سرنوشت حاجاحمد را پیچیده کردند؟
حاجي متولد ۱۳۳۲ بود و من متولد ۱۳۲۹ هستم و سه سال از ايشان بزرگترم. ما چهار برادر و سه خواهر بوديم. اصالتاً يزدي هستيم و پدرم بعد از ازدواج به تهران نقل مكان كرده بود. از ابتدا محله مولوي كوچه حمام گلشن زندگي ميكرديم. پدرم غلامحسن متوسليان قناد بود. ...
محمد متوسليان برادر حاجاحمد
شما برادر بزرگتر حاجاحمد هستيد. كمي از حاجي و خانواده متوسليان بگوييد.
حاجي متولد ۱۳۳۲ بود و من متولد ۱۳۲۹ هستم و سه سال از ايشان بزرگترم. ما چهار برادر و سه خواهر بوديم. اصالتاً يزدي هستيم و پدرم بعد از ازدواج به تهران نقل مكان كرده بود. از ابتدا محله مولوي كوچه حمام گلشن زندگي ميكرديم. پدرم غلامحسن متوسليان قناد بود. سال ۱۳۲۵ به تهران ميآيد و يك فرد حاجي مؤمن و از معتمدين محل بود. پدرم هيئتي داشت كه حضرت آيتالله امام خامنهاي و آقاي رفسنجاني هم در آن هيئت حضور داشتند. زمينه مذهبي كه خانواده و پدرمان داشتند باعث شد كه حاجاحمد به نهضت حضرت امام گرايش پيدا كند. چنانچه قبل از انقلاب مدتي توسط ساواك زنداني شده بود و در خرمآباد چند ماه در زندان فلكالافلاك حبس گذراند و تحت شكنجههاي ساواك بود. با پيروزي انقلاب و باز شدن در زندانها، برادرم آزاد شد و كميته انقلاب اسلامي كه تشكيل شد در رأس كميته محل بود و بعد هم جذب سپاه شد.
در مورد نحوه اعزام حاجاحمد و يارانش به سوريه، هميشه اين بحث مطرح است كه ايشان و قواي محمد(ص) از چه طريقي به سوريه اعزام شدند؟
آن طور كه ما ميدانيم تصميمگيري از وزارت سپاه بود. آقاي رفيقدوست و محسن رضايي مسئولان سپاه بودند. آن زمان حالتي پيش آمده بود كه اسرائيل و گروههاي وابستهاش مثل حزب فالانژها به لبنان حمله كرده بودند و قرار بر اين شد كه ايران به سوريه نيرو اعزام كند. حاجاحمد و نيروهايش براي اين كار انتخاب شدند و بعد از عمليات فتح خرمشهر حاجي همراه حدود هزار نفر به پادگان زبداني سوريه رفتند. منتها مسائلي پيش آمد كه امام خواستند اين نيروها برگردند و شعار راه قدس از كربلا ميگذرد را طرح كردند. در اين حين مسائلي پيش آمد كه بايد حاجي به لبنان ميرفت و گويا يكي از دلايل رفتنشان اين بود كه مداركي را از سفارت لبنان خارج كنند. حاجي در اين مقطع به عنوان مشاور سياسي به لبنان رفت و به همراه سه تن از ديپلماتهاي ايراني با بنز سفارت در لبنان و گذرگاه برباره توسط فالانژها به اسارت درآمدند. حدود چهار روز بعد بنز سفارت پيدا شد اما از سرنشينانش خبري نشد كه نشد.
