چرا انگلستان می خواهد اتحادیه اروپا را ترک کند؟

هفته نامه همشهری جوان - محمدتقی حاجی موسی: «بگذارید صریح بگویم. در سیاست شما باید تلاش کنید تا توضیح بدهید که دقیقا چه چیزی می خواهید و آنچه من می خواهم، ایجاد رفرم و تغییرات اساسی در اتحادیه اروپا برای بهبود روند آن است و اگر این اتفاق افتاد، آن وقت می خواهم در این اتحادیه بمانم چون ما به روابط تجاری، بازار آزاد و تاثیر آن بر جهان نیاز داریم و این موارد به نفع انگلستان است.»

اینها صحبت های دیوید کمرون، نخست وزیر انلگستان است؛ صحبت هایی که بوی دایی از اتحادیه اروپا را می دهد و آن طور که کمرون گفته اگر اعضای اتحادیه با تغییراتی که او می خواهد موافقت نکنند. کشورش بعد از حدود ۴۳ سال از اتحادیه اروپا جدا خواهد شد؛ جدایی ای که پس از برگزاری یک همه پرسی عمومی در انگلستان در احتمالا اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی صورت خواهد گرفت. اما چه چیزی باعث شده کمرون و دولتش به این فکر بیفتند و تبعات این جدایی چه خواهد بود؟ چه کسی از این اتفاق سود می برد و دودش به چشم چه کسی خواهد رفت؟ اصلا اتحادیه اروپا چیست و چه فرقی با منطقه یورو دارد؟ و چندین سوال دیگر که پاسخ هایش را می خوانیم.


چرا خواستار جدایی است؟

اقتصاد: انگلیسی ها کلا زیاد حال نمی کنند از کسی دستور بگیرند و سابقه تاریخی شان نشان می دهد این آنها بوده اند که دائم به دیگران دستور داده اند. حالا بعد از گذشت بیش از ۴۰ سال از عضویت در اتحادیه اروپا، مردم این کشور و سیاستمداران و اقتصاددان هایش به این نتیجه رسیده اند که عضویت در این اتحادیه بیش از سود برایشان ضرر اقتصادی دارد و مصداق کار کردن فلان و خوردن بهمان است.

برای نمونه، انگلستان سالانه فقط ۴.۱۷ میلیارد یورو حق عضویت به اتحادیه اروپا می پردازد و این پول بیشتر توی جیب کشورهایی می رود که اقتصاد درب و داغانی دارند؛ مثل یونان که حسابی روی اعصاب انگلیسی هاست. یکی دیگر از مواردی که باعث اختلاف شده، قوانین کشاورزی و ماهیگیری است. در حال حاضر این اتحادیه اروپاست که رویکرد کلی را برای کشاورزی ترسیم می کند و کشورها باید طبق آن عمل کنند و این اصلا به مذاق انگلیسی ها خوش نمی آید و در بیانیه ای که در کمپین حمایت از این طرح آمده، گفته شده که (انگلیسی ها) خودمان می توانیم تشخیص بدهیم چه چیزی باید تولید کنیم و این یعنی آقابالاسر نمی خواهیم.

در حال حاضر به خاطر قوانین عضویت در اتحادیه اروپا هر کدام از اعضا می توانند به ماهیگیری در آب های تحت کنترل انگلستان بپردازند و این یکی دیگر از موارد اختلافی است. نکته دیگر کاهش سهم اتحادیه اروپا در تولید ناخالص کل دنیاست. زمانی که انگلستان در اوایل دهه ۷۰ میلادی به این اتحادیه پیوست، قرار بود که EU، ۳۶ درصد GDP کل دنیا را داشته باشد اما حالا پیش بینی می شود که این سهم در سال ۲۰۲۰ به ۱۵ درصد سقوط خواهد کار کرد که ناکارآمدی این سیستم را می رساند.

