ماجرای دیدار ظريف با دموكراتهای آمريكا
محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان هفته گذشته را در نيويورك گذراند. حضور در نشست بينالمللي آب و هوا در حالي رييس دستگاه ديپلماسي ايران را به سازمان ملل كشاند كه آب و هواي حاكم بر اجراي برجام چندان خوب نبود.
وزارت امور خارجه از روند كند وفاي به عهد امريكاييها در قالب توافق هستهاي ناراضي بود و همين مساله بهانهاي شد براي قريب به ٦ ساعت رايزني دو وزير در دو نوبت ملاقات در روزهاي سه شنبه و جمعه. توافق هستهاي به دستآمده ميان ايران و ١+٥ در تهران و واشنگتن بيش از ساير پايتختهاي كشورهاي حاضر در گردونه مذاكرات سر و صدا و حاشيههاي سياسي ايجاد كرده است.
مخالفان برجام در كنگره امريكا از باراك اوباماي دموكرات به عنوان رييسجمهور ترسويي ياد ميكنند كه امتيازهاي بيشمار و بيسابقهاي به ايران داده است. در تهران هم دلواپسان با انتقادهاي ريز و درشت و مداوم فرياد ميزنند كه نقض برجام صورت گرفته است. در خارج از اين گود، مذاكرهكنندگان ١+٥ ميگويند كه حال برجام هرچند با كندي پيش ميرود اما خوب است.
لغو قطعنامههايي كه سايه جنگ را بر فراز ايران برافراشته نگاه داشته بودند روي كاغذ و البته در ميدان عمل انجام شده اما شر در جزييات نهفته است. زنجيرهاي از تحريمها در سالهاي گذشته دور تا دور ايران را فراگرفته بود و اگر نبود توافقنامه موقت ژنو در سال ٩٢، اين تحريمها عملا فروش نفت ايران را در ماههاي ابتدايي سال ٩٣ به صفر رسانده بود. امريكاييها از سه كانال كنگره امريكا، اتحاديه اروپا و شوراي امنيت پشت سر هم قطعنامههاي تحريمي صادر كردند و البته كه در هنگام صدور كارتهاي قرمز هرگونه مراوده تجاري و مالي و بانكي با ايران به راه و چاههاي لغو اين قوانين فكر نكردند.
قرار بود يا تحريمها ايران را از پاي درآورد يا گزينه نظامي روي ميز قرار بگيرد. در چنين فضايي برجام به دست آمد و هرچند اقتصاد ايران در نتيجه سالهاي تحريم آسيب ديد و زخمي شد اما نفسهاي آن قطع نشد. گزينه نظامي از روي ميز كنار رفت و امروز مشكل پيش روي وزارت خزانه داري امريكا پر كردن چالههايي است كه با تحريم ايجاد كرده بودند. امريكاييها در وضع تحريم تخصص دارند و در رفع آن دچار ضعف سيستماتيك هستند. در چنين فضايي ظريف به امريكا رفت تا به همتاي امريكايي خود هشدار دهد كه ايران به تعهدات خود در قالب برجام كه توافقي متناظر و متوازن بود عمل كرده و روند كند وفاي به عهد امريكاييها در حال تخريب برجام است.
باراك اوباما اوايل سال ٢٠١٧ كاخ سفيد را تحويل ميدهد و به اين ترتيب تنها يك سال از عمر ١٠ ساله برجام در دولت دموكرات مسلك وي است. برجام به دولت بعدي به ارث ميرسد و اين در حالي است كه اين پرونده از سه سال پيش به شكل ثابت روي ميز اعضاي مجلس نمايندگان امريكا و سناتورهاي سنا باز است. تركيب فعلي كنگره به نفع جمهوريخواهان است اما همحزبيهاي باراك اوباما در دو مجلس توانستند سر برجام را به سلامت از سد كنگره عبور دهند.
بقاي برجام شايد به مراتب سختتر از حصول آن باشد و به همين دليل محمد جواد ظريف در چند جبهه ميجنگد: اجراي صحيح و همهجانبه برجام، بازگرداندن شور و شوق به بازار بكر ايران، بازجلب كشورهايي كه به كرشمه شوراي امنيت به تحريم ايران بله گفته بودند، پاسخگويي به منتقداني كه برجام را ابزار بازيهاي جناحي كردهاند، تلاش براي ايمن نگاه داشتن برجام از تيررس تحريمهاي غيرهستهاي كه به واسطه اتهامهاي حقوق بشري و منطقهاي بر ايران وارد ميشود و البته ايجاد حساسيت در افكار عمومي امريكا در خصوص تبعات نقض برجام از سوي طرف امريكايي.
پاي محمدجواد ظريف به نيويورك كه ميرسد طوماري از برنامههاي متفاوت رسانهاي، سياسي، رايزنيهاي اقتصادي و گپ و گفتهاي سياسي روبه روي وي قرار ميگيرد.
