افزایش ۲ برابری قیمت بلیت هواپیما

روزنامه آرمان: در تعطیلات عید فطر که سفر‌های تابستانی اوج گرفت، برخی از شرکت‌های هواپیمایی قیمت بلیت‌های خود را تا دو برابر افزایش دادند. این اتفاق برای اولین بار طی سال‌های گذشته رخ نداده و در موارد زیادی قیمت بلیت هواپیما در پیک سفر افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.

پیش از آزادسازی قیمت بلیت هواپیما افزایش قیمت از راه‌های دیگری اتفاق می‌افتد که شناخته شده‌ترین آن چارتر بود، اما اکنون بر اساس قانون شرکت‌های هواپیمایی اجازه افزایش قیمت را دارند، هر چند این موضوع اکنون و در حالی که هنوز حمل و نقل هوایی ایران رقابتی نشده است می‌تواند تا حد زیادی به ضرر شهروندان باشد.

پرواز گران شد

هرچند ترافیک سنگین جاده‌ای در تعطیلات عید فطر بسیاری از توجه‌ها را به خود جلب کرد و باعث شد افزایش سرعت تکمیل طرح‌های عمرانی در جاده‌های شمالی بار دیگر به عنوان یک اولویت مطرح شود، اما به نظر می‌رسد اوضاع بازار در بخش دیگری از حمل‌ونقل عمومی کشور نیز چندان مساعد نبوده است.

چند ماه پس اجرا شدن طرح آزادسازی نرخ بلیت هواپیما قیمت بلیت‌ها در برخی از روزهای تعطیل به شکل قابل توجهی بالا رفت و این موضوع باعث شد سازمان هواپیمایی کشوری به مساله ورود کرده و قدری بازار را کنترل کند، حالا به نظر می‌رسد زیر سایه تعطیلات چند روزه عید فطر بار دیگر فضایی برای افزایش قیمت‌ها به وجود آمده است.

هرچند اجرایی شدن طرح آزادسازی به معنای آن است که شرکت‌های هواپیمایی اجازه آن را خواهند داشت که با توجه به شرایط بازار و تقاضای موجود نسبت به مدیریت عرضه و تقاضا اقدام کنند، اما افزایش ناگهانی قیمت‌ها که چندان با واقعیت‌های بازار ارتباطی ندارد شاید تصمیم‌گیری‌ها در آینده را با اما و اگر مواجه کند. بلیت پروازهای تهران به مشهد به عنوان یکی از پرترددترین و پرتقاضاترین مسیرهایی که در ایام تعطیل وجود دارد، در روزهای منتهی به تعطیلات عید فطر به شکلی پلکانی افزایش پیدا کرد تا آنکه در روز سه‌شنبه پانزدهم تیرماه به اوج خود رسید.

در شرایطی که نرخ‌های اعلام شده از سوی شرکت‌های هواپیمایی برای بازگشت از مشهد به تهران در همان روز منحنی قیمتی بین ۱۷۱ تا ۲۱۱ هزار تومان را نشان می‌دهد که می‌توان آن را رقمی معمول و منطقی برای بازار به حساب آورد، اما برای رفتن از تهران به سمت مشهد نرخ‌ها به شکل قابل توجهی فرق می‌کند. در این روز تعدادی پرواز به سمت این شهر حرکت کردند که کمترین نرخ بلیت آنها ۳۰۶ هزار تومان بود. پس از آن قیمت‌ها به سمت ۴۰۰ هزار تومان حرکت کرده تا آنکه در پرواز ساعت ۲۰ و ۴۵ دقیقه شرکت هواپیمایی‌ آتا نرخ قیمت‌هایی که از سوی سامانه‌های اینترنتی فروش بلیت اعلام شد به ۴۶۱ هزار تومان برای هر نفر برسد، نرخی که شاید بیش از دو برابر قیمت معمول در پروازهای این مسیر است.

با وجود آنکه ورود چندباره سازمان هواپیمایی کشوری به بازارها به خصوص در ایامی مانند تعطیلات عید نوروز و اربعین باعث شد قیمت‌ها تغییرات بسیار کمی را تجربه کند و نرخی توافقی در این بین به کار بسته شود، اما آنچه در عمل اتفاق افتاده این‌گونه بوده است که در شرایط پیک سفر قیمت‌ها به شکلی قابل توجه افزایش پیدا می‌کند، موضوعی که شاید آینده این بازار را به شکل قابل توجه تحت‌الشعاع خود قرار دهد.

حمل و نقل غیر رقابتی

اردیبهشت سال گذشته بود که منابع خبری اعلام کردند با مصوبه شورای عالی هواپیمایی، آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، از روز گذشته عملیاتی شد و از این پس، قیمت بلیت هواپیما مانند پروازهای خارجی، «کف» مشخصی نخواهد داشت و در عوض، تا سقف خاصی قابل تعیین است. به عبارت دیگر، با آزاد شدن قیمت بلیت هواپیما، به جای اینکه بلیت، یک نرخ ثابت داشته باشد، قیمت آن با توجه به میزان «تقاضا» در مقاطع مختلف تعیین می‌شود. آزادسازی قیمت بلیت هواپیما موافقان و مخالفان زیادی دارد، اما به نظر می‌رسد نقطه اشتراک هر دو گروه این است که باید ناوگان هوایی کشور تجهیز و رقابتی شود.

اگر این اتفاق بیفتد و پرواز‌ها در اختیار چند شرکت هواپیمایی نباشد، می‌توان امیدوار بود که افزایش یک‌دفعه‌ای قیمت بلیت هواپیما اتفاق نخواهد افتاد. این در حالی است که نوسازی ناوگان هوایی کشور که در پسابرجام در دستور کار قرار گرفته است، همواره با مشکلاتی رو‌به‌رو بوده است که تازه ترین مورد آن مصوبه کنگره آمریکا است که مبتنی بر آن فروش بوئینگ به ایران ممنوع شده است. مسئولان البته عنوان می‌کنند مصوبه اخیر تاثیری در نوسازی ناوگان هوایی ایران ندارد. روز گذشته دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی گفت: «در دوران تحریم تعداد هواپیماهای مسافری و شرکت های هوایی در ایران افزایش یافت.»

مقصود اسعد سامانی عنوان کرد: «اوایل پیروزی انقلاب اسلامی تعداد هواپیماهای ایران ۲۵ فروند بود اما هم اکنون تعداد آن به ۲۷۰ فروند افزایش یافته است و این نشان می دهد شرکت های ایرانی توانسته اند نیازهای ناوگان هوایی خود را تامین کنند.» با وجود این نمی‌توان منکر این واقعیت شد که ناوگان هوایی ایران نیازمند نوسازی است. تحریم و محدودیت‌های اقتصادی در سه دهه گذشته باعث شده عمر ناوگان هوایی کشور نیز به ۲۲ سال برسد و در این بین ۱۳ فروند ایرباس فعال در ایران عمرشان مربوط به سال‌های پیش از انقلاب است.

بر اساس اعلام رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در حال حاضر ۲۵۱ هواپیما در ناوگان هوایی کشور وجود دارند که با توجه به محدودیت‌های موجود در حوزه تعمیر و دریافت قطعات، ۱۰۸ فروند آن زمینگیر هستند که امکان پرواز ندارند. فرودگاه‌های فعال در ایران توانایی جا‌به‌جا کردن بیش از ۷۵ میلیون نفر مسافر را در سال دارند و محدودیت تعداد صندلی‌ها، باعث شده حجم بالایی از این توان عملا بدون استفاده باقی بماند.