شرط گذر از بحران گرد و غبار

خبرگزاری ایسنا: پدیده گردوغبار که طی دهه‌های اخیر مشکلات بسیاری برای کشور ایجاد کرده است به گفته معاون سازمان جنگل‌ها، فقط کمبود اعتبارات و کانون‌های گردوغبار خارجی نیست بلکه باید ضعف‌ها در زمینه برنامه‌ریزی فرابخشی، انسجام بین دستگاهی و فرآیندهای مدیریتی برطرف شود.

پرویز گرشاسبی اظهار کرد: پدیده گردوغبار و ریزگردها دارای دو منشأ داخلی و خارجی است که البته عمده آن منشأ خارجی دارد و برای آن باید رایزنی‌های بین‌المللی و فعالیت‌های مشترک منطقه‌ای انجام شود.

وی افزود: در زمینه‌ منشأ داخلی نیز بودجه و اعتبارات تنها مشکل در این زمینه نیستند بلکه باید مسیرهای مدیریتی را اصلاح کنیم تا بیابان و منشأ تولید گردوغبار ایجاد نکنیم؛ به عنوان مثال می‌توان به دریاچه ارومیه اشاره کرد که از ابتدا بیابان نبود اما در سال‌های گذشته مدیریت منابع آب و کشاورزی و بهره‌برداری از آن آنقدر ضعیف اعمال شد که به منطقه بیابانی و منشأ گردوغبار تبدیل شد. بنابراین باید کارهای مدیریتی روی منابع آب و بهره‌برداری از منابع پایه اصلاح کنیم تا دیگر بیابان و مرکز تولید گردوغبار ایجاد نشود.

معاون آبخیزداری، بیابان و امور مراتع سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: بخشی از این مشکل نیز متاثر از پدیده خشکسالی است که ایران و بسیاری از کشورهای جهان طی دهه اخیر با آن مواجه شده‌ اند. البته محدودیت منابع مالی نیز بخشی از مشکل است، چرا که در شرایطی که این مشکلات مدیریتی و اقلیمی باعث به وجود آمدن کانون‌های گردوغبار و بیابانی شدن مناطق مختلف شده است، باید اعتباری باشد تا بتوانیم آن را احیاء کنیم.

گرشاسبی گفت: طی سال‌های اخیر اقدامات مناسبی در راستای بیابان‌زدایی و کنترل کانون‌های گردوغبار انجام شده که می‌توان به اجرای عملیات بیابان‌زدایی در سطح ۱۵ هزار هکتار از حوزه دریاچه ارومیه و مهار کانون‌های ریزگرد در خوزستان اشاره کرد. اما منابع مالی طی این سال‌ها قطره‌چکانی بوده است که اگر بیشتر شود پتانسیل زیادی در این زمینه برای اجرای چنین طرح‌هایی وجود دارد.

وی تاکید کرد: نظام مدیریتی و برنامه‌ریزی در کشور به صورت بخشی است که باید به سمت نظام برنامه‌ریزی فرابخشی حرکت کنیم و انسجام سازمانی ضعیفی که بین دستگاه‌ها وجود دارد باید تقویت شود، البته در همکاری‌های بین‌المللی اخیر تجارب مناسبی در این زمینه به وجود آمده که باید آن را نهادینه‌سازی کنیم.

معاون آبخیزداری، بیابان و امور مراتع سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری با بیان این‌که در زمینه انسجام سازمانی و همکاری‌های بین‌دستگاهی قانون‌های بسیاری وجود دارد که متاسفانه به درستی اجرا نمی‌شوند، اعلام کرد: در برخی زمینه‌ها نیز قانونی وجود ندارد که باید از طریق همین تجارب نسبت به تدوین قانون مناسب اقدام کنیم؛ به عنوان مثال قوانینی مانند پیوست زیست محیطی برای اجرای طرح‌های عمرانی، نظام یکپارچه مدیریت آب و خاک و کشاورزی و سیاست‌های کلی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری در زمینه‌ مدیریت جامع منابع حیاتی اشاره کرد که باید در زمینه قانون‌مداری و اصلاح صحیح آن تمرین کنیم.

گرشاسبی با اشاره به این‌که بخشی از مشکلات پدیده ناشی از گردوغبار نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز قابل کنترل و مهارکردن نیست، تصریح کرد: مردم باید در راستای سازگاری با این پدیده حرکت کنند. به عنوان مثال در چین بیش از ۷۰ روز از سال پدیده‌ گردوغبار وجود دارد اما مردم این کشور خود را برای چنین شرایطی خود را آماده‌ کرده‌اند و در ایران نیز مردم با انجام کارهایی همچون نصب پنجره‌های دوجداره، نصب فیلتر روی کولرها و محفظه‌های تهویه هوا و استفاده از ماسک خود را با این مشکل وفق دهند که البته وظیفه دولت در این زمینه فراموش نمی‌شود و همواره به دنبال مقابله با این مشکل خواهیم بود.

وی اظهار کرد: در قالب برنامه ششم همکاری خوبی بین دستگاه‌های متولی مدیریت پدیده گردوغبار مانند سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان محیط زیست، وزارت نیرو و غیره پیش‌بینی شده است که برنامه‌ریزی فرابخشی و منسجم بین این دستگاه‌ها در زمینه مدیریت این پدیده اتفاق بیفتد، چرا که عبور از این بحران منوط به برنامه‌ریزی فرابخشی و اصلاح فرآیندهای مدیریتی در کشور است.