صرف نظر از پيگيريهايي كه قاعدتاً بايد از مجراي رسمي صورت ميگرفت، خود شما به عنوان خانواده حاجي براي پيگيري سرنوشتشان اقدامي كرديد؟
زماني كه آقاي ولايتي وزير خارجه بودند ما به لبنان رفتيم اما متأسفانه چيز مشخصي نبود و منابع غيرموثق اعلام ميكردند كه اين چهار نفر در جاي نامعلومي هستند. تا آنجا كه اطلاع داريم پيگيريهايي هم از طرف وزارت خارجه صورت گرفت كه نتيجه مشخصي دربرنداشت. يادم است آقاي خاوير پرز دكوئيار رئيس اسبق سازمان ملل به تهران آمد و گفت ما خبر خوشي نداريم و اينها توسط اسرائيل كشته شدند و جايي مدفونند كه رويش ساختمانسازي شده است. منتها وزارت خارجه تأكيد كرد كه اين چهار نفر زنده هستند و اخيراً هم كه آقاي دهقان وزير دفاع اعلام كردند كه ديپلماتها زنده هستند.
بر چه اساس ميگويند حاجاحمد متوسليان زنده است؟
من نميدانم بايد از دهقان وزير دفاع پرسيد كه حتماً منبع موثقي دارد. بعد آقاي محسن رضايي گفت طبق تحقيقاتي كه صورت گرفته حاجي و ديپلماتها زنده هستند.
يك سري صحبتهايي هميشه در خصوص حاجاحمد متوسليان وجود داشته كه با اسم رمز «دندان كرم خورده» مشخص ميشود. به اين معني كه اهمالكاريهايي در خصوص پيگيري سرنوشت آنها صورت گرفته است.
احتمال دارد مسائلي پشت پرده باشد. همان زمان يك شخص امريكايي كه رئيس دانشگاههاي لبنان بوده توسط نيروهاي مقاومت اسير ميشود كه با ديپلماتها معاوضه شوند منتها آن طور كه ميگويند از تهران دستور ميآيد و به بچههاي سپاهي كه آنجا بودند ميگويند شما برگرديد و دخالت نكنيد. اين اتفاق در اولين سال ربايش حاجاحمد و سه ديپلمات ديگر بود. اين قضيه است كه باعث ميشود احتمال سياسيگري در خصوص اين مسئله وجود داشته باشد. الان ۳۴ سال از ربايش حاجي و دوستانش ميگذرد. براي ما كه خانوادهاش هستيم طي اين سالها به خوبي تجربه شده كه هر سال در سالگرد آزادي خرمشهر و سالگرد اسارت اين چهار تن مرتب از حاجي و ديپلماتها ميگويند و خبرنگاران و راديو و تلويزيون اينها را مطرح ميكنند و بعد از چند روز فراموش ميشوند و ميافتد سال بعد.
به عنوان خانواده جاويدالاثر احمد متوسليان از مسئولان نظام و جامعه بينالملل چه انتظاري داريد؟
الان 34 سال از آن اتفاق گذشته است. ميخواهيم ما را از بلاتكليفي دربياورند. اگر آقاي دهقان وزير دفاع ميگويد ما اطمينان داريم زنده هستند، مبناي حرفش را بگويد. اگر زنده هستند الان كجا هستند و اگر شهيد شدند مشخص كنند كجا دفن شدند. به هر جهت تكليفشان مشخص شود و معين شود چون خانواده منتظر است به خصوص مادرم كه مدتي است در بيمارستان بستري شده. ايشان مرتب خواب احمدش را ميبيند. به هر حال مادر است و چشمانتظار. پدرمان كه هشت سال پيش از دنيا رفت و تا آخر عمرش هم چشمانتظار بود. متأسفانه حرفهايي كه زده ميشود موثق نيست. به عنوان نمونه ميگويند يك اسير يوناني گفته من ديدم متوسليان زنده است. تا حالا ايشان كجا بوده؟ من دو بار شخصاً به لبنان رفتم با آقاي خرازي با هم بوديم كه سيدحسن نصرالله به ما گفتند انشاءالله ما پيگير هستيم و حتي اعتقادمان اين است اينها ارجحيت دارند. چون از كشور ايران براي كمك به ما و براي كمك به مردم فلسطين آمدند و آزاديشان برايمان اولويت دارد. اما خب تا الان كه خبري نشده است.
