اهمیت استراتژیک آرامش در ترکیه
با يك مديريت متوسط و حتي ضعيف ولي سالم هنگام استمرار «آرامش» كشورها رو به رشد ميروند و با سرعتي كم يا زياد در ابعاد مختلف شكوفا ميشوند.
آرامش و ثبات كه باشد دير يا زود اقتصاد رونق ميگيرد و جامعه در آزمون و خطاهاي اجرايي عيوب را ميشناسد و هر روز گامي در جهت رفع مشكلات برداشته ميشود. اما هنگام بروز چالشها و تشنجها و جدالهاي مختلف (خصوصا سياسي) قسمت اعظم انرژي و فكر و اراده و اشتغال جامعه صرف آنها ميشود و بسياري از امور اساسي و درازمدت مغفول ميافتد. خوب كه بنگريم كشورهاي توسعه يافته ايجاد و استمرار ثبات و آرامش را در اولويتهاي اساسي خود قرار ميدهند و از آنها اين غربيان هستند كه در دوران استعمار و تا حدودي در حال حاضر بحرانها و انرژيهاي منفي اجتماعي و سياسي خود را به جوامع ديگر منتقل ميكنند.
آنها درمورد شليك يك تير هوايي در كشور خود بهشدت حساسند و از اينكه دو نفر بر اثر يك نزاع غيرمعمول زخمي شوند به تامل و تحقيق و چارهجويي ميپردازند. اما متاسفانه در اين سوي جهان مردم به بيثباتي و درگيري و تنش و نزاعهاي عميق و دامنهدار و خطرناك گرفتارند و حتي ذهنشان آسوده براي خلاقيت و كار و توليد نيست.
مشكلات در جهان سوم دايما در حال تلنبار شدن هستند و تنها در لابهلاي تنشها و چالشها و از روي اجبار است كه بعضا به رفع مشكلات فوري و فوتي همت ميگمارند. اين حالت تحميلي باشد يا تحصيلي يا حتي طبيعي، مهمترين و عظيمترين مشكل جوامع توسعه نايافته است و تا انديشه و اراده و خرد لازم براي مستولي شدن بر آن به وجود نيايد تسلسل عقبماندگيها و منحني چالشها به قوت خود باقي خواهد ماند. تركيه نمونهاي بزرگ و عبرتآموز و عميق از اين بيماري عميق و شايد درد بيدرمان جوامع اين سوي آبهاست؛ كشوري كه تا چند سال پيش با سرعتي خيرهكننده به رونق صنعتي و اقتصادي رسيد و رفتهرفته به يك قطب اقتصادي و حتي سياسي در منطقه تبديل ميشد، ناگهان پايش را تا سوريه و عراق وهرجا كه امكانش بود دراز كرد وگاهي بدون دليل براي خود بحران خريد و در دشمنتراشي گوي سبقت را از ديگران ربود.
اينك و پس از كودتاي نافرجام با دستگيري و تعليق و اخراج قريب به ٩٠ هزار نفر مغناطيس جذب بحران را بهكار انداخته است و در تسلسلي از درگيريها و جدالها گرفتار.
معركهگيري وهل من مبارزطلبي دولتي در جامعه اين كشور بدون پاسخ نخواهد ماند و دير يا زود مقاومتهاي زير پوستي آرام يا خشن ظهور خواهد كرد. تسويهاي به اين گستردگي خود نشان از يك بحران عظيم دارد و بحرانهاي ديگر را سبب ميشود. مردم كودتا را نميخواستند ولي شايد انتظار اين رفتار سركوبگرانه با اين وسعت را هم نداشتند. به عبارت ديگر اگر مردم در برابر كودتا مقاومت كردند براي جلوگيري از يك موج گسترده دستگيري و مخالفكشي و آزاديستيزي و ناآرامي بود ولي حالا ماشين ضد كودتا بيملاحظه ويراژ ميدهد و زير چرخهاي سرعت خود بسياري از دستاوردهاي جامعه ترك را له ميكند.
آيا كساني و قدرتهايي از توسعه روزافزون تركيه به عنوان يك كشورمسلمان و الهامدهنده و ثباتي كه رفته رفته استحكام مييافت انديشناك شده بودند؟ آيا تركيه از خط قرمز پيشرفت يك كشور جهان سومي عبور كرده بود؟ آيا هيچكس زير پاي اردوغان پوست خربزهاي نينداخته بود و او هم مثل بسياري از رهبران كشورهاي جهان سومي تا چند موفقيت زير دندانش مزه كرد هوسهاي تاريخي به سراغش آمد؟
آيا او هم فقط تا نوك دماغش را ديد و ندانست كه ميوههاي شيرين توسعه فقط از دير پايي درخت آرامش و تعادل و ثبات است كه به دست ميآيد؟ ظاهرا در خاورميانه هنوز اهميت استراتژيك و بيبديل و تاريخي و اساسي و اصولي آرامش و ثبات و تعادل درك نشده است و به بهاي نازلي و بر اثر حادثهاي و ترسي و تكآرماني فروخته ميشود. اردوغانها در انديشه آرمانشهر مطلوب خود خطرها ميكنند در حالي كه شهر واقعي و در دسترس توسعه را از دست ميدهند. حالا همان سرمايههاي اجتماعي، دموكراسي، اقتصاد پررونق و اعتبار بينالمللي كه به رييسجمهور تركيه اتكا به نفس و قدرت و پول ميداد زخمي و بيمارند. وقت ماجراجويي و احياي امپراتوري و گسترش دايره نفوذ تركيه حالا نبود.
اردوغان بايد ماندلا وار دموكراسي و توسعه را پاس ميداشت و در زمان حيات خود آن را به ديگران تحويل ميداد و در سايه و در كنار به حفاظت از پايههاي توسعه ميپرداخت. اين كشور و هر كشور ديگر حداقل بايد چند دهه از آرامش و ثبات و ريشه دواندن پايههاي پيشرفت را سپري كند تا به فكر استعمار ديگران بيفتد! اگر امروز چين اقتصاد دوم جهان شده است و همچنان با سرعت پيش ميتازد حاصل چند دهه اشتغال او به خود و تامل در درون و انزواي عمدي بوده است. چين معنا و معجزه آرامش و تعادل دروني را دريافت و سم مهلك ماجراجويي را شناخت و به هيچ قيمتي به آن دست نيازيد. تنها زماني بايد خطر كرد و از چالش نترسيد و جانبازي نمود كه استقلال و تماميت ارضي و آزاديهاي اساسي و ارزشها متعالي مورد هجوم قرار گيرند.
ارسال نظر