از طرف دیگر، قوانین کار در اتحادیه اروپا به شهروندان اجازه می دهد برای کار به هر جایی که دلشان می خواهد بروند و این باعث می شود موقعیت های شغلی برای خود انگلیسی ها در کشورشان کمتر شود. هر چند که فرصت هایی را در باقی کشورها پیدا می کنند اما آنها ادعا می کنند حاضر نیستند برای دیگران کار کنند.

سیاست : به نظر انگلیسی ها اتحادیه اروپا به شکل غیردموکراتیکی اداره می شود. چرا که اعضای این کمیسیون ها انتصابی هستند و این باعث یک انحصار در انتخاب اعضا می شود و روند وضع قوانین هم معمولا به صورت مخفیانه انجام می شود. مورد دیگر اما مسئله قوانین مهاجرت است و مشکل اصلی انگلستان با آلمان، بزرگترین اقتصاد اروپاست.

انگلیسی ها با ورود مهاجران به اروپا و تغییر ساختار جمعیتی و نژادی آن مخالفند. در حالی که آلمان ها با فشار به اتحادیه آنها را به پذیرش ۷۰۰ هزار پناهجو وادار کردند و حال جمعیتی بسیار بیشتر از این تعداد یا در اروپا هستند یا در راه رسیدن به آن و این موجب ترس انگلستان شده است. همین چند وقت پیش تظاهراتی در شهرهای انگلستان صورت گرفت و مردم خواستار ممانعت دولت از ورود مهاجران و آوارگان سوری و عراقی شدند. نشست اخیر اتحادیه اروپا هم نشان داد که روابط بین انگلستان و آلمان تا چه حد سرد است و عکاسان نیز از هر فرصتی استفاده کردند تا این یخ زدگی روابط بین مرکل و کمرون را نشان دهند. مخالفت انگلستان با پرداخت وام به یونان هم مسئله دیگری است که با موافقت سایر اعضا انجام شد و حالا انگلستان معتقد است که این پول درست هزینه نشده و از بین رفته است.


چه عواقبی دارد؟

بازرگانی : یکی از بزرگ ترین مزایای عضویت در اتحادیه اروپا، آزادی تجارت بین اعضاست که باعث می شود صادرات و واردات با کمترین هزینه انجام شود و این در مورد انگلستان هم صدق می کند اما برخی اقتصاددانان بر این باورند که ترک این اتحادیه می تواند باعث پس انداز برخی هزینه های جانبی مثل همان حق عضویت سالانه شود.

این جدایی، انگلستان را با خطر از دست دادن قدرت گفت و گو و تعامل با برخی کشورهای عضو رو به رو خواهد کرد اما از سوی دیگر، این کشور آزاد خواهد بود تا فارغ از قوانین دست و پاگیر، با کشورهای غیرعضو در این اتحادیه قراردادهای تجاری ببندد. انگلیسی ها در این زمینه دنبال الگوی نروژ هستند که از ظرفیت تجارت با اعضای این اتحادیه استفاده می کند اما دربند قوانین آن نیست.

برخی دیگر اما بر این باورند که با این جدایی، انگلستان قدرت خود را در تاثیرگذاری بر مسائل قاره از دست خواهد داد و این به ضررشان خواهد بود. هر چند که انگلستان با توجه به سابقه تاریخی، هنوز هم قدرت بزرگی خواهد ماند.

نتایج تحقیقات موسسه «تینک تنک» نشان داده که در بدترین حالت، انگلستان تا سال ۲۰۳۰، ۲.۲ درصد از تولید ناخالص ملی خود را از دست خواهد داد اما اگر بتوانند در همین مدت با کشورهای دیگر روابط تجاری آزادی داشته باشند، این شاخص ۱.۶ درصد رشد خواهد کرد.

اشتغال : آزادی سفر میان کشورها باعث شده بود هم برای کارگران انگلیسی فرصت های شغلی دیگری ایجاد شود هم کارفرمایان انگلیسی بتوانند گزینه های زیادی برای استخدام داشته باشند اما اگر این جدایی صورت بپذیرد و انگلیس، کنترل مرزهایش را در دست بگیرد، آن وقت این جا به جایی کارگردان سخت تر خواهد شد. موقعیت های شغلی برای خود انگلیسی ها در کشورشان بیشتر می شود اما دریای متقاضیان خارجی استخدام در کارخانه های انگلیسی هم تبدیل به یک استخر کوچک می شود. انگلیسی هایی هم که در حال حاضر مشغول کار در کشورهای دیگر عضو اتحادیه هستند، باید به فکر بازگشت به خانه باشند.

مقررات: خروج از اتحادیه موجب تغییر قوانین کار و سرمایه گذاری می شود و این شاید به خروج برخی کمپانی های بزرگ از انگلستان منجر شود؛ کمپانی هایی مثل خودروسازی های بزرگ که کارگران بسیاری دارند و حالا ترجیح می دهند به کشورهایی با دستمزدهای پایین تر بروند و این خروج سرمایه ها، می تواند باعث ضرر مالی گسترده ای برای انگلستان شود.


تاثیرگذاری: به احتمال زیاد، انگلستان بخشی از قدرت نظامی و توان دفاعی خود را با خارج شدن از اتحادیه اروپا از دست خواهد داد و این برای آمریکا مهم است چرا که قدرت مهم ترین متحد نظامی سال های اخیرش کاهش پیدا می کند.

اما از طرف دیگر، انگلستان بار دیگر کنترلش را برای آب های کشور و قلمرو ماهیگیری اش را در دست می گیرد، می تواند ساعت کار هر نفر در روز را به دلخواه خود تغییر دهد، خودش را از قوانین دست و پاگیر اتحادیه برای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر رها کند و یک بازار اقتصادی آزادتر ایجاد کند. این می تواند لندن را شبیه به سنگاپور کند. بازاری آزاد برای همه سرمایه گذاران خارجی.

اتحادیه اروپا چه زمانی تاسیس شده و چه ویژگی هایی دارد؟

میراث شومن

معمولا روزی نیست که در اخبار نامی از اتحادیه اروپا نشنویم و حالا به خاطر دعوای بین آنها و انگلستان این نام بیشتر هم به گوش می رسد اما این اتحادیه از کجا آمده و آمدنش بهر چه بوده و خلاصه این که وقتی از EU حرف می زنیم، دقیقا از چه حرف می زنیم؟

• بعد از جنگ جهانی دوم تحرکاتی بین آلمان و فرانسه برای ایجاد یک سازمان در اروپا صورت گرفت که بعدا به ایجاد اتحادیه اروپا منجر شد. این ایده ابتدا در سال 1951 (1329) و بعدا به طور عملی در 1958 (1336) با شش کشور فرانسه، آلمان غربی، ایتالیا، لوکزامبورگ، بلژیک و هلند به سرانجام رسید. پیش از آن، وزیر خارجه وقت فرانسه، رابرت شومن در بیانیه ای به نام خودش، در ماه می سال 1950 (_1331) ایجاد این سازمان را اعلام کرده بود اما اتحادیه اروپا با سر و شکلی که الان دارد در سال 1993 (1371) تشکیل شد و در این نزدیک به 60 سال، هر سال اعضای جدیدی را به خود اضافه کرده است.

• اتحادیه اروپا یک اتحادیه سیاسی و اقتصادی است که شامل 28 کشور می شود. هر کشور خودش به تنهایی استقلال دارد اما اعضا با یکدیگر درباره تجارت آزاد توافق کرده اند. 22 کشور از این کشورها عضو منطقه شینگن هم هستند که شامل 26 کشور اروپایی می شود که برای رفت و آمد بین آنها نیازی به پاسپورت و کنترل های معمول در مرز کشورها نیست.

اعضای اتحادیه اروپا شامل اتریش، بلژیک، بلغارستان، کرواسی، قبرس، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایرلند جنوبی، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، هلند، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد و انگلستان می شود.


• منطقه اقتصادی اروپا یا EEA شامل این کشورها و همچنین ایسلند، لیختن اشتاین و نروژ می شود. EEA به این کشورها اجازه رابطه تجاری و استفاده از بازار واحد را می دهد. سوئیس، عضو هیچ کدام از این سازمان ها نیست اما در بازار واحد عضو است؛ این به معنی حق سوییسی ها برای کار و زندگی در همه این کشورهاست.

• اتحادیه اروپا سرود رسمی هم دارد که از ۱۹ سمفونی که در سال ۱۸۲۳ (۱۲۰۱) توسط لودویک فان بتهوون نواخته شده، درست شده است. این آهنگ تنها به اروپا و نژادهای آن منحصر نیست و با الهام از اشعار شیلر که یک نگاه جهانی دارد و می گوید همه انسان ها با هم برادر هستند، ساخته شده است. این سرود در سال ۱۹۷۲ (۱۳۵۰) توسط شورای اروپا پیشنهاد شد و در سال ۱۹۸۵ (۱۳۶۳) توسط رهبران اروپایی به عنوان سرود رسمی این اتحادیه برگزیده شد این سرود بی کلام است.

• در ژانویه ۲۰۱۴، جمعیت اتحادیه اروپا حدود ۵۰۷.۴ میلیون نفر بود.

• این اتحادیه نزدیک به ۱۴.۳۰۳ تریلیون یورو در سال تولید ناخالص دارد و به این ترتیب بزرگ ترین اقتصاد دنیا لقب می گیرد.

• ۹ می، روز اروپاست چوناولین بار در این روز از سال ۱۹۵۰ (۱۳۲۸)، رابرت شومن ایده ایجاد این اتحادیه را مطرح کرد.

• خیلی ها فکر می کنند که یورو همان اتحادیه اروپاست اما باید بدانید که یورو شامل ۱۹ کشور از اعضای اتحادیه اروپا می شود که تنها واحد پولشان یکی است. یورو که از یکم ژانویه ۲۰۰۲ به عنوان واحد پولی این شکورها در نظر گرفته شده، هر روز توسط ۳۳۸.۶ میلیون نفر استفاده می شود. انگلستان یکی از کشورهایی است که هیچ گاه عضور یورو نشد و همچنان به پوند پایبند است.


رییس پارلمان اروپا از صدر این اتحادیه در برابر خواسته های انگلستان می گوید

بازگشتی نخواهد بود

مارتین شولتز، رییس پارلمان اروپا در گفت و گویی اعلام کرده که دولتمردان انگلیسی در حال ارزیابی صبر و حسن نیت این اتحادیه هستند و گفته که اگر این خواسته های نابجا و مداوم ادامه پیدا کند، برایش مهم نیست که این جدایی صورت بگیرد. عین جمله شولتز است: «اگر انگلیسی ها می خواهند بروند، بگذارید بروند.» اینها بخشی دیگر از سخنان شولتز درباره جدایی احتمالی انگلستان است.

• اتحادیه اروپا به تجارب سیاست خارجی، سیاست های بازار آزاد و مسیر تجاری انگلستان برای تاثیرگذاری در شکل گیری نظم آینده دنیا و بالابردن سطح امنیت در قاره نیاز دارد. این دلایل شخصی برای ماندن انگلستان در اتحادیه است و فکر می کنم که آنها در حال حاضر می خواهند صبر و حسن نیت ما را آزمایش کنند.

• آنها مدام از ما درخواست دارند، فشارهای زیادی می آورند و روی خواسته هایشان پافشاری می کنند و این یعنی آنها نمی خواهند بروند و فقط دنبال این هستند که امتیازاتی بگیرند. بسیاری از همکاران من پشت درهای بسته به من گفته اند که فشار بر آنها را متوقف نکنیم و اگر می خواهند بروند، بروند.

• هیچ چیزی در زندگی برگشت ناپذیر نیست. بنابراین هر قانونی می تواند عوض شود و برگردد اما در سیاست، وقتی 28 رئیس کشور و دولت در 19 فوریه چیزی را امضا کنند و توافقی حاصل شود، کار تمام شده است و بازگشتی در کار نخواهد بود.