امید اسرائیل به روزهای پس از اوباما
انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا بیشتر از آنکه یک رویداد داخلی محسوب شود، تحولی بینالمللی است که میتواند علاوه بر برخی تغییرات در سیاست خارجی آمریکا، الگوی رفتاری برخی بازیگران را هم دچار تغییر کرده و بر روند بحرانهای مختلف منطقهای و بینالمللی اثرگذار باشد.
البته در فهم این عامل نباید دچار افراط و تفریط شد. اگرچه رهبران کشورهای مختلف در عرصه خارجی از حدی از ابتکار عمل برخوردارند اما واقعیت این است که این ابتکار عمل، آنقدر شگرف و اساسی نیست که موجب تغییری عمیق و کلان شود. لذا برآورد نسبت نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا و الگوی رفتاری رژیم صهیونیستی در منطقه، باید با احتساب این ملاحظه اساسی باشد.
واقعیت این است که حمایت و تقویت همهجانبه اسرائیل از سوی واشنگتن، مسالهای نیست که در سیاست خارجی آمریکا وابسته به این یا آن رئیس جمهور باشد. علاوه بر ابزارهایی که صهیونیستها برای اعمال نفوذ بر تصمیمسازان، تصمیمگیران و مجریان آمریکایی دارند، اساسا دولت آمریکا منافع خود در منطقه را نیز گره خورده به یک اسرائیل قوی و مشروع میداند و در سطحی عمیق، متعهد به تقویت این رژیم است.
واقعیت این است که حمایت و تقویت همهجانبه اسرائیل از سوی واشنگتن، مسالهای نیست که در سیاست خارجی آمریکا وابسته به این یا آن رئیس جمهور باشد. اما نکته موجو در این باره شیوههای متفاوت تقویت رژیم صهیونیستی است.
اما نکتهای که میتوان آن را در چارچوب رویکردهای خاص روسای جمهور مورد بررسی قرار داد، شیوههای متفاوت تقویت رژیم صهیونیستی است. به عنوان مثال یک رئیس جمهور آمریکا تقویت اسرائیل را در چارچوب فرایندهای صلح میداند و سعی میکند تا اراده دولت خود را در مسیر گفتگو و دیپلماسی به ظاهر مسالمتآمیز قرار دهد. دیگر رئیس جمهور اما به رویکردهای سختتر میاندیشد.
البته نکته حائز اهمیت اینکه سیاست حمایت تسلیحاتی و دفاع همهجانیه از اقدامات نظامی اسرائیل در منطقه یک خط همیشگی در سیاست خارجی آمریکا بوده است که البته بسته به رویکردهای روسای جمهور، این خط تقویت یا تضعیف شده اما هیچگاه اصل آن مورد تردید قرار نگرفته است.
نوع نگاه اوباما رئیس جمهور آمریکا به پرونده هستهای ایران و برجام میتواند نمونهای از اختلافنظر میان این کشور و رژیم صهیونیستی باشد. البته در خصوص عمق و سطح این اختلاف، نظرات متفاوتی طرح شده اما اصل اختلاف به نظر قابل تردید نیست. اوباما برجام را تلاشی برای امنیتسازی بهتر اسرائیل معرفی میکند در حالی که نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی بارها با ادبیاتی تند مخالفت خود را با برجام ابراز داشته. این اختلافنظر بر اصلِ حمایت نظامی آمریکا از اسرائیل سایه نینداخته اما این به معنای «رضایت کامل» اوباما از هرگونه ماجراجویی نظامی اسرائیل در منطقه هم نیست.
نوع نگاه اوباما رئیس جمهور آمریکا به پرونده هستهای ایران و برجام میتواند نمونهای از اختلافنظر میان این کشور و رژیم صهیونیستی باشد.
البته با توجه به عمق روابط این دو، طبیعی است که اوباما در عرصه عمل از اقدامات اینچنینی اسرائیل طی دوران ریاست جمهوریاش حمایت کند. با وجود این حمایتها، اوباما در عرصه سیاست خارجی و به خصوص در حوزه نظامیگری برای اسرائیل، مانند بوش نبود و این برای رژیم صهیونیستی رضایتبخش نیست.
نارضایتی نسبی اسرائیل از اوباما باعث شده است تا این رژیم عمیقا به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا بیندیشد. این انتخابات که در نوامبر ۲۰۱۶ برگزار میشود، تا کنون دو گزینه اصلی داشته است؛ دونالد ترامپ از جمهوریخواهان و هیلاری کلینتون از دموکراتها. نکته قابل تامل اینکه هر دوی اینها در عرصه عملی و نظامیگری، تندخوتر از اوباما هستند. تندخویی و تاکید بر نظامیگری از سوی ترامپ که یک جمهوریخواه است و تا کنون به دلیل مواضع افراطیاش در رسانهها شناخته شده، امری نسبتا طبیعی است. جمهوریخواهان عموما ادبیاتی سهمگین دارند. اما هیلاری کلینتون دموکرات نیز اکنون در میانه ادبیات جمهوریخواهان و دموکراتها ایستاده. او به دلیل همین رویکرد متفاوت از اوباما، تنها چهار سال وزیر خارجه آمریکا بود.
گفته میشود که کلینتون در خصوص بحران سوریه، رویکرد نظامیتر و هجومیتر داشته که این رویکرد مورد قبول اوباما قرار نمیگیرد. اخیرا نیز نامهای از کلینتون به حییم سابان میلیاردر یهودی- آمریکایی منتشر شده که در آن آمده: «در صورت تصدی ریاستجمهوری آمریکا به رژیم صهیونیستی اجازه خواهم داد به جای ۲۰۰۰ نفر از ساکنان غزه ۲۰۰ هزار تن از آنها را به قتل برساند.»
نارضایتی نسبی اسرائیل از اوباما باعث شده است تا این رژیم عمیقا به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا بیندیشد.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موارد متعددی در عرصه منطقهای و بینالمللی را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. به نظر میرسد یکی از این موارد، رفتارهای رژیم صهیونیستی خواهد بود. اگرچه رفتار این رژیم عمدتا تابع مختصات منطقهای و ساختار قدرت در منطقه و نظام بینالملل است اما طبیعی است که وقتی رئیس جمهوری همراهتر و همدلتر از اوباما در عرصه نظامیگری در آمریکا روی کار بیاید، صهیونیستها رضایت بیشتری خواهند داشت.
شاید به همین دلیل باشد که اکنون نتانیاهو در خصوص امضای توافقنامه امنیتی با اوباما، از انتظارش برای نتیجه انتخابات آتی آمریکا سخن میگوید. نتانیاهو به تازگی گفته اگر نیازهای امنیتی اسرائیل محقق نشود، توافق نظامی با آمریکا را امضا نمیکند و در عوض منتظر ورود رئیسجمهور بعدی آمریکا به کاخ سفید در سال ۲۰۱۷ میشود. این جملات او به خوبی بیانگر این است که اسرائیل با رصد، تحلیل و اعمال نفوذ انتخابات آمریکا، منتظر نتایج بهتری است.
ارسال نظر