در عمل گزینه‌‌ای جز حسن روحانی داشته باشند. در این شرایط خیال روحانی از کسب حمایت بین ۱۰۵ تا ۱۲۰ عضو فراکسیون امید برای انتخابات آتی تقریباً آسوده است.
فراکسیون سوم یا همان مستقلین مجلس هم بعید است که در انتخابات سال آینده به سمتی غیر از نامزدی روحانی گرایش پیدا کنند. چه آنکه یکی از اساسی‌ترین زمینه‌های انشعاب آنها از فراکسیون ولایت وجود اختلاف در موضعگیری بر سر سیاست‌های اساسی دولت خصوصاً در بحث برجام بود. آنها به دلایلی از این دست بر همنشینی که در بهارستان تشکیل یک «اکثریت» داده بود، پایان دادند و ادامه این راه به صورت منطقی نمی‌تواند منتهی به حمایت از نامزدی غیر از روحانی شود.
چه آنکه چهره‌های شاخص این جریان از کاظم جلالی و بهروز نعمتی گرفته تا جعفرزاده و لاهوتی و دیگرانی از این دست، چه در دوره نهم مجلس و چه در رقابت‌های انتخاباتی به هواداری از سیاست‌های دولت یازدهم شهره بودند. مضافاً اینکه جمع آنها در فراکسیون سوم از یک دید تجمعی از نمایندگان نزدیک به حزب اعتدال و توسعه، نزدیک‌ترین حزب سیاسی کشور به دولت یازدهم است. آنها بارها گفته‌اند که می‌خواهند در فضای سیاسی کشور با عنوان «معتدل» شناخته شوند و این شناسایی هیچ‌گاه با گذر از دولت «اعتدال» در انتخابات سال ۹۶ ممکن نخواهد بود.
به عبارتی برخلاف دوره قبل مجلس که فراکسیون‌ها در انتخابات ۹۲ موضعگیری یکدستی انجام ندادند، احتمال اینکه دو فراکسیون «امید» و «مستقلین» به یک موضع نهایی برسند، بسیار زیاد است. موضعی که بسیار بعید است چیزی جز اجماع بر حمایت از نامزدی حسن روحانی باشد. اما معادلات طیف سوم یا همان فراکسیون «ولایت» کاملاً متفاوت است. در بیرون مجلس اصولگرایان منتقد دولت نه تنها هنوز به تصمیمی واحد برای انتخابات ۹۶ نرسیده‌اند، بلکه افق رسیدن به این تصمیم واحد برای آنها چندان هم روشن نیست.
جریان پایداری هنوز گزینه‌هایی مانند سعید جلیلی را می‌خواهد. اصولگرایان سنتی اما نشان داده‌اند فاصله‌شان از دولت به معنای رفتن زیر سایه افرادی نظیر نامزدهای مورد علاقه پایداری‌ها نیست و در این میان هواداران حضور محمود احمدی‌نژاد هم مشکل مضاعفی برای اصولگرایان محسوب می‌شوند. همین مشکلات است که به مجموعه پارلمانی منسوب به آنها یعنی فراکسیون «ولایت» هم تسری پیدا کرده و احتمالاً همان طور که رنجبرزاده گفته، نمی‌گذارد تا آنها به گزینه نهایی برای انتخابات سال ۹۶ برسند.
البته نرسیدن به این نتیجه جای تعجبی هم ندارد، آن چیزی که می‌توانست عجیب باشد اتخاذ موضع یکدست این فراکسیون در انتخابات بهار آینده است. از مجموعه‌ای که رئیس آن به همگرایی و حمایت از دولت شهره است و در بدنه‌اش مخالفان قسم خورده برجام و سیاست‌های دولت یک قسمت کار را در دست دارند و اصولگرایان سنتی هوادار گزینه‌هایی نظیر قالیباف نیز تعدادشان کم نیست، انتظار موضعگیری یکدست انتظار بعیدی به نظر می‌رسد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر