پیام بهانه نفتی رشد بورس

روزنامه دنیای اقتصاد: معاملات سهام و اوراق بهادار در بورس تهران طی هفته گذشته، در حالی ادامه یافت که افزایش بهای جهانی نفت یک موج خوش‌بینی را میان فعالان بازار به حرکت درآورد. افزایش بهای هر بشکه نفت برنت تا نزدیکی ۵۰ دلار کافی بود تا گروه‌های وابسته به قیمت‌های جهانی، تا حدودی با رونق در خرید و فروش مواجه شوند.

این در حالی است که اغلب کارشناسان بین‌المللی حوزه نفت بر این باورند که هنوز تداوم افزایش بهای نفت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. با قدرت گرفتن دوباره شاخص دلار در آینده نزدیک و با توجه به احتمال افزایش نرخ بهره در ایالات متحده، این امکان وجود دارد که رشدهای پیش آمده در قیمت‌های جهانی چندان پایدار نباشند. در غیر این صورت می‌توان امیدوار بود که با افزایش قیمت‌های جهانی و بهای نفت، رشدهای شاخص کل بورس تهران ادامه دار شود.

اگرچه احتمالا در آینده نزدیک مبانی بنیادین افزایش قیمت سهام پالایشگاهی و گروه‌های کالایی، تضعیف خواهد شد و احتمالا شاخص کل نیز به تبعیت از کاهش دوباره قیمت‌های جهانی با تهدید مواجه خواهد شد؛ اما رشد قیمت‌های جهانی و شکل‌گیری گارد صعودی در برخی گروه‌ها، یک پیغام مهم از شرایط فعلی بازار سهام داد. تبعیت قیمت سهام شرکت‌های پالایشگاهی و افزایش ارزش و حجم معاملات در گروه‌های کالایی نشان داد که فعالان بازار پس از توقف رشد شاخص کل در اردیبهشت‌ماه سال جاری، بازار را فراموش نکرده‌اند.

در انتهای سال گذشته، با افزایش خوش‌بینی‌ها به روند اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌ها، سطح شاخص بورس به سرعت و با لیدری گروه خودرویی به اندازه تقریبا ۳۰ درصد رشد کرد. پس از آرام شدن فضای بازار و کاهش ارزش معاملات، شاخص بورس یک مسیر نزولی کم شیب را درپیش گرفت. این موضوع باعث شد اذهان عمومی بازار سهام، به یاد خاطرات تلخ سال۹۳ و۹ ماهه سال ۹۴ افتاده و بیم رکود مجدد بورس، فضای بازار را فراگرفت. اگرچه در حال حاضر ارزش معاملات در مقایسه با پایان سال گذشته چنگی به دل نمی‌زند؛ اما تحرکات بازار نشان می‌دهد که هنوز نقدینگی موجود در بازار به‌طور حقیقی از بازار خارج نشده است.

در زمان‌هایی که ارزش معاملات بازار به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد، زنگ خطر خروج نقدینگی به صدا درمی‌آید. درست در ابتدای سال جاری و با پایان روند صعودی ارزش معاملات روزانه، توسط برخی کارشناسان بازار چنین استنباط شد که ممکن است افزایش ارزش معاملات به‌صورت مقطعی بوده و این رونق مقطعی برای بخش مهمی از بازار به‌عنوان فرصت خروج از بازار تلقی شده باشد.

این در حالی بود که نشانه‌ای از رونق بازارهای موازی نیز به‌چشم نمی‌خورد. در واقع انگیزه‌ای برای خروج پول‌های کلان و سرنوشت‌ساز از بازار سهام توجه را جلب نمی‌کند. معاملات مسکن هنوز رونق خاصی ندارد، بازار ارز و سکه در بهترین حالت درجا می‌زند و نرخ سود بدون ریسک در بازار پول (نرخ سود سپرده‌های بانکی) نیز چشم‌اندازی کاهشی دارد. تمام این عوامل باعث می‌شود به نظر برسد که نقدینگی خارج شده از بازار منتظر فرصتی برای ورود مجدد و مطمئن به بازار سهام است. حال این نشانه می‌تواند افزایش قیمت‌های جهانی یا افزایش سودآوری شرکت‌ها در گزارش‌های فصلی باشد.

با افزایش بهای نفت و کاهش اثر یکی از مهم‌ترین‌ ریسک‌های سیستماتیک بازار، بخشی از نقدینگی پارک شده به بازار آمده و وارد گروه‌های مستعد شده است. طی معاملات هفته گذشته بیشترین ارزش معاملات طبق معمول ماه‌های اخیر به معاملات سهام گروه خودرو و ساخت قطعات اختصاص یافت. پس از آن، این گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری بود که بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. همچنین چند هفته‌ای هست که گروه فلزات اساسی در رتبه‌های بالای ارزش معاملات قرار می‌گیرند. میانگین ارزش معاملات این گروه به‌عنوان یکی از صنایع تاثیرپذیر از قیمت‌های جهانی، نسبت به ماه‌های گذشته قابل قیاس نیست. همچنین ارزش معاملات گروه پالایشی در هفته گذشته بیشتر از میانگین ارزش معاملات هفتگی این صنعت بود.

در هفته گذشته، از ۳۷ گروه صنعتی حاضر در بورس، ۲۰ صنعت با رشد شاخص مواجه شدند. در این میان گروه‌های ابزار پزشکی، ساخت دستگاه‌های برقی، ماشین‌آلات و گروه خودرویی بیشترین سود را نصیب سهامداران خود کردند. شاخص این گروه‌ها به ترتیب ۱۶، ۸/ ۵، ۱/ ۴ و ۴ درصد بازدهی را ثبت کرد. در طرف دیگر گرو‌ه‌های محصولات چوبی، زراعت، کاشی و سرامیک و چاپ و تکثیر بیشترین افت شاخص را تجربه کردند.

همچنین در هفته گذشته شاخص کل بورس تهران، ۴۴۰ واحد (معادل ۶/ ۰ درصد) رشد کرد که گروه‌های شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی، خودرویی‌ها و بانکی بیشترین تاثیر مثبت را بر این رشد گذاشتند و هریک به ترتیب شاخص کل را ۱۷۶، ۱۷۰ و ۱۳۵ واحد ارتقا دادند. در طرف دیگر گروه‌های محصولات شیمیایی و فلزات اساسی مهم‌ترین‌ عوامل جلوگیری از رشد بیشتر شاخص قلمداد شدند و هریک به ترتیب آن را ۱۴۴ و ۱۱۱ واحد تنزل دادند.

همگام با سهامداران عمده

هفته گذشته در مهم‌ترین‌ تحرکات سهامداران عمده، شرکت گروه توسعه صنایع و معادن شهر (سهامی خاص) به کلی از جمع سهامداران عمده شرکت ملی سرب و روی ایران خارج شد. این شرکت که از سال گذشته با همین عنوان، صاحب یک بلوک بیش از ۱۲ درصدی از سهام شرکت ملی سرب و روی ایران (فسرب) بود، در هفته گذشته از جمع سهامداران عمده خارج شد. بلوک مذکور در سال‌های قبل از ۹۴ در اختیار بانک شهر (مالک شرکت گروه توسعه صنایع و معادن شهر) بوده است.

این شرکت در حال حاضر از فهرست سهامداران بیش از یک درصد شرکت‌های بورسی خارج شده است و در شرکت دیگری صاحب سهام بیش از یک درصدی نیست. در عوض در هفته گذشته، یک سهامدار حقیقی با خرید ۴ میلیون سهم از نماد «فسرب»، به جمع سهامداران عمده این شرکت اضافه شد. همچنین از تحرکات قابل‌توجه هفته گذشته در میان سهامداران عمده، می‌توان به معاملات شرکت سرمایه‌گذاری سمند (سهامی خاص) اشاره کرد. این شرکت از طرفی با فروش ۱۰ میلیون سهم از شرکت لیزینگ خودروی غدیر (ولغدر) درصد سهامداری خود را از ۵ درصد به ۸/ ۱ درصد کاهش داد. شرکت سرمایه‌گذاری سمند در دی ماه سال گذشته بیش از ۱۳درصد از «ولغدر» را در اختیار داشته است.

شرکت سرمایه‌گذاری سمند در هفته گذشته به اندازه ۱۰۰هزار سهم از سهام شرکت چرخشگر (خچرخش) خود را به فروش رساند. همچنین این شرکت یک میلیون و ۷۰۰ هزار سهم از سهام شرکت محورسازان ایران خودرو (خمحور) را نیز به فروش رساند. این شرکت از طرف دیگر به اندازه ۵۰۰ هزار سهم از سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) حمایت کرده است و در نماد «ختوقا» (تولید قطعات خودرو) به اندازه ۲۸۸ میلیون و ۸۰۱ هزار و ۱۷۵ سهم خرید داشته است. با احتساب این تغییر مالکیت، شرکت سرمایه‌گذاری سمند درصد مالکیت خود را در شرکت تولید قطعات خودرو از ۲۰درصد، به اندکی کمتر از ۶۵ درصد رساند.

در گوشه دیگر بازار شرکت ترکوایز تریدینگ لیمیتد در حال تکمیل خریدهای خود در نماد «وتوصا» (شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران) بود. این شرکت با خرید دو میلیون و ۹۰۰ هزار سهام از نماد وتوصا درصد مالکیت خود را به ۱۴/ ۱ درصد رساند. مچنین شرکت سرمایه‌گذاری فرهنگیان (سهامی خاص) که در هفته‌های گذشته در سمت عرضه نماد «ذوب» (ذوب‌آهن اصفهان) خودنمایی می‌کرد، در هفته گذشته در نمادهای «بمپنا» و «ودی» خریدار بود.