لاریجانی ضربه بزرگی به مخالفان روحانی زد

پایگاه خبری انتخاب: روح الله فقیهی در نشریه دیپلمات چاپ ژاپن نوشت: تازه ترین انتخابات پارلمانی ایران در ماه فوریه برگزار شد. نتایج این انتخابات، هم اصولگرایان و هم اصلاح طلبان را شگفت زده کرد. ائتلاف اصلاح طلبان با اعتدالیون موفق شد از ٢٩٠ کرسی مجلس شورای اسلامی ١٢١ کرسی را به دست آورد. در مقابل، اصولگرایان با تحمل شکستی سخت در مقایسه با پیروزی های آن ها در سه دوره انتخابات پیشین مجلس، توانستند فقط ٨٣ نماینده به مجلس جدید ایران روانه کنند.

این نشریه ژاپنی در ادامه آورده است: اصولگرایان که در اردوگاه خود نسبت به اعتدالیون از قدرت بیشتری برخوردارند، فهرست انتخاباتی جداگانه ای ارایه دادند که در آن اثری از بیشتر اعتدالیون نبود.

در مقابل، اعتدالیون که در برخی از مسایل از جمله برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یعنی توافق هسته ای که سال گذشته بین ایران و قدرت های جهانی به دست آمد، دیدگاهی مشابه اصلاح طلبان دارند، با جناح اصلاح طلب ائتلاف کردند. این دو جناح به همراه یکدیگر فهرست مشترکی از نامزدها برای انتخابات مجلس ارایه دادند. نتیجه انتخابات، پیروزی میانه روها و اصلاح طلبان و شکست اصولگرایان بود.

اکنون نبرد بزرگی، در عرصه مجلس جدید، در پیش رو قرار دارد. مجلس جدید روز ٢٨ می (هشتم خرداد) گشایش خواهد یافت و نمایندگان، رئیس جدید مجلس را انتخاب خواهند کرد. علی لاریجانی و آقای محمدرضا عارف برای تصدی این منصب با یکدیگر رقابت می کنند.

عارف از جمله رهبران جناح اصلاح طلب است که در انتخابات ریاست جمهوری سال ٢٠١٣ به نفع آقای حسن روحانی رئیس جمهور کنونی ایران کنار رفت. لاریجانی رئیس کنونی مجلس از جمله شخصیت های مهم و محوری در جناح میانه روها محسوب می شود که برای دفاع از سیاست خارجی آقای روحانی و توافق هسته ای، تا می توانست تلاش کرد.

در انتخابات مجلس، عارف در فهرست اصلاح طلبان و لاریجانی به عنوان نامزدی مستقل که ضربه سهمگینی برای مخالفان روحانی نامزد انتخابات شدند. در پی این اقدام لاریجانی، اصلاح طلبان به حمایت از وی پرداختند.

چند روز پس از انتشار نتایج نهایی انتخابات، رسانه های مختلف در ایران، بررسی و تجزیه و تحلیل موضوع رئیس بعدی مجلس را آغاز کردند.

با وجود گزارش های متعدد درباره احتمال توافق میان عارف و لاریجانی، از قرار تا کنون چنین توافقی صورت نگرفته است. عارف روز سیزدهم آوریل گفت ما درباره ریاست بعدی مجلس توافقی نکرده ایم. وی گفت آقای لاریجانی فقط به من تلفن کردند و پیروزی مرا در انتخابات تبریک گفتند.

روز اول خرداد، عارف اعلام کرد که به طور قطع خود را برای تصدی کرسی ریاست مجلس نامزد خواهد کرد. اما این نکته را نیز یادآور شد که ما ترجیح می دهیم مسئله ریاست مجلس را با همکاری با طرف مقابل حل و فصل کنیم و منتظر تصمیم آن ها هستیم. این اظهارات نشان می دهد که دستیابی به توافق بین عارف و لاریجانی چندان دور از ذهن نیست. با وجود این، حشمت الله فلاحت پیشه از نمایندگان مستقل مجلس در مصاحبه با دیپلمات گفت: رفتارهای سیاسی عارف و لاریجانی نشان می دهد که بین آن ها توافقی در زمینه ریاست مجلس صورت نخواهد گرفت. وی گفت بی تردید، شاهد رقابت این دو در مجلس خواهیم بود.

