۴ نکته درباره مهمان ویزه «سید حسن»

مهرداد خدیر در عصر ایران نوشت: حضور آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید در خانه سید حسن خمینی در قم را می توان خبری مهم و معنی‌دار دانست.

زیرا مناسبت خاصی در میان نبوده جز این که این دیدار چهار روز پس از انتخاباتی صورت پذیرفت که یادگار امام مجال شرکت در آن را نیافت.

سید حسن خمینی به پشتوانه ۲۰ سال تحصیل و تحقیق و این اواخر تدریس در قم و مُهر تایید چند تن از بزرگان قم بر درجه اجتهاد او کاندیدای دهمین دوره مجلس خبرگان رهبری شد و البته در آزمون شورای نگهبان هم شرکت نکرد و صلاحیت او تایید نشد.

حضور آیت الله صافی گلپایگانی ابتدا به این خاطر مهم است که معمولا دیگران به بیوت مراجع می روند نه آنان به خانه های فضلا و مدرسین و در اینجا مرجع تقلید است که به خانه یادگار امام رفته و وجه دوم اهمیت در سخنان آیت الله است:

«- بیت امام معمور و آباد است و در آینده بیش از این هم معمور و آباد خواهد بود.

- ارادت ما خیلی قدیمی است و شاید کسی مثل ما چنین سابقه ارادتی را به بیت شما نداشته باشد.

- در آیه شریفه آمده «شاید چیزی را، ناخوش بدارید و در آن خیر شما باشد و شاید چیزی را دوست داشته باشید و برایتان ناپسند افتد خدا می‌داند و شما نمی‌دانید ».اینها مسائلی است که انسان باید آنها را بفهمد.

- مردم شما را می‌شناسند، مسائل را می‌دانند و همه جهات در ذهن آنها محفوظ است و چیزی باعث تقلیل آن جهات نخواهد شد.»

جدای این سخنان عاطفی - اگر نخواهیم تعبیر دل جویانه را به کار ببریم- درباره این ملاقات ۴ نکته متمایز کننده را باید در نظر داشت:

۱ - آیت الله صافی گلپایگانی کهن سال ترین مرجع تقلید به حساب می آیند. ایشان ۹۷ سال دارد و پس از قریب یک قرن حیات طبعا به قصد سیاسی کاری دست به اقدامی نمی زند.

حضور مرجعی در این سن و سال و سه روز بعد از انتخابات هر چند از سر ادای احترام یک فقیه شاخص به خاندان امام خمینی است اما سید حسن خمینی تنها نواده و یادگار امام نیست . نامزد تایید صلاحیت نشده مجلس خبرگان رهبری هم هست.

۲- این مرجع تقلید نماد فقه سنتی به حساب می آید. با استقرار جمهوری اسلامی و تشکیل شورای نگهبان یکی از فقیهان منصوب شده از جانب امام آقای صافی بود تا توازنی میان مصوبات مجلس و سنت فقهی برقرار کند.

وجه دیگر اهمیت انتصاب او این بود که ایشان داماد آیت الله گلپایگانی از مراجع ثلاث وقت است و عملا نظرات این مرجع شاخص و فقید نیز منتقل می شد.

به خاطر همین جایگاه بود که آقای صافی دبیر شورای نگهبان هم شد.۳۶ سال پیش و در اول اسفند ۱۳۵۸ امام خمینی بر اساس قانون اساسی برای اولین بار فقیهان شورای نگهبان را تعیین کردند: آقایان لطف الله صافی، یوسف صانعی، غلامرضا رضوانی، احمد جنتی، مهدوی کنی و ربانی شیرازی.

پس از چندی البته استعفا کرد و به قم بازگشت زیرا از یک سو باید از نظرات فقهی خود و مرحوم آیت الله گلپایگانی درباره مواردی چون بهره بانکی، اشتغال زنان و موسیقی دفاع می کرد و از جانب دیگر شیفته و پیرو امام بود. از این رو ترجیح داد به موضع سنت بازگردد زیرا نمی خواست یا نمی توانست مصلحت اندیشی کند.

۳- از ویژگی‌های آقای صافی بی علاقگی ایشان به مقوله عرفان است. حال ببینید تا چه اندازه سید حسن را دوست دارد که به رغم علایق عرفانی او تا این اندازه به ستایش او و تکریم بیت امام پرداخته است.

۴- پیش تر نوشتیم رای نیاوردن آقای محمد یزدی رییس جامعه مدرسین را می توان ناشی از فاصله آنان با مرجعیت یا این احساس به خاطر سکوت درقبال ردصلاحیت چند نامزد شاخص در خبرگان دانست.

چرا که چند تن از مراجع به صراحت اجتهاد سید حسن را تایید کرده بودند ولی جامعه مدرسین سکوت کرد و رییس آن نیز در مقام عضو فقیهان شورای نگهبان اگر هم رای مخالف به اجتهاد سید حسن نداده باشد سکوت کرده یا در بیرون چنین تصور شد. این ملاقات یا دل جویی را می توان با این هدف نیز دانست که ناخرسندی های اخیر به تمامیت روحانیت و مرجعیت منتسب نشود.