ظريف يكتنه ديپلماسي عمومي كشور را پيش ميبرد. به اهالي رسانههاي امريكايي ميگويد كه ايران هيچگاه آن كشور متخاصم متهاجم نبوده بلكه هربار ايراني سلاح به دست گرفته در مقام دفاع بوده است. به كهنه كارهاي فضاي رسانهاي در امريكا گوشزد ميكند كه اگر نبود ايران، امروز داعش به مرزهايي فراتر از فرانسه و بلژيك رسيده بود.
در دل رسانههاي حامي لابيهاي سعودي اين ترديد را مياندازد كه به پاسخ اين سوال بينديشيد: چگونه و چرا از ميان ١٥ متهم حادثه ١١ سپتامبر، ١٢ نفر سعودي بودند و به اهالي كنگره امريكا اعم از نمايندگان نشسته در مجلس نمايندگان تا سناتورهاي مجلس سنا ميگويد كه بدعتهاي شما در عرصه حقوقي، سياسي و اقتصادي جهان را تهديد ميكند.
خبر ديدار اين دور ظريف با تعدادي از نمايندگان كنگره امريكا را نخستينبار لورا روزن، خبرنگار امريكايي المانيتور منتشر كرد. وي در اين خصوص نوشت: منابع آگاه به المانيتور گفتهاند كه ظريف در مدت زمان حضور در نيويورك علاوه بر ديدار با جان كري و امضاي توافقنامه آب و هوا با تعدادي از نمايندگان كنگره امريكا هم ديدار كرده است. اين امر مسبوق به سابقه است و پيش از اين نيز ظريف در مدت زماني كه نماينده ايران در سازمان ملل هم بود با جان كري و جو بايدن كه در آن روزها، سناتورهايي در مجلس سنا بودند هم ديدار و رايزنيهايي داشت.
اظهارات منبع آگاه خبرنگار المانيتور را، صبح ديروز سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان در نشست خبري با اهالي رسانه تاييد كرد. جابري انصاري در اين خصوص گفت: «در سفر وزير خارجه به نيويورك علاوه بر ديدارها و گفتوگوهاي حاشيهاي با چند تن از نمايندگان كنگره گفتوگو شد.»
به گزارش «اعتماد»، ديداري كه منبع آگاه المانيتور از آن خبر داده است روز جمعه ٢٢ آوريل در نيويورك صورت گرفته است. نمايندگان كنگره كه براي ديدار با وزير امور خارجه ايران از واشنگتن به نيويورك آمدند از جبهه دموكراتها بودند و گفته ميشود كه تعداد آنها از ده نفر بيشتر نبوده است. به گفته يك منبع آگاه، نمايندگان بيشتري براي ديدار با ظريف در اين دور اعلام آمادگي كرده بودند كه تعدادي از آنها به دليل مسائل خانوادگي و ديدارهاي كاري و برخي هم به دليل تلاقي اين تاريخ با تعطيلات آخر هفته در امريكا نتوانستند خود را به نشست فوق برسانند.
وضعيت پرونده ايران در كنگره امريكا چندان آرام نيست و به خصوص در دو سال اخير جمهوريخواهان براي بر زمين كوبيدن رقيب دموكرات در انتخابات رياستجمهوري امسال، برجام را به ابزاري براي انتقاد از خط مشي اوباما بدل كردهاند. در چنين فضايي، جمعي از دموكراتهاي كنگره كه پس از حصول برجام در عبور ايمن آن از سد قانونگذاران نقش داشتند و به دنبال تعامل بيشتر با ايران هستند به ديدار ظريف آمدند. دموكراتهايي كه به نوعي با ايجاد ائتلاف و اتحاد درون حزبي و فضاسازيهاي رسانهاي مناسب به اجراي برجام تا به امروز هم كمك كردهاند.
به گفته يك منبع آگاه به «اعتماد»، در ديدار ظريف با نمايندگان كنگره، دو طرف سياست دولتهاي متبوع ديگري در منطقه را به باد انتقاد گرفتند و در اين ميان محمد جواد ظريف به ادعاهاي واهي مطرحشده در سايه پروژه ايرانهراسي لابيهاي صهيونيستي و عربي در چند سال اخير به صراحت پاسخ داد. انتقاد به سيستم قضايي و حقوقي امريكا و نقض حقوق بينالملل توسط دادگاههاي امريكا كه به طرح دعاوي متفاوت عليه ايران در چند سال اخير منجر شده هم در زمره انتقادهاي ظريف از قانونگذاران امريكايي بود.
جزييات اجراي برجام، منافع جامعه جهاني از پيشبرد برجام، چالشهايي كه امريكا در مسير اجراي تعهدي بينالمللي ايجاد كرده است و رويكرد نامزدهاي انتخابات رياستجمهوري امريكا به دوام برجام و وفاي به عهد امريكا در دولت بعدي نيز در زمره سوژههاي مورد بحث ظريف با نمايندگان كنگره بوده است.
ارسال نظر