حامد متوسليان برادر زاده حاجاحمد
چند سالتان بود كه عمو ربوده شدند؟
من متولد اول تيرسال 60 هستم. عكسي با ايشان دارم در حالي كه نوزاد بودم و عمو بغلم كرد. سال بعد تيرماه (14 تير61) هم كه عمو به لبنان رفت و به اسارت درآمد.
به نظر شما چرا بايد سرنوشت حاجاحمد و سه ديپلمات ديگر اين طور در هالهاي از غبار باشد؟
طبق نقل جانشين حاجاحمد در سوريه و لبنان، مسئولين چندماه بعد از ربايش حاجي، فرد ديگري را به عنوان فرمانده سپاه لبنان معرفي ميكنند و اصلاً اجازه نميدهند پيگيري و مبادله صورت گيرد تا اسرا به نيروهاي مستقر در لبنان داده شوند. ضمناً فردي كه رئيس دانشگاه امريكايي لبنان و مأمور سيا بود و به گروگان گرفته شده بود تا با اسراي ما مبادله شود، به دستور هاشمي رفسنجاني آزاد ميشود كه با جستوجوي ساده در اينترنت و نشريات اين مطالب قابل رؤيت است. متأسفانه بنابر اظهارات سردار جعفر جهروتيزاده جاي سؤال است چرا آقاياني كه پيگيري اين پرونده را بر عهده داشتند گزارش نميدهند در طي اين 34 سال چه كردند كه به نام حاجاحمد متوسليان و به كام ديگران شد كه چندين ميليارد تومان براي صرف اين پرونده بودجه دادند و هيچ مسئولي حاضر نيست بگويد اين پول ها صرف چه چيزهايي شد. دبير شوراي عالي امنيت ملي اعلام كرد در اين رابطه 15 ميليارد تومان هزينه شد، گزارش دهند چه كار كردند و صرف چه چيزهايي شد. كسي كه نابغه نظامي بوده و طراح عمليات فتحالمبين و بيتالمقدس بوده چرا نظام جمهوري اسلامي ايران براي روشن شدن وضعيت او و ديپلماتها كاري نميكند. بنابراين به اين نتيجه ميرسيم براي اين افراد حقايق و خانوادههايشان مهم نيستند. متأسفانه مرسوم است براي چهار ديپلمات هر سال تنها مراسم ميگيرند و وزارت خارجه به پيام اكتفا ميكند. بنابراين نبايد دعا كنيم اين چهار نفر زنده باشند چراكه با اين وضعيت مشخص است نجات پيدا نميكنند.
گذشته از موضوع مبادله با گروگان امريكايي كه به هرحال آن زمان ميسر نشد، به نظر شما چرا پيگيريهاي بعدي نتيجه بخش نبود؟
كسي كه مسئول كميته پيگيري وضعيت ديپلماتها از سال ۶۱ تاكنون بوده، برادر يكي از اين چهار ديپلمات است. ايشان رفت لبنان شركت تأسيس كرد و پژوهشكده زد و پولهايي كه براي بحث پيگيري ميآمد خرج ايشون شد! چندين بار صحبت مبادله شد تا به نتيجه برسد، ولي متأسفانه همين افراد دخالت كردند و باعث شدند اين اتفاق نيفتد. بالاخره بودجهاي تعيين شده و پولهايي كه از وزارت خارجه ميگيرند نبايد قطع ميشد و همچنان ادامه دارد! ما هم تا آنجا كه توانستيم اعتراض كردهايم و حرفهايمان را زدهايم اما چرا پيگيري نتيجه نداده كه تكليف حاجي و ديپلماتها مشخص شود، نميدانيم. سؤال اينجاست كه سرنوشت حاجاحمد پيچيده بود يا پيچيدهاش كردند!
سمير جعجع صحبتهايي كرده بود كه حاجي و ديپلماتها شهيد شدهاند، به نظر شما حاجي اكنون زنده است يا شهيد شده؟
زماني خاوير پرز دكوئيار دبير كل وقت سازمان ملل ديداري با خانواده متوسليان ترتيب دادند كه عموي من و سه نفر ديگر به لندن رفتند و از آنجا به ايرلند رفتند تا با سمير جعجع ملاقات كنند. سمير جعجع اول موضوع ربايش را تكذيب كرده بود، منتها بعد ميگويد همان موقع كه اينها را گرفتيم آنها را كشتيم. عمويم ميگويد حاجاحمد يك نشان ماهگرفتگي داشت كه روي تنش مشخص است. عكس جنازهها را نشان دهيد ميتوانم شناسايي كنم. اما جعجع ميگويد ما آنها را به چاهي ريختيم كه الان آنجا ساختمانسازي شده است. خود ما هم از مقامات كه پيگير بودند شنيديم كه شهيد شدند.
پس چرا بعضاً مقامات ما اعلام كردهاند كه حاجي و ديپلماتها زنده هستند؟
يكي از هواپيماهاي اسرائيلي در مرز لبنان سقوط ميكند و اسرائيليها ميگويند كه حزبالله و ايران خلبنانش را به اسارت گرفتهاند. هر وقت آنها آزادي رون آراد خلبانشان را مطرح ميكردند، برخي از مسئولان به عنوان بهرهبرداري سياسي هر دفعه احمد متوسليان را علم ميكردند و ميگفتند حاجي و ديپلماتها زندهاند و دست اسرائيل هستند. البته براي اينكه همه مطمئن شوند كه سرنوشت آنها چيست بايد يك پيگيري تمامعيار صورت گيرد كه متأسفانه معماي آن به دليل قدرت و نفوذ يك سري از افراد تا الان لاينحل مانده است. ببينيد تا الان برخي از جريانهاي قدرتمند داخلي باعث آزادي گروگانهاي غربي در نقاطي مثل لبنان شدهاند. پس چرا براي آزادي ديپلماتهاي خودمان چنين تواني صرف نكردهاند؟
به نظر شما حاجاحمد متوسليان به عنوان يك فرمانده نظامي جوان چه خطري براي اين افراد دارد كه نخواهند او برگردد؟
خب حاجاحمد روحيات خاصي داشت و روي حرف حق ميايستاد. مثلاً زماني كه قرار بود بنيصدر به كردستان بيايد، حاجي به بچهها گفته بود هر موقع هليكوپترش آمد، آن را بزنيد. بنيصدر هم كه موضوع را فهميده بود به دفتر امام گزارش داده بود و حاجاحمد را خواسته بودند. همرزمانش تعريف ميكنند كه حاجي رفته بود پيش امام و رئيس دفتر امام گفته بود وقتي ميروي خدمت امام اين طور كه ما را با غضب نگاه ميكني و حرف ميزني، پيش امام اين طور حرف نزني! حاجاحمد از پيش امام خندان و شادان برگشته بود و به او گفتند چي شد؟ ميگويد رفتم پيش امام و امام گفتند احمد متوسليان كه گفتند تويي؟ گفتم بله. گفتند حرفهايي در خصوص شما زده شده، ولي تو از طرف من تأييد هستي.
برو سرجايت محكم بايست و كار كن. من پشتت هستم. الان برخي از همرزمان حاجاحمد در برخي از نشريات مثل رمز عبور و 9 دي برخي از مسائل و مشكلات حاجاحمد با برخي از آقايان را طرح كردهاند. برخي هم در خفا گفتهاند كه عدهاي از قدرتطلبان ميخواستند از دست احمد متوسليان خلاص شوند. مطابق فرمايش رهبر انقلاب هر كجا در مقابل دشمن با حالت وادادگي برخورد كرديم از همانجا ضربه خورديم در قضيه اين چهارنفر مسئولان به صورت انفعالي عمل كردند به طوري كه بعد از 34 سال هنوز اسرائيل اسارتشان را قبول ندارد .
ارسال نظر