نتایج انتخابات به گونه ای بود که شخصت های سرشناس اصولگرا؛ از جمله غلامعلی حداد عادل که خود زمانی ریاست مجلس را بر عهده داشت پس از شانزده سال سیطره بر مجلس، از راه یافتن دوباره به آن بازماند. اکنون که در مجلس جدید اصولگرایان در اقلیت قرار دارند، احتمالاً ناگزیر خواهند بود که بین لاریجانی و عارف، لاریجانی را انتخاب کنند.

تندروها از لاریجانی به علت دیدگاه های میانه رو وی و حمایت او از روحانی، بیزارند. وی بارها به صورت کلامی و یک بار نیز فیزیکی، از سوی تندروها مورد حمله قرار گرفته است اما بازی سرنوشت سبب شده است تا آنها گزینه دیگری جز لاریجانی برای ریاست مجلس نداشته باشند.

حمیدرضا ترقی، یک نماینده پیشین مجلس در مصاحبه با دیپلمات گفت: به باور من لاریجانی بهترین گزینه ای است که ما در اختیار داریم.

اصلاح طلبان بر سر دو راهی

در اردوگاه اصلاح طلبان درباره اینکه از چه کسی برای ریاست مجلس حمایت شود اختلاف نظر وجود دارد. برخی بر این عقیده اند که عارف برای ریاست مجلس آینده کشور مناسب نیست چون از تجربه و مهارت لازم برای مدیریت و اداره مجلس برخوردار نمی باشد. در مقابل، گروهی دیگر از اصلاح طلبان می گویند عارف که بیشترین آراء را در انتخابات به دست آورده است، شایستگی آن را دارد که رئیس مجلس شود.

علی تاجرنیا، از تحلیلگران اصلاح طلب و نماینده پیشین مجلس در مصاحبه با یک رسانه داخلی گفت عارف در انتخابات بیشترین آراء را به دست آورد اما لاریجانی در حوزه انتخابیه شهر خود (قم) نفر دوم شد. به همین علت و برای احترام گذاشتن به رأی مردم، عارف باید رئیس مجلس شود. افزون بر این، عارف در پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری نقش راهبردی مهمی ایفا کرد و اگر وی به نفع آقای روحانی کنار نمی رفت روحانی نمی توانست پیروز شود و در ضمن اصلاح طلبان هم نمی توانستند در انتخابات مجلس به چنین موفقیتی دست یابند.

برخی از اصلاح طلبان می گویند عارف و لاریجانی باید با یکدیگر در این زمینه گفتگو کنند. حسین مرعشی، سخنگوی حزب با نفوذ اصلاح طلب کارگزاران در مصاحبه با یک روزنامه داخلی گفت ما نمی خواهیم لاریجانی را نادیده بگیریم و نسبت به او بی تفاوت باشیم. وی گفت، لاریجانی و عارف باید با یکدیگر صحبت کنند.

در این میان، برخی از اصلاح طلبان آشکارا از لاریجانی حمایت می کنند و بر این باورند که وی به مراتب بهتر از عارف می تواند از پس تندروها برآید. مسعود پزشکیان از نمایندگان اصلاح طلب می گوید واقعیت این است که عملکرد لاریجانی در مجلس در مواردی همچون تصویب برجام، بی نظیر بوده است. وی گفت به عقیده من، بیشتر نمایندگان به نفع لاریجانی رأی خواهند داد.

صادق زیبا کلام، تحلیلگر اصلاح طلب می گوید باید توجه داشت پارلمانی که ریاست آن را لاریجانی بر عهده داشته باشد از قدرت، نفوذ و کارایی بیشتری برخوردار خواهد بود. وی گفت عارف باید نایب رئیس مجلس باشد.

موضع روحانی

روحانی و اعضای دولت وی تا کنون درباره انتخابات مجلس سخنی به میان نیاورده اند. اصلاح طلبان انتظار دارند که آقای روحانی به علت کنار رفتن عارف به نفع وی در انتخابات سال ٢٠١٣ میلادی، از عارف برای تصدی ریاست مجلس حمایت کند و میانه روها می گویند دولت باید به علت حمایت لاریجانی از توافق هسته ای از وی در مقابل عارف حمایت کنند.

در این میان، آیت الله هاشمی رفسنجانی، سیاستمدار میانه رو و پرطرفدار که از حامیان روحانی است تا کنون درباره ریاست عارف یا لاریجانی بر مجلس آینده، اظهار نظری نکرده است. وی چندی پیش خبر مربوط به حمایت خود از عارف را در انتخابات هیأت رئیسه مجلس تکذیب کرد.

فلاحت پیشه می گوید، شماری از اعضای بلندپایه دولت آقای روحانی از هواداران آقای لاریجانی هستند.

داریوش قنبری از نمایندگان اصلاح طلب پیشین در مصاحبه با دیپلمات گفت دولت آقای روحانی نمی خواهد نشان دهد که از کدامیک از این دو شخصیت برای ریاست مجلس حمایت می کند چون نمی خواهند با رئیس مجلس آینده بر سر حمایت از یکی از این دو نامزد وارد کشمکش شوند.

محمد اشرفی اصفهانی از اعضای بلندپایه دولت آقای روحانی در مصاحبه با یک رسانه داخلی گفت روحانی ممکن است به علت ملاحظات سیاسی از لاریجانی حمایت کند. وی گفت برای آقای روحانی مناسب تر است که عارف و لاریجانی با یکدیگر به توافق برسند که ریاست مجلس بین آن ها ادواری و چرخشی باشد و هر سال یکی از آن ها بر مجلس ریاست کند. وی گفت اما از آنجا که امسال سال آخر ریاست جمهوری آقای روحانی است، نشستن لاریجانی بر صندلی ریاست مجلس می تواند برای موفقیت وی در انتخابات آتی ریاست جمهوری بسیار با اهمیت باشد.

نقش حیاتی آراء نمایندگان مستقل مجلس

در مجلس آینده نه اصلاح طلبان که ١٢١ کرسی در اختیار دارند و نه اصولگرایان با ٨٣ کرسی، هیچ یک در مجلسی که ٢٩٠ نماینده دارد، از اکثریت برخوردار نیستند.

نامزدهای مستقل که به گونه شگفت آور ٨١ کرسی را به دست آورده اند در انتخاب رئیس بعدی مجلس ایران نقشی تعین کننده دارند. هنوز معلوم نیست که آن ها به کدامیک از این دو نامزد رأی خواهند داد اما به طور کامل مشخص است که تصمیم آن ها تعیین کننده است.

فلاحت پیشه که خود از نمایندگان مستقل است می گوید نمایندگان مستقل هنوز تصمیم نهایی خود را در زمینه انتخاب رئیس مجلس اتخاذ نکرده اند. وی گفت آن ها هم در همایش های اصولگرایان و هم اصلاح طلبان شرکت می کنند. چنین به نظر می رسد که عارف و لاریجانی از حمایت یکسانی در بین نمایندگان مستقل برخوردارند.

وی می افزاید آنچه اهمیت دارد این است که شمار زیاد نمایندگان مستقل در مجلس آینده باعث شده است تا آن ها بتوانند در این زمینه نقش مهمی ایفا کنند و این تصمیم آن ها در روز انتخابات است که سرنوست رئیس بعدی مجلس را رقم خواهد زد.

داریوش قنبری در مصاحبه با دیپلمات گفت من می دانم که ١٢٧ نماینده از نامزدی آقای عارف و ١١٠ نفر نیز از نامزدی آقای لاریجانی حمایت خواهند کرد اما هنوز معلوم نیست که نمایندگان مستقل چه تصمیمی خواهند